روانشناسی ضرر و زیان
این روزها شاهد رفتارهای هیجانی سرمایه‌گذاران در بازار هستیم. ممکن است در ساعات ابتدایی بازار، با پرتفویی سبز مواجه باشید اما بعد از گذشت یک الی دو ساعت از زمان بازار دوباره به سبد سرمایهگذاری خود سر بزنید و از تغییر روند سهمتان متعجب شوید. چه عواملی منجر روانشناسی در بورس به قرمز شدن سبد شما شدند؟ چه اتفاقی افتاد که صف خرید یک سهم به راحتی به صف فروش تبدیل شد؟ حتی گاهی دیده میشود که سهمی ارزنده به قیمتی بسیار پایین‌تر از قیمت پایانی همان روز، در حال معامله شدن است. آیا خبر به‌خصوصی راجع‌به سهم منتشر شده؟ آیا خبر خاصی راجع به بازار سهام آمده است؟ آیا قرارداد سیاسی یا اقتصادی جدیدی بسته شده یا بین کشورها تنشی ایجاد شده که می‌تواند به جنگ و درگیری ختم بشود؟
هیچ کدام از موارد بالا نبود؟ پس باید برای توجیه این رفتارها دنبال عاملی درونی باشیم. ترس از دست دادن پول و سرمایه یکی از عواملی است که منجر به بروز رفتارهای غیر‌منطقی و غیر‌عقلایی میشود.
ترس یک تجربه شخصی است و می‌تواند در افراد مختلف به شکل‌های گوناگونی بروز کند. برای مثال یکی از ارتفاع می‌ترسد اما دیگری در ارتفاع کار میکند. چه عواملی باعث ایجاد و شکل‌گیری ترس در یک فرد میشوند.
روانشناسی ضرر - ترس از دست دادن سرمایه در شرایط قرمز بازار
ترس از دست دادن پول و ضرر کردن در بازار سرمایه سبب میشود که شاهد رفتارهای غیر‌منطقی مثل فروختن سهم در قیمتی بسیار پایین‌تر از قیمت پایانی باشیم. سه عامل زیر می‌تواند باعث بروز ترس در سرمایهگذاری شود:
1) تجربیات شخصی 2) تجربیات دیگران 3) رفتار توده‌وار یا گله‌ای
برای مثال بعد از یک دوره رشد بازار، حد سود و حد ضرر خود را رعایت نکردید و سهام خود را نگه داشتید، اما با گذر زمان دیدید که قیمت سهم روانشناسی در بورس شما دائما در حال کاهش است و مقدار زیادی از سود خود را از دست دادید. تجربه‌هایی این چنین باعث میشود که بعدها با دیدن اولین منفی در بازار، سهم خود را به طور هیجانی و بدون بررسی کردن شرایط بفروشید. مورد ذکر شده نمونه‌ای از اثر تجربیات شخصی بر رفتار سرمایه‌گذاران است.
انسان‌ها همواره می‌توانند از تجربیات دیگران استفاده کرده و از آنها درس بگیرند. اما این درس گرفتن باید به شیوه‌ا‌ی درست اتفاق بیفتد، این که عموی من چند سال پیش در بازار سرمایه ضرر زیادی کرد و سرمایه‌اش نصف شد، دلیل درست و موجهی برای فروش سهم در اولین منفی نیست. شما می‌توانید به دنبال دلیل شکست عموی خود در سرمایهگذاری باشید و سعی کنید اشتباهات او را دنبال نکنید. چون یک فرد نزدیک به شما در این بازار ضرر سنگینی متحمل شده است به این معنی نیست که شما هم ضرر خواهید کرد. اگر شخصی سهمی را با دلیل خریداری کرده باشد، به نوسانات بازار توجه نمی‌کند و سعی میکند که بر تحلیل خود پایبند بماند.
تقلید نکردن از دیگران می‌تواند از ضررهای احتمالی جلوگیری کند.
دلیل آخر که می‌تواند رفتار بسیاری از سرمایه‌گذاران تازه وارد را توجیه کند، بروز رفتار توده‌وار است. در مقالات گذشته این رفتار را تا حدی بررسی کردیم. رفتار توده‌وار به این معنی است که چون بقیه در حال فروش یا خرید سهمی هستند، ما هم رفتار مشابه آنها از خود بروز دهیم. دلیل تبدیل شدن صف‌‌های خرید به فروش در طول یک روز را می‌توان به تمایل افراد در تقلید از سایرین اشاره کرد.
نمونه‌ای از سرمایه‌گذاران در بازار دیده شده‌اند که در یک روز، هم در صف خرید و هم در صف فروش یک سهم نشسته‌اند. افرادی که دلیل خوبی برای خرید یک سهم نداشته باشند و آن را بدون تحلیل و بررسی خریداری میکنند با اولین منفی در سهم دچار ترس میشوند و برای جلوگیری از ضرر بیشتر سریعا اقدام به فروش سهم خود میکنند. برای مثال در یک روز در مثبت پنج سهم را خریده‌اند و با نوسان سهم دچار ترس شده و همان سهم را در منفی پنج درصد همان روز فروخته‌اند. این افراد در طول یک روز حدود 10 درصد از سرمایه خود را از دست می‌دهند. این شرایط برای نوسان‌گیرها می‌تواند بسیار سودمند باشد، در این میان تنها کسانی سود میکنند که به قصد نوسان‌گیری وارد سهم شده‌اند. این افراد سهم را امروز در منفی پنج درصد از شما می‌خرند و روز بعد و یا در همان روز در مثبت پنج درصد، در صف خرید، همان را به شما می‌فروشند.
روانشناسی ضرر و زیان چیست؟
روانشناسی ضرر و زیان با روانشناسی در بورس جنبه احساسی سرمایهگذاری سر و کار دارد. به‌طور کلی اثرهای روانی تجربه کردن یک زیان و حتی احتمال رو به رو شدن با یک ضرر می‌تواند منجر به بروز رفتارهایی شود که می‌توانند زیان احتمالی ما را بیشتر کنند. این رشته به بررسی احساسات منفی مرتبط با شناخت ضرر و اثرات روانی آن اشاره دارد. ترس زیاد و بیش از حد سرمایه‌گذاران از ضرر باعث میشود که آنها رفتارهای عجیبی از خود بروز دهند مثل نگه داشتن یک سهم برای مدت زمان طولانی و یا خیلی کوتاه که هر دوی این روش‌ها می‌تواند میزان ضرر را افزایش دهد.
سرمایه‌گذاران می‌توانند با اتخاذ استراتژی‌های تخصیص دارایی مناسب، تفکر عقلائی، تحقیق و بررسی درست سهم‌ها، از افتادن در تله‌های روانی جلوگیری کنند و مانع از غلبه احساسات بر رفتارشان شوند.
مفهوم روانشناسی ضرر
اگر از دوستان و آشنایان خود نظرشان را در رابطه با ضرر بپرسید، خواهید فهمید که تمامی افراد چه در رابطه با مسائل روزمره و چه در رابطه با مسائل مالی و سرمایهگذاری، همواره به دنبال دوری از ضرر هستند. برای مثال در سرمایهگذاری ترس از ضرر کردن باعث میشود سهم را تا هدف تعیین شده نگه نداریم و بخش عمده‌ای از سودی که ممکن است با نگهداری آن به دست آوریم را به راحتی از دست بدهیم.
اقتصاددانان بر این باورند که افراد در مقابل ضرر و زیان رفتارهای عجیبی از خود نشان می‌دهند. مطالعات روانشناختی نشان می دهد که درد ضرر و از دست دادن سرمایه از نظر روانی تقریباً دو برابر بیشتر از شادی و لذتی است که هنگام سود و یا برد تجربه میکنیم. مثلا از دست دادن 10 میلیون پول بسیار دردناک‌تر از برنده شدن 10 میلیون پول است.
اثر این پدیده را حتی می‌توانیم در روندهای صعودی و یا نزولی ببینیم. برای مثال بازاری که مدت زیادی طول کشیده تا یک رشد چشمگیری داشته باشد، در یک چشم به هم زدن می‌تواند به راحتی و در زمان کمی ریزشی شدید داشته باشد. افراد تمایل خیلی زیادی به جلوگیری از ضرر کردن دارند، اما زمانی که حرف سود کردن باشد به این سرعت هیجانی نمیشوند.
درد ضرر و از دست دادن سرمایه از نظر روانی تقریباً دو برابر بیشتر از شادی است که هنگام سود و یا برد تجربه میکنیم.
مزایای روانشناسی ضرر
تمایل به دوری از زیان یا همان زیان‌گریزی افراد سبب میشود تا ناخود آگاه به اخبار منفی و بد بازار بیشتر توجه کنند تا اخبار خوب و مثبت. امکان ندارد فردی در بازار وجود داشته باشد که ادعا کند که تاکنون زیان نکرده است، حتی افرادی که سال‌ها است در بورس فعال هستند نیز می‌توانند زیان کنند. این زیان‌ها همیشه بد نیستند و می‌توانند ارزشمند نیز باشند. اگر از آنها بیاموزید و بی‌طرفانه به آنها بنگرید، می‌توانید با اشتباهات خود آشنا شده، از آن درس بگیرید و از تجربیات آن برای سرمایه‌گذاری‌های آینده استفاده کنید. یادداشت کردن اشتباهات می‌تواند از وقوع دوباره آنها جلوگیری کند. بعضی اوقات یک زیان کوچک می‌تواند از بروز زیانی بزرگ جلوگیری کند.
آشنایی با تله‌هایی که ممکن است در آن گرفتار شویم، به ما کمک میکند تا در مواقع بروز یک بحران منطقی عمل کرده و بر رفتار خود تسلط داشته باشیم. شناخت دام‌هایی که سرمایه‌گذاران را گرفتار میکند می‌تواند به توضیح رفتارهای سرمایه‌گذاران در بازار بپردازد. برای مثال شما می‌توانید با دلیل بوجود آمدن حباب در بازارها آشنا شوید و همچنین دلیلی برای ترس و وحشت افراد در بازار پیدا کنید.
به‌طور کلی با شناخت رفتار سرمایه‌گذاران و پیش‌بینی رفتار آنها می‌توانید از فرصت‌های ایجاد شده جهت سرمایهگذاری بهتر استفاده کنید.
ممکن است با بررسی سایر بازارها ببینید که امکان کسب بازدهی از آنها پایین است. برای مثال الان که نرخ ارز و طلا دائما در حال افزایش است انتخاب بازار ارز و طلا نمی‌تواند، انتخاب مناسبی برای سرمایهگذاری باشد. علاوه بر این شاهد رکود در سایر بازارها مثل بازار مسکن هستیم. با بررسی بازار سرمایه نیز به این نتیجه رسیده‌ایم که برخی از صنایع هنوز متناسب با نرخ رشد ارز، رشد نکرده‌اند. بنابراین منفی‌هایی که ممکن است در برخی صنایع دیده شود، می‌توانند فرصتی مناسب برای ورود سهامداران و سرمایه‌گذاران جدید باشند. در واقع می‌توان گفت با بررسی عوامل بازار و رفتار سرمایه‌گذاران می‌توان فرصت‌های مناسب جهت ورود به بازار و یا خروج به موقع از آن را شناسایی کرد و از آنها بهره برد.
سرمایه‌گذاران هوشمند معمولا بر روی استراتژی‌های عقلایی تمرکز کرده و محتاطانه عمل میکنند. این کار مانع از سقوط آنها در در دام‌های متداول میشود.
می‌توانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده بفرمایید.
اگر مطلب فوق برایتان مفید بوده لطفا آن را با دوستانتان به اشتراک بگذارید.
کارگاه روانشناسی معاملات
استاد مهرناز سلطانی
- نویسنده کتاب: ثروت نهفته در بورس ایران
- مدرس و مربی دوره های بورس و هوش مالی مقدماتی و پیشرفته
- بنیان گذار مجموعه همیار سرمایه
- تحلیگر و معامله گر بورس اوراق بهادار
- نویسنده روزنامه همشهری در حوزه بورس
- کارشناس رادیو اقتصاد سیما
- سخنران در سمینارها و همایش های مالی
- نگارنده بیش از 150 مقاله آموزشی در بازارهای مالی
این کارگاه مناسب چه کسانی است:
- دانشجویان علاقه مند به بورس و مباحث سرمایه گذاری
- سرمایه گذاران بازارهای دیگر سرمایه گذاری مثل مسکن،طلا و ارز
- فعالان اقتصادی و صاحبان و مدیران کسب و کار
- افرادی که می خواهند به شکل حرفه ای در بازار کسب سود کنند
- افرادی که در بازار دچار هیجانات میشوند یا نمی توانند سریع تصمیم گیری نمایند
- افرادی که با ریسک های بیش از اندازه یا وقفه های زیاد در تصمیم گیری سرمایه خود را به خطر می اندازند
این کارگاه به چه کسانی توصیه نمیشود:
- افرادی که ریسک پذیری پایینی دارند
- کسانی که از درآمد خود راضی هستند و نیازی به کسب درآمد دلاری ندارند
- افرادی که توانایی کنترل و مدیریت استرس خود را ندارند
در این کارگاه چه چیزهایی یاد میگیریم؟
در این دوره تمام اصول شخصیت شناسی و تکنیک های ارتباطی در معاملات شرح داده خواهد شد، همچنین به صورت کاملا عملی در قالب کارگا‌هایی شاد و پرانرژی بر نحوه رهبری معاملات تسلط پیدا خواهید کرد. در این وبینار با انجام تمرین‌های عملی و تست‌های روانشناسی اولین قدم در شروع یک معامله موفق را برداشته و خود را می‌شناسید. دانستن نقاط قوت و ضعف شما می‌تواند قدم اول برای هرچه ثروتمندتر شدن شما باشد.
بخشی از کارگاه روانشناسی معاملات:
کارگاه تخصصی بسیار عملی و کاربردی روانشناسی معاملات
در کارگاه تخصصی روانشناسی معاملات می‌توانید الگوهای رفتاری لازم برای شناخت خودتان را بشناسید و با توجه به نقاط قوت و نقاط ضعف خود بهترین تصمیم‌ها و واکنش‌ها در مواجه با چالش‌های سرمایهگذاری را اخذ نمایید.
روانشناسی معاملات چیست؟
روانشناسی معاملات یکی از عوامل موفقیت در سرمایهگذاری، معاملات است. رعایت اصول روانشناسی معاملات علاوه بر صرفه جویی در زمان می‌تواند باعث کاهش خطا و ریسک گردد. همچنین می‌تواند ضریب موفقیت را افزایش دهد. از اصول روانشناسی معاملات می‌توان به انواع الگوهای رفتاری اشاره کرد. این الگوها زمینه شناخت خود و تصمیم‌گیری صحیح در واکنش‌ها و تعاملات بازار را برایمان فراهم میکند.
آیا تا به حال این سوالات برایتان پیش آمده است که:
- چرا برخی افراد پس از تحلیل زود تصمیم میگیرند؟
- چرا برخی از افراد با وجود تحلیل صحیح اما اقدام به خرید و فروش در بازار نمی‌کنند و یا از سودهای عالی بازار جا می‌مانند و یا نسبت به زیاد شدن زیانشان هیچ اقدامی انجام نمی‌دهند؟
- چرا برخی‌ها به سود و نتیجه دلخواه نمی‌رسند؟
- چرا برخی‌ها ریسک‌پذیرتر به نظر می‌رسند و سهام با ریسک بالا را خریداری کرده و برخی دیگر سعی میکنند سراغ سهام کم ریسک‌تر بروند؟
- چرا برخی‌ها اقدام به تغییر سبد سهامشان متناسب با تغییر بازار نمی‌کنند و خودشان را از رشدهای عالی محروم میکنند؟ چرا برخی‌ها حتی برای تحلیل سهام نیز وقت کم می‌آورند و یا به تعویق می‌اندازند؟
شما هم این مشکلات را داشته‌اید؟
- گاهی به خاطر اینکه هیجانی عمل می‌کنم نمی‌توانم تصمیم درستی بگیرم.
- به خاطر طمع زیاد و عدم توانای کنترل خود سود دلخواهم را به دست نمی‌آورم.
- خودم را خوب نمی‌شناسم. زیاد از این شاخه به آن شاخه می‌پرم و ضررهای زیادی به من تحمیل شده است.
راه حل چیست؟
دانشمندان حوزه روانشناسی و رفتارشناسی با مطالعه دقیق الگوهای رفتاری انسان‌ها به مدل‌هایی دست یافته‌اند. توسط این الگوها می‌توان همه انسان‌ها را بر اساس ویژگیهای مشترکشان دسته بندی کرد. اینکه بدانید نقاط قوت و ضعف شما چیست و باید چگونه مسیر صحیح خود را طی کنید بسیار حائز اهمیت است و تاثیر بسزایی در نحوه تصمیم‌گیری‌ها و تعاملات شما در بورس دارد.
یکی از الگوهای رفتار شناسی در روانشناسی معاملاتی مدل DICS است. این الگو مطابق شکل زیر می‌تواند ۴ ویژگی تاثیرگذار شما، در نحوه تعاملات و تصمیم‌گیری‌هایتان را شناسایی نماید.
آیا می‌دانستید؟
- ۷۰ درصد عامل موفقیت بزرگان بورس مدیون مهارت آنها در روانشناسی معاملات بورس است و تنها ۳۰ درصد موفقیت خود را مدیون مهارت‌های تحلیلی خود هستند؟
- بزرگان بورس همواره با شناخت خود از افتادن در تله‌های رفتاری جلوگیری میکنند و با ارزیابی خود تعاملاتشان را مدیریت میکنند؟
- پیش نیاز یک معامله و پیش نیاز ورود به سرمایهگذاری اطلاع از دام‌های رفتاری خودتان است؟
بخشی از تصاویر کارگاه :
سوالات متداول شما عزیزان از این کارگاه:
من تهران نیستم آیا امکان ارائه آنلاین دوره وجود دارد؟
بله، دوره روانشناسی معاملاتی هم به صورت حضوری و هم به صورت آنلاین ارائه میشود و برای عزیزانی که دوره آنلاین را تهیه میکنند، علاوه بر دریافت کلاس به صورت آنلاین فیلم دوره همراه با جزوه رنگی ارسال می‌گردد. هزینه دوره غیرحضوری با توجه به در اختیار داشتن تمامی امکانات دوره حضوری همچون مشاوره از استاد، بررسی تمرینات کلاسی، عضویت در کانال ویژه دانشجویان و ارائه با کیفیت دروس همچون دوره حضوری و آنلاین میباشد.
آیا این دوره پشتیبانی بعد کلاس نیز دارد؟
بله، یکی از مزیت‌های این دوره پشتیبانی پس از پایان کلاس میباشد و شرکت کنندگان می‌توانند نتایج تست‌های خود را پس از اتمام دوره پیگیری نمایند.
من هیچ علمی به روانشناسی ندارم، آیا این دوره برای من مناسب است و پیش نیازی ندارد؟
مدرس این دوره با تکنیک‌های عالی در تدریس، مفاهیم پیچیده رفتارشناسی را با زبان بسیار ساده و در روانشناسی در بورس قالبی بسیار مهیج برای شما ارائه میکند و هیچ پیش نیاز خاصی ندارد.
روانشناسی شخصیت برای ورود به بورس
دنیای ما از چیزهای متضاد ساخته شده است تاریکی و روشنایی یا ضعف و قدرت این چیزهای متضاد همواره رویکرد روانی شما را در دادوستد هدایت میکتد شناخت این موارد به شما کمک میکند نیروهایی که در ناخوداگاهتان وجود دارند و هنگام معامله دخالت میکنند درک کنید با توجه به اینکه این نیروها ناخوداگاهند پیدا کردن وشناختشان دقت میخواهد . هر چه بیشتر خود را بشناسید وبه درک بالاتری از خود برسید معامله گر بهتری خواهید شد و روانشناسی شخصیت قبل از ورود به بورس در این زمینه به ما کمک می کند.
ورود به بورس در چند سال اخیر به شدت مورد توجه اقشار مختلف جامعه قرار گرفته است. این افراد برخی با دانش و شناخت کافی و تسلط بر تحلیل تکنیکال و بنیادی و برخی تنها به عشق میلیاردر شدن های یک شبه! قدم در این راه میگذارند. اما کمتر کسی را می توان یافت که قبل از ورودبه معاملات به مسایل روانشناختی هم توجه کرده باشد.
موفقیت و عدم موفقیت در این عرصه تا حد زیادی با روانشناسی معامله گری و شناخت تیپ شخصیتی افراد قبل از ورود به بورس قابل پیش بینی می باشد. به همین منظور در ادامه تیپ های شخصیتی موفق و ناموفق برای ورود به بازار سرمایه را معرفی خواهیم کرد و همچنین خواهیم گفت یک معامله گر حرفه ای دارای چه خصوصیاتی باید باشد و با مشکلات روانشناختی در معاملات اشنا خواهیم شد.
اهمیت روانشناسی شخصیت قبل از ورود به بورس
همه ما نقاط ضعف و قوت داریم حتی کسانیکه خودپرستند و فکر میکنند که فقط نقاط قوت دارند. اگر جزو دسته خودپرستها نباشید از شما میخواهم که به دو طرف معادله نگاه کنیدتا بتوانید برنامه ای را به کار ببرید که نقاط قوتتان را تقویت و از نقاط ضعفی که مانع موفقیتتان میشود جلو گیری کند لذا روانشناسی شخصیت برای ورود به بورس توصیه می شود.
برخلاف تصور اغلب افراد که تنها تسلط بر تحلیل بنیادی و تکنیکال را دلیل موفقیت در بورس می دانند، نوع معاملاتی که افراد انجام می دهند، تا حد زیادی به ویژگیهای شخصیتی آنها بستگی دارد. به عبارت دیگر، نوع معاملات افراد مختلف واضح ترین آیینه از شخصیت درونی آنها می باشد. به عنوان مثال می توان اینگونه استنباط کرد که افراد ی که درزندگی شخصی عجول هستند در معاملات و خرید و فروش سهام نیز عجولانه تصمیم گیری خواهند کرد و این یکی از دلایلی است که تا کنون باعث شده بسیاری از افراد بخشی از سرمایه خود رادست بدهند. در سایر زمینه ها نیز با توجه به روحیات و ویژگی های شخصیتی به همین صورت می توان نتیجه گیری کرد.
پس با رفتارشناسی و شناخت شخصیت افراد می توان به آنها کمک کرد تا قبل از ورود به بورس گام های درستی برای موفقیت در سرمایه گذاری بردارند. اگر تیپ شخصیتی خود را بدانید و با روانشناسی معامله گری آشنا باشید، قبل از سرمایه گذاری و انجام معاملات در بورس می توانید این پیش بینی را داشته باشید که ایا می توانید در بورس موفق باشید یا خیر.
روانشناسی معامله گری | کالج تی بورس
رونشناسی معامله گری چیست؟
روانشناسی معامله گری به بررسی تیپ شخصیتی و ویژگی های اخلاقی و روحی افراد در حین معاملات می پردازد. در این نوع روانشناسی حالات و روحیات افراد در زندگی روزمره بررسی شده و بر همین اساس مشخص می کنند که در حین معاملات تجاری این گروه چه واکنشی نشان می دهند. به عنوان مثال، اگر افراد در زندگی شخصی حالت انتقام جویانه دارند، در معاملات نیز بعد از شکست تلاش خواهند کرد تا انتقام ان شکست را بگیرند و به هر قیمتی که شده پیروز شوند که اغلب اینگونه نخواهد شد.
ویژگیهای شخصیتی خاصی وجود دارند که به معامله گرها کمک میکنند که به صورت پیوسته از بازار سود ببرند گاهی فرد به صورت طبیعی پاره ای از این ویژگیهای شخصیتی را دارد اما عده ای بایدانرا در خود پرورش داده و به دست اورند شاید دستیابی به همه این ویژگیها زمان ببرد اما شرط اولش اینست که بدانید به دنبال چه ویژگیهایی هستید. در ادامه شیوه تفکر یک معامله گر حرفه ای را خواهیم گفت تا بتوانید با روانشناسی شخصیت قبل از ورود به بورس خود را به این ویژگیها نزدیک نمایید.
پس از دست یابی به شیوه تفکر معامله گر اینگونه احساسات و اندیشه هایی خواهید داشت:
1.نداشتن نگرانی نسبت به پول
2.پذیرش ریسک دادو ستد
3.یکسان بودن وبرابری معامله های ضررده و سودده از دید هیجانی
4.لذت بردن از فرایند
5.احساس اینکه قربانی بازار نیستید
6.همواره به دنبال پیشبرد مهارتها بودن
7.داشتن ذهنی باز یعنی پافشاری بر باورهای خود را به حداقل برسانید
9.درس گرفتن از هر معامله
10.پیروی از رویکرد یا سیستم معاملاتی که خود انرا پذیرفته اید
11.احساس بی نیازی نسبت به فتح یا کنترل بازار
12.احساس اعتماد به نفس و کنترل داشتن روی خود
13.عدم احساس غلبه بر بازار
14.معامله با پولی که توانایی از دست دادنش را دارید.
15.پذیرفتن مسولیت هرگونه نتیجه معاملات
16.احساس ارامش در هنگام معامله
17.توانایی تمرکز واقع گرایانه بر زمان حال
18.هماهنگ کردن معاملات با جهت بازار
شخصیت شناسی ورود به بورس
قبل از رفتارشناسی لازم است بدانید که موفق روانشناسی در بورس و ناموفق بودن برای تمام تیپ های شخصیتی وجود دارد و نمی توان گفت کدام افراد برای ورود به بورس همیشه مناسب هستند و پیروزی را تجربه می کنند. تمام گروه های شخصیتی می توانند تا حد زیادی با آموزش بورس برای موفقیت آماده شوند، اما براساس تجربه و روانشناسی معامله گری می توان گفت که کدام گروه از افراد احتمال موفقیت بیشتری داشته و کدام یک از افراد باید در ویژگی های درونی خود باید تجدید نظرهایی داشته باشند.
تیپ های شخصیتی برون گرا در بورس
در یک دسته بندی کلی می توان گفت که افراد به برون گرا ودرون گرا تقسیم میشوند و هر یک از این دو دسته دارای زیرشاخه های دیگری می باشند که تا حد زیادی با هم متفاوت هستند .
افراد “فکری درون گرا” از نظر روانشناسی معامله گری از موفق ترین تیپ های شخصیتی در سرمایه گذاری به شمار می روند چون امادگی بیشتری برای خودداری و تسلط برنفس خود دارند. این تسلط باعث میشود تا کمتر دست به ریسک غیر متعارف بزنند و محتاطانه و البته کاملا حرفه ای نسبت به خرید و فروش سهام اقدام می کنند. در مقابل این افراد، برون گراها بسیار عجولانه و کاملا مطابق با هیجان و بدون فکر نسبت به سرمایه گذاری گام برمیدارند. این گروه از افراد اگر نتوانند این مشکل خود را کنترل کنند با شکست مواجه میشوند.
اگر در حالت کلی برون گرا هستید و همیشه به دنبال تجربیات جدید می باشید، باید بدانید که با ورود روانشناسی در بورس به بورس تمایل زیادی به کسب تجربه های تازه دارید. به عبارت دیگر، این احتمال بسیار زیاد است که بخواهید به طور مداوم سهام های مختلف را خریداری کنید تا بتوانید به تجربیاتتان اضافه کنید. سرمایه گذاری های کوتاه مدت از اصلی ترین ویژگی های شخصیتی این گروه از افراد می باشد.
در حالت کلی می توان ویژگی افراد برونگرا را به این صورت بیان نمود:
- ریسک پذیرند و سریع تصمیم میگیرند
- ابتدا عمل میکنند سپس فکر میکنند
- تنها از روی تجارب زندگی خود درس میگیرند
- بیشتر از اعمال دیگران خشمگین میشوند تا اعمال خودشان
- علاقمند به کار گروهی هستند
به عبارت دیگر می توان گفت، افراد برون گرا حتی اگر بر تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی کاملا مسلط باشند، اگر نتوانند هیجانات خود را کنترل کنند، با خطرات زیادی روبرو خواهند شد. علم رفتارشناسی برای این گروه از افراد کنترل هیجانات و احساسات راضروری می داند. ریسک پذیری را شاید بتوان نکته مثبت این افراد دانست زیرا ریسک بخش جدایی ناپذیر معاملات در بازار بورس است.و این افراد مهارت پذیرش ریسک را دارند اما باید بتوانند انرا مدیریت کنند.
تیپ های شخصیتی درون گرا در بورس
- درتنهایی کارایی بیشتری دارند
- قبل از عمل کردن فکر میکنند
- از دیگران عبرت میگیرند
- تمرکزشان زیاد است
آموزش بورس تنها نقطه قوت برای موفقیت در بازار نمی باشد، بلکه تمام معامله گران باید قبل از ورود به این عرصه خود را بدرستی بشناسند و برخی از ویژگی های اخلاقی را تغییر دهند. همان طور که در این قسمت اشاره کردیم، افراد درون گرا دارای ویژگی های اخلاقی منحصر به فردی می باشند به عنوان مثال شخصیتهای بی احساس بسیار درونگرا هستند به طوریکه در مقابل هیجانات و احساسات گارد دفاعی بسته ای می گیرند این افراد زندگی درونی پویا و پرهیجانی ندارند ومحافظه کار هستند واین نکته اگر چه از دید بسیاری از افراد عادی ممکن است بسیارغیر منطقی و خشک به نظر بیایند اما از دیدگاه روانشناسی معاملاتی این افراد می توانند تبدیل معامله گران موفقتری در بورس و فارکس شوند به شرطی که به درستی اموزشهای لازم را ببینند.
تیپ شخصیتی افراد درون گرا محتاطانه میباشد و از ریسک های بزرگ دوری می کنند. شاید برایتان جالب باشد بدانید که بیل گیتس و وارن بافت روانشناسی در بورس از ثروتمندترین افراد در دنیا می باشند که در گروه درون گراها قرار گرفته اند.
تحقیقات نشان می دهد، درون گراها بخاطر اینکه از تصمیمات لحظه ای دوری می کنند و با هیجانات زودگذر احساساتی نمیشوند، در نتیجه در سرمایه گذاری موفق تر عمل می کنند.
رفتار شناسی درون گراها نشان می دهد که این افراد با پاداش های لحظه ای خوشحال نمیشوند و ترجیح می دهند پاداش های بزرگتر اما با تاخیر را دریافت کنند. هنگامی که بیشتر افراد در شرایط خاصی احساساتی و هیجانی می شوند این افراد کمتر پیش می اید از خود واکنشی نشان دهند. همچنین عامل حرص و آز در این افراد ضعیف است به این معنی که بیشتر با صفت سخاوتمند شتاخته می شوند. معمولا این افراد افرادی منظم هستند و به اصول و ارزشها احترام میگذارند صبور جدی و عاری از هرگونه انگیزشهای عاطفی هستند.
یکی دیگر از دلایل موفقیت درون گراها نسبت به سایر افراد در سرمایه گذاری ها، درس گرفتن از تجربیات گذشته می باشد. اغلب تصمیم گیری های افراد درون گرا بر اساس پیامدهای منفی و تصمیمات اشتباهی می باشد که قبلا دچار آن شده اند. این گروه از افراد به شدت از گذشته و همچنین رفتار دیگران درس میگیرند و بر همین اساس عمل می کنند. همانطور که ملاحظه می کنیم بسیاری از خصوصیاتی که یک معامله گر حرفه ای باید داشته باشد در این افرادمشاهده میکنیم.
در ادامه بهتراست با مشکلات روانشناختی و علل بروز انها اشنا شویم تا با اگاهی بیشتری وارد معاملات شویم شاید دانستن این مشکلات کمکی باشد در کنترل احساسات.
مشکلات روانشناختی | کالج تی بورس
روان در بازار – پله 3 (روانشناسی بازار)
در این قسمت به بحث درباره‌ی روان ، روانشناسی بازار بورس اوراق بهادار و روانشناختی آن می‌پردازیم.
این بحث در تمام دنیا بحث بسیار مهمی است و کتب بسیار زیاد و مختلفی از بزرگان بورس جهان در این باره نوشته شده است.
حتی کسانی که به ثروت‌های بزرگی رسیده‌اند مانند آقای وارن بافت، به مسئله روان شناسی بسیار اشاره داشته‌اند.
شاید بپرسید که مبحث روانشناسی در بورس چیست و به چه کارمان می‌آید؟
بورس یعنی معامله کردن و یا به عبارت بهتر یعنی معامله کردن بر اساس بردن یا باختن.
بالطبع هیچکس دوست ندارد در بورس بازنده باشد و یا همه دوست دارند که تعداد بردهایشان خیلی بیشتر از تعداد باخت‌های بدست آمده باشد.
بنابراین اگر کسی با آموزش دیدن شروع به خرید در بورس بکند و به مباحث روانشناسی و روانشناختی آشنایی نداشته باشد، اگر سود کند که طبیعتا خودش را یک تریدر حرفه‌ای در بازار می‌داند و مدام به خودش یادآوری میکند که بهتر از من کسی در بازار نیست!
این منوال همیشه ادامه دارد تا وقتی که معامله‌گر شروع به ضرر کردن کند.
با شکست اول شاید خیلی اتفاق خاصی برایش نیفتد چراکه قبل از آن سود زیادی کرده است.
اما به محض اینکه تعداد ضررها بیشتر شود، مشکلات فکری و ذهنی به سراغش می‌آید.
در اینجاست که معامله‌گر به دنبال مقصر می‌گردد و میخواهد بداند که چه کسی مقصر است.
طبیعتاً خودش را مقصر باختن نمی‌داند.
اولین مقصری که معامله‌گر برای ضررهایش پیدا میکند بازار است.
با خودش می‌گوید که بازار با من مشکل دارد و به قول معروف با من لج کرده است و حالا من به جنگ بازار می‌روم تا بتوانم آن سودهایی که بازار از من گرفته است را پس بگیرم.روانشناسی در بورس
چه آن معامله‌گر یک معامله‌گر خرد باشد یا متوسط باشد و یا یک معامله‌گر حرفه‌ای با سرمایه‌ی زیاد باشد، به نظر شما با توجه به اینکه این فرد از لحاظ تکنیکی در سطح بالایی قرار دارد، آیا می‌تواند ضررهای خودش را جبران کند یا نه؟
کسانی که دربازار بورس کار کردند قطعاً می‌دانند که جواب منفی است و اگر این کار را انجام دهد چیزی جز ضررهای بیشتر برای معامله‌گر به همراه نخواهد داشت.
وقتی این روند ضرر کردن ادامه داشته باشد به تدریج سرمایه فرد تمام میشود و مبلغی برایش باقی نمی‌ماند تا بتواند سرمایه گذاری کند و یا با بازار جنگ کند!
جمله‌ی معروفی از آقای سینسیل هست که می‌گوید : “بازار بورس محل امید و آرزو نیست.
بازار بدون توجه به اینکه شما چه مسیر و هدفی برای خود مشخص کرده‌اید به راه خودش ادامه می‌دهد.”
این جمله ظاهراً جمله‌ی ساده و عوامی است.
اما اگر چند لحظه به این جمله فکر کنید، چیزهای خیلی زیادی را می‌توانید در آن ببینید.
اولین نکته‌ای که دراین جمله است اینست که فکر پولدار شدن دریک شب را دربورس به هیچ‌عنوان نباید داشته‌باشید.
بحث بورس یکه بحث جهانی است و روانشناسی مربوط به آن نیز برای همه‌ی مردم جهان است.
چراکه همه‌ی آدمها فکرهای متفاوتی دارند و یکسری عواطف و احساسات انسانی را دارند.
اگر کسی بخواهد دربورس راه چندساله را درمدت کوتاهی طی‌کند قطعاً این طرزفکر چیزی جز ضرر را برایش نخواهد داشت.
البته این امر در یک صورت امکان پذیر است آن هم در صورتی است که بازار در آن مقطعی که معامله‌گر وارد آن میشود یک بازار گاوی باشد.
بازارهای گاوی بازارهای افزایشی و سودده هستند که هر چند سال یکبار هم تکرار میشود.
در این بازارها حتی کسانی که خرید فروش سهم را هم بلد نیستند هر سهمی را بخرند سود میکنند.
اما درحالت کلی بازار در تمام دنیا همیشه سودده و افزایشی نیست و نوسانانت و رکود را به‌همراه دارد.
معامله گر با توجه به استراتژی که دارد باید یک برنامه چه برای بازارهای گاوی و چه برای بازارهای خرسی و چه برای بازارهای رکود داشته باشد تا بتواند سود خوب و مطمئنی را دریافت کند.
این که یک معامله‌گر در عرض دو یا سه ماه که بازار افزایشی است، سودی را دریافت کند خیلی فرق میکند با معامله‌گری که در تمامی بازارهای خرسی،گاوی و یا رکود، یک استراتژی‌ای برای خودش تعریف کرده که با توجه به تخصص و حرفه و تجربه‌ی خود بتواند ماهیانه سود مشخصی را برای خودش در نظر بگیرد و سودگیری آن شخص مقطعی نباشد.
استراتژی یعنی اینکه یک پلن یا برنامه‌ای داشته باشید.
اگر تکنیکال کار می‌کنید این استراتژی باید قابلقبول و یا یک استراتژی تست‌شده باشد که درتمامی بازارها جواب بدهد.
یا به تعریف دیگر استراتژی برنامه‌ای است که درهمه‌ی بازارهای افزایشی یا کاهشی یا رکود، شما را زنده نگه می‌دارد.
راه‌های سرمایهگذاری در بورس
کسانی که وارد بحث سرمایهگذاری میشوند باید چند راه را برای سرمایهگذاری در بورس انتخاب کنند.
راه اول این است که خودشان با دیدن آموزش‌های تکنیکی و بنیادی و روانشناسی وارد چرخه‌ی بورس شوند و شخصاً خرید و فروش کنند.
راه دوم این است که یک مشاور مالی مطمئن و خبره را انتخاب کنند تا آن شخص برایشان خرید فروش سهام را انجام دهد و درصد کارمزدی هم به آن مشاور مالی بدهند.
بحث ما فعلاً راه اول است.
بعد از اینکه شخص با روانشناسی در بورس دیدن آموزش‌های مختلف وارد بازار سرمایه شد، امری طبیعی است که در چند معامله‌ی اول فرد با ضرر مواجه شود.
اما اسم اینها را نمیشود ضرر گذاشت و بهتر است اسم این ضررها را تجربه بگذاریم.
چرا که با این تجربه‌ها است که می‌تواند یاد بگیرد در بازارهای مختلف زنده بماند و کم کم میزان ضررهایش را به صفر برساند و این امر خیلی مهمی است. از این مهم‌تر این است که اشتباهاتش را تکرار نکند.
آقای مایکل سینسیل جمله‌ی قشنگ دیگری دارد که می‌گوید: “بدتر از اشتباه کردن، تکرار اشتباه است.”
بحث تکرار اشتباه زمانی پیش می‌آید که شخص ضرر میکند.
وقتی شخص ضرر میکند تمامی عواطفش بهم می‌ریزد و احساساتس میشود و موجب می‌تا دست به معامله احساسی بزند.
بنابراین باز هم اشتباه میکند.
به این ترتیب دست به خرید در جای بد و یا فروش زود هنگام یا دیر هنگام می‌زند که همه اینها ناشی از بحث روان وروانشناسی است.
بنابراین نتیجه میگیریم که شخص در درجه اول باید بر روی خودشناسی و روش‌شناسی خودش برای سرمایهگذاری کار کند.
و خودش را برای تمامی موارد در بورس آماده کند.
چون در بحث سرمایه گذاری یک سری اتفاقات ممکن است پیش بیاید که هیچکسی نمی‌تواند آنها را پیش بینی کند.
یک سری ریسک‌های سیستماتیک یا غیر سیستماتیک در بازار وجود دارد که خیلی از این ریسک‌ها در اختیار سرمایه گذار نیست و سرمایه گذار نمی‌تواند آن را مدیریت و کنترل کند اما با ایم وجود ریسک‌هایی هم روانشناسی در بورس وجود دارند که سرمایه گذار می‌تواند با مدیریت درست آنها در اختیار خودش قرار دهد.
کارگاه روانشناسی معاملات
استاد مهرناز سلطانی
- نویسنده کتاب: ثروت نهفته در بورس ایران
- مدرس و مربی دوره های بورس و هوش مالی مقدماتی و پیشرفته
- بنیان گذار مجموعه همیار سرمایه
- تحلیگر و معامله گر بورس اوراق بهادار
- نویسنده روزنامه همشهری در حوزه بورس
- کارشناس رادیو اقتصاد سیما
- سخنران در سمینارها و همایش های مالی
- نگارنده بیش از 150 مقاله آموزشی در بازارهای مالی
این کارگاه مناسب چه کسانی است:
- دانشجویان علاقه مند به بورس و مباحث سرمایه گذاری
- سرمایه گذاران بازارهای دیگر سرمایه گذاری مثل مسکن،طلا و ارز
- فعالان اقتصادی و صاحبان و مدیران کسب و کار
- افرادی که می خواهند به شکل حرفه ای در بازار کسب سود کنند
- افرادی که در بازار دچار هیجانات میشوند یا نمی توانند سریع تصمیم گیری نمایند
- افرادی که با ریسک های بیش از اندازه یا وقفه های زیاد در تصمیم گیری سرمایه خود را به خطر می اندازند
این کارگاه به چه کسانی توصیه نمیشود:
- افرادی که ریسک پذیری پایینی دارند
- کسانی که از درآمد خود راضی هستند و نیازی به کسب درآمد دلاری ندارند
- افرادی که توانایی کنترل و مدیریت استرس خود را ندارند
در این کارگاه چه چیزهایی یاد میگیریم؟
در این دوره تمام اصول شخصیت شناسی و تکنیک های ارتباطی در معاملات شرح داده خواهد شد، همچنین به صورت کاملا عملی در قالب کارگا‌هایی شاد و پرانرژی بر نحوه رهبری معاملات تسلط پیدا خواهید کرد. در این وبینار با انجام تمرین‌های عملی و تست‌های روانشناسی اولین قدم در شروع یک معامله موفق را برداشته و خود را می‌شناسید. دانستن نقاط قوت و ضعف شما می‌تواند قدم اول برای هرچه ثروتمندتر شدن شما باشد.
بخشی از کارگاه روانشناسی معاملات:
کارگاه تخصصی بسیار عملی و کاربردی روانشناسی معاملات
در کارگاه تخصصی روانشناسی معاملات می‌توانید الگوهای رفتاری لازم برای شناخت خودتان را بشناسید و با توجه به نقاط قوت و نقاط ضعف خود بهترین تصمیم‌ها و واکنش‌ها در مواجه با چالش‌های سرمایهگذاری را اخذ نمایید.
روانشناسی معاملات چیست؟
روانشناسی معاملات یکی از عوامل موفقیت در سرمایهگذاری، معاملات است. رعایت اصول روانشناسی معاملات علاوه بر صرفه جویی در زمان می‌تواند باعث کاهش خطا و ریسک گردد. همچنین می‌تواند ضریب موفقیت را افزایش دهد. از اصول روانشناسی معاملات می‌توان به انواع الگوهای رفتاری اشاره کرد. این الگوها زمینه شناخت خود و تصمیم‌گیری صحیح در واکنش‌ها و تعاملات بازار را برایمان فراهم میکند.
آیا تا به حال این سوالات برایتان پیش آمده است که:
- چرا برخی افراد پس از تحلیل زود تصمیم میگیرند؟
- چرا برخی از افراد با وجود تحلیل صحیح اما اقدام به خرید و فروش در بازار نمی‌کنند و یا از سودهای عالی بازار جا می‌مانند و یا نسبت به زیاد شدن زیانشان هیچ اقدامی انجام نمی‌دهند؟
- چرا برخی‌ها به سود و نتیجه دلخواه نمی‌رسند؟
- چرا برخی‌ها ریسک‌پذیرتر به نظر می‌رسند و سهام با ریسک بالا را خریداری کرده و برخی دیگر سعی میکنند سراغ سهام کم ریسک‌تر بروند؟
- چرا برخی‌ها اقدام به تغییر سبد سهامشان متناسب با تغییر بازار نمی‌کنند و خودشان را از رشدهای عالی محروم میکنند؟ چرا برخی‌ها حتی برای تحلیل سهام نیز وقت کم می‌آورند و یا به تعویق می‌اندازند؟
شما هم این مشکلات را داشته‌اید؟
- گاهی به خاطر اینکه هیجانی عمل می‌کنم نمی‌توانم تصمیم درستی بگیرم.
- به خاطر طمع زیاد و عدم توانای کنترل خود سود دلخواهم را به دست نمی‌آورم.
- خودم را خوب نمی‌شناسم. زیاد از این شاخه به آن شاخه می‌پرم و ضررهای زیادی به من تحمیل شده است.
راه حل چیست؟
دانشمندان حوزه روانشناسی و رفتارشناسی با مطالعه دقیق الگوهای رفتاری انسان‌ها به مدل‌هایی دست یافته‌اند. توسط این الگوها می‌توان همه انسان‌ها را بر اساس ویژگیهای مشترکشان دسته بندی کرد. اینکه بدانید نقاط قوت و ضعف شما چیست و باید چگونه مسیر صحیح خود را طی کنید بسیار حائز اهمیت است و تاثیر بسزایی در نحوه تصمیم‌گیری‌ها و تعاملات شما در بورس دارد.
یکی از الگوهای رفتار شناسی در روانشناسی معاملاتی مدل DICS است. این الگو مطابق شکل زیر می‌تواند ۴ ویژگی تاثیرگذار شما، در نحوه تعاملات و تصمیم‌گیری‌هایتان را شناسایی نماید.
آیا می‌دانستید؟
- ۷۰ درصد عامل موفقیت بزرگان بورس مدیون مهارت آنها در روانشناسی معاملات بورس است و تنها ۳۰ درصد موفقیت خود را مدیون مهارت‌های تحلیلی خود هستند؟
- بزرگان بورس همواره با شناخت خود از افتادن در تله‌های رفتاری جلوگیری میکنند و با ارزیابی خود تعاملاتشان را مدیریت میکنند؟
- پیش نیاز یک معامله و پیش نیاز ورود به سرمایهگذاری اطلاع از دام‌های رفتاری خودتان است؟
بخشی از تصاویر کارگاه :
سوالات متداول شما عزیزان از این کارگاه:
من تهران نیستم آیا امکان ارائه آنلاین دوره وجود دارد؟
بله، دوره روانشناسی معاملاتی هم به صورت حضوری و هم به صورت آنلاین ارائه میشود و برای عزیزانی که دوره آنلاین را تهیه میکنند، علاوه بر دریافت کلاس به صورت آنلاین فیلم دوره همراه با جزوه رنگی ارسال می‌گردد. هزینه دوره غیرحضوری با توجه به در اختیار داشتن تمامی امکانات دوره حضوری همچون مشاوره از استاد، بررسی تمرینات کلاسی، عضویت در کانال ویژه دانشجویان و ارائه با کیفیت دروس همچون دوره حضوری و آنلاین میباشد.
آیا این دوره پشتیبانی بعد کلاس نیز دارد؟
بله، یکی از مزیت‌های این دوره پشتیبانی پس از پایان کلاس میباشد و شرکت کنندگان می‌توانند نتایج تست‌های خود را پس از اتمام دوره پیگیری نمایند.
من هیچ علمی به روانشناسی ندارم، آیا این دوره برای من مناسب است و پیش نیازی ندارد؟
مدرس این دوره با تکنیک‌های عالی در تدریس، مفاهیم پیچیده رفتارشناسی را با زبان بسیار ساده و در قالبی بسیار مهیج برای شما ارائه میکند و هیچ پیش نیاز خاصی ندارد.
دیدگاه شما