قرارداد های اختیار ارز یا آپشن فارکس
در بورس، «اختیار معامله» قراردادی است که به خریدار آن، اختیار و نه اجبار خرید یا فروش یک دارایی معین را در قیمت تعیین شده تا یک زمان مشخص اعطا میکند. از سوی دیگر فروشنده اختیار معامله، اجبار دارد که تا پیش از انقضای مهلت آن، هر زمان که خریدار تمایل به اجرای قرارداد داشت، مفاد قرارداد را اجرا کرده و دارایی معین شده را در قیمت تعیین شده معامله کند.
قرارداد آپشن در فارکس چیست؟
آپشن در فارکس، قراردادی است که به معامله گر یا خریدار(Buyer) آن این حق را می دهد که یک ارز خاص را در یک نرخ و تاریخ مشخص یا پیش از تاریخ سررسید، خریداری یا بفروش برساند. این درحالی است که در این قرارداد، معامله گر متعهد به اجرایی آن نیست.
در واقع معامله گر یا خریدار پس از انعقاد قرارداد خود اختیار دارد این قرارداد را به صورت یک طرفه فسخ کند. به همین منظور، به فروشندگان این نوع قراردادها برای خسارت های احتمالی حق بیمه پرداخت می شود.
قرارداد های گزینشی(currency options) یکی از رایج ترین روش های استفاده شده توسط شرکت ها، افراد یا موسسات مالی برای محافظت از دارایی های خود در برابر حرکات و جابجایی های نامطلوب و ناگهانی نرخ ارز است.
درست مانند قراردادهای آتی، قرارداد های اختیار نیز در بورس معامله می شوند، مانند بورس کالا شیکاگو(CME)، بورس اوراق بهادار بین المللی(ISE) یا بورس سهام فیلادلفیا(PHLX).
با این حال، ضعفی که در مبادلات اختیار فارکس است محدودیت زمان تجارت در این گونه معاملات بوده، همچنین می توان از نقدینگی آن یاد کرد چرا که به اندازه بازارهای آتی نیست.
مبانی مبادلات اختیار ارز
سرمایه گذاران در این بازار با یک تماس تلفنی یا خرید ارزی دیگر می توانند خود را در برابر ریسک و خطرات ناشی از خرید ارز خارجی محافظت کنند.
در مبادلات اختیار ارز، قیمتها مشتق یا بر گرفته شده از جفت ارزهای پایه هستند. این مبادلات شامل طیف گسترده ای از استراتژی های موجود در بازار فارکس است.
ویژگی های ارائه شده مبادلات اختیار ارز در بازارهای غیر متمرکز فارکس بسیار گسترده تر از گزینه های موجود در بورس های متمرکز و بازارهای سهام و آتی است.
به دلایل گوناگون دلالان دوست دارند از مبادلات اختیاری ارز استفاده کنند. آنها یک محدودیت در روندهای نزولیشان داشته که ممکن است بسیار خطرناک باشد، اما در مقابل آنها پتانسیل صعودی نامحدودی دارند.
برخی از معامله گران از مبادلات اختیاری فارکس برای جلوگیری از زیان بیشتر در موقعیتهای باز خود در بازار نقدی(Spot) فارکس استفاده کنند. معامله گران همچنین معاملات اختیاری فارکس را به خاطر یک فرصت در مبادله و سودی که در بررسی جهت بازار بر اساس اخبار اقتصادی، سیاسی یا سایر اخبار به آنها می دهد دوست دارند.
با این حال، حق بیمه ای که در قراردادهای معاملات اختیار ارز اعمال می شود می تواند بسیار زیاد باشد. حق بیمه بستگی به قیمت ثبت شده و تاریخ انقضای قرارداد دارد. همچنین، به محض خرید قرارداد اختیار، دیگر نمی توان آنها را فروخت یا دوباره معامله کرد. معاملات اختیار ارز فارکس پیچیده و دارای قطعات متحرک بسیاری است که این موضوع تعیین ارزش آنها را دشوار می سازد. ریسک این معاملات را می توان با تفاوت نرخ بهره، نوسانات بازار، تاریخ سررسید و قیمت فعلی جفت ارز سنجید.
مبانی پایه مبادلات اختیار ارز
مبادلات اختیار ارز در فارکس به دو دسته اصلی تقسیم می شوند.
اختیار خرید(call) اختیار فروش(put) که از نظر نحوه عملکرد دو نوع آمریکایی و اروپایی دارد
در اختیار معامله آمریکایی، قرارداد در هر زمان پیش از تاریخ سررسید قابل اجرا بوده اما اختیار معامله اروپایی فقط در تاریخ انقضا اجرا پذیر است.
اختیار خرید(Call)
قراردادهای اختیار خرید یا آپشنهای Call این حق را به دارنده آن داده(بدون تعهد در انجام آن) تا در یک نرخ مشخص(نرخ ثبت شده) تا زمان سررسید، ارز را خریداری نماید. اگر سهام قیمت ثبت شده را پیش از تاریخ سر رسید نتواند برآورده کند، این اختیار منقضی شده و بی ارزش می شود.
سرمایه گذاران هنگامی که فکر می کنند قیمت یک سهم افزایش می یابد، خرید(Buy calls) می کنند و یا اگر پیش بینی افت قیمت را دارند، می فروشند(Sell call).
اختیار فروش(Put)
اختیار فروش یا اختیار ارائه(Put option) به دارنده آن این حق را می دهد تا در نرخ مشخص(نرخ ثبت شده در قرارداد) یک دارایی را بفروشد. فروشنده(writer) اختیار فروش(put option) موظف خواهد بود دارایی را با قیمت ثبت شده خریداری نماید.
قرارداد آپشن چیست؟
اگر به دنبال این هستید که از سرمایهگذاری قرارداد آپشن چیست؟ در سهام، صندوقهای مشترک یا اوراق بدهی در سبد سهام فراتر برویدف معاملات آپشن یا اختیار معامله یک پیشنهاد جذاب برای کسب سود و معامله با قواعدی جذاب را فراهم میکند.
اگر به دنبال این هستید که از سرمایهگذاری در سهام، صندوقهای مشترک یا اوراق بدهی در سبد سهام فراتر بروید، معاملات آپشن یا همان اختیار معامله میتوانند گزینه مناسبی برای شما باشد.
معاملات آپشن گزینههای متنوعی را در اختیار سرمایهگذاران قرار میدهند این در حالی است که سرمایهگذاری در اختیار معامله، ریسک بالایی دارد اما در عین حال هم میتواند سودآور باشد.
شاید شنیده باشید که میگویند، شروع سرمایهگذاری با اختیار معامله کاری دشوار است یا فقط برای سرمایهگذاران حرفهای است. اما واقعیت این است که معاملات آپشن نوعی سرمایهگذاری است که تقریبا هر سرمایهگذار با کسب دانش مناسب میتواند آن را امتحان کند.
آیا علاقهمند هستید که در معاملات خرید و فروش آپشن شرکت کنید؟ در این مقاله از کارگزاری حافظ مروری بر معاملات آپشن خواهیم داشت و به اصل این روش چند منظوره برای سرمایهگذاری میپردازیم.
تاریخچه معاملات آپشن یا اختیار معامله در دنیا
گفته میشود قرارداد معاملات آپشن از قرنها پیش در یونان بوستان بوده و حتی تاریخ حکایت از این دارد که اولین کسی که از آپشن استفاده کرده، فیلسوف یونانی تالس بوده است.
بورس اختیار معامله شیکاگو که یکی از مهمترین بورسهای اختیار معامله دنیاست هم در سال ۱۹۷۳ تاسیس شده است.
معاملات آپشن چیست؟
معاملات آپشن میتواند پیچیدهتر از آنچه که هست به نظر برسد. اگر به دنبال تعریف معاملات آپشن به زبان ساده هستید، شاید بتوان تعریف ساده معاملات آپشن را چیزی شبیه به این دانست:
معاملات آپشن یا معاملات اختیار معامله ابزاری است که به شما حق خرید یا فروش اوراق بهادار خاص را در یک تاریخ خاص و با قیمت مشخص میدهد.
به عبارتی، اختیار معامله قراردادی است که به دارایی زیربنایی دیگری مثل سهام یا اوراق بهادار دیگر وابسته است. قراردادهای اختیار معامله قرارداد آپشن چیست؟ برای یک بازه زمانی مشخص که میتواند به اندازه یک روز یا چند ماه باشد، مناسب است.
هنگام خرید یک اختیار معامله، شما حق دارید دارایی پایه را معامله کنید، اما موظف به انجام آن نیستید.
اگر شما سرمایهگذاری هستید که خودتان به صورت شخصی در معاملات آپشن دقیق میشوید و بر تصمیمات و معاملات تجاری خود کاملا کنترل دارید، دقت داشته باشید در معاملات آپشن این بدان معنا نیست که شما تنها هستید.
در بسیاری از جوامع معاملهگران را گرد هم میآورند تا درباره موضوعاتی مانند چشمانداز فعلی بازار و استراتژیهای معاملات آپشن بحث کنند.
انواع مختلف معاملات آپشن
برای تشکیل پایگاه دانش خود در اختیار معامله، ابتدا باید با انواع مختلف آپشنهایی که میتوانید معامله کنید آشنا شوید. دو دسته اساسی از معاملات آپشن برای انتخاب عبارتند از اختیار خرید و اختیار فروش.
اختیار خرید (Call) چیست؟
اختیار خرید یا Call Option این حق را به شما میدهد که در مدت زمان معینی یک اوراق بهادار اساسی را با قیمت تعیین شده خریداری کنید. به قیمتی که پرداخت میکنید قیمت اعمال یا Strike Price میگویند. در این معاملات، تاریخ پایان اعمال اختیار خرید هم تاریخ انقضا نامیده میشود.
اختیار خرید میتواند به سبک آمریکایی یا اروپایی باشد. با گزینههای سبک آمریکایی میتوانید دارایی اصلی را در هر زمان تا تاریخ انقضا خریداری کنید. اما گزینههای سبک اروپایی فقط به شما امکان میدهد دارایی را در تاریخ انقضا خریداری کنید.
اختیار فروش (put) چیست؟
اختیار فروش یا Put Option نقطه مقابل اختیار خرید است. در این معامله به جای داشتن حق خرید اوراق بهادار، یک حق فروش به شما تعقلق میگیرید که بتوانید آن را با قیمت اعمال تعیین شده بفروشید.
قراردادهای اختیار فروش نیز تاریخ انقضا دارند. همان قواعد سبک (یعنی آمریکایی یا اروپایی) برای زمانی که میتوانید آنها را اعمال کنید، در این قراردادها هم اعمال میشود.
معاملات آپشن چگونه کار میکند؟
معاملات آپشن کاری است که میتوانید از طریق یک حساب کارگزاری آنلاین قرارداد آپشن چیست؟ انجام دهید. در نحوه معاملات اختیار معامله، در ادامه چند نکته مهم که باید بدانید بیان میشود.
قبل از معامله، چند نکته را باید در نظر بگیرید که عبارتند از:
- چقدر میخواهید سرمایهگذاری کنید؟
- برای چه بازه زمانی میخواهید سرمایهگذاری کنید؟
- تغییرات قیمت پیشبینی شده برای دارایی پایه چقدر است؟
اگر فکر میکنید قیمت دارایی اصلی قبل از تاریخ انقضا کاهش مییابد، فروش اختیار خرید میتواند منطقی باشد و برعکس. گزینههای مبتنی بر سهام، که بیشتر به عنوان «اختیار سهام» شناخته میشوند، معمولا یک پیشرو طبیعی برای معاملهگران تازه وارد در معاملات اختیار است.
نحوه تعیین قیمت آپشنها
قیمت آپشن را میتوان با استفاده از مدلهای مختلف محاسبه کرد. اما در اصل، قیمت معاملات آپشن بر دو چیز استوار است: ارزش ذاتی و ارزش زمانی.
ارزش قرارداد آپشن چیست؟ قرارداد آپشن چیست؟ ذاتی یک آپشن نشاندهنده پتانسیل سود آن بر اساس تفاوت بین قیمت اعمال و قیمت فعلی دارایی است، از ارزش زمانی برای سنجش چگونگی تاثیر نوسانات بر قیمت دارایی اساسی تا تاریخ انقضا استفاده میشود.
قیمت سهام، قیمت اعمال و تاریخ انقضا همه میتوانند در قیمتگذاری آپشنها موثر باشند. قیمت سهام و قیمت اعمال بر ارزش ذاتی تاثیر میگذارد، این در حالی قرارداد آپشن چیست؟ است که تاریخ انقضا میتواند بر ارزش زمانی تاثیر بگذارد.
مزایا و خطرات معاملات آپشن
مانند سایر استراتژیهای سرمایهگذاری، معاملات آپشن دارای مزایا و معایبی است و درک این مزایا و خطرات احتمالی برای جلوگیری از اشتباهات پرهزینه بسیار مهم است.
از نظر مزایا، معاملات آپشن میتواند انعطافپذیری و نقدشوندگی داشته باشند. در مقایسه با سایر گزینههای سرمایهگذاری، در اختیار معامله ممکن است بتوانید با مقادیر کمتری هم سرمایهگذاری کنید.
از اختیار معامله میتوان برای ایجاد حفاظت در برابر خطرات منفی و ایجاد تنوع در مجموعه سرمایهگذاری خود هم استفاده کنید و یک معاملهگر گزینههای هوشمند میتواند بازده قابل توجهی را برای خود ایجاد کند.
از سوی دیگر، اختیار معامله میتواند بسیار خطرناکتر از خرید سهام، ETF یا اوراق قرضه باشد. پیشبینی تغییرات قیمت سهام میتواند مشکل باشد و اگر تحلیل شما درباره یک اوراق بهادار خاص اشتباه باشد، معاملات اختیار معامله میتواند شما را در معرض ضررهای جدی قرار دهد. به همین دلیل، مهم است که در نظر بگیرید که چگونه اختیار معامله را با اهداف کلی خود و تحمل ریسکتان مطابقت دهید.
نماد اختیار معامله در بورس
نماد اختیار معامله خرید در بورس حرف «ض» و نماد اختیار معامله فروش حرف «ط» میباشد که به ابتدای بخشی از نماد شرکتهایی که امکان اختیار خرید معامله دارند اضافه میشود.
از دی ماه ۱۳۹۵، اختیار معامله خرید صرفا برای شرکتهای فولاد مبارکه اصفهان، ایران خودرو و شرکت صنایع مس ایران در نظر گرفته شد و اکنون امکان خرید اختیار معامله این سه شرکت وجود دارد.
اگر به نماد اختیار معامله خرید این سه شرکت دقت کنید در کنار نام نماد قیمت اعمال و تاریخ اعمال هم قرار دارد. از جمله نکات مهم در معاملات اختیار خرید این است که دامنه نوسان ندارند و اکنون اختیار خرید هر سهام شامل ۱۰ هزار سهم در تاریخ اعمال میشود.
امکان انجام معاملات آپشن در کارگزاری حافظ
کارگزاری حافظ در طی سالیان فعالیتش همواره تلاش کرده، سبد خدمات کاملی در اختیار علاقهمندان به بازار سرمایه قرار دهد. در حال حاضر امکان انجام معاملات اختیار معامله سهام، شاخص سهام، اختیار معامله کالایی و قراردادهای آتی در کارگزاری حافظ فراهم شده است. برای آغاز معاملهگری کافی است به یادداشت آموزش دریافت کد معاملات آپشن مراجعه کنید.
نتیجه گیری
معاملات آپشن یا اختیار معامله به صاحبان آنها اجازه میدهد تا تعداد مشخصی از سهام یک شرکت قرارداد آپشن چیست؟ اصلی را با قیمت خاصی در تاریخ معینی بخرند یا بفروشند.
همانطور که گفته شده مزیت اصلی معاملات آپشن این است که به معاملهگران حق خرید یا فروش سهام را برای کسری از قیمت بازار خود میدهد و این واقعیت که یک اختیار معامله شما را ملزم به معامله دارایی اصلی نمیکند بدین معناست که شما میتوانید تنها در شرایط مطلوب بازار خرید یا فروش داشته باشید.
البته، معاملات آپشن بدون خطر و ریسک نیست به همین دلیل است که صرفا برای شرکتها و سرمایهگذاران باتجربهتر مناسب هستند چون اساسا انجام اختیار معامله معمولا به تحقیق و استفاده دقیق از استراتژی ریسک احتیاج دارند.
با این حال، اگر ملاحظات لازم صورت گیرد، قراردادهای آپشن میتوانند وسیلهای بسیار موثر برای سودآوری از افزایش یا کاهش قیمت قرارداد آپشن چیست؟ دارایی باشند. فقط همیشه آماده باشید تا حرکات سهام اختیاری خود را زیر نظر داشته باشید و در استفاده از آنها منضبط باشید.
قرارداد آپشن (Options Contract)
یک قرارداد آپشن (به انگلیسی Options Contract) توافقی است که به معاملهگر اجازه میدهد یک دارایی را با قیمت از پیش تعیینشده پیش و یا در یک تاریخ خاص بخرد و یا بفروشد.
قراردادهای آپشن در ایران با نام اختیار معامله (اختیار فروش و اختیار خرید) شناخته شدهاند.
قرادادهای آپشن در داراییهای مختلف؛ مثل سهام و یا ارزهای دیجیتال قابل تنظیم است.
این قراردادها از شاخصهای اقتصادی به وجود آمدهاند و مخصوص کم کردن ریسک در خرید و فروش و معامله بر اساس حدس و گمان است.
نحوه کار قراردادهای آپشن
دو نوع قرارداد آپشن وجود دارد که در فارسی میتوان به آنها قرارداد اختیار فروش و قرارداد اختیار خرید گفت و همانطور که از نام آنها پیداست به صاحبان قرارداد این اجازه را میدهد که یک دارایی را خرید و فروش کنند.
واضح است که اگر معاملهگران حدس بزنند قیمت یک سهام و یا هرچیز دیگری بالا میرود، وارد قرارداد اختیار خرید میشوند و بالعکس اگر تخمین بزنند که قیمت پایین میآید، قرارداد اختیار فروش تنظیم میکنند.
سرمایهگذاران ممکن است که با امید پایداری قیمتها وارد این قراردادها شوند و یا ترکیبی از این دو نوع را برای معامله خود به کار بگیرند تا به نحوی بر خلاف و یا در جهت نوسانات بازار شرطبندی کنند.
یک قرارداد آپشن حداقل 4 بخش مختلف دارد: اندازه، تاریخ انقضا، قیمت هدف و پاداش.
- اندازه (Size) به تعداد قردادهایی که قرار است معامله شود برمیگردد.
- تاریخ انقضا (expiration date) تاریخی است که بعد از آن سرمایهگذار نمیتواند تغییری در آپشن مورد نظرش ایجاد کند.
- قیمت هدف (strike price یا قیمت معامله) همان قیمتی است که در آن دارایی مورد نظر خریداری و یا فروخته خواهد شد (اگر خریدار قرارداد تصمیم بگیرد قرارداد را اعمال کند)
- پاداش قیمت (premium) تنظیم یک قرارداد آپشن است و مقدار هزینهای که سرمایهگذار برای بستن قرارداد نیاز دارد را مشخص میکند.
خریداران قراردادها را از فروشندهها با توجه به میزان پاداشی که برای قرارداد تعیین میشود، دریافت میکنند و نکته مهم اینجاست که هرچه به تاریخ انقضا نزدیکتر شویم، میزان پاداش نیز تغییر میکند.
به طور ساده، اگر قیمت هدف معامله یک قرارداد از قیمت فعلی بازار کمتر باشد، یک معاملهگر میتواند دارایی مورد نظر را خریداری کند و با اضافه کردن مقدار پاداش، ممکن است تصمیم به اعمال قرارداد بگیرد تا کمی سود بنماید؛ اما اگر قیمت هدف بالاتر از قیمت بازار باشد، اجرا کردن قرارداد هیچ دلیلی نداشته و قرارداد بی استفاده میشود.
اگر قراداد مورد استفاده قرار نگیرد، خریدار مورد نظر تنها میزان پولی که برای پاداش در نظر گرفته شده است را از دست میدهد.
این نکته قابل ذکر است که خریداران یک قرارداد قادر به اجرا و یا عدم اجرای یک قرارداد هستند؛ اما سرنوشت فروشندههای قرارداد (نویسندهها) به تصمیم خریداران بستگی دارد.
پس اگر یک خریدار قرارداد اختیار خرید (Call option) تصمیم بگیرد که قراردادش را اجرا کند، فروشنده قرارداد مجبور است که دارایی مورد نظر را بفروشد.
به همین شکل اگر یک معاملهگر یک قرارداد اختیار فروش بخرد و تصمیم به اجرای آن بگیرد، فروشنده موظف به خرید دارایی از دارنده قرارداد است.
این موضوع نشان میدهد که فروشندههای قرادادها نسبت به خریداران آن در معرض خطر و ریسک بیشتری هستند؛ زیرا خریداران تنها ممکن است مبلغ پاداش را از دست بدهند؛ اما فروشندهها با توجه به قیمت بازار، ضرر بیشتری میبینند.
برخی از قراردادها به صاحبانشان اجازه میدهند که آن را قبل از تاریخ انقضا اجرا کنند و از آنها با عنوان قراردادهای آپشن آمریکایی یاد میشود. از آن طرف قرارداد آپشن اروپایی تنها در تاریخ انقضا قابل اجراست.
پاداش آپشن
قیمت و هزینه پاداش توسط فاکتورهای مختلفی تعیین میشود.
به طور ساده پاداش یک قرارداد آپشن به 4 عنصر اصلی وابسته است:
- قیمت دارایی مورد نظر
- قیمت هدف
- مدت زمان باقیمانده تا تاریخ انقضا
- نوسان بازار مورد نظر
این 4 عنصر مختلف به اندازههای متفاوت رو پاداش یک قرارداد تاثیر میگذارند و این تاثیرات بر روی جدول زیر به نمایش در آمدهاند.
طبیعتا قیمت دارایی و قیمت هدف بر روی پاداش قرارداد خرید و فروش به طور برعکس تاثیر میگذارند.
زمان کمتر تا تاریخ انقضا به طور مشابه بر روی هردو تاثیر میگذارد و آن را کمتر میکند؛ زیرا معاملهگران احتمال بیشتری میدهند که اتفاق مورد نظر بیفتد.
زیاد شدن نوسان نیز قیمت پاداش قرارداد را در هر دو پوزیشن افزایش میدهد. این 4 عنصر به طور عمده به همراه دیگر موارد مختلف بر روی قیمت پاداس قرارداد تاثیر میگذارند.
گریک آپشن چیست
گریک آپشن (Options Greeks) ابزاری است که چند فاکتور مختلف که بر روی قیمت یک قرارداد تاثیر میگذارند را اندازهگیری میکند.
گریک آپشن یک سری آمار است که میتواند ریسک یک قرارداد را با استفاده از متغییرهای بنیادین برای ما مشخص کند.
در ادامه برخی از این ابزارها با نام گریک را به شما معرفی کرده و توضیح مختصری در مورد هریک مینویسیم:
- دلتا (Delta): مقدار تغییر قیمت یک قرارداد را به نسبت قیمت یک دارایی اندازهگیری میکند؛ برای مثال دلتای 0.6 میگوید که پاداش قرار داد به ازای هر 1 دلار تغییر در قیمت دارایی، به اندازه 0.6 دلار افزایش پیدا میکند.
- گاما (Gamma): تغییرات دلتا در طول زمان را مشخص میکند؛ پس اگر دلتا از 0.6 به 0.45 برسد، گاما برابر با 0.15 میشود.
- تتا (Theta): قیمت قرارداد را با نسبت یک روز کاهش زمان تا تاریخ انقضای آن اندازهگیری میکند. این ابزار به ما میگوید که قیمت پاداش قرارداد با نزدیک شدن به تاریخ انقضای آن چقدر تغییر میکند.
- وگا (Vega): تغییرات در قیمت قرارداد را به ازای هر 1 درصد تغییر در نوسان بازار مشخص میکند. بالا رفتن مقدار وگا معمولا باعث افزایش قیمت پاداش قرارداد در هر دو پوزیشن خرید و فروش میشود.
- رهو (Rho): تغییرات قیمتی مورد انتظار را با استفاده از تغییرات نرخ سود اندازهگیری میکند. افزایش نرخ سود معمولا باعث افزایش قیمت قرارداد خرید و کاهش قیمت قرارداد فروش میشود.
استفادههای متداول از قرارداد آپشن
کاهش ریسک (Hedging)
از قراردادهای قرارداد آپشن چیست؟ آپشن به طور گسترده برای کم کردن ریسک معاملات استفاده میشود.
یک مثال ساده و ابتدایی از این نوع استراتژی این است که معاملهگران قراردادهای اختیار فروش مخصوص سهامی که خودشان دارند را خریداری میکنند. حال اگر قیمت کلی سهام ریزش پیدا کرد، اجرا کردن قرارداد فروش میتواند ضرر آنها را کمتر کند.
برای مثال فرض کنید که محمد 100 سهم از یک شرکت را با قیمت سهمی هزار تومان خریداری میکند و امیدوار است که قیمت آن رشد پیدا کند.
با این حال برای کم کردن ریسک او تصمیم میگیرد که یک قرارداد فروش با قیمت هدف 800 تومان را خریداری کند که به ازای هر سهم 200 تومان هم پاداش قرارداد تعیین شده است.
حال اگر بازار روند نزولی به خود بگیرد و قیمت سهم او تا 600 تومان کاهش پیدا کند؛ محمد میتواند قرارداد فروش خود را فعال کرده و سهام خود را با قیمت 800 تومان بفروشد و اینگونه ضرر خود را کمتر کرده است؛ اما اگر بازار روند نزولی به خود بگیرد، او نیازی به اجرا کردن قرارداد نداشته و تنها 200 تومان به ازای هر سهم از دست میدهد.
معاملات حدسی
از قراردادهای آپشن برای معامله با حدس و گمان نیز استفاده میشود.
معاملهگری که حدس میزند قیمت یک دارایی بالا میرود؛ میتواند قرارداد خرید را ثبت کند و اگر قیمت آن دارایی بالاتر از قیمت هدف تعیین شده برود، معاملهگر میتواند قرارداد را فعال کرده و آن را با تخفیف خریداری کند.
استراتژیهای پایه
در معامله با قرادادهای آپشن، معاملهگران میتوانند استراتژیهای زیادی را به کار بگیرند که بر اساس 4 پوزیشن مختلف طراحی شدهاند.
به عنوان یک خریدار، فرد میتواند قرارداد خرید و یا فروش را بخرد.
به عنوان فروشنده (که اصطلاحا writer یا نویسنده نیز نامیده میشود)، فرد میتواند قراردادهای خرید و یا فروش را به فروش برساند.
نکته مهم اینجاست که فروشندهها در صورتی که خریدار قرارداد تصمیم به اجرای آن بگیرد، ملزم به اجرای آن هستند.
استراتژیهای پایه معامله با قرارداد آپشن بر ترکیبی از قراردادهای خرید و فروش استوار است. نامهایی که برای این استراتژیهای انتخاب شده است به همراه توضیحات آنها را میتوانید در ادامه بخوانید:
1. فروش محافظت شده (Protective put): این استراتژی همان خرید قرارداد فروش سهمی است که در حال حاضر صاحب آن هستید. این استراتژی با عنوان بیمه معامله قرارداد آپشن چیست؟ نیز شناخته میشود؛ زیرا از سرمایهگذار در برابر یک روند رو به پایین احتمالی محافظت میکند و در عین حال در صورت بالا رفتن قیمت، تاثیر چندانی روی سود آنها نخواهد گذاشت.
2. خرید پوششی (Covered call): این استراتژی یعنی فروش قرارداد خرید سهامی است که در حال حاضر صاحب آن هستید.
این استراتژی مورد استفاده قرار میگیرد تا سرمایهگذاران درآمد بیشتری از سهام خود داشته باشند. اگر قرارداد اجرا نشود، آنها میتوانند با گرفتن پاداش قرارداد و نگهداشتن سهام خود سود کنند؛ اما اگر قرارداد اجرا شود، بدون توجه به قیمت سهم در بازار، آنها مجبور به فروش پوزیشن خود هستند.
3. همگام با بازار (Straddle): این استراتژی شامل خرید قرارداد خرید و فروش یک دارایی بطور همزمان با تاریخ انقضا و قیمت هدف متفاوت است.
این استراتژی به سرمایهگذار کمک میکند که بدون توجه به جهت حرکت قیمت، تا یک سطحی سود کند. اگر بخواهیم به طور ساده بگوییم، سرمایهگذار در این استراتژی بر روی نوسان بازار شرطبندی میکند.
4. خفه کردن (Strangle): شامل خریدن قرارداد خرید با قیمت هدف بالاتر از قیمت بازار و قراداد فروش با قیمت هدف پایینتر از قیمت بازار است.
به طور ساده این استراتژی همان \”همگام با بازار\” است؛ اما هزینه کمتری دارد؛ اما بهرحال \”خفه کردن\” برای سودآوری نیازمند نوسان بیشتری است.
مزایای قراردادهای آپشن یا اختیار معامله
مناسب برای کم کردن ریسک معاملات در بازار
انعطاف بیشتر در معاملاتی که با حدس و گمان انجام میشود
ترکیبات مختلف از استراتژیهای معامله با الگوهای ریسک/سود خاص
استفاده از آنها برای کم کردن هزینههای برای ورود به معامله
امکان انجام چندین معامله به صورت همزمان
معایب قراردادهای آپشن یا اختیار معامله
فهمیدن مکانیسم محاسبه پاداش قراردادها آسان نیست
دارا بودن ریسک بالا، به خصوص برای فروشندههای قرارداد
سیستم معاملاتی و استراتژیهای پیچیدهتر در مقایسه با دیگر روشها
بازار قراردادهای آپشن نقدینگی کمتری دارد و سرمایهگذاران کمتری به آن جذب میشوند
قیمت پاداش قرارداد بسیار متغییر بوده و نوسان دارد که به قیمت سهام تاریخ انقضای قرارداد وابسته است
تفاوت قرارداد آپشن با معاملات آتی
آپشن و قراردادهای آتی هر دو از ابزارهای مالی هستند ولی با وجود شباهتهایشان تفاوتهایی نیز دارند.
برخلاف آپشن، در قراردادهای آتی زمانی که تاریخ انقضا فرا برسد قرارداد اجرا میشود. به این معنی که در قراردادهای آتی، دارندگان قرارداد موظف به تبادل دارایی موردنظر (یا معادل نقد آن) هستند.
اما از سمت دیگر، اختیار معامله یا آپشن فقط با صلاحدید دارنده قرارداد اجرا میشود. اگر دارنده قرارداد آپشن آنرا اجرا کند، فروشنده موظف به معامله دارایی موردنظر است.
سخن پایانی
آپشن به سرمایهگذار این امکان را میدهد که در آینده بدون توجه به قیمت یک دارایی خاص اقدام به خرید و یا فروش کند.
این قراردادها بسیار تطبیقپذیر بوده و در سناریوهای مختلف به کار گرفته میشود. از قراردادهای آپشن نه تنها برای معاملات حدسی؛ بلکه اغلب برای کم کردن ریسک معاملات استفاده میشود.
لازم به گفتن نیست که قراردادهای آپشن، درست مانند دیگر ابزارهای موجود در معامله و بازارهای مالی، ریسکهای زیادی را همراه خود دارد.
برای کار با آن نیاز است که به خوبی آن را درک کرده و همچنین ترکیبات مختلف از قرارداد خرید یا فروش را یاد گرفته و همچنین میزان ریسک موجود در هر استراتژی را تخمین بزنید.
علاوه بر تمام اینها باید گفت که سرمایهگذاران باید از ابزارهای کنترل ریسک و تحلیلهای بنیادی و تکنیکال به صورت ترکیبی با این سیستم معاملاتی استفاده کنند تا بتوانند کمترین ضرر و بیشترین سود را از داراییهای خود داشته باشند.
این اصطلاح در واژهنامه جامع بورسینس منتشر شده است.سایر اصطلاحات و واژههای اقتصادی و مالی را ببینید .
قصد شروع سرمایهگذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاریها انجام دهید:
برای سرمایهگذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه میشود:
معاملات آپشن چیست؟
در بازارهای مالی پیشرو در جهان ابزارهای مالی مختلفی به وجود آمده است. این ابزارهای مالی متنوع به منظور مدیریت ریسک و افزایش بیشتر جذابیت بازارهای مالی تدوین شده است. یکی از این ابزارها قراردادهای آپشن یا اختیار معامله است. اولین بورس اختیار معامله، بورس اختیار معامله شیکاگو است که در سال 1973 تأسیس شده بود. در اوایل شروع به کار این بورس، حجم معاملات پایین بود، رونق چندانی نداشت و همین موضوع باعث شده بود تا کارشناسان نسبت به کارایی این ابزار و استقبال معاملهگران از آن تردید داشته باشند. اما گذر زمان ثابت کرد که این ابزار کارایی خوبی در زمینه تنوع بخشی و مدیریت ریسک دارد و لذا حجم استقبال از این ابزار به مرور زمان افزایش یافت و در حال حاضر نیز یکی از پرطرفدارترین ابزارهای مالی در سراسر جهان است.
اختیار معامله یک نوع ابزار مشتقه است. در واقع ارزش این قرارداد با توجه به دارایی پایه تعیین میشود؛ لذا ارزش آن مشتق شده از سهام یا دارایی دیگر است. به همین جهت این نوع قرارداد در زمره ابزارهای مشتقه قرار دارد. طی این قرارداد خریدار این حق را دارد که یک سهم مشخص را در زمان مشخص و در قیمت مشخص بخرد یا بفروشد و در مقابل، فروشنده قرارداد اختیار موظف است تا در صورت درخواست خریدار، سهم مشخص شده در قرارداد را در زمان و قیمت مشخص شده از خریدار بخرد یا به او بفروشد. در واقع خریدار اختیار معامله در زمان سررسید قرارداد این اختیار را دارد که از حق خود مبنی بر خرید یا فروش دارایی پایه استفاده کند.
اجزای قرارداد آپشن
قرارداد آپشن که به آن اختیار معامله نیز گفته میشود، دو نوع اختیار خرید و اختیار فروش دارد و سرمایهگذاران با توجه به پیشبینی که از آینده و استراتژی سرمایهگذاری خود دارند این اختیارها را معامله میکنند. هر قرارداد اختیار چهار بخش دارد که عبارتند از:
پرمیوم(premium): قیمتی که خریدار قرار داد باید به فروشنده بپردازد.
قیمت هدف: قیمتی است که قرارداد بر مبنای آن تنظیم میشود و فروشنده قرار داد اختیار موظف است طبق این قیمت دارایی پایه را بخرد یا بفروشد.
تاریخ انقضا: تاریخ تسویه قرارداد است. در این تاریخ باید دارایی اصلی در صورت صلاحدید خریدار مورد معامله قرار بگیرد.
اندازه: تعداد قراردادهایی است که مورد معامله قرار میگیرد. هر قرار داد اندازه مشخصی دارد. به عنوان مثال هر قرارداد اختیار 1،000 برگه سهم دارایی پایه را نظر گرفته است تا در زمان تسویه مورد معامله قرار گیرد.
اختیار خرید
این نوع قرارداد این حق را به خریدار میدهد تا دارایی پایه را در صورت تمایل در قیمت مشخص و در زمان سررسید بخرد. در طرف مقابل نیز فروشنده این قرار داد موظف است در صورت تمایل خریدار دارایی پایه را با قیمت ذکر شده در قرارداد بفروشد. به عنوان مثال فرض کنید قرارداد اختیار خریدی برای دارایی پایه سهم خودرو وجود دارد که قیمت آن درحال حاضر 23 ریال است. تاریخ تسویه این اختیار خرید 3 ماه دیگر است و قیمت اعمال آن 2،500 ریال است. قیمت کنونی سهم خودرو 2،200 ریال میباشد. اگر شما پیشبینی میکنید که قیمت سهم خودرو تا قبل از تاریخ سررسید افزایش مییابد و بیشتر از 2،523 ریال میشود، میتوانید این اختیار را بخرید و در صورت درست بودن پیشبینی از بالا رفتن قیمت سهم کسب سود کنید. این سود بستگی به اختلاف قیمت سهم در زمان تسویه با قیمت قرار داد دارد و هرچه قیمت دارایی اصلی بیشتر باشد، سود شما بیشتر است. برخی اوقات نیز معاملهگران اختیار خرید را به منظور نوسانگیری میخرند و هدف آنها تسویه در زمان قرارداد نیست. در مجموع در اختیار خرید خریداران با افزایش قیمت دارایی پایه سود میکنند.
اختیار فروش
این نوع قرارداد این حق را به خریدار میدهد تا دارایی پایه را در صورت تمایل در قیمت مشخص و در زمان مشخص بفروشد. در مقابل نیز فروشنده این قرارداد موظف است تا در صورت تمایل خریدار، سهام دارایی پایه را در قیمت مشخص شده در قرارداد از خریدار اختیار فروش بخرد. مبحث اختیار معامله پیچیدگیهایی دارد که باعث شده است معامله در بازار آپشن سختتر بشود. برای درک بهتر اختیار فروش به مثالی که در ادامه زده شده است توجه نمایید.
فرض کنید اختیار فروش سهم خودرو در حال حاضر با قیمت 35 ریال معامله میشود. قیمت فعلی سهم 2،000 ریال است و قیمت اعمال 1،800 ریال است. زمان تسویه نیز سه ماه دیگر است. اگر پیشبینی شما این است که قیمت سهم خودرو در سه ماه آینده قیمتی کمتر از 1،765 ریال خواهد داشت اختیار فروش را میخرید. در زمان تسویه نیز اگر به طور مثال قیمت خودرو 1،600 ریال شده باشد. شما درخواست تسویه میدهید و سهم خودرو را به قیمت 1،600 ریال از بازار نقدی میخرید و 1،800 ریال به فروشنده اختیارفروش میفروشید. او نیز موظف است طبق قرارداد این سهم را به این قیمت از شما بخرد. بسته به این که حجم قرارداد چقدر بوده است با توجه به این که شما هر سهم خودرو را در بازار 1،600 ریال خریدهاید ولی با قیمت 1،800 فروخته اید، کسب سود میکنید. البته از مبلغ سود باید هزینه اولیه بابت خرید اختیار فروش را کم کنید. در مجموع در خریداران اختیار فروش در کاهش قیمت دارایی پایه سود میکنند.
کاهش ریسک با اختیار معامله
عمدهترین کاربرد قرارداد اختیار معامله کاهش ریسک سرمایهگذاریها است. به عنوان مثال فرض کنید در پرتفوی سرمایهگذاری شما سهامی وجود دارد که قیمت آن 1،000 ریال میباشد. اما با این وجود اختیار فروشی میخرید که قیمت اعمال آن 800 ریال میباشد و قیمت پرمیوم آن 100 ریال میباشد. اگر فرض کنید قیمت برخلاف تصور شما پایین آمد و زیر قیمت 700 قرار گرفت میتوانید اختیار فروش خود را در تاریخ سررسید اعمال کنید و به نوعی ریسک کاهش قیمت سهام اصلی را پوشش دهید. اگر هم قیمتها کاهش پیدا نکرد شما اختیار فروش خود را اعمال نمیکنید و صرفا به اندازه قیمت پرمیوم ضرر میکنید. در واقع با این کار شما ریسک کاهش قیمت سهام را تا حدی پوشش میدهید.
مزیتها و معایب اختیار معامله
در این بخش مزیتها و معایب اختیار معامله فهرست شدهاند که عبارتند از :
مزیتها
- مناسب برای کاهش ریسک معاملات
- داشتن خاصیت اهرمی و امکان کسب سود زیاد
- ترکیبی از استراتژیهای مختلف با الگوهای ریسک/پاداش خاص
- امکان اجرای همزمان معاملات در جهت پیاده سازی استراتژیهای متنوع اختیار
معایب
- پیچیده بودن مفاهیم اختیار معامله
- داشتن ریسک بالا در معاملات به خصوص طرف فروشنده
- نوسان زیاد قیمت در پرمیوم
- نقدینگی کمتر در بازار اختیار معامله ایران
- نیاز به استراتژیهای اختیار معامله پیچیده که کسب سود را سخت میکند.
کلام آخر
اختیار معامله به واسطه پیچیدگیهایی که در مفاهیم دارد نیاز به مطالعه و بررسی بیشتری دارد. این نوع قرارداد مزایا و معایبی دارد که در این مقاله به آن پرداخته شد. مهمترین مزیت معاملات آپشن توانایی پوشش ریسک سرمایهگذاری است که باعث شده است بسیاری از افراد جذب این بازار شوند.
معاملات آپشن (Option) یا اختیار معامله چیست؟
زمانی که در بازارهای مالی معاملات انجام میشود؛ شخص خریدار در قیمت تعیین شده ملزم به خرید و شخص فروشنده ملزم به فروش است. اما نوع دیگری از قرارداد وجود دارد که معاملهگران حق خرید این قرارداد را میپردازند و معاملات آپشن باز میکنند. در این نوع معاملات شخص قادر است در قیمتی که تعیین کرده است سهام و یا ارز دیجیتال را بخرد یا بفروشد و هیچ قرارداد آپشن چیست؟ تعهدی در قبال انجام عمل خریدوفروش ندارد. این نوع معاملات برای کاهش ریسک در یک بازار پرریسک استراتژی مناسبی به نظر میآید.
اگر دوست دارید راجع به این نوع معاملات اطلاعات بیشتری کسب کنید و طرز استفاده و انواع استراتژیهای رایج در این نوع معامله را یاد بگیرید با ما همراه باشید؛ پس از مطالعه مقاله نیز درصورت علاقهمندی میتوانید دوره آموزش ارز دیجیتال پارسیان بورس را بررسی کنید که کاملا جامع بوده و صفر تا صد معامله در بازار کریپتوکارنسی را به شما آموزش خواهد داد!
معاملات آپشن چیست؟ نحوه کار آنها چگونه است؟
در این بخش قصد داریم راجع به این موضوع که معاملات آپشن چیست صحبت کنیم و نحوهی کار آنها را بیان کنیم. درواقع این نوع معاملات که به اختیار خرید یا فروش نیز معروف هستند به معاملهگر این امکان را میدهد بسته به نوع قراردادی که دارد با پرداخت پولی، حق اختیار خرید یا فروش یک سهام را در تاریخی معین داشته باشد. زمان رسیدن قرارداد او میتواند معامله را انجام داده یا انجام ندهد (بسته به نوع قرارداد این کار را میتواند قبل از رسیدن زمان قرارداد انجام دهد).
این نوع معاملات به دو نوع آمریکایی و اروپایی تقسیمبندی میشوند (این نوع تقسیمبندی ربطی به کشور امریکا و اروپا ندارد). تفاوت این دو نوع این است که در نوع اروپایی قرارداد آپشن فقط در روز معین شده به عمل میآید و شخص فقط در همان روز میتواند از اختیار خرید یا فروش خود استفاده کند. ولی در نوع امریکایی معاملهگر میتواند حتی قبل از زمان تعیین شده قرارداد را لغو کند.
در این نوع معاملات آپشن یک خریدار و یک فروشنده معامله آپشن وجود دارد. خریدار معامله آپشن پولی در ازای حق اختیار خرید یا فروش به فروشنده معامله آپشن میپردازد. در ازای آن بسته به نوع قرارداد، در زمان یا قبل از سررسید قرارداد میتواند برخلاف نظر فروشنده از حق اختیار یا آپشن خود استفاده کند یا استفاده نکند. درواقع فروشنده در این نوع معاملات ریسک بیشتری نسبت به خریدار آن متحمل میشود. پس این نوع معاملات هم برای پوشش ضرر و یا برای سفتهبازان کاربرد دارد.
انواع قراردادهای آپشن
قراردادهای آپشن به دو صورت خرید (call) و یا فروش (put) انجام میشوند. درواقع خریداران این نوع قراردادها پس از پرداخت کارمزد تعیین شده اختیار خرید و یا فروش را در زمان تعیین شده دارند.
اگر معاملهگر معاملات آپشن خرید را خریداری کند در موقع مقرر میتواند سهم را خریداری کند برای مثال سهمی 50 دلار است معاملهگر پیشبینی میکند سهم در یک هفته آینده صعودی خواهد بود. پس اختیار خرید را خریداری میکند. اگر در هفته آینده قیمت سهم 65 دلار شود معاملهگر میتواند از اختیار خرید خود استفاده کرده و سهم را 50 دلار بخرد. اگر بر خلاف پیشبینیاش سهم نزولی باشد او میتواند از اختیار خود استفاده نکند و به اندازه کارمزد پرداختی ضرر میکند.
اگر معاملهگر معامله اختیار فروش را خریداری کند در موقع مقرر میتواند سهم را بفروشد برای مثال سهمی 50 دلار است معاملهگر پیشبینی میکند سهم در یک هفته آینده نزولی خواهد بود. پس اختیار فروش را خریداری میکند. اگر در هفته آینده قیمت سهم 35 دلار شود معاملهگر میتواند از معاملات آپشن فروش خود استفاده کرده و سهم را 50 دلار بفروشد. اگر بر خلاف پیشبینیاش سهم صعودی باشد او میتواند از اختیار خود استفاده نکند و به اندازه کارمزد پرداختی ضرر میکند.
کاربردها و استراتژیهای معاملات آپشن
از این نوع معاملات بیشتر برای کم کردن ریسک استفاده میشود. در برخی از مواقع معاملهگران معاملههایی انجام میدهند که ریسک زیادی دارد که این کاهش ریسک به آنها کمک زیادی میکند. درواقع در ازای این کاهش ریسک مبلغی پرداخت میکنند و خود را از ضررهای زیاد بیمه میکنند. یکی از مواردی که معاملهگران از معاملات آپشن استفاده میکنند پوشش ریسک یا هجینگ است که در ادامه بیشتر به آن میپردازیم.
برخی از معاملهگران برای پوشش ریسک خود از این نوع معامله استفاده میکنند. معاملهگری سهمی را خریداری میکند و ترس این را دارد که بازار برخلاف پیشبینیاش عمل کرده و جهت بازار برعکس شود. در این صورت او یک معامله آپشن برعکس پیشبینی که انجام داده باز میکند. در این صورت اگر بازار برخلاف روندی که مد نظرش بود پیش رفت با کمک اختیار از معامله قرارداد آپشن چیست؟ آپشن ضرر خود را جبران میکند. اگر روند بازار طبق پیشبینی او پیش رفت آنگاه میزانی از سود خود را برای باز کردن معامله آپشن از دست داده است.
انواع معاملات خریدوفروش آپشنها
خریدن آپشن کال یا خرید
معاملات آپشن خرید به دارنده این امکان را میدهد که یک اوراق بهادار را با قیمت اعلام شده تا تاریخ انقضا به قیمت تعیین شده خریداری کند. دارنده در صورت عدم تمایل به خرید دارایی، تعهدی به خرید دارایی ندارد. ریسک خریدار پول اولیهای که برای خرید آپشن پرداخته است محدود میشود. نوسانات سهام تأثیری بر روی ندارد.
خریدارانی باید این آپشن را انتخاب کنند که نسبت به یک سهم خوشبین هستند و معتقدند که قیمت سهام قبل از تاریخ انقضای اختیار، از قیمت تعیین شده بالاتر میرود. اگر چشمانداز صعودی سرمایهگذار محقق شود و قیمت بالاتر از قیمت تعیینی افزایش یابد، سرمایهگذار میتواند از اختیار استفاده کند. در نتیجه سهام را با قیمت تعیین شده که پایینتر است خریداری کند و بلافاصله سهام را به قیمت فعلی بازار برای کسب سود بفروشد.
فروش آپشن کال یا خرید
فروش معاملات آپشن خرید به نوشتن قرارداد نیز (writing a contract) معروف است. فروشنده حق اختیار را دریافت میکند. به عبارت دیگر، خریدار کارمزد حق اختیار را به فروشنده در ازای دریافت یک اختیار خرید میپردازد. حداکثر سود از فروش حق اختیار زمانی است که موعد سررسید فرا میرسد. سرمایهگذاری که یک اختیار خرید را میفروشد، معتقد است بازار نزولی است و قیمت سهام پایه کاهش مییابد یا در مدتزمان سررسید قرارداد اختیار، نسبتاً نزدیک به قیمت معاملاتی تعیین شده باقی میماند.
اگر قیمت سهم بازار در زمان انقضا برابر یا کمتر از قیمت تعیین شده باشد این گزینه برای خریدار بیارزش بهحساب آمده و منقضی میشود. فروشنده گزینه حق اختیار را بهعنوان سود خود به جیب میزند. خریدار از این اختیار استفاده نمیکند؛ زیرا خریدار سهام را با قیمت بالاتر یا برابر با قیمت رایج در بازار خریداری نمیکند.
دیدگاه شما