خوش بینی بورس به مذاکرات هسته ای
بورس تهران به کوچک ترین اخبار درباره مذاکرات هسته ای واکنش نشان می دهد. این واکنش در روز گذشته، مثبت و در جهت بهبود وضعیت معاملات بود.
به گزارش اقتصاد سالم؛معاملات بورس تهران به شدت وابسته به اخبار مذاکرات هسته ای شده است. روز گذشته پس از آنکه سخنگوی وزارت خارجه آخرین مباحث درباره مذاکرات هسته ای را مطرح کرد، روند معاملات بورس عوض شد و به خصوص در نمادهای خودرویی، تقاضای خوبی شکل گرفت.
البته معاملات روز گذشته بورس بیشتر شبیه به درجا زدن بود و با وجود مثبت شدن نمادهای دو صنعت خودرو و بانک، وضعیت معاملات صنایع دیگر به شکلی بود که شاخص کل تقریبا تغییر خاصی نداشت.
ناگفته نماند که وضعیت نمادهای کوچک، بهتر از نمادهای بزرگ بود و همان طور که از معاملات روز یکشنبه مشخص شد، افت بازار چندان جای نگرانی نداشت. با این وجود بازار همچنان چشم به اخبار مذاکرات هسته ای دارد و هر تغییر رویکردی از جانب مذاکره کنندگان می تواند در روند معاملات آینده بورس اثر بگذارد.
سیگنال مثبت از جانب ارزش معاملات
نکته مثبتی که در معاملات روز گذشته مشاهده شد و در بازار امروز اثرگذار خواهد بود، روند منفی به مثبت بازار است. به این شکل که بازار ابتدا منفی بود و از میانه معاملات وضعیت بهبود یافت و بسیاری از سهم ها تغییر جهت دادند. بر اثر این تغییرات، تعداد نمادهای مثبت در دقایق پایانی بازار به ۳۷۰ عدد رسید که در مقایسه با ۲۸۰ نماد منفی، چشم انداز بازار امروز را مثبت نگه می دارد.
از طرفی روز گذشته ارزش معاملات خرد هم افزایش یافت. دیروز ارزش معاملات خرد بورس به بیش از ۳۳۰۰ میلیارد تومان رسید که در مقایسه با رقم ۳۱۰۰ میلیارد تومان در روز یکشنبه، وضعیت بهتری را نشان می دهد.
همین که ارزش معاملات خرد افزایشی باشد، فارغ از اینکه شاخص رشد کند یا خیر، نکته ای مثبت و امیدوارکننده است. افزایش معاملات خرد بازار نشان دهنده آشتی سرمایه گذاران با بورس است و نوید روزهای بهتر را می دهد.
بهبود وضعیت خریداران
دیروز با اینکه ۴۰ میلیارد تومان پول خرد از بازار خارج شد اما شاخص قدرت خریداران حقیقی نسبت به روز یکشنبه کمی بهبود یافت و از عدد ۰.۷۷ به عدد ۰.۸۹ رسید که همین مسئله نیز مثبت است.
با این حساب برای آغاز معاملات امروز، احتمال روندی مثبت وجود دارد که با رشد شاخص ها همراه است. اما رشد بازار فعلا نمی تواند چندان بزرگ و خیره کننده باشد مگر اینکه اخباری جدی تر درباره روند مذاکرات هسته ای منتشر شود.
6 نشانه مثبت برای رشد دوباره بورس
بررسی‌ها نشان می‌دهد دست‌کم 6سیگنال مهم برای رشد شاخص‌های بورس صادر شده که وزن آنها بیشتر از عوامل منفی است و می‌تواند چراغ سبزی برای رشد شاخص‌های بورس در روزهای آینده باشد.
به گزارش گروه رسانه‌های دیگر خبرگزاری آنا، 90روز از آغاز روند نزولی شاخص بورس می‌گذرد. در این مدت شاخص کل بورس تهران بیش از 40درصد افت کرده و 3500هزار میلیارد تومان از ارزش بازار سهام کاسته شده است. با گذشت 90روز اکنون نشانه‌هایی از احتمال آغاز دوباره روند صعودی بورس ظهور کرده؛ بررسی‌ها نشان می‌دهد وزن این نشانه‌های مثبت بیشتر از عوامل منفی است و می‌تواند ظرف روزهای آینده به رشد دوباره شاخص‌های بورس منجر شود. به‌ویژه آنکه اکنون قیمت سهام شرکت‌ها به‌دلیل نزول‌های مداوم برای خرید جذاب‌تر هم شده است.
سیگنال‌های مثبت
بررسی‌ها نشان می‌دهد عواملی چون افزایش گستره بازارگردانی سهام شرکت‌ها، وعده تزریق منابع مالی جدید، تأکید سیاستگذار پولی بر افزایش نیافتن نرخ سود بانکی، چشم‌انداز صعودی قیمت نفت و مواد خام در جهان، رشد درآمد شرکت‌های بورس و ارائه تعهداتی درباره کاهش نیافتن قیمت واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری دولتی(ETF) سیگنال‌های مثبتی است که می‌تواند به رشد شاخص‌های بورس منجر شود.
نخستین بخش از سیگنال‌های شش گانه که می‌تواند به صعود شاخص‌های بورس منجر شود تعیین مهلت جدید سازمان بورس برای بازارگردانی سهام شرکت‌هاست به‌طوری که براساس این مهلت همه شرکت‌های بورس باید تا 25ماه جاری عملیات بازارگردانی سهام را آغاز کنند این موضوع می‌تواند بر افزایش طرف تقاضا اثرات مثبتی داشته باشد. سازمان بورس همچنین اواخر هفته قبل سقف اعتبار دهی شرکت‌های کارگزاری به مشتریان را سیگنال مثبت به آینده بورس هم تا 35درصد افزایش داده بود که این موضوع نیز می‌تواند منجربه افزایش تقاضا در بازار سهام شود.
موضوع بعدی اقدام نهاد ناظربرای تزریق منابع مالی جدید به بازار سهام است ؛ اطلاعات دریافتی نشان می‌دهد بخش نخست این منابع از صندوق توسعه ملی در روز چهارشنبه به بازار سهام تزریق شده است. به موازات این دو رویداد سیاستگذار پولی هم اعلام کرده برای افزایش نرخ سود بانکی تصمیمی ندارد و این موضوع می‌تواند خیال سهامداران را راحت کند. عامل چهارم؛ چشم‌انداز صعودی قیمت نفت و مواد خام در جهان است.
برآوردها نشان می‌دهد تحت‌تأثیر کشف واکسن کرونا و پیروزی جو بایدن در انتخابات آمریکا به‌زودی حجم تقاضا در بازارهای جهانی افزایش خواهد یافت و این موضوع به رشد قیمت نفت و مواد خام در جهان منجر خواهد شد که می‌تواند سود شرکت‌های صادر‌کننده بورس را افزایش دهد.
سیگنال پنجمی که احتمالا ظرف روزهای آینده تأثیر زیادی بر معاملات بازار سهام داشته باشد افزایش میزان سود شرکت‌های بورس است، اطلاعات موجود نشان می‌دهد سود شرکت‌های بورس در 6ماه امسال به 156هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به سال قبل 120درصد رشد نشان می‌دهد. کارشناسان بر این باورند که سود شرکت‌های بورس درادامه سال به رکورد‌های تازه‌ای دست خواهد یافت. افزایش سود شرکت‌های بورس به کاهش نسبت قیمت به درآمد شرکت‌های بورس و جذاب‌تر شدن قیمت سهام آنها منجر خواهد شد.
عامل ششم؛ پیام‌هایی است که دولت برای حمایت از بازار سهام صادر کرده و می‌تواند به افزایش اعتماد در بورس منجر شود. دولت در تلاش است تا زمینه رشد قیمت واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری دولتی را فراهم کند چنان که مهدی سیگنال مثبت به آینده بورس سدیدی، عضو هیأت مدیره بورس تهران درباره نحوه بازگشایی نماد صندوق پالایش یکم گفته؛ قرار است حمایت‌های لازم برای رشد قیمت سهام این شرکت انجام شود. به گفته او به‌طور قطع بازگشایی صندوق پالایشی یکم با ضرر نخواهد بود. سیاستگذار تدبیری خواهد کرد که این صندوق با بازده منفی باز نشود.
سیگنال‌های منفی
همگام با این سیگنال‌های مثبت کارشناسان بر این باورند که هنوز هم برخی عوامل منفی به موانعی برای رشد شاخص بورس تبدل شده‌اند که مهم‌ترین آن کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران به سیاستگذاری‌هاست. به زعم آنها تغییر در سیاست‌های کلان ازجمله عواملی است که به اعتماد سرمایه‌گذاران خدشه وارد کرده و برای بازگشت دوباره نقدینگی به بازار سهام باید این اعتماد دوباره به بازار سهام باز گردد.
از سوی دیگر بسیاری از سهامداران هم‌اکنون نگران بازگشایی نمادهای بزرگ مانند شستا و پتروشیمی خلیج‌فارس در بورس هستند که می‌تواند تأثیر زیادی در نزول شاخص‌ها داشته باشد با این حال برخی برآوردها نشان می‌دهد احتمالا بازگشایی نماد شستا در نهایت به افت شاخص تا سقف 35هزار واحد منجر خواهد شد.
از طرف دیگر نگرانی‌هایی هم در مورد تداوم رکود اقتصادی وجود دارد که می‌تواند به مانعی دربرابر افزایش درآمد شرکت‌های بورس تبدیل شود. با وجود این مقایسه عوامل مثبت با عوامل منفی نشان می‌دهد احتمالا وزن عوامل مثبت بر شاخص بورس بیشتر است و احتمالا همین عوامل زمینه‌های رشد بورس را در روزهای آینده فراهم خواهد کرد.
نرخ سود کاهش نمی‌یابد
از میان همه عوامل مؤثر بر نوسان شاخص‌های بورس، نرخ تورم و نرخ بهره تأثیر گذار‌ترین عوامل هستند و حتی افزایش قیمت ارز هم به نوعی تحت‌تأثیر این عوامل است. در چنین شرایطی و درحالی‌که ظرف روزهای گذشته نگرانی سهامداران به‌دلیل افزایش نرخ سود اوراق بدهی در بازار بین بانکی افزایش یافته بود تازه‌ترین خبرها حاکی از آن است که احتمال کمی برای افزایش نرخ بهره وجود دارد و احتمالا نرخ 22درصدی برای فروش اوراق بدهی با توجه به هدف‌گذاری تورمی بانک مرکزی بالاترین نرخ است.
برهمین اساس عبدالناصر همتی، رئیس‌کل بانک مرکزی بحث افزایش نرخ سود بانکی را تکذیب کرد و گفت: بانک مرکزی برنامه‌ای برای افزایش نرخ سود بانکی ندارد. او در عین حال تأکید کرد: نوسانات بازار سرمایه با کاهش یا افزایش جزئی نرخ سود سپرده‌ها ارتباطی ندارد. سخنان همتی در حالی اعلام می‌شود که مطابق تازه‌ترین اطلاعات در آخرین روز معاملات هفته قبل بانک مرکزی نرخ فروش اوراق بدهی را در بازار بین بانکی به 20درصد کاهش داده که این موضوع سیگنال مثبتی به بازار سهام صادر کرده و به زعم مدیرعامل فرابورس مهم‌ترین عامل رشد بازار سهام در روز چهارشنبه بوده است. امیر هامونی، مدیرعامل فرابورس ایران در این‌باره نوشت: هفته گذشته بانک مرکزی در بازار بدهی فرابورس با سیاستی ثبات‌ساز به خرید صکوک دولت به روش توافق بازخرید(ریپو) اسلامی جمعا ۲۵۰۰میلیاردتومان با متوسط نرخ بازده تا سررسید ۲۰ درصد اقدام کرد. او ادامه داد: بورس و فرابورس هم سیگنال قوی سیاستگذار پولی را دریافت کرد و به آن واکنش نشان داد و از زمان انجام این معامله، حرکت صعودی بازار را شاهد بودیم. درمعماری بازارهای مالی، بازار بدهی و بازار سهام همانند ظروف مرتبط عمل می‌کنندو لازم است بانک مرکزی این اقدام شایسته را ادامه دهد.
تداوم بورس در کانال ۱۵۰۰ / سیگنال‌های مثبت به بازار سرمایه
بازار سرمایه در هفته گذشته با وجود فراز و فرودهای بسیار توانست کانال یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد را حفظ کند.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری ایسکانیوز، در این گزارش قصد داریم تا به بررسی بورس در هفته‌ای که گذشت بپردازیم.
بیشتر بخوانید
جزئیات عرضه اولیه اسیاتک در بورس
شاخص کل بورس اولین روز معاملاتی هفته یعنی یکشنبه ۴ اردیبهشت، با افت ۷۴۸۸.۵۱ هزار واحدی به ۱,۵۰۴,۷۳۱.۰۱ واحد رسید. همچنین شاخص کل هم وزن نیز با رشد ۹۸۳.۵۱ واحدی به ۴۰۲,۴۱۴.۴۵ هزار واحد رسید.
روز دوشنبه ۵ اردیبهشت نیز، شاخص کل توانست با رشد ۲۵۸۶.۶۰ هزار واحدی به ۱,۵۰۷,۳۰۱.۵۰ واحد برسد. همچنین شاخص کل هم وزن نیز با رشد ۳۱۱۲.۲۰ واحدی به ۴۰۵,۵۱۷.۶۲ هزار واحد رسید.
اما شاخص کل در روز سه‌شنبه ۶ اردیبهشت نیز، توانست رشد دوباره‌ای را برای خود به ثبت برساند. بر این اساس شاخص کل با رشد ۱۵۵۲۶.۱۷ هزار واحدی به ۱,۵۲۲,۷۷۵.۴۱ واحد رسید. همچنین شاخص کل هم وزن نیز با رشد ۴۷۹۶.۴۲ واحدی به ۴۱۰,۳۱۰.۲۷ هزار واحد رسید.
اما روز چهارشنبه یعنی آخرین روز معاملاتی هفته، با سبزپوشی بازار سرمایه آغاز شد و در ساعت‌های بعد قدری ریزش کرد. با این حال، بورس در نهایت روی کانال یک میلیون و 520 هزار واحد ایستاد.
به گزارش ایسکانیوز، برخی کارشناسان روز چهارشنبه عنوان کردند که برخی سیگنال‌های مثبت برای بورس، چشم‌انداز رشد این بازار را مثبت‌تر کرده است. امیرآبادی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفته بود: واگذاری‌ها مربوط به اموال و دارایی‌های مرتبط با وزارتخانه‌های مختلف است، از جمله واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس، شرکت زیرساخت توسعه و نگهداری ورزشگاه‌ها، شرکت‌های ایران خودرو و سایپا از زیرمجموعه وزارت صمت، شرکت‌هایی مانند شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت‌تپه و بسیاری دیگر از اموال و دارایی‌های دولتی در لیست واگذاری سال ۱۴۰۱ به صورت قطعی قرار گرفت. همین مساله افق رشد بازار بورس را مثبت‌تر کرده است و برخی معتقدند که این مساله تا هفته آینده ادامه خواهد داشت.
امضای بورس پای برجام
زینب مختاری- روز گذشته ارزش معاملات خرد بازار سرمایه ۵۴ درصد رشد را نسبت به آخرین روز معاملاتی هفته گذشته تجربه کرد. در همین حال شاخص کل بورس با ۱۸ هزار پله صعود روبه‌رو شد. همچنین دیگر شاخص‌های بااهمیت بازار از جمله شاخص هم‌وزن صعود محسوس و امیدبخشی را تجربه کردند. ناظران اقتصادی سبزپوشی بازار در روز گذشته و رشد دسته‌جمعی صنایع و شاخص‌ها را به معنای استقبال معامله‌گران از احیای توافق برجام تفسیر کرده‌اند. ورود نقدینگی به صنایع خودرویی، بانکی و حمل‌ونقل که به طور سنتی از توافق با طرف‌های غربی اثر مثبت می‌پذیرند نیز گویای همین مطلب است. اخبار مثبت برجامی از هفته گذشته بدین سو سبب خوش‌بینی بازارها نسبت به آینده اقتصاد شده که نتیجه بارز آن کاهش نرخ دلار بازار آزاد و بهبود تقاضا در بازار سرمایه بوده است. آن‌طور که از خبرها پیداست به نظر می‌رسد این بار طرف‌های مذاکرات بر سر احیای برجام به توافق برسند که پیامد آن برای اقتصاد ایران، رفع تحریم‌های تجاری و بانکی خواهد بود.
روز گذشته شاخص کل بورس با رشد ۱۸ هزار و ۶۳۵ واحدی معادل ۲۹/۱ درصد بالا رفت و در ارتفاع یک میلیون و ۴۶۷ هزار و ۱۰۰ واحدی قرار گرفت. شاخص هم‌وزن نیز توانست ۶ هزار و ۲۸۲ واحد معادل ۶۱/۱ درصد رشد را تجربه کند و در آستانه بازگشت به کانال ۴۰۰ هزار واحدی قرار گیرد. شاخص‌های آزاد شناور، بازار اول و بازار دوم هم به ترتیب معادل ۵۴/۱، ۸۷/۱ و ۷۳/۰ درصد صعود کردند. روز گذشته نمادهای فولاد، شستا، فملی، وبملت، خودرو، وپارس و حکشتی بیشترین تاثیر مثبت را در شاخص کل داشتند. در همین حال شستا، فولاد، شپنا، وبملت، شبندر، شتران و نوری پرتراکنش‌ترین نمادهای بورسی بودند. بورس در این روز معاملاتی به ارزش چهار هزار و ۳۶۸ میلیارد تومان را تجربه کرد. در آن سوی بازار، فرابورس هم روز گذشته با تحرکات معامله‌گران روبه‌رو بود و شاخص کل این بازار ۱۱۹ واحد رشد را تجربه کرد. نمادهای آریا، خدیزل، فغدیر، صبا، دی و شگویا بیشترین تاثیر مثبت را در شاخص کل این بازار داشتند و شراز معادل ۳۸/۷ واحد اثر منفی در شاخص کل فرابورس ثبت کرد. در همین حال دی، کرمان، کایزد، فزر، شاوان، وکبهمن و ددانا پرتراکنش‌ترین نمادهای فرابورسی بودند. فرابورس در این روز معاملاتی به ارزش ۱۳ هزار و ۹۸۵ میلیارد تومان را تجربه کرد که از این میزان ۹۹۱ میلیون تومان سهم خرید و فروش سهام بوده است.
فعال شدن حقیقی‌ها
بازار سرمایه روز گذشته با اقبال معامله‌گران روبه‌رو بود. بدین ترتیب ارزش معاملات خرد نسبت به آخرین روز معاملاتی هفته گذشته ۵۴ درصد رشد کرد و به رقم سه هزار و ۲۹۶ میلیارد تومان رسید. اگرچه این رقم هنوز تا روزهای رونق بازار فاصله زیادی دارد اما با این حال تحلیلگران بازار آن را به عنوان نشانه‌های مثبت از احتمال آغاز روند صعودی و پایان دوران رکود بازار می‌دانند. با این حال همچنین تاکید می‌شود که تنها در صورت تداوم روند افزایش رقم معاملات خرد می‌توان آن را به منزله صعودی پایدار در نظر گرفت. از نشانه‌های مثبت بازار در روز گذشته همچنین رشد سرانه خرید حقیقی‌ها بوده است به نحوی که سرانه خرید هر کد حقیقی از ۱۵ میلیون تومان در روز چهارشنبه هفته گذشته به ۲۱ میلیون تومان در روز گذشته رسیده بود. همچنین روز گذشته بازار سرمایه شاهد تغییر مالکیت ۲۰۳ میلیارد تومانی از حقوقی به حقیقی بود که نمای دیگری از تحرکات مثبت حقیقی‌ها را به نمایش می‌گذارد. این دومین روز ورود پول حقیقی به بازار طی دست‌کم ۲۵ روز کاری گذشته بوده است.
ورود نقدینگی به ریالی‌ها
روز گذشته نمادهای خودرویی، بانکی و حمل‌ونقل که اثر بیشتری از توافق احیای برجام می‌پذیرند در کانون توجه معامله‌گران قرار گرفتند. گروه بانکی سیگنال مثبت به آینده بورس با رشد تقاضا و ورود پول حقیقی مواجه بود به نحوی که روند ورود پول از ابتدای روز تا پایان ساعت معاملاتی مسیر صعودی خود را حفظ کرد. بیشترین نوسان قیمت این گروه عموما در بازه ۴ تا ۶ درصد مثبت قرار داشت. گروه حمل و نقل و انبارداری نیز روز گذشته سبزپوش بود. اگرچه نوسان قیمت در این گروه عموما در بازه ۲ تا ۳ درصد مثبت قرار داشت اما نمادهای این گروه تا پایان ساعت معاملاتی روند صعودی ورود پول و رشد تقاضا را حفظ کردند. اما گروه خودرویی به عنوان مهم‌ترین گروه متاثر از مذاکرات برجام روز گذشته بسیار موفق ظاهر شد. نمادهای این گروه مسیر مثبتی را در پیش گرفتند و با ورود پول حقیقی مواجه بودند. در این گروه ۲۶ نماد در بازه ۴ تا ۶ درصد مثبت معامله شدند. این گروه نیز با افزایش تقاضا و سفارش‌های خرید مواجه بود و توانست روند صعودی ورود پول حقیقی را تا پایان ساعت معاملاتی حفظ کند. گروه خودرویی طی هفته‌های اخیر با سیگنال‌های مثبتی غیر از برجام هم تقویت شده است. از جمله عرضه خودرو در بورس کالا و واگذاری سهام دولت در خودروسازی‌ها دو خبر بااهمیت برای این گروه بوده است. اگرچه در مورد واگذاری سهام دولت شائبه‌ها و اما‌و‌اگرهای زیادی مطرح شده اما به عنوان یکی از سیگنال‌های مثبت توانسته است تحرکات حقیقی‌ها در این گروه را رقم بزند. روز گذشته علاوه بر سه گروه گفته شده، گروه‌های ریالی دیگری نظیر زراعت، انبوه‌سازی، اطلاعات، غذایی‌ها و شوینده‌ها نیز مثبت بوده‌اند.
کمرنگ شدن دیدگاه‌های منفی
در کنار گروه‌های ریالی مورد توجه معامله‌گران، روز گذشته گروه‌های دیگری نظیر چند رشته‌ای صنعتی و فلزات اساسی و برخی از نمادهای گروه فرآورده‌های نفتی نیز در محدوده مثبت معامله شدند. گروه‌هایی که معمولا با خبر کاهش نرخ دلار و احتمال احیای توافق برجام در رنج منفی مورد داد و ستد قرار می‌گرفتند.
نگاهی به نمادهای شاخص این گروه‌ها حاکی از رشد ملموس آنها در روز گذشته بوده است. به نحوی که فولاد توانست با سه هزار و ۶۴۷ واحد رشد اثر ویژه‌ای در رشد شاخص کل بورس داشته باشد. در همین حال شستا رشد هزار و ۸۶۲ واحدی را تجربه کرد و فملی نیز هزار و ۲۷۰ واحد پیش رفت تا کمک شایانی به رشد شاخص کل بورس از دو منظر عددی و همچنین ایجاد فضای مثبت روانی برای معامله‌گران دیگر گروه‌ها داشته باشد. ناظران بازار سرمایه بر این باورند که معامله‌گران نمادهای دلاری با دیدگاه‌های منفی پیشین درباره اثر برجام بر صنایع دلارمحور فاصله زیادی گرفته‌اند. به ویژه آنکه دولت تا حد زیادی دست از سرکوب نرخ نیمایی دلار که برای شرکت‌های صادرات‌محور از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است برداشته و نرخ دلار نیمایی طی یک ماه گذشته صعودی بوده است. روز گذشته همچنین در برخی نمادها شاهد عقب‌نشینی فروشندگان بودیم که عموما در فضای رشد بازار قابل پیش‌بینی است.
سیگنال‌های مثبت
افزایش احتمال توافق برجام طی روزهای اخیر به عنوان اصلی‌ترین عامل رشد بورس مطرح است. به ویژه اینکه خبرهای مثبت منتشرشده طی دو روز تعطیل پایان هفته به سرعت در نخستین روز معاملاتی اثر خود را نشان داد و موجب ورود پول به بازار سرمایه شد. اما در کنار این عامل مهم، طی روزها و هفته‌های اخیر سیگنال‌های مثبت دیگری هم برای بورس ارسال شده است. توقف رشد تورم در اقتصاد آمریکا را می‌توان یکی از این سیگنال‌ها دانست که سبب شده است نگرانی‌ها نسبت به سختگیرانه‌تر شدن سیاست انقباضی فدرال‌رزرو کاهش یابد. این امر واکنش مثبت بازارهای سهام و کالایی جهان را در پی داشته است. فشار کاهش قیمت‌های جهانی به عنوان یکی از عوامل سرکوب تقاضا در شرکت‌های کامودیتی‌محور بازار سرمایه تلقی می‌شد که حالا به نظر می‌رسد اندک‌اندک سایه سنگین آن برداشته می‌شود.
در همین حال شرکت‌های بازار عموما گزارش‌های خوبی از عملکرد بهار و یک ماهه تابستان خود منتشر کرده‌اند. این امر در کنار تقسیم سودهای جذاب در مجامع، حقیقی‌ها را نسبت به سرمایه‌گذاری خوش‌بین کرده است. در کنار این عوامل، تداوم کاهش نرخ بهره بین‌بانکی برای سومین هفته پیاپی و اعتماد هر چند شکننده معامله‌گران به وعده‌های بانک مرکزی برای رعایت حدودی سقف نرخ بهره بین‌بانکی در راستای حمایت از بخش تولید و بازار سرمایه سیگنال مثبت دیگر برای بازار بوده است. گفتنی است نرخ بهره بین بانکی از ۳۱/۲۱ درصد در پایان هفته چهارم تیرماه به ۵۹/۲۰ درصد در پایان هفته سوم مردادماه کاهش یافته است.
اما در این میان از اثر افت قیمت دلار طی هفته گذشته نمی‌توان غافل شد. کاهش نرخ دلار تا سطح کمتر از ۳۱ هزار تومان در روز گذشته که تا لحظه تنظیم این گزارش روی رقم ۳۰ هزار و ۷۵۰ تومان قرار داشت یکی از دلایل رشد تقاضا در گروه‌های ریالی بازار بوده است.
همچنین طی یک ماه گذشته نرخ نیمایی مسیر صعودی خود را عموما حفظ کرده و حالا با کاهش نرخ آزاد و افزایش نسبی نرخ نیما که به کاهش فاصله این دو نرخ می‌انجامد، شرکت‌های بازار و سهامداران آن سیگنال مثبت دیگری را دریافت کرده‌اند.
با این حال اما باید تاکید کرد که اگرچه مذاکرات برجام چشم‌انداز روشنی را به بازار ارائه و بازار سرمایه نیز وزن بالایی به این مذاکرات داده است اما در نهایت به دلیل ابهام در نتایج قطعی مذاکرات همچنان نمی‌توان بازار را از منظر میان‌مدت و بلندمدت رصد کرد و در دید کوتاه‌مدت نیز سرمایه‌گذاران جانب احتیاط را رعایت کرده‌اند.
سیگنال جدید به بورس تهران/ ساز ناکوک شاخص، کوک می شود؟
انتشار خبر بریده شدن پای دامنه نوسان نامتقارن از تالار شیشه‌ای، نشانه‌هایی از امیدواری به بهبود معاملات سهام را آشکار کرد. شامگاه یکشنبه سیاستگذار بورسی اعلام کرد دامنه نوسان از ۲۵ اردیبهشت به حالت متقارن گذشته بازمی‌گردد و در آینده با رصد شرایط بازار نسبت به افزایش آن اقدام خواهد شد.
به نقل از دنیای‌اقتصاد ، اعلام این خبر با تصمیم مکمل کاهش حجم مبنا تا سطح ۱۵میلیارد ریال برای تمام نمادهای بورسی کافی بود تا امید به رهایی از منگنه دامنه نوسان که متهم اصلی شکل‌گیری ابرنوسان‌ها چه در مسیر صعود و چه نزول است، رشد هرچند اندک شاخص کل بورس تهران را سبب شود. به‌نظر می‌رسد سیاستگذار نیز به این نتیجه رسیده که تمام تصمیمات گذشته بی‌تاثیر بوده و باز شدن گره بورس در تغییر ساختار و حذف محدودیت‌های معاملاتی است. حال به‌نظر می‌رسد که خروج بازار سهام از بحران دامنه نامتقارن و ادامه این مسیر با اخذ تصمیمات مکمل دیگر شرایطی را پدید خواهد آورد تا در ماه‌های پیش‌رو شاهد متعادل شدن بازار باشیم.
معاملات روز دوشنبه در حالی آغاز شد که در شب قبل از آن تصمیم اخیر سازمان بورس حکایت از بازگشت بازار سرمایه به دامنه نوسان متقارن و کاهش حجم مبنا در تمامی نمادهای بورسی به محدوده یک و نیم میلیارد تومان داشت. بر این اساس به نظر می‌رسد که خروج بازار سهام از بحران دامنه نوسان نامتقارن در کنار کمرنگ شدن تاثیر منفی حجم مبنا بر تخصیص متعادل قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضا شرایطی را پدید خواهد آورد تا به سبب آن در ماه‌های پیش رو شاهد متعادل شدن بازار و کاهش فشار معاملات هیجانی بر دو طرف عرضه و تقاضا باشیم.
کابوس سه ماهه بورس
بیست و پنجم بهمن ماه ۱۳۹۹ مصادف بود با نخستین روزهای ورود محمدعلی دهقان دهنوی به سازمان بورس و اوراق بهادار و به کارگیری دامنه نوسان نامتقارن در بازار سهام؛ دامنه‌ای که در ابتدا با افزایش یک درصدی سقف مجاز نوسان مثبت به ۶ درصد و کم شدن نوسان منفی آن به ۲ درصد تصور می‌شد راهی باز خواهد کرد به سوی رونق دوباره بازار یاد شده. با این حال نه تنها این‌طور نشد بلکه با فشرده کردن عرضه‌ها به تعمیق رکود در این بازار انجامید. این رویه حتی با افزایش دامنه منفی به سه درصد نیز بهبود نیافت و کار را تا آنجا وخیم کرد که اگر روز گذشته رشد ۵/ ۰ درصدی شاخص کل بورس به ثبت نمی‌رسید احتمالا همین امروز یا فردا باید شاهد شکسته شدن مقاومت این نماگر در کانال یک میلیون و ۱۳۰ هزار واحدی می‌بودیم.
بازار سهام در ماه‌های گذشته فراز و نشیب‌های متعددی را تجربه کرد و به سبب افزایش ریسک مقررات متغیر ناشی از تعدد تصمیمات و التهاب در سیاست‌گذاری کلان این بازار شاهد خروج قابل توجه سرمایه بود. در طول این مدت دامنه نوسان نامتقارن که بر این بخش از اقتصاد کشور تحمیل شد شرایطی را پدید آورد تا بسیاری از سرمایه‌گذاران حقیقی که اعتماد آنها به این بازار در طول سال‌های گذشته جلب شده بود رفته رفته با افت بیشتر قیمت‌ها و نبود فضای مناسب و چشم‌اندازی روشن برای بازگشت به روند صعودی از بازار سرمایه خارج شوند. این در حالی بود که در طول مدت یادشده سنگ بزرگ حجم مبنا پیش پای لنگ تقاضا به مانعی بزرگ تبدیل شده بود که با سنگین شدن صف‌های فروش و اشباع عرضه عملا معاملات بسیاری از نمادها را مختل می‌کرد. دقیقا به همین دلیل بود که در طول مدت یاد شده بسیاری از کارشناسان و فعالان بازار سرمایه به این رویه انتقاد کردند و حتی بسیاری بدنه تصمیم‌گیری در سازمان بورس را به واکنش انفعالی در مواجهه با انتقادات و خواسته‌ها متهم ساختند.
تمامی اینها در حالی رخ داد که انتظار می‌رفت خیلی زودتر از این حذف دامنه نوسان نامتقارن و توجه بیشتر به اصلاح مقررات مربوطه مانند دستورالعمل بازارگردانی و گره‌های معاملاتی شرایط را حداقل تا حدودی برای این بازار تسهیل کند و راهی هرچند باریک پیش روی سرمایه‌گذاران بازار سرمایه قرار دهد تا شاهد خروج پول حقیقی از این بازار نباشیم.
با این حال این امر نه تنها محقق نشد بلکه در مواقعی ارزش معاملات خرد بازاری را که در کمتر از یک‌سال گذشته به فراتر از ۲۴ هزار میلیارد تومان در روز رفته بود را به زیر ۷۰۰ میلیارد تومان رساند و تقاضای حقیقی در بورس و فرابورس را آنچنان تضعیف کرد که ارزش معاملات خرد بورس در برخی روزها به کمتر از ارزش معاملات خرد صندوق‌های etf رسید. این در حالی است که صندوق‌های یاد شده در طول یک سال گذشته افزایش قابل‌توجهی را در ارزش معاملات خود شاهد نبودند و سنگین‌تر شدن کفه تقاضا در آنها نه از روی توسعه این بخش از بازار سرمایه بلکه به دلیل تضعیف قابل توجه معاملات خرد به شکل مستقیم بود. در طول این مدت بسیاری از سرمایه‌گذاران تصمیم گرفتند تا عطای سرمایه‌گذاری مستقیم را به لقایش ببخشند و با کاهش ریسک خود سرمایه‌گذاری را از طریق صندوق‌های یاد شده و به شکل غیر مستقیم دنبال کنند.
بازگشت از یک تصمیم ناکارآ
اما در شب نوزدهم اردیبهشت ماه یعنی ۲ روز کاری قبل و در روز۹ماهگی اصلاح بازار سهام اعلام شد که سازمان بورس و اوراق بهادار از تصمیم خود برگشته است و با متقارن کردن دامنه نوسان سعی در کاهش التهاب بازار و متعادل کردن صف‌های فروش دارد. این طور که به نظر می‌آید در نهایت اعتراض‌های گسترده فعالان بازار سرمایه و کارشناسان و صاحب نظران حوزه مالی سبب شده تا پس از ارائه کلی دستورالعمل طرح و برنامه که هیچ کدام از آنها کارساز نشد، نحوه معاملات در بورس از لحاظ سقف و کف مجاز نوسان قیمت‌ها به محدوده قبلی بازگردد. با این تصمیم می‌توان گفت که پسرفت بازار سرمایه که در سه‌ماه اخیر کابوسی غیرمنتظره را برای سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی را رقم زده بود از شنبه هفته دیگر پایان می‌یابد.البته در اینجا توجه به یک نکته نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است. تغییر دامنه نوسان و متقارن‌شدن آن در مقطع فعلی لزوما به این معنا نیست که روند بازار سرمایه از شنبه به‌طور کامل و در تمامی نمادها مانند آنچه که در پنج ماهه ابتدایی سال ۹۹ شاهد بوده‌ایم مثبت خواهد شد. بررسی دقیق‌تر تصمیم اخیر سازمان بورس نشان می‌دهد که نسبت به گذشته شرایط برای تقویت سرمایه‌گذاری بنیادی و به دور از هیجان تقویت شده است. آن‌طور که در خبرها ذکر شده قرار است تا گام روبه‌جلوی نهاد ناظر برای منطقی‌شدن عملکرد بازار سرمایه و نزدیک‌شدن هرچه بیشتر آن به معیارهای روزآمد بازارهای بین‌المللی سهام، پس از این مرحله دامنه نوسان متقارن بازتر شود. این به آن معناست که در ماه‌های پیش‌رو ممکن است بورس و فرابورس فراغ بال بیشتری برای تعیین قیمت در طول معاملات یک روز داشته باشند. از طرف دیگر این مساله سبب خواهد شد تا چه در روزهای رونق و در روزهای رکود احتمال انباشت عرضه و تقاضا که سبب سنگین‌شدن صف‌های خرید یا فروش می‌شود کمتر از گذشته باشد. وقوع چنین امری به آن معنا خواهد بود که احتمال فعالیت‌های سفته‌بازانه هدفمند که در بازار سهام با نام‌هایی نظیر پروژه‌کردن و سیگنال‌فروشی در جریان بوده و هست با ادامه این مسیر رو به جلو کمتر و کمتر شود. به این ترتیب می‌توان انتظار داشت از افزایش یا کاهش غیرمعمول قیمت‌ها کاسته و توجه به‌نظرات مردم مانند آنچه که نظرسنجی «دنیای‌اقتصاد» نشان می‌داد به بهبود اوضاع بازار سرمایه منجر شود. در این نظرسنجی که در روزهای نخست ماه‌جاری انجام شده اکثریت قریب به اتفاق فعالان بازار خواهان افزایش دامنه نوسان یا بازگشت آن به تقارن شده بودند.
کوک‌تر شدن ساز مخالف حجم مبنا
اما فارغ از اینکه دامنه‌نوسان به قبل بازگشته، می‌توان گفت که مهم‌ترین گام رو به‌جلو در تصمیم اخیر سازمان بورس کاهش قابل‌توجه حجم مبنا به محدوده یک و نیم میلیارد تومان است. کاهش هماهنگی مقدار برای نمادهای بورسی و فرابورسی (البته به‌جز بازار پایه) سبب می‌شود تا کشف قیمت در وضعیت کنونی که بسیاری از سهم‌ها با کمبود قابل‌توجه نقدشوندگی مواجه هستند نسبت به گذشته با سهولت بسیار بیشتری انجام شود. همانطور که در گزارش‌های پیشین به کرات به این مساله اشاره شده بود حجم مبنا قانونی پرسابقه در بازار سرمایه کشور است که مشابه آن در کشورهای دیگر وجود ندارد. این قانون در طول سال‌های گذشته در مسیر متعادل شدن قیمت‌ها، چه در روندهای صعودی و چه در روندهای نزولی موانع جدی ایجاد کرد. از این‌رو انتظار می‌رود با کاهش قابل توجه این متغیر در بسیاری از نمادهای بازار سرمایه از شنبه هفته بعد شاهد آزادی عمل بیشتری در کشف بدون دخالت قیمت‌ها باشیم. بر این اساس انتظار می‌رود که با برداشته‌شدن تبعیض میان نمادهای کوچک و بزرگ و یکدست شدن حجم مبنا در آنها که اثر سنگینی سهام در بسیاری از نمادها مانند «فملی»، «فولاد»، «فارس»، «شستا» و . را از بین می‌برد، از زمان به‌کارگیری این رویه، سایه سفته‌بازی از سر نمادهای کوچک کم شود؛ عاملی‌که سبب شده تاکنون سرمایه‌گذاران بنیادی در این نوع سهام به دلیل بالا بودن حجم به‌طور کلی از بازار سهم ایران رخت بربندند. بر این اساس اگرچه بازگشت دامنه نوسان به مثبت و منفی ۵ درصد در وهله اول ممکن است بازگشت به عقب به‌نظر بیاید با این حال باید گفت که در ترکیب این تغییر با کم‌شدن حجم مبنا در بازار سهام، گامی بسیار موثر نسبت به دوره‌های گذشته بازار سرمایه برای معقول و کارآترشدن بازار سهام برداشته شده است.
بارقه‌های خوش‌بینی
روز گذشته شاخص‌بورس دقیقا ۵/ ۰ درصد رشد کرد و اگرچه خالص خرید حقیقی در آن به میزان ۱۲۵ میلیارد تومان منفی بود، با این وجود نشانه‌هایی از انبساط خاطر را نسبت به تصمیم اخیر نمایان کرد. در این روز بسیاری از نمادها شاهد برچیده شدن صفوف فروش بودند و ارزش صفوف ۱۷درصد کاهش یافت. در فرابورس نیز ورود ۷۰۵ میلیون تومانی ورود پول حقیقی در بازار ثبت شد. با توجه به آنچه که گفته شد به‌نظر می‌آید که در ماه‌های پیش‌رو اگرچه عوامل منفی نظیر کاهش بیشتر قیمت دلار و کاهش انتظارات تورمی و نزدیک‌شدن قیمت سهام به میانگین تاریخی براساس نرخ بازده بدون ریسک امری دور از انتظار نیست اما حداقل در نخستین گام معقول متولیان بازار سرمایه راه برای تقویت سرمایه‌گذاری بنیادی و بلندمدت فراهم شده و در صورتی که این قوانین به‌خصوص در جنبه‌های جزئی‌تر انجام معاملات پی گرفته شوند می‌توان در ماه‌های پیش‌رو بازاری متعادل‌تر، منصفانه‌تر و کم‌التهاب‌تر را شاهد بود؛ بازاری‌که در صورت حصول توافق میان ایران و قدرت‌های جهانی بر سر مساله برجام این آمادگی را خواهد داشت تا از میوه بازگشت ایران به‌عرصه معاملات بین‌المللی و تبادل بدون دردسر کالا و خدمات به‌خوبی بهره ببرد و از این طریق شاهد بهبود وضعیت درآمدی شرکت‌ها در میان‌مدت و بلندمدت باشد.
بورس دوشنبه از دریچه آمار
در جریان دادوستدهای روز دوشنبه شاهد افزایش تقاضا برای سهام گروه‌های «فلزات اساسی»، «چندرشته‌ای صنعتی»، «بانک‌ها»، «محصولات شیمیایی»، «کانه فلزی»، «رایانه»، «مالی» و «تامین آب و برق و. » بودیم به طوری که شاخص این گروه‌ها سبزپوش بود. «فلزات اساسی» با رشد ۸/ ۲ درصدی در صدر آنان قرار داشت. در مقابل سهام گروه «کاشی و سرامیک» بدترین عملکرد را به واسطه بازگشایی نامطلوب نماد معاملاتی «کلوند» پس از افشای اطلاعات با اهمیت رقم زد. به طوری که شاخص این گروه با افت کمتر از ۹ درصدی همراه بود. نماد شرکت کاشی الوند به مدت دو هفته متوالی در بهمن‌ماه سال گذشته در سقف قیمت معامله شد، پس از آن از ۲۱ بهمن ۱۳۹۹ تاکنون حتی یک روز مثبت نداشت و گرچه افزایش نرخ ۱۰ درصدی گرفت اما با افت قابل توجه ۵۴ درصدی بازگشایی شد.
از نکات قابل تامل معاملات روز گذشته تحرکات مثبت برای سهام خودرویی بود. این دسته سهام و در صدر آن دو غول خودرویی «خودرو» و «خساپا» که در روزهای گذشته برای یک هفته متوالی صف فروش‌های سنگین داشتند دیروز با افزایش تقاضا به محدوده مثبت کشانده شدند. هرچند سایر نمادهای گروه سرخ‌پوش بودند و شاخص این گروه همچنان با افت ۴/ ۱ درصدی همراه شد، اما دیگر خبری از صف فروش‌های سنگین حداقل برای سهام بزرگ‌تر نبود.
دیدگاه شما