از نمونه این اوراق می توان به اوراق منتشر شده تیر آهن ذوب آهن، اوره پتروشیمی پردیس، کنسانتره گل گهر و غیره اشاره کرد.
صکوک یا اوراق سلف چیست؟
صکوک یا اوراق سلف (Induction papers) برای اولین بار در سال ۲۰۰۱ میلادی توسط کشور بحرین منتشر شد. بحرین اولین کشور حوزه خلیجفارس بود که اقدام به انتشار اوراق دولتی به ارزش بیستوپنج میلیون دلار امریکا کرد، این اوراق سهماهه و مطابق قوانین اسلامی بود و با عنوان صکوک سلم منتشر شد. صکوک و قرارداد سلف قراردادی است که در آن عرضهکننده، بخشی از دارایی خود را در مقابل دریافت وجوه نقد به فروش میرساند. در این مقاله قصد داریم به توضیح اوراق سلف بپردازیم. با ما همراه باشید.
صکوک یا اوراق سلف چیست؟
قرارداد سلف (Induction papers) چیست؟
قرارداد سلف، قراردادی است که فروشنده جهت تامین مالی این قرارداد را میبندد. در حقیقت فروشنده از طریق قرارداد سلف، وجه موردنیاز خود را از خریدار میگیرد و در تاریخ مشخصی کالای مشتری را به او تحویل میدهد. بر طبق این قرارداد، کالاها باقیمتی پایینتر از قیمت نقدی، به مشتریان فروخته میشود.
فرض کنید مدیر کارخانهای متوجه میشود در ماههای آینده نیاز به کالایی دارد، او میتواند آن کالا را از کارخانهای که تولیدکننده آن کالاست و نیاز به وجه نقد جهت تکمیل کالا دارد، خریداری کند. این دو کارخانه قرارداد سلف میان خود میبندند و طی این قرارداد، خریدار پول خرید کالا را بهطور کامل و نقد در موقع انعقاد قرارداد پرداخت میکند و معمولاً مبلغ پرداختی پایینتر از قیمت کالای تکمیلشده است.
انگیزه خریدار در قرارداد صکوک سلف چه میتواند باشد؟
- تأمین مواد اولیه موردنیاز
- اطمینان از قیمت خرید مواد اولیه باقیمت مناسبتر
- برنامهریزی برای تولید و فروش
انگیزه فروشنده در قرارداد صکوک سلف چه میتواند باشد؟
- تأمین منابع مالی برای پوشش هزینههای تولید
- اطمینان از فروش محصول بعد از تولید
- برنامهریزی برای تولید و فروش
محدودیتهای صکوک یا قرارداد سلف
صکوک یا قرارداد سلف محدودیتهایی نیز دارد که مهمترین آن، غیرقابلانتقال بودن آن است؛ یعنی خریدار این قرارداد باید تا زمان تحویل گرفتن کالا منتظر بماند. بهنوعی میتوان گفت که دارندگان قرارداد سلف با مشکل نقد شوندگی مواجه هستند و نمیتوانند نسبت به نوسانات قیمتها واکنش نشان دهند. علاوه بر این، هیچ بازار ثانویهای هم برای معامله اوراق سلف وجود ندارد. برای رفع این مشکلات، قرارداد دیگری طراحیشده که پیش از رسیدن به سررسید میتوان آن قرارداد را به افراد دیگری انتقال داد، به این قرارداد، قرارداد سلف موازی استاندارد گفته میشود.
قرارداد سلف موازی استاندارد چیست؟
جهت برطرف کردن محدودیتهای قرارداد سلف، قرارداد سلف موازی استاندارد ایجاد شد. قرارداد سلف موازی استاندارد مانند قرارداد سلف است. با این تفاوت که دارنده یا خریدار قرارداد میتواند قبل از رسیدن به سررسید تعیین شده در قرارداد، معادل دارایی پایه خریداریشده را به شخص دیگری واگذار کند. قرارداد سلف موازی استاندارد از ابزارهای مالی بورس کالا است و قابلیت معامله در بازار ثانویه را نیز دارد.
مزایای قرارداد سلف موازی استاندارد:
- امکان واگذاری قرارداد به شخصی دیگر
- پرداخت اصل و سود (حداقل سود تضمینی) اوراق به سرمایهگذاران
- تضمین نقد شوندگی اوراق به دلیل وجود بازار گردانها
- معافیت مالیاتی قراردادهای سلف
چه افرادی میتوانند از اوراق سلف استفاده کنند؟
شرکت های تولیدی که با کسری بودجه و نقدینگی مواجه هستند معمولاً از این اوراق استفاده میکنند. پس عرضهکنندگان این اوراق، میتوانند شرکتهای تولیدی باشند. در مقابل عرضهکنندگان، متقاضیان و خریداران هستند. منظور از خریداران، سرمایهگذاران و افرادی است که منابع مالی جهت سرمایه گذاری دارند. این سرمایه گذاران میتوانند افراد حقیقی یا حقوقی و شرکت ها باشند که به دنبال سود هستند. شما میتوانید از طریق صفحه معاملاتی خود در کارگزاری این اوراق را خریداری کنید.
نقد شوندگی اوراق سلف موازی استاندارد
با توجه به این موضوع که همه مردم از این نوع اوراق استفاده نمیکنند، شاید این دیدگاه به وجود آید که این اوراق نقد شوندگی خوبی نداشته باشند اما نگران این موضوع نباشید، چون بازارگردان هایی وجود دارند که اگر شما قصد فروش اوراق خود را داشته باشید اما در آن زمان مشتری وجود نداشته باشد، بازارگردان این اوراق را از شما خریداری میکند پس نگرانی در این مورد نداشته باشید.
کالاهای قابلانتشار در قالب اوراق سلف
- اولین و مهمترین ویژگی این است که باید قابلیت انتقال فیزیکی کالا وجود داشته باشد؛ مانند شمش فولاد، ورقه گرم فولاد، سنگآهن، نفت و…
- دومین مورد این است که این کالاها و داراییها محدودیت قیمتی نداشته باشند، یعنی از طریق دولت قیمتگذاری نشوند.
مراحل انتشار اوراق سلف موازی استاندارد
اگر شرکت یا تولیدکنندهای قصد داشته باشد یکی از داراییهای خود را در قالب قرارداد سلف جهت تأمین بودجه بفروشد، باید مراحل زیر را طی کنند. گام ۱: شرکت باید به یک نهاد مالی بهعنوان مشاور و اخذ مجوزهای لازم مراجعه کند و ضمن عقد قرارداد و تهیه امید نامه، باید بازار گردان خود را هم مشخص کند. گام ۲: مشاور، به شرکت بورس کالا مراجعه میکند و مدارک لازم را جهت بررسی به آنها تحویل میدهد. گام ۳: مشاور، تضمین موردقبول شرکت سپردهگذاری مرکزی و تسویه وجوه را آماده میکند. گام ۴: درصورتیکه در مراحل قبل مشکلی وجود نداشته باشد، مشاور جهت انتشار اوراق سلف موازی به بورس کالا مراجعه میکند.
اقدامات لازم برای خرید اوراق سلف موازی استاندارد
گام اول: مراجعه به کارگزاری و ثبتنام در سامانه سجام برای دریافت کد بورسی گام دوم: صدور کد بورسی یا سهامداری گام سوم: ارائه درخواست خرید به کارگزاری گام چهارم: خرید اوراق سلف موازی استاندارد
نتیجهگیری:
در این مقاله به زبان ساده با اوراق سلف آشنا شدیم. بهصورت کلی اوراق سلف نوعی ابزار است که هر شخصی با توجه به نیاز خود میتواند به شکلی از آن استفاده کند. اگر شما کالایی تولید میکنید میتوانید قبل از تولید، آن را به فروش برسانید و تامین مالی کنید و اگر هم نیاز به کالایی دارید که ممکن است در آینده قیمت آن بالا رود یا عرضه آن کم شود، میتوانید از قبل با هزینه کمتر آن را تهیه کنید و در سررسید آن را داشته باشید. همچنین این اوراق برای سرمایهگذارانی که ریسک گریز هستند نیز مناسب است و میتوانند بخشی از سبد سرمایه گذاری خود را به این اوراق اختصاص دهند. هر گونه سوالی در رابطه با اوراق سلف و یا همان صکوک دارید اینجا مطرح کنید با کمال میل پاسخگوی شما عزیزان خواهم بود.
اوراق سلف موازی چیست؟ مزایای تامین مالی از این روش چیست؟
طرح اوراق سلف موازی استاندارد این روزها به یک بحث داغ تبدیل شده است؛ طرحی که در راستای تامین منابع مالی مورد نیاز دولت، جمعآوری نقدینگی از سطح جامعه و البته کاهش تورم ارائه شده است و اگر همه چیز خوب پیش برود، هم به نفع دولت خواهد بود و هم سود مناسبی نصیب سرمایهگذاران خواهد کرد. در این مطلب، اوراق سلف موازی را به شما معرفی میکنیم و جزئیاتی را درباره طرح دولت بررسی خواهیم کرد.
منظور از اوراق سلف موازی چیست؟
قراردادهای سلف یکی از قراردادهای پرکاربرد محسوب میشوند که هم در بازارهای سنتی و هم در بازارهای مدرن کاربرد دارند. در قرارداد سلف، یک کالا یا دارایی به عنوان پایه در نظر گرفته میشود. برای مثال در طرح جدید دولت، نفت به عنوان پایه قرارداد در نظر گرفته شده است. خریدار، تمامی بها را در ابتدا میپردازد و در موعد سررسید، کالا را دریافت میکند. موعد سررسید معمولا بین یک تا دو سال است و بنابراین این اوراق، به عنوان ابزار تامین مالی کوتاهمدت شناخته میشوند.
در این روش، فروشنده قبل از تولید محصول، تمامی بهای آن را دریافت میکند. این مسئله از دو جهت به نفع فروشندگان است: نخست این که نیازی نیست نگران پیدا کردن خریدار برای محصول خود باشند و دوم، منابع مالی مورد نیازشان تامین میشود. اوراق سلف موازی، محدودیتها و دشواریهای وامهای بانکی و اوراق دیگر را ندارند و به همین دلیل، توانستهاند تا حدود زیادی توجه فعالان عرصه اقتصاد را به خود جلب کنند.
سود اوراق سلف موازی چگونه پرداخت میشود؟
همان طور که اشاره کردیم، اوراق سلف موازی سررسید یک تا دو ساله دارند. در این مدت به دارندگان اوراق سودی پرداخت نمیشود و اصل پول به همراه سود آن در پایان دوره به صورت یک جا پرداخت خواهد شد. این اوراق حداقل سود تضمینشده دارند. یعنی بدون توجه به رشد یا سقوط قیمت کالای پایه، درصد مشخصی از سود به دارندگان پرداخت میشود. با رشد قیمت دارایی پایه، این سود نیز تا سقف مشخصی امکان رشد خواهد داشت.
خریداران میتوانند تا پایان دوره، اوراق را نزد خود نگه دارند یا هر زمان که خواستند آن را در بورس به فروش برسانند. این ویژگی قابلیت نقدشوندگی اوراق سلف موازی را بالا میبرد و ریسک آن را کمتر میکند.
مزایای تامین مالی از طریق اوراق سلف موازی استاندارد
اوراق سلف موازی مزایای متعددی دارند که به برخی از آنها اشاره کردیم. موارد زیر را میتوان به عنوان مزایای این اوراق مطرح کرد:
- در این گونه اوراق، کشف قیمت به صورت لحظهای و بر اساس خرید و فروشها انجام میشود و بنابراین شفافیت بیشتری دارد.
- این قرارداد ریسک پایینی دارد، زیرا یک درصد سود تضمینی برای آن در نظر گرفته شده است.
- قید موازی در این نوع اوراق، به معنای امکان فروش آنها در بازار ثانویه است. خریداری که قبل از موعد سررسید بخواهد پول خود را نقد کند، میتواند تغییر وضعیت دهد و اوراق را با قیمت مناسب به فروش برساند.
- قابلیت نقدشوندگی این اوراق بالا است و این مسئله موجب میشود مردم رغبت بیشتری به سرمایهگذاری در آن نشان دهند.
اوراق سلف موازی دولتی چه ویژگیهایی دارد؟
احتمالا خبرهای مربوط به اوراق سلف موازی استاندارد دولتی را شنیدهاید. طرحی که با وعده گشایش اقتصادی ارائه شده و در همین مدت کوتاه، موافقان و مخالفان سرسختی پیدا کرده است. دارایی پایه این اوراق، نفت است. در حقیقت دولت نفت را به مردم پیشفروش میکند.
در حال حاضر، قیمت نفت سنگین ایران در حدود ۴۴ دلار و نرخ ارز نیز در سامانه سنا در حدود ۲۲ هزار تومان است. با توجه به این اعداد، فروش اوراق میتواند در طول یک سال آینده، مبلغی در حدود ۱۹۳ هزار میلیارد تومان نصیب دولت کند.
همان طور که گفتیم سررسید اوراق سلف موازی تا دو سال است و این یعنی دولت پیشبینی کرده است که تا دو سال آینده وضعیت درآمدهای ارزی تغییر میکند؛ این تغییر یا از طریق مذاکره و رفع تحریمها امکانپذیر است یا از طریق ایجاد کانالهای جدید فروش نفت. برای مثال ممکن است کشور چین مقدار بیشتری از نفت ایران را خریداری کند که در این صورت، گشایشی در زمینه درآمدهای ارزی پدید خواهد آمد.
در نتیجه این وضعیت، اوراق سلف موازی که بر پایه نفت عرضه شده بودند نیز سود خواهند کرد و این شرایط، هم به نفع دولت است و هم سرمایهگذاران. با عرضه این اوراق، دولت حجم عظیمی از نقدینگی موجود در جامعه را به خود جذب میکند و از آن در راستای تامین منابع مالی و اجرای طرحهای توسعه مرتبط با حوزه نفت بهره میبرد.
برای جذابتر کردن سرمایهگذاری در این طرح، دولت ویژگیهای مختلفی را در نظر گرفته است. مهمترین نکته این است که این اوراق بدون ضرر هستند. حتی با کمتر شدن قیمت نفت و دلار نیز یک درصد سود تضمینشده برای خریداران وجود خواهد داشت.
گفته میشود نرخ سود اوراق سلف موازی، معادل نرخ سود سپردههای بلندمدت بانکی در نظر گرفته میشود. در این حالت، حتی اگر قیمت نفت افت کند، سرمایهگذار نه تنها ضرر نخواهد کرد بلکه در موعد سررسید سودی معادل سود سپردههای بانکی اوراق سلف استاندارد چیست؟ را نیز دریافت میکند. در صورت افزایش قیمت نیز، هم از رشد قیمتها بهرهمند میشود و هم سود بانکی را دریافت میکند. این مسئله به ویژه برای افرادی که قصد سرمایهگذاری دو ساله دارند بسیار جذاب خواهد بود.
دارندگان اوراق که قبل از موعد سررسید و در بازار ثانویه قصد فروش داشته باشند، لازم است به این نکته توجه کنند که قیمت اوراق در بازار، به انتظار بستگی دارد. قابلیت نقدشوندگی این اوراق بالا است و اما قیمت آنها به وضعیت بازار بستگی دارد. البته حتی در صورتی که خریداری نباشد، میتوانید اوراق را به فروش برسانید؛ زیرا احتمالا یک بازارگردان برای این اوراق در نظر گرفته میشود.
این طرح مخالفانی نیز دارد. به ویژه برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی معتقدند که فروش اوراق سلف موازی ممکن است پر خطر باشد. در صورتی که پیشبینیهای دولت در زمینه رشد قیمت نفت و حل مشکلات ارزی به وقوع نپیوندد، تامین هزینه و تعهد به دولت بعدی تحمیل خواهد شد و در زمان سررسید اوراق، دولت جدید با چالش تامین حجم زیادی منابع مالی مواجه میشود. لازم به ذکر است که نرخ فروش نفت در زمان سررسید بر اساس قیمت دلار در همان تاریخ در سامانه سنا مشخص خواهد شد.
جمعبندی
تحریمها و محدودیت فروش نفت، اقتصاد کشور را با مشکلات جدی مواجه کرده است و دولت همواره به دنبال راهکار جدیدی برای رفع این مشکلات است. اوراق سلف موازی استاندارد بر پایه نفت راهکار جدیدی است که با جمعآوری نقدینگی از مردم و تبدیل درآمد آتی به درآمد فعلی، سعی در تامین منابع مالی دولت و کنترل نقدینگی دارد. این اوراق با امید به بهبود وضعیت نفت و دلار در دو سال آینده منتشر میشوند، اما در هر صورت، برای سرمایه مردم، ریسکی در پی نخواهند داشت.
قرارداد سلف چیست؟ | اوراق سلف چه کاربردی دارند؟
ممکن است برایتان سوال شده باشد که قرارداد سلف چیست؟ بورس کالای جمهوری اسلامی ایران، نهادی رسمی و نهادمند است که نقش بسزایی را در بازار سرمایه کشورمان بازی میکند. بورس کالای ایران، زمینهای برای طراحی ابزارهای معاملاتی جدید بر طبق نیازهای اقتصادی کشور است. رویکرد ویژه در طراحی این نوع ابزارها، رهبری صحیح منابع به قسمتهای تولیدی اقتصاد، رشد و توسعه بازارهای داخلی، تجهیز نمودن بازار کالاها و توسعه ساختارهای سنتی در بازار است. به همین جهت ابزارهای گوناگونی تاکنون در بازار بورس و کالا معرفی گشتهاند. به جهت پاسخگویی به نیازهای تامین مالی در صنعت، بورس کالای ایران عمل به طراحی اوراق سلف و انواع آن کرده است که در ادامه به توضیح و تعریف اوراق سلف و این که قرارداد سلف چیست میپردازیم. سلف یعنی چه؟
تعریف اوراق سلف استاندارد
اوراق سلف چیست؟ معامله سلف چیست؟
معاملات سلف چیست؟ یا اوراق سلف چیست؟ سلف در لغت به معنی پیش پرداخت، اطاعت نمودن و قبول کردن است. اوراق سلف شکلی از اوراق صکوک است که نسبت به باقی اوراق مشارکت دارای امنیت زیادتری است. تولیدکننده یا مالک دارایی با استفاده نمودن از این نوع اوراق صکوک این توانایی را دارد نقدینگی مورد نیازش را تامین کند و خریدار با پیش خرید نمودن محصولات، در آن بخش سرمایهگذاری بکند.
قرارداد سلف چیست؟
قرارداد سلف (معامله سلف)، در اصل قراردادی است که به کمک آن اشخاص، محصولات واحدهای تولیدی خود را به نرخ مشخصی، پیش خرید نقدی میکنند. به بیان دیگر مالکان کالا، دارایی خودشان را به طور نقدی پیش فروش کرده و زمانی معین در آینده آن را تحویل میدهند. قرارداد سلف برخلاف قرارداد نسیه است؛ در قرارداد نسیه، فروشنده در اصل کالا را تحویل میدهد و تسویه کالا هم در آینده صورت میپذیرد.
به همین خاطر قرارداد سلف، قراردادی هست که در آن عرضه کننده قسمتی از دارایی پایه خود قرارداد را در ازای بهای نقد و برابر با قرارداد سلف به فروش میرساند تا در موعد تحویل به دست خریدار تسلیم نماید. همین طور گواهی سلف، سندی است دربردارنده مجموعه داراییهای خریدارانش از قرارداد سلف هست.
یکی از وسیعترین محدودیتهایی است که قرارداد سلف دارا است و آن اینکه بازار ثانویه ندارد. به همین خاطر بسیاری از افراد نمیتوانند از این نوع قرارداد بهره ببرند. این عامل سبب وجود نقدینگی اندک در این بازار گشته و اوراق نسبت به تغییرات قیمت دارایی واکنشی از خود نشان نمیدهند.
قرارداد سلف موازی استاندارد
برای رفع کردن ایراد مشکل قرارداد سلف و مرتفع نمودن محدودیتهایش، اوراق قرارداد سلف موازی استاندارد ایجاد گشته که بر طبق آن، خریدار میتواند برابر با دارایی پایه خریداری گشته را به فرد دیگری در بازار، پیش از موعد سررسید واگذار کند. به همین خاطر اوراق سلف استاندارد، گونهای ابزار تامین مالی هست که بر اصل قرارداد سلف موازی استاندارد انتشار داده میشود.
ناشر اوراق سلف موازی استاندارد، فارغ از قیمت دارایی پایه، یک میزان سود حداقلی را برای سرمایهگذاران در قالب اختیار فروش در موعد سررسید ضمانت میکند. از سوی دیگر، با افزایش پیدا کردن قیمت دارایی پایه، سود مازادی هم به سرمایهگذارش تعلق میگیرد. برای پوششدهی ریسک حاصل از نوسانات قیمت دارایی پایه نیز در قرارداد سلف موازی به عنوان نمونه قرارداد سلف ( معاملات سلف ) استاندارد میشود از ابزار حق خرید و فروش تبعی کمک گرفت که به شکل زیر تعریف میشوند:
- اختیار خرید تبعی:نمونه قرارداد سلف از نوع اختیار معاملهای که به همراه معامله اوراق سلف موازی استاندارد، از طرف خریدار به سمت عرضه کننده انتقال داده میشود و بر طبق آن، اختیار خریداری تعداد معینی از دارایی پایه را در موعد سررسید و به نرخ اعمال مشخص شده در قرارداد، به عرضه کننده انتقال میدهد.
- اختیار فروش تبعی: اختیار معاملهای هست که به همراه معاملات اوراق سلف موازی استاندارد از سمت عرضه کننده به سمت خریدار انتقال داده میشود و بر طبق آن خریدار اوراق، تعداد معینی از دارایی پایه خود را در موعد سررسید به نرخ اعمال مشخص شده در قرارداد، به طرف عرضه کننده میدهد.
داراییهایی که توانایی انتخاب جهت رای عقد قرارداد سلف موازی استاندارد را دارا هستند ویژگیهای زیر را بایستی داشته باشند:
- امکان تحویل فیزیکی دارایی پایه وجود داشته باشد
- دارایی پایه استاندارد باشد
- مرجع قیمتی قابل اتکا وجود داشته باشد
- محدودیت قانونی برای نقل و انتقال کالا وجود نداشته باشد
- بازار نقدی قوی برای دارایی پایه وجود داشته باشد
- محدودیتهای قیمتی برای دارایی پایه وجود نداشته باشد. (یعنی مشمول قیمت گذاری های دولتی نگردد)
کاربرد قراردادهای سلف موازی
تولیدکنندگانی که زمان تولید، دچار نوعی کمبود نقدینگی باشند، از روش پیش فروش قسمتی از تولیداتشان میتوانند سرمایه مورد نیازشان را تامین نمایند.
مزایای اوراق سلف موازی استاندارد
قراردادهای سلف استاندارد نظیر سایر اوراق مشارکت و اوراق صکوک، مزایایی نیز دارد که در بازار بورس و اوراق بهادار مورد معامله قرار میگیرند. این مزایا به صورت ذیل است:
-
برای تولیدکنندگان محصولات و کالاها
- افزایش میزان نقدشوندگی بازار
- کاهش نمودن هزینههای معاملاتی
- معافیت های مالیاتی
- تضمین نمودن نقدشوندگی اوراق به خاطر وجود بازارگردان
- کشف قیمت روزانه یا حتی لحظهای برای انواع کالاها در چارچوب و مقرارت مکانیسم بازار
- دارای عمر به نسبت کوتاهمدت یک تا ۲ سال
- دارای حداقل سود ضمانت شده که این سود برطبق رشد قیمت دارایی پایه تا سقف مشخص میتواند رشد بنماید
- ریسک اندک
- توانایی خرید و فروش کردن (معامله سلف) قراردادهای سلف موازی در بازار ثانویه
- کارمزد برای معاملات اوراق سلف موازی استاندارد
- معاملات اوراق سلف موازی استاندارد در بازار بورس کالای ایران دارای سقف کارمزدی ۰۰۰۷۲۵/۰ به ازای هر قرارداد یا به عبارت دیگر خرید یا فروش است.
اوراق سلف موازی استاندارد در بورس کالا
میتوانید فهرست اوراق سلف موازی استاندارد را در قسمت بورس کالا در وب سایت رسمی شرکت مدیریت فناوری بورس تهران به راحتی و با چند کلیک ساده مشاهده کرد. برای خرید نمودن اوراق سلف موازی استاندارد، اشخاص بایستی به کارگزاریهای معتبر بازار بورس و اوراق بهادار کشور مراجعه نمایند و جهت دریافت کد بورسی خودشان در این کارگزاریها اقدام کنند. بعد از دریافت نمودن کد بورسی، اشخاص باییستی درخواست خرید خودشان را به کارگزاری که در آن ثبت نام نمودهاند اعلام کنند.
قرارداد آتی چیست و تفاوت قرارداد آتی و سلف در کجاست؟
قرارداد آتی یا به عبارت دیگر future Contract نوعی قرارداد است که فروشنده متعهد میگردد بر طبق آن، در سررسید مشخص، مقدار معینی از کالای مشخص شده را به نرخ مشخصی بفروشد و در برابر این اقدام خریدار متعهد میگردد که کالا را با مشخصات مشخص شده، خریداری بنماید.
تفاوت قرارداد آتی و سلف در این قسمت است که میگویند قرارداد آتی، نوعی قراردادی دو طرفه هست. به این معنی که سرمایه گذاران در این نوع از بازار میتوانند اضافه بر افزایش نمودن قیمت، از کاهش قیمت ها هم سودی کسب بکنند.
تفاوت قرارداد آتی و سلف را هم میتوان به این صورت گفت که در قراردادهای آتی اغلب، برای جلوگیری کردن از عدم انجام تعهد، طرفین میبایستی مبلغی را تحت عنوان وجه تضمین پیش شرط قرارداد، بابت ضمانت و جلوگیری کردن از تخلفاتی که ممکن است پیش بیاید، نزد اتاق پایاپای میگذارند و در برابر یکدیگر متعهد میشوند متناسب با تغییرات قیمتی که قرارداد ممکن است در آتی با آن روبه رو شود، وجه تضمین را تعدیل نمایند.
همان طور که پیشتر در باره این که قرارداد سلف چیست گفتیم، در اصل اوراق سلف استاندارد یکی از انواع ابزارهای تامین مالی مناسب برای تولیدکنندگان کالاها در کشور است و سرمایهگذاران با خریداری کردن این نوع از اوراق سلف موازی استاندارد به طور مستقیم در ارتقای سطح تولید ملی کشور و رسیدن به خودکفایی و رشد و توسعه اقتصادی متناسب با شرایط بومی مشارکت میکنند. این روش سرمایهگذاری، با هدایت نمودن و رعبری سرمایه های درگردش و سر در گم به حوزههایی که به نقدینگی برای تولید و گرداندن چرخ اقتصادی کشور نیاز دارند، گردش مالی و فراهم آوردن سرمایه مورد نیاز برای تولید را افزایش میدهند. سرمایهگذاران هم از این قبیل معاملات میتوانند سود کسب کنند.
اوراق سلف موازی | اوراق سلف موازی استاندارد چیست؟
بحثی که این روزها تنور آن خیلی داغ شده و در اخبار و فضای مجازی واکنش های زیادی را در بر داشته، بحث طرح اوراق سلف موازی استاندارد است. جالب است بدانید که طرح اوراق سلف موازی طرحی که در راستای تامین منابع مالی مورد نیاز دولت، جمع آوری نقدینگی از سطح جامعه و البته کاهش تورم ارائه شده است و چنانچه همه چیز خوب پیش برود، هم به نفع دولت خواهد بود و هم سود مناسبی نصیب سرمایه گذاران این طرح می شود. طرح اوراق سلف موازی استاندارد طرحی است که احتمالا درمورد آن اطلاعات کمی دارید و یا از آن چیزی نمی دانید. در این مقاله به بررسی و شناخت بیشتر این طرح می پردازیم که قطعا میتواند جذابیت های زیادی برای سرمایه گذاران و فعالان بازارهای مالی مخصوصا بورس داشته باشد.
اوراق سلف موازی در بورس
اوراق سلف موازی استاندارد ابزار تامین مالی کوتاه مدتی است که بر مبنای قرارداد سلف انتشار می یابد و طبق آن عرضه کننده مقدار معینی از دارایی پایه رامطابق مشخصات قرارداد سلف استاندارد در ازای بهای نقد می فروشد تا در دوره تحویل به خریدار تسلیم کند.
درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، مشاوره خرید، آموزش های رایگان بورسی و … بهره مند شوید میتوانید از اوراق سلف استاندارد چیست؟ طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.
دارنده اوراق می تواند معادل دارایی پایه خریداری شده را طی قرارداد سلف موازی استاندارد بفروشد، یا در سررسید با شرایط از پیش تعیین شده تسویه نقدی کند و یا در دوره تحویل برای دریافت فیزیکی دارایی اقدام کند.
اوراق سلف موازی چیست؟
امروزه قراردادهای سلف یکی از قراردادهای پرکاربرد به حساب می آید که هم در بازارهای سنتی و هم در بازارهای مدرن دنیا بسیار پرکاربرد است. در قرارداد اوراق سلف، یک کالا یا دارایی به عنوان پایه و اساس قرارداد در نظر گرفته می شود. به عنوان مثال در طرح جدید دولت که طرح پیش فروش بشکه های نفت است، نفت به عنوان پایه و اساس قرارداد در نظر گرفته شده است. خریدار، همه بها را در ابتدا می پردازد و در موعد سر رسید، کالا را دریافت می کند. همین طور موعد سر رسید این اوراق اغلب بین ۱ الی ۲ سال است، لذا این اوراق، به عنوان ابزار تامین مالی بلند مدت نیز شناخته می شود.
ویژگی های اوراق سلف موازی دولتی
احتمالا خبرهای مربوط به اوراق سلف موازی استاندارد دولتی را شنیده اید. طرحی که با وعده گشایش اقتصادی ارائه شده و در همین مدت کوتاه، موافقان و مخالفان سرسختی پیدا کرده است. دارایی پایه این اوراق، نفت است. در واقع دولت نفت را به مردم پیش فروش می کند. با توجه به قیمت نفت سنگین و دلار و نرخ ارز در سامانه سنا، فروش اوراق می تواند در طول ۱ سال آینده، مبلغی در حدود ۱۹۳ هزار میلیارد تومان نصیب دولت کند!
همان طور که گفتیم سررسید اوراق سلف موازی تا ۲ سال است و این یعنی دولت پیش بینی کرده است که تا ۲ سال آینده وضعیت درآمدهای ارزی تغییر می کند، این تغییر یا به وسیله مذاکره و رفع تحریم ها امکان پذیر است یا از طریق ایجاد کانال های جدید فروش نفت. به عنوان مثال امکان دارد کشور چین مقدار بیشتری از نفت ایران را خریداری کند که در این صورت، گشایشی در زمینه درآمدهای ارزی پدید می آید.
در نتیجه این وضعیت، اوراق سلف موازی که بر پایه نفت عرضه شده بودند نیز سود خواهند کرد و این شرایط، هم به نفع دولت است و هم سرمایه گذاران. با عرضه این اوراق، دولت حجم عظیمی از نقدینگی موجود در جامعه را به خود جذب می کند و از آن در راستای تامین منابع مالی و اجرای طرح های توسعه مرتبط با حوزه نفت استفاده می کند. به منظور جذاب تر کردن سرمایه گذاری در این طرح، دولت ویژگی های گوناگونی را در نظر گرفته است. حائز اهمیت ترین نکته این است که این اوراق بدون ضرر هستند. حتی با کمتر شدن قیمت نفت و دلار نیز یک درصد سود تضمین شده برای خریداران وجود دارد.
می گویند نرخ سود اوراق سلف موازی، معادل نرخ سود اوراق سلف استاندارد چیست؟ سپرده های بلندمدت بانکی است، بدین صورت حتی چنانچه قیمت نفت افت کند، سرمایه گذار نه تنها ضرر نمی کند، بلکه در موعد سررسید سودی معادل سود سپرده های بانکی را نیز دریافت خواهد کرد. در صورت افزایش قیمت نیز، هم از رشد قیمت ها استفاده می کند و هم سود بانکی را دریافت خواهد کرد. این مسئله اوراق سلف استاندارد چیست؟ به خصوص برای افرادی که قصد سرمایه گذاری ۲ ساله دارند بسیار جذاب خواهد بود.
دارندگان اوراق که پیش از موعد سررسید و در بازار ثانویه قصد فروش داشته باشند، نیاز است توجه داشته باشید که قیمت اوراق در بازار، به انتظار بستگی خواهد داشت. قابلیت نقدشوندگی این اوراق بالا است و اما قیمت آن ها به وضعیت اوراق سلف استاندارد چیست؟ بازار وابسته خواهد بود. البته حتی در صورتی که خریداری وجود نداشته باشد، می توانید اوراق را به فروش برسانید، به خاطر این که احتمالا یک بازارگردان برای این اوراق در نظر گرفته شده است تا مشکلی از بابت نقدشوندگی این اوراق وجود نداشته باشد.
البته باید در نظر داشت که این طرح مخالفانی نیز دارد؛ به خصوص برخی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی بر این باورند که فروش اوراق سلف موازی امکان دارد پر خطر باشد. در صورتی که پیش بینی های دولت در زمینه رشد قیمت نفت و حل مشکلات ارزی به وقوع نپیوندد، تامین هزینه و تعهد به دولت بعدی تحمیل خواهد شد و در زمان سررسید اوراق، دولت جدید با چالش تامین حجم زیادی منابع مالی روبرو می شود. شایان ذکر است که نرخ فروش نفت در زمان سررسید طبق قیمت دلار در همان تاریخ در سامانه سنا تعیین می شود.
نحوه پیش فروش اوراق سلف موازی
در این روش، فروشنده پیش از تولید محصول، تمامی بهای آن را دریافت خواهد کرد و این مسئله از دو جهت به نفع فروشندگان خواهد شد؛ اول این که جای نگرانی به جهت نبودن خریدار برای محصول وجود ندارد و دوم این که، منابع مالی مورد نیازشان تامین می شود. اوراق سلف موازی، محدودیت ها و سختی های وام های بانکی و اوراق دیگر را ندارد و از همین روی توانسته است تا حدود زیادی توجه فعالان عرصه اقتصاد و تحلیل گران بازارهای مالی را به خود جلب نماید.
نحوه پرداخت سود اوراق سلف موازی چگونه
اوراق سلف موازی سررسید ۱ تا ۲ ساله دارند. در این مدت به دارندگان اوراق سودی پرداخت نمی شود و اصل پول به همراه سود آن در پایان دوره به صورت یک جا پرداخت می شود. این اوراق حداقل سود تضمین شده دارند. یعنی بدون توجه به رشد یا سقوط قیمت کالای پایه، درصد مشخصی از سود به دارندگان پرداخت می شود.
با رشد قیمت دارایی پایه، این سود نیز تا سقف مشخصی امکان رشد دارد. خریداران قادرند تا پایان دوره، اوراق را نزد خود نگه دارند یا هر زمان که خواستند آن را در بورس بفروشند. این موضوع قابلیت نقدشوندگی اوراق سلف موازی را افزایش می دهد و ریسک آن را کمتر خواهد شد. ویژگی های حائز اهمیت این ابزار به شرح زیر است؛
- دوره عمر اوراق بین ۱ تا ۲ سال در نظر گرفته شده است؛ طی دوره عمر اوراق، سود به دارندگان اوراق پرداخت نمی شود.
- اصل و سود بدهی در انتهای دوره به صورت یکجا بازپرداخت خواهد شد؛ اوراق دارای حداقل سود تضمین شده هستند که این سود طبق رشد قیمت دارایی پایه تا سقف مشخصی می تواند افزایش یابد.
مزایای تامین مالی از طریق اوراق سلف موازی استاندارد
- این قرارداد ریسک پایینی دارد، به خاطر این که یک درصد سود تضمینی برای آن در نظر گرفته شده است.
- قابلیت نقدشوندگی این اوراق بالا است و این مسئله باعث می شود مردم رغبت بیشتری به سرمایه گذاری در آن نشان دهند.
- در این گونه اوراق، کشف قیمت به صورت لحظه ای و طبق خرید و فروش ها انجام می شود و لذت شفافیت بیشتری دارد.
- قید موازی در این نوع اوراق، به معنای امکان فروش آن ها در بازار ثانویه است. خریداری که قبل از موعد سررسید بخواهد پول خود را نقد کند، می تواند تغییر وضعیت دهد و اوراق را با قیمت مناسب بفروشد.
طرح پیش فروش این اوراق به نفع مردم است یا به نفع دولت؟
اوراق سلف موازی که بر پایه نفت عرضه می شود نیز سود خواهند کرد و این شرایط، هم به نفع دولت است و هم به نفع سرمایه گذاران؛ با عرضه این اوراق، دولت حجم عظیمی از نقدینگی موجود در جامعه را به خود جذب می کند و از آن در راستای تامین منابع مالی و اجرای طرح های توسعه مرتبط با حوزه نفت استفاده می کند. همچنین دولت ویژگی های گوناگونی را جهت جذاب تر اوراق سلف استاندارد چیست؟ اوراق سلف استاندارد چیست؟ کردن این طرح در نظر گرفته است. حائز اهمیت ترین نکته در رابطه با اوراق سلف موازی این است که این اوراق بدون ضرر هستند؛ حتی با کمتر شدن قیمت نفت و دلار نیز یک درصد سود تضمین شده برای خریداران وجود دارد.
تفاوت سلف موازی استاندارد با دیگر اوراق سلف
طبق شرع یکی از شرایط اصلی در معاملات این است که تا وقتی که شخصی مالک کالایی نباشد نمی تواند آن را به دیگری واگذار نماید، بر همین اساس معاملات ثانویه اوراق سلف دارای اشکال شرعی خواهد بود از این رو طبق مصوبه کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار تهران، سرمایه گذاران به واسطه عقد سلف موازی استاندارد که همزمان با انجام خرید و فروش بین معامله گران منعقد می شود می توانند به معاملات ثانویه اوراق بپردازند.
به عبارتی خرید و فروش قراردادهای سلف در بازار ثانویه، مصداق خرید و فروش مبیع سلف پیش از سررسید است که مشهور فقیهان شیعه مخالف آن است، این مسئله هرچند از دید فقهی محل بحث و گفتگوی علمی است، ولی برای ابزارسازی نیاز به راهکاری مطابق فتوای مشهور است و راهکار ترکیبی قرارداد سلف موازی و حواله برای حل مشکل بازار ثانویه صحیح است؛ به این بیان که خریدار سلف، به فروش مقدار معینی کالا به صورت سلف مستقل اقدام کرده و جهت دریافت کالا به فروشنده نخست سلف حواله می دهد.
نتیجه گیری و کلام پایانی
تحریم ها و محدودیت فروش نفت، اقتصاد کشور را با مشکلات جدی مواجه کرده است و دولت همواره به دنبال راهکار جدیدی برای رفع این مشکلات است. اوراق سلف موازی استاندارد بر پایه نفت راهکار جدیدی است که با جمع آوری نقدینگی از مردم و تبدیل درآمد آتی به درآمد فعلی، سعی در تامین منابع مالی دولت و کنترل نقدینگی دارد. این اوراق با امید به بهبود وضعیت نفت و دلار در دو سال آینده منتشر می شوند، ولی در هر صورت، برای سرمایه مردم، ریسکی در پی ندارد.
امیدوارم از این مقاله آموزشی با عنوان اوراق سلف موازی استاندارد نهایت استفاده رو برده باشید.
هر گونه سوال و یا ابهامی بود، از طریق بخش ارسال نظرات و دیدگاه ها با و دیگر مخاطبان در میان بگذارید، همچنین نظرات و تجربیات خود درباره خرید اوراق سلف موازی در بورس و همین طور نحوه خرید و فروش اوراق سلف موازی را با ما و دیگر مخاطبان کد بورسی به اشتراک بگذارید تا از تجربیات شما هم استفاده کنیم.
اوراق سلف موازی، به زبان ساده
از نمونه این اوراق می توان به اوراق منتشر شده تیر آهن ذوب آهن، اوره پتروشیمی پردیس، کنسانتره گل گهر و غیره اشاره کرد.
اوراق سلف و سلف موازی
بورس24 : سَلَف از اقسام بیع و عکس نسیه است. هنگامی که شخصی تولید یا ارائه کالای معینی را مورد هدف قرار میدهد، با انتشار این نوع صُکوک قادر خواهد بود تا منابع مالی مورد نیاز خود را تأمین کند. در واقع سرمایهگذاران در این اوراق، کالای مورد نظر را پیش خرید کردهاند. سلف موازی مانند قرارداد سلف می باشد؛ با این تفاوت که خریدار این اختیار را دارد که قبل از تاریخ سررسید، قرارداد را به شخص ثالث واگذار کند.
قرارداد سَلَف یا عقد سَلَف قراردادی است که در آن عرضهکننده بخشی از دارایی پایه را به ازای بهای نقد و مطابق معاملات سلف به فروش میرساند تا در دوره تحویل به خریدار تسلیم کند. خریدار میتواند معادل دارایی پایه خریداری شده را در یک قرارداد سلف موازی استاندارد به فروش رساند که به این قرارداد نیز به اختصار سلف میگویند. اوراق سلف نوعی صکوک است و قراردادهای سلف روشی برای تأمین نیاز نقدینگی شرکتها از راه حذف سرمایهگذاری مالکیتی یا درصدی هستند.
برای مثال شرکت نفت اوراق سلف را منتشر می کند تا نفت تولید شده را پیش فروش کند. از آنجا که این اوراق برای تامین مالی استفاده می شوند، یک نهاد، اوراق را به همراه یک حواله تحویل خریداری کرده که نشان دهنده تعهد شرکت ملی نفت برای فروش نفت به دارنده اوراق سلف است. نهاد واسط اوراق سلف موازی را ضمن ارائه تضمین و تعهدات به افراد ثالث فروخته و ناشر اوراق از محل تفاوت قیمت نقد و سلف (در آینده) سودی به دارندگان اوراق سلف موازی خواهد داد. با توجه به در نظر گرفتن کف سود در این اوراق، دارندهٔ اوراق میتواند در صورت متضرر شدن نفت را در زمان سررسید به شرکت ملی نفت بفروشد لذا این اوراق با حداقلی از سود برای دارندگان اوراق همراه خواهد بود که عموما این کف سود پرداختی، رقم جذابی تعیین می شود. اخیرا اوراق سلف موازی گندم منتشر شد که سازوکار مشابهی داشت.
از دیگر کاربردهای مهم این اوراق جبران کسری بودجه شرکت ها یا دولت است که به جای پیشفروش محصولات و مواد خام به خارج از کشور به ویژه در زمانی که بنا به دلایل سیاسی و اقتصادی قیمت پیشفروش مواد خام پایین است، با انتشار اوراق سلف محصولات را مستقیماً به مردم پیشفروش میکند و در زمان سررسید به وکالت از طرف صاحبان اوراق محصولات یا مواد خام را در بازار جهانی نقدا به فروش میرساند و از این راه با صاحبان اوراق تسویه میکند. از نمونه این اوراق می توان به اوراق منتشر شده تیر آهن ذوب آهن، اوره پتروشیمی پردیس، کنسانتره گل گهر و غیره اشاره کرد.
مزایای قرارداد سلف موازی
تسهیل تأمین مالی تولیدکنندگان با توجه به قابلیت نقدشوندگی این اوراق در بازار سرمایه
کشف قیمت لحظه ای برای اوراق در چارچوب مکانیسم عرضه و تقاضا و امکان خرید و فروش در بازار
کاهش هزینه های جانبی از جمله مالیات برای ناشر
عدم از دست دادن مالکیت سهامداران کنونی (بدون فروش سهام به سرمایه گذاران)
از نمونه های سلف موازی عرضه شده در بازار سرمایه می توان به موارد زیر اشاره نمود:
دیدگاه شما