آشنایی با بازار فرابورس

در این مقاله تلاش کردیم فرق بورس با فرابورس را توضیح دهیم. با مقایسه تفاوت‌های بین بورس و فرابورس می‌توان به مزایا و معایب هر یک پی برد. امیدواریم مطالب ارائه شده در این مقاله برای شما مفید بوده باشد.

اشنایی با بازارهای بورس

کاربر گرامی ،‌توجه داشته باشید ، مقالات موجود در وبسایت ، از بستر اینترنت و جستجو در سایت های اینترنتی ( بصورت خودکار) جمع آوری شده اند، لذا لطفا جهت یافتن آشنایی با بازار فرابورس منابع اصلی انتشار دهنده از موتورهای جستجو کمک بگیرید.

آشنايي با بازار های بورس
تعريف بورس

بورس يک کلمه با ريشه فرانسوي است . مفهوم کلمه بورس در زبان فرانسه کيف پول است . در راستاي آشنايي هرچه بيشتر با معناي کلمه بورس و آشنايي با بازار بورس در ابتدا به ارائه يک تعريف جامع و کامل از کلمه بازار خواهيم پرداخت . بازار محلي به منظور انجام کليه داد و ستدهاي تجاري ، انجام معاملات تجاري وانجام کليه فعاليت هاي اقتصادي است . بازار محلي است که به هر دو طرف معامله که شامل فروشنده و خريدار مي شود کمک مي کند تا در کوتاه ترين زمان ممکن و با صرف کمترين ميزان انرژي بتوانند براي کالا و خدمات مورد نظرخود مشتري پيدا کنند و همچنين خريداران نيز مي توانند کالا و خدمات مورد نظر خود را در کوتاه ترين زمان پيدا کرده و پس از مقايسه با ساير انواع مشابه براي خريد آن اقدام نمايند . بنابرتعريف ارائه شده بازارها با توجه به ميزان رونق و شکوفايي خود مي توانند نقش بسيار مهمي در روند انجام معاملات و فعاليت هاي اقتصادي ايفا کنند .

تعريف بورس

پس از تعريف بازار نوبت به تعريف بازار بورس مي رسد . بازار بورس نيز محلي است که در آن خريداران سهام و فروشنده گان سهام به انجام فعاليت هاي اقتصادي خاصي مي پردازند . سهام کالاي مورد داد و ستد در بازارهاي بورس است که در ادامه مقاله بيشتر به آن خواهيم پرداخت .

معرفي انواع کالا

در اين بخش به معرفي دسته بندي انواع کالا خواهيم پرداخت . کالا ها در بازار به دسته هاي مختلفي تقسيم بندي مي شوند . اين تقسيم بندي بر اساس مواردي از قبيل نوع موجوديت کالا و ارزش آن ها انجام مي شود . کالا ها به دو دسته کلي تقسيم بندي مي شوند که در ادامه به آن ها اشاره خواهيم کرد . اولين دسته کالاها ، کالاهاي واقعي هستند ،کالاهاي واقعي آن دسته از کالاها هستند که قابل رويت هستند و از نظر فيزيکي داراي موجوديت هستند . از اين نوع کالاها مي توان به ملک ، اتومبيل ، بناي ساختمان و طلا و انواع فلزات گرانبها و ساير کالايي که قابل رويت باشند اشاره کرد .
دومين دسته از کالا ها در اين تقسيم بندي را کالا هاي کاغذي مي نامند . از بارز ترين ويژگي کالاهاي کاغذي مي توان به عدم وجود فيزيکي آن ها اشاره کرد . اين گروه از کالا ها ( کالاهاي کاغذي ) مشمول کالاهايي از قبيل اوراق بهادار ، اسناد بهاردار ، اوراق مشارکت و غيره مي باشند ، لازم به ذکر است کالاهاي کاغذي از نظر ارزش مي توانند داراي ارزش بسيار بالايي باشند و عدم وجود فيزيکي اين گروه از کالا ها به هيچ وجه به منزله بي ارزشي و يا کم ارزشي آن ها نيست .

تاريخچه بورس

بازار بورس نه به شکل امروزي آن اما با معنا و مفهومي شبيه بازار هاي بورس امروزي و با اهدافي مانند بازار هاي بورس امروزي براي اولين بار در اواخر قرن 14 ميلادي در کشور هلند برپا شد و به دلايل مختلف نتوانست آنچنان که بايد و شايد به فعاليت اقتصادي خود ادامه دهد .
پس از بازار بورس هلند اولين بازار رسمي بورس دنيا در حدود دو قرن پيش آغاز به کار کرد واين روند تا به امروز ادامه پيدا کرده و نتيجه آن بازار هاي بورس امروزي است .

تاريخچه بورس ايران

در ايران تاريخچه تاسيس بازار بورس به سال 1315 بازمي گردد . در آن زمان دولت ايران با همکاري شخصي به نام وان لوترفلد که بلژيکي تبار بود به بررسي و تحقيق در مورد تاسيس بازار بورس و شرايط و قوانين مورد نياز براي آن پرداختند و در نهايت در سال 1345 قوانين مرتبط به بورس و اوراق بهادار توسط مجلس تصويب شد و پس از آن در 15 بهمن ماه سال 1346 بازار بورس ايران نيز به صورت رسمي آغاز به کار کرد . اولين پروژه سها م مورد معامله در بازار بورس ايران سهام بانک صنعت و معدن ايران بود .

آشنايي با انواع بورس

در تقسيم بندي بازارهاي بورس به حوزه و حيطه فعاليت هاي توجه مي شود به عبارت ساده تر بازارهاي بورس بر مبناي حوزه کاري و نوع فعاليت آن ها تقسيم بندي مي شوند .
در تقسيم بندي بازار هاي بورس اولين گروه بازاربورس بازار بورس کالاهاي واقعي است . بازار بورس کالاهاي واقعي بازاري است که در آن خريد و فروش انواع کالاهاي واقعي و به خصوص کالاهاي پر مصرف و قيمتي و ارزشمند انجام مي افتد . به صورت معمول کالاهاي مورد معامله در بازار بورس کالاهاي واقعي عبارتند از اقلامي از قبيل طلا ، نقره و ساير انواع فلزات گرانبها و ارزنده ، نفت ، گندم و انواع کالاهاي با ارزش و پر مصرف ديگر .
دومين نوع بازار بورس در تقسيم بندي بازارهاي بورس بازار بورس ارز است . بازار بورس ارز همانطور که از نامش مشخص است بازاري به منظور انجام معاملات و خريد و فروش ارز يا همان وجه رايج کشورهاي مختلف دنيا است . بازار بورس ارز در سرتاسرجهان و درهمه کشوردنيا يکي از فعالترين و پر رونق ترين بازارهاي بورس مشغول به فعاليت محسوب مي شود و از پرطرفدارترين بازارهاي بورس به شمار مي رود اما درکشور ايران به دليل برخي مشکلات و خاص اوضاع اقتصادي بازار بورس ارز وجود ندارد .
بازار بورس اوراق بهادار سومين نوع بازار بورس در تقسيم بندي بازار بورس است .در بازار بورس اوراق بهادار خريد و فروش انواع دارايي هاي مالي از قبيل اوراق مشارکت ، اوراق و اسناد سهام و غيره اتفاق مي افتد .

شاخص بورس چيست؟

يکي از اصطلاحات پر کاربردي که در بازار هاي بورس بسيار شنيده مي شود اصطلاح شاخص بورس است . به منظور آشنايي هرچه بيشتر مخاطبان در اين بخش به توصيف و تفسير مفهوم شاخص بورس خواهيم پرداخت .
کلمه شاخص بورس مترادف لغت انگليسي Index است . به طور کلي مفهوم کلمه شاخص به معناي نشانگر است و معناي اين کلمه در حيطه کاري بازار بوري به مفهوم نشانگر تغييرات وضعيت ارزش يک کالا درطول بازه هاي زماني مشخص است و در صورتي که شاخص بورس سهام يک کالا ، سازمان ، ارز يک کشور رشد صعودي داشته باشد به منزله افزايش قيمت و پر بهاتر شدن آن است و در صورتي که شاخص بورس سهام يک کالا ، سهام سازمان ، ارز يک کشور و هر مورد ديگري سير نزولي داشته باشد به مفهوم کاهش و در برخي موارد سقوط بهاي آن سهام مورد نظر خواهد بود .

شاخص قيمت چيست ؟

شاخص قيمت يکي ديگر از اصطلاحات بسيارپر کاربرد، رايج و متداول در حوزه بازار بورس به شمار مي رود .
عدد شاخص قيمت تعيين کننده ميزان کاهش يا افزايش بورس کليه شرکت ها و سازمان هايي است که سهام آن ها از سوي سازمان بورس اوراق بهادار مورد قبول واقع شده اند .

مزاياي سرمايه گذاري در بازار بورس

سرمايه گذاري در بازار بورس مشروط بر آشنايي کامل و برخورداري از دانش ، تخصص و تجربه کافي دراين زمينه مي تواند سرمايه گذاري بي دردسر و بسيار پر منفعتي براي همه سرمايه گذاران به شمار رود . با توجه به بازاربسيار پر رونق و روبه رشد صنعت بورس و باز باتوجه به منافع بسيار زياد سرمايه گذاري در اين بازار مشروط به شرايطي که پيش تر به آن ها اشاره کرديم افراد بسياري تمايل به سرمايه گذاري در بازار بورس و بهره مند شدن از منافع سرشار آن دارند و با توجه به عدم تسلط و برخورداري از دانش کافي در وزه بازار بورس به استفاده از راهنمايي ها و مشاوره هاي متخصصان بازار بورس و کارشناسان بازار بورس براي ورود به اين حوزه متوسل مي شوند .

دوره هاي آموزشي بورس

دوره آموزش بورس در ايران يک دوره آموزشي بسيار جديد است . با توجه به اين که بازار بورس يکي از غير قابل پيش بيني ترين بازارهاي دنيا به شمار مي رود و وقوع اتفاقات غير منتظره و غير قابل پيش بيني امري بسيار راج و متداول است و در برخي موارد عليرغم برخورداري از دانش ، تخصص و تجربه کافي پيش بيني هاي انجام شده نتيجه مورد نظر را به همراه نخواهند داشت ورود به اين حوزه کسب و کار به افرادي که از قدرت ريسک بالايي برخوردار نيستند به هيچ وجه توصيه نمي شود و برعکس سرمايه گذاري در بازار بورس تنها به افرادي توصيه مي شود که از روحيه اي قوي برخوردار هستند .
با توجه به حساسيت بسيار بالاي روند کسب و کار و سرمايه گذاري در بازار بورس تنها راه امن و معقول براي ورود به بازار بورس شرکت در دوره هاي آموزشي بورس و کارشناس بورس است و استفاده از تجربيات افراد با سابقه در اين حوزه مي باشد زيرا بازار بورس عرصه مناسبي براي کسب تجربه نيست و حوزه اي با ريسک بالا و بعضا پر خطر به شمار مي آيد .
با توجه به اين که سرمايه گذاري در بازار بورس بدون کسب دانش ، مهارت و تخصص کافي به هيچ وجه معقول نيست و توصيه نمي شود به کليه علاقه مندان ورود به حوزه بازار بورس به شدت توصيه مي شود براي شرکت در کلاس هاس آموزشي بورس شرکت و يا از دانش و تجربه کارشناسان بورس زبده استفاده نمايند .
از آنجا تنها راه امن ، معقول و منطقي ورود به بازار بورس شرکت در دوره هاي آموزشي بورس و کسب دانش ، مهارت ، تخصص ، توانايي و قابيلت هاي منحصر به فرد و تخصصي اين حوزه است در سال هاي اخير دوره هاي آموزشي بورس ودوره هاي آموزشي کارشناس بورس با استقبال بسيار چشمگير مخاطبان و علاقه مندان به کار و فعاليت در اين حوزه مواجه شده است .
در همين راستا آشنایی با بازار فرابورس و به منظور پاسخ گويي به نيازهاي متقاضيان برخي از مراکز آموزشي معتبر با کسب کليه مجوز هاي لازم از سوي سازمان ها و مراجع ذيصلاح و با استفاده از همکاري اساتيد برجسته اين حوزه اقدام به برگزاري دوره بورس و دوره کارشناس بورس کرده اند .
يکي از اين مراکزمعتبر آموزش مجازي پارس است. مرکز آموزش مجازي پارس با ارائه دوره هاي آموزشي بورس علاقه مندان را در راستاي کسب موفقيت در اين مسير همراهي مي کند . با آشنایی با بازار فرابورس توجه به اين که اين مرکز دوره هاي آموزشي بورس را به صورت مجازي نيز ارائه مي نمايد علاقه مندان مي توانند با صرف کمترين زمان ، هزينه و انرژي با اصول ، مباني و تکنيک هاي مورد نياز براي ورود به اين عرصه آشنا شده و از مزاياي آن بهره مند گردند . فراگيران با شرکت در دوره هاي آموزشي مرکز آموزش مجازي علاوه بر کسب دانش ، تخصص ، توانايي ، مهارت و قابليت هاي لازم براي ورود به اين عرصه در پايان دوره موفق به اخذ مدرک کارشناس بورس و يا مدرک مشاور بورس نيز خواهند شد .

با بازار بورس ایران بیشتر آشنا شویم

بورس را می‌توان تحولی در بازار سرمایه‌گذاری دانست. با این که بازار بورس قدمتی طولانی دارد، اما چند سالی است که مردم بیشتر با آن آشنا شده‌اند، تا قبل از آن تنها راه سرمایه‌گذاری که بیشتر مردم به آن اقبال داشتند این بود که یا پول‌های خود را در بانک نگه می‌داشتند یا با پول‌هایشان طلا و ملک خریداری می‌کردند. بیشتر افراد قبلا نمی‌دانستند این امکان وجود دارد که می‌توانند به اندازه پولی که دارند در مالکیت شرکت‌های تولیدی سهیم شوند و از این طریق پول خود را سرمایه‌گذاری کنند.

تعریف بازار

پیش از اینکه بورس را تعریف کنیم و به بورس بپردازیم بهتر است تعریفی از بازار بورس ارئه دهیم. در معنای ساده بازار به مکانی گفته می‌شود که خریداری وجود داشته باشد و آشنایی با بازار فرابورس فروشنده‌ای و رابطه‌ای از جنس خرید و فروش بین آنها برقرار شود. اما در بازار چه چیزهایی خرید و فروش می‌شود؟ می‌توان چیزهایی را که در بازار خرید و فروش می‌شود را به دو دسته تقسیم کرد:

• دارایی‌های فیزیکی مثل زمین، خانه یا به طور کلی املاک و انواع کالا
• دارایی‌های مالی مثل سهام و اوراق مشارکت

بورس چیست؟

در یک تعریف کلی می‌توان گفت «بورس، نهاد سازمان‌یافته‌ای است که از عناصر اصلی بازار سرمایه است»

کارکرد آشنایی با بازار فرابورس بازار بورس چیست؟

از جمله مزیت‌های بازار بورس می‌توان به مدیریت انتقال ریسک، شفافیت بازار، کشف قیمت، ایجاد بازار رقابتی، جمع‌آوری سرمایه و پس‌اندازهای خرد برای تأمین سرمایه فعالیت‌های اقتصادی، اشاره کرد.

انواع بازار بورس

بازار بورس را بر اساس کالاهایی که خرید و فروش می‌شوند، می‌توان به سه دسته تقسیم کرد:

بورس کالا

در بورس کالا، کالاهای مشخصی خرید و فروش و معامله می‌شوند. روند کار به این شکل است که فروشندگان کالای خود را عرضه می‌کنند، سپس کارشناسان کالای موردنظر را بررسی و قیمت‌گذاری را انجام می‌دهند و پس از تایید در معرض فروش قرارداده می‌شود و خریداران می‌توانند آن را خریداری کنند. البته هر کالایی در این بازار موردمعامله قرار نمی‌گیرد بلکه معمولا مواد خام عرضه می‌شود، مثل نفت، گندم و … . در این بازار هر بورس کالا با نام همان کالایی که خرید و فروش می‌شود، شناخته می‌شود؛ مثل بورس نفت، بورس گندم و … . این بازار دو قسم دارد: بازار فیزیکی و بازار ابزار مشتقه.

بورس ارز

در این بازار ارز و یا به عبارتی پول‌های خارجی معامله و خرید و فروش می‌شود. گفتنی است که این بازار در ایران فعال نیست.

بورس اوراق بهادار

در ایران بازار بورس اوراق بهادار به طور رسمی و دائمی در محلی مشخص برقرار است، در این بازار دارایی‌های مالی مانند سهام، اوراق مشارکت و غیره خرید و فروش می‌شود.

چرا بورس؟

هرکسی که به دنبال سرمایه‌گذاری است حتما قصدش این است که پولش را در جایی سرمایه‌گذاری کند که سرمایه‌اش بیشتر شود و به عبارت دیگر سود بیشتری را کسب کند. قانونی بودن جایی که قرار است سرمایه‌گذاری کنیم، فاکتور دیگری است اهمیت بالایی دارد. همین طور دوست داریم در مورد سرمایه‌گذاری شفافیت وجود داشته باشد و هر زمان که بخواهیم بتوانیم به اطلاعات خوبی در مورد سرمایه‌گذاری دسترسی داشته باشیم. همچنین به سرعت و به آسانی سرمایه‌مان نقد شود و به عبارت دیگر نقدشوندگی خوبی داشته باشد.

اگر شما هم این موارد را برای سرمایه‌گذاری مدنظر دارید، و به دنبال جایی هستید برای سرمایه‌گذاری که همه این فاکتورها را داشته باشد، خبر خوب برای شما این است که بورس همه این فاکتورها را دارد و علاوه بر همه این مزایا، پول و سرمایه شما باعث رونق تولید و ایجاد اشتغال در کشور می‌شود.

بورس چه مزایایی برای سرمایه‌گذار دارد؟

1) کسب درآمد: اولین هدف سرمایه‌گذاری این است که از سرمایه‌مان کسب سود کنیم و سرمایه‌مان برای ما درآمدی داشته باشد. کسی که در بورس سرمایه‌گذاری می‌کند، از دو طریق می‌تواند کسب درآمد داشته باشد:

الف) دریافت سود نقدی از فعالیت شرکت‌ها: شرکت‌هایی که در بورس فعالیت دارند و سهامشان را در بورس عرضه کرده‌اند، سالیانه سود شرکت را میان سهام‌داران تقسیم می‌کنند. بنابراین اگر شما سهام شرکتی را خریداری کنید، از طریق سود حاصله آن شرکت درآمدی خواهید داشت

ب) کسب درآمد از راه افزایش قیمت سهام: ممکن است سهامی را خریداری کنید و بعد از مدتی به خاطر فعالیت خوب مدیراش شرکت، سهام آن افزایش قیمت داشته باشد. در نتیجه این افزایش قیمت برای شما که سهام‌دار آن شرکت هستید، ایجاد درآمد می‌کند.

2) قابلیت نقدشوندگی: اگر شما در ملک، طلا، یا با خرید کالاهای دیگر سرمایه‌گذاری کنید، و خیلی سریع به پولتان نیاز پیدا کنید، نمی‌توانید سریعا این کالاها را به پول تبدیل کنید و زمان می‌برد تا آنها را به پول تبدیل کنید. اما در بورس این چنین نیست، شما هر زمان که پولتان نیاز داشته باشید، به سرعت می‌توانید سهام خود را بفروشید و به پول نقد تبدیل کنید. البته اگر نماد سهم به دلایلی مثل برگزاری مجمع عمومی سالیانه بسته شده باشد، کمی طول می‌کشد تا بتوانید سهام خود را بفروشید که البته مدت زمان توقف و بازگشایی نیز طبق قانون مشخص است و این طور نیست که مدت زمان مشخص نباشد.

3) مطمئن بود محل سرمایه‌گذاری و شفافیت: همه فعالیت‌های بورسی موظفند مجوز قانونی داشته باشند و تحت نظارت نهادی به اسم «سازمان بورس و اوراق بهادار» فعالیت می‌کنند.

همچنین همه شرکت‌ها ملزمند اطلاعات مجازشان را به طور منظم در اختیار خریداران و فروشندگان بگذارند به همین دلیل می‌توان گفت شفافیت خوبی در این بازار در جریان است.

4) بازار بورس سبب می‌شود سرمایه‌های سرگردان به سهمت سرمایه‌گذاری‌های هدفدار و متمرکز سوق داده شوند.

5) افراد می‌توانند پس‌اندازهای کم و کوچک خود را در سرمایه‌گذاری‌های بزرگ شرکت دهند.

6) بازار بورس بازاری همیشگی و مستمر است که سرمایه‌گذاران می‌توانند سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت و بلندمدت در آن داشته باشند.

7) در بازار بورس اوراق بهادار با ریسک و بازدهی‌های مختلف وجود دارد دارد که سرمایه‌گذاران می‌توانند با توجه به میزان ریسک‌پذیری که دارند، میان آنها انتخاب کنند.

تفاوت بورس و فرا بورس با زبان ساده

تفاوت بورس و فرا بورس را می دانید؟ اگر شما هم علاقه مند به آشنایی با بورس و فرابورس و فرق بورس با فرابورس هستید، این مطلب برای شما بسیار مفید خواهد بود. چند دقیقه وقت بگذارید و آن را کامل مطالعه کنید. ابتدا بورس و فرابورس تعریف شده اند سپس تفاوت بین بورس فرابورس به زبان ساده توضیح داده شده است. در صورت نیاز به مشاوره حقوقی می توانید از وکیل بورس وکیل پرس کمک بگیرید.

همانطور که می‌ دانیم به بازارهای مانند بازار فارکس، بازار اوراق بهادار، اوراق عرضه، بازار سهام و بازار مشتقات که در آن‌ها اوراق بهادار معامله می‌ شود، بازار مالی می‌ گویند.‌ بازارهای مالی نقش بسیار مهمی در اقتصاد تمام کشورها دارند. اکثر بازارهای مالی دنیا به ویژه بازار سهام، معاملات خود را با استفاده از بورس انجام می‌ دهند.

بازارهای مالی با ساختار سازمانی و اقتصادی ویژه خود نقش زیادی در قیمت گذاری دارند. بورس مکانی است که در آن‌ها فروشندگان و خریداران یا به بیانی دیگر افراد تولید کننده و مصرف کننده با یکدیگر به معامله می‌ پردازند. همه افرادی که پا به عرصه سرمایه گذاری در بازارهای مالی می‌گذارند، محال است که با عبارت‌ هایی مانند بورس و فرابورس مواجه نشوند.

با توجه به اوضاع اقتصادی ایران، در سال‌های اخیر سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار به یکی از بهترین راه‌های کسب سود تبدیل شده است. علاوه بر بازار بورس، بازار دیگری به نام فرابورس نیز وجود دارد. وقتی فردی می‌خواهد سهام بخرد، جلوی بعضی از سهم‌ها نماد سهام فرابورس و جلو برخی دیگر سهام بورس نوشته می‌شود‌‌. در این مقاله قصد داریم ابتدا بورس و فرابورس را توضیح دهیم و سپس به تفاوت بورس و فرابورس بپردازیم.

بورس چیست؟

برای آشنایی با تفاوت بورس و فرابورس ابتدا لازم است تعریفی از بورس بدانید. بازاری که در آن دارایی‌ ها مورد معامله قرار می‌گیرند، بورس نامیده می‌شود. این بازار شامل سه دسته بازار بورس ارز، بازار بورس کالا و بازار بورس اوراق بهادار است. در بازار ارز پول‌های خارجی مانند دلار و یورو را معامله می‌کنند که البته این بازار در ایران فعالیتی ندارد‌.

در بورس کالا، کالاهایی معین و مواد اولیه‌ای مانند فلزات، محصولات کشاورزی، نفت و غیره معامله می‌شوند. در بورس اوراق بهادار اوراق مشارکت و سهام شرکت‌‌ ها و غیره را معامله می‌ کنند. در بورس اوراق بهادار منافع سرمایه پذیران و سرمایه‌گذاران حفظ می‌ شود.‌

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره بورس به مطلب بورس چیست؟ مراجعه کنید.

فرابورس چیست؟

همه شرکت‌ ها اجازه ورود به بازار بورس را ندارد زیرا ساختارها و قوانین موجود در بورس این اجازه را به تمام شرکت‌ها نمی‌دهد. فرابورس موظف است که شرکت‌ هایی را که به فعالیت در بازار سرمایه علاقه دارند و هنوز موفق به کسب شرایط ورود به بورس نشده‌اند را سازماندهی کند.

در بازار فرابورس ( OTC) سهام و اوراق بهادار شرکت‌ ها طبق شرایط و قوانین ساده‌تر و بدون نظارت هیچ نهادی به طور مستقیم بین طرفین معامله می‌ شوند. شرکت فرابورس با گرفتن مجوز شورای عالی بورس و زیر نظر سازمان عالی بورس اوراق بهادر فعالیت می‌ کند. یکی از مزایای بازار فرابورس تنوع بیشتر و راحت بودن آن است. شاید برایتان این سوال پیش بیاید که تفاوت بورس و فرابورس چیست؟ برای رسیدن به پاسخ این سوال به ادامه مطلب توجه کنید.

تفاوت‌های بین بورس و فرابورس

همانطور که اشاره کردیم بورس و فرابورس تفاوت‌های زیادی دارند. در این بخش از مقاله قصد توضیح فرق بورس و فرابورس را داریم.

• اولین تفاوت بورس با فرابورس این است که در بازار بورس یک مکان خاص وجود دارد که افراد برای انجام معامله در آنجا به صورت فیزیکی دور هم جمع می‌شوند. اما در فرابورس چنین مکانی برای جمع شدن معامله‌ گران وجود ندارد.
• دومین تفاوت بورس و فرابورس در بخش قوانین می‌باشد. قوانین وضع شده در بازار بورس ویژه هستند و طبق استاندارد‌های خاصی اجرا می‌شوند. اما قوانین فرابورس طبق توافق طرفین بوده و نسبت به قوانین بورس انعطاف‌پذیرتر و راحت تر می باشند.
• سومین فرق بین بورس و فرابورس این است که معاملات بازار بورس ریسک کمتری دارند و قیمت‌ها شفاف‌تر هستند.‌ اما در بازار فرابورس به دلیل انجام معاملات با توافق طرفین، خبری از شفافیت قیمت و کاهش ریسک وجود ندارد.
• چهارمین تفاوت بورس با فرابورس میزان ساعت کاری می‌باشد‌. روش معامله در فرابورس و بورس تفاوت زیادی با هم ندارند. درست مانند خرید و فروش سهام در بورس می‌توانید سهام شرکت‌ها در فرابورس را نیز معامله کنید. ساعات کاری بازار بورس از نه صبح شروع شده و تاتا دوازده و نیم ظهر ادامه دارد. اما ساعات کاری در فرابورس انعطاف بیشتری نسبت به ساعات کاری بورس دارد. انجام معاملات در فرابورس به صورت 24 ساعته انجام می‌شود زیرا سطع امکانات الکترونیکی در فرابورس بیشتر است. این موضوع یکی از مزایای مهم فرابورس به شمار می‌رود.
• پنجمین تفاوت بورس و فرابورس در بخش بازار می‌باشد. بورس دارای دو بازار اول و دوم می‌باشد. اما بازارهای فرابورس شامل پنج بازار به نام‌های بازار اول، دوم، سوم یا عرضه، بازار پایه و بازار ابزارهای نوین مالی می‌باشد. در بازار اول فرابورس سهام واحدهای صندوق سرمایه گذاری و شرکت‌ها معامله می‌شوند. در بازار دوم فرابورس فقط سهام شرکت‌های سهامی عام مانند شرکت‌های تازه تاسیس وجود دارد. در بازار پایه نیز اوراق بهادار عرضه یا نقل و انتقال داده می‌شوند.

یکی دیگر از تفاوت‌های بین بورس و فرابورس روند پذیرش شرکت‌ها می‌باشد. پذیرش شرکت‌ها در بورس سخت‌تر از فرابورس است. شرایطی مثل حداقل سهام شناور، حداقل سرمایه، حداقل سابقه فعالیت شرکت، حقوق صاحبان سهام نسبت به سودآوری و دارایی‌ها، زیان انباشته و غیره در فرابورس معیارهای راحت‌تری نسبت به بورس دارند.

بازار فرابورس در ایران با جایگاهی خاص و ساختاری قانونی همانند بورس ایجاد شده است تا با شرایط پذیرشی راحت‌تر، باعث گسترش حوزه بازار سرمایه کشور شوند.‌ فرابورس موظف است که بخشی از بازار سرمایه را که هنوز شرایط ورود به بورس را ندارند، سامان داده و هدایت کند تا با سرعت بیشتری وارد بازار شوند.

نبود حجم مبنا در فرابورس و کارمزر کمتر آن نسبت به بورس باعث شده که معاملات در بازار فرابورس ایران به راحتی انجام شوند و نقد شوندگی بالاتری داشته باشند.‌ صف خرید و فروش سهام در فرابورس برخلاف بورس زیاد طولانی نیست.

فرق بین بورس و فرابورس به زبان ساده این است که تنوع شرایط پذیرش شرکت‌ها و رویه‌های پذیرش آن‌ها طوریست که شرکت‌ها در کوتاه‌ترین زمان و با احراز کمترین شرایط می‌توانند وارد بازار سرمایه گذاری شده و از تمام مزایا و امکانات شرکت‌های پذیرفته شده در اوراق بهادار بهر‌ه‌مند شوند.

در این مقاله تلاش کردیم فرق بورس با فرابورس را توضیح دهیم. با مقایسه تفاوت‌های بین بورس و فرابورس می‌توان به مزایا و معایب هر یک پی برد. امیدواریم مطالب ارائه شده در این مقاله برای شما مفید بوده باشد.

آشنایی با بازار بورس

کاربر گرامی ،‌توجه داشته باشید ، مقالات موجود در وبسایت ، از بستر اینترنت و جستجو در سایت های اینترنتی ( بصورت خودکار) جمع آوری شده اند، لذا لطفا جهت یافتن منابع اصلی انتشار دهنده از موتورهای جستجو کمک بگیرید.

آشنايي با بازار بورس

بورس کلمه اي با ريشه فرنسوي است . کلمه بورس در زبان فرانسه به معناي کيف پول است .قبل از آشنايي بيشتر با معنا و مفهوم بازار بورس ابتدا به صورت جداگانه به تعريف کلمه بازار مي پردازيم و پس از آن به معنا و مفهوم بازار بورس و چيستي و چگونگي آن خواهيم پرداخت . بازار مکاني است با قدمتي به بلنداي قدمت حضور بشر در جهان شايد بازارهاي اوليه به شکل و شمايل بازارهاي امروزي نبوده و نام بازار را به دنبال خود يدک نمي کشيده اند اما با روالي بسيار مشابه به بازارهاي امروزي مکاني براي مبادله و معامله انواع کالا بوده است .بازارها در گذر زمان اگرچه که از نظر شکل ظاهري دستخوش تغييرات بسياري شده اند اما هدف و کارکرد اوليه خود را حفظ کرده اند .
هدف اصلي و اوليه بازارها تسهيل و تسريع روند مبادله و معامله کالاها براي هر دوطرف اعم از خريدار و فروشنده است . به اين صورت که خريدارن براي يافتن کالاي مورد نظر خود سرگردان و سردر گم نشده و مستقيم به بازار مورد نظر مراجعه مي نمايند و با مقايسه انواع موجود در بازار و ارزيابي قيمت ها در نهايت بهترين گزينه با توجه به شرايط خود را انتخاب خواهند کرد و از سوي ديگر فروشنده گان نيز براي عرضه وارائه کالا و خدمات مورد نظر خود مکان مشخصي خواهند داشت.در واقع بازارهاي به فروشنده گان و خريدارن کمک مي کند با صرف کمترين زمان ، انرِژ و هزينه به اهداف مورد نظر خود دست پيدا کنند .
برخي بازار هاي با تخصيص گرفتن به يک يا چند رديف کالايي خاص در زمره بازارهاي تخصصي قرار مي گيرند و در نتيجه مشتريان و مخاطبان تنها آن ها را تنها افرادي تشکيل مي دهند که براي خريد نوه مشخصي از کالا به آن بازار مراجعه کرده اند و برخي ديگر از بازارها با ارائه انواع مختلف کالا پذيراي طيف بسيار متنوعي از مشتريان خواهند بود و به هر حال بازارهاي از هر نوعي که باشند بسته به ميزان شکوفايي و رونق اقتصادي خود نقش بسيار مهمي در چرخه اقتصادي کشورهاي بازي مي کنند و اقتصاد هر منطقه به ميزان بسيار زيادي به رونق و شکوفايي بازارهاي آن منطقه بستگي دارد.
حال که با مفهوم بازار آشنا شديد نوبت به آشنايي با مفهوم بورس و بازار بورس مي رسد. بازار بورس نيز مانند همه بازار ها مکاني براي انجام فعاليت هاي اقتصادي ، مبادله و معامله است و تنها تفاوت آن با بازارهاي معمولي تفاوت در نوع کالا و خدمات مورد معامله است . در ادامه به تفاوت هاي ميان انواع مختلف کالا اشاره خواهيم کرد .

انواع مختلف کالا

کالاها با توجه به نوع و چگونگي موجوديت و ارزششان به دو گروه تقسيم بندي مي شوند .در ادامه به اين دو گروه و تفاوت هاي بين آن ها اشاره خواهيم کرد .
دسته اول کالاها را دسته کالاهاي واقعي مي نامند .دسته کالاهاي واقعي همه انواع کالاهاي قابل رويت با موجوديت فيزيک را تحت پوشش خود قرار خود قرار مي دهد . براي مثال کالاهاي واقعي مي توان به انواع مختلفکالا مانند ماشين ، ملک ، طلا و هر نوع کالايي که به صورت عيني قابل رويت باشد اشاره کرد .
دسته دوم کالا ها را کالاهاي کاغذي مي نامند . کالاهاي کاغذي کالاهايي هستند که موجوديت فيزيکي ندارند و به صورت عيني نيز قابل رويت نيستد . به عنوان مثال مي توان به کالاهايي از قبيل اوراق و اسناد بها دار و سهام و اوراق مشارکت اشاره کرد .
کالاهاي مورد مبادله و معامله در بازارهاي بورس از هر دو گروه کالاهاي اشاره شده مي باشند .

آشنايي با تاريخچه بورس

اولين بازار بورس رسمي جهان و قطعا نه با فرم و فضاي امروزي بازارهاي بورس دنيا اما با معنا و مفهومي شبيه بازار هاي بورس امروزي و با اهدافي مشابه اهداف بازار هاي بورس امروزي براي نخستين مرتبه در اواخر قرن 14 ميلادي در کشور هلند تاسيس شد اما به دلايل متعددي نتوانست آنچنان که پيش بيني شده بود به فعاليت اقتصادي خود ادامه دهد . بعد از آن و پس از عدم موفقيت بازار بورس هلند تلاش قابل توجهي در اين عرصه صورت نگرفت تا نهايتا دو قرن پيش اولين بازار بورس رسمي جهان کار و فعاليت خود را آغاز کرده و اين روند توانست با موفقيت به فعاليت خود ادامه دهد ، اين موفقيت زمينه ساز تاسيس بازارهاي بورس در سراسر دنيا شد و بازارهاي بورس امروزي را مي توانست ادامه همان داستان به شمار آورد .

تاريخچه بورس ايران

ورود بورس و بازار بورس به ايران به سال 1315 برمي گردد . زماني که دولت ايران بواسطه همکاري با فردي بلژيکي تبار به نام وان لوتر فلد شرايط مورد نيز براي تاسيس بازار بورس و شرايط و اوضاع اقتصادي ايران را مورد بررسي قرار دادند و در نهايت با ايجاد بستر مناسب در سال 1345 طرح تصويب بازار بورس را به مجلس آن زمان فرستادند و متعاقبا در 15 بهمن ماه 1346 بازار بورس ايران به صورت کاملا رسمي کار خود را آغاز کرد.شايد جالب باشد بدانيد که اولين پروژه سها م مورد معامله در بازار بورس ايران سهام بانک صنعت و معدن ايران بود .

انواع بورس

به طور کلي بازارهاي بورس در سراسر دنيا با توجه به زمينه فعاليت هاي خود به دسته هاي مختلفي تقسيم بندي مي شوند.
اولين نوع بازاربورس بازار بورس کالا است در اين نوع بازارهاي بورس کالاهاي واقعي که قبلا در مورد آن ها توضيح داديم خريد و فروش و معامله مي شوند . اين نوع بازارهاي بورس بازارهايي هستند که در آن خريد و فروش انواع کالاهاي واقعي و به خصوص کالاهاي پر مصرف و با ارزش در جريان است . کالاهاي مورد معامله در اين بازارهاي بورس عمدتا عبارتند از اقلامي از قبيل طلا ، نقره ، نفت ، گندم و ساير کالاهاي پر مصرف و با ارزش ديگر .
دومين نوع بازار بورس بازار بورس ارز است . بازار بورس ارز همان گونه که از نامش بر مي آيد به بازاري است که در آن خريد و فروش پول رايج کشورهاي مختلف دنيا رواج دارد . بازار بورس ارز در همه کشوريکي از بازارهاي فعال و بسيار پر رونق است اما درکشور ما ايران به دليل شرايط خاص اوضاع اقتصادي وبرخي تحريم ها و مشکلات سياسي بازار بورس ارز وجود ندارد .
بازار بورس اوراق بهادار يکي ديگر از انواع بازار بورس است .در بازار بورس اوراق بهادار خريد و فروش انواع دارايي هاي مالي کاغذي که پيشتر درمورد ان به تفصيل توضيح داديم از قبيل اوراق مشارکت ، اوراق و اسناد سهام و غيره در جريان است .

آشنايي با مفهوم شاخص بورس

اصطلاح شاخص بورس يکي از اصطلاحات بسيار رايج و پرکاربرد در بازارهاي بورس است . در ادامه به توصيف و تفسير مفهوم اصطلاح شاخص بورس خواهيم پرداخت .
اصطلاح شاخص بورس معادل فارسي کلمه انگليسي Index است . معني کلي کلمه شاخص نشانگر است و مفهوم اين کلمه در حوزه بازار بورس به مفهوم نشانگر تغييرات وضعيت ارزش يک کالاي خاص در بازه هاي زماني معين است و در صورتي که شاخص بورس سهام يک کالا ، سازمان ، ارز يک کشور رشد صعودي داشته باشد به مفهوم افزايش قيمت و پر بهاتر شدن آن است و در صورتي که شاخص بورس سهام يک کالا ، سهام سازمان ، ارز يک کشور و هر مورد ديگري سير نزولي داشته باشد به منزله کاهش و در برخي موارد سقوط بهاي آن سهام مورد نظر خواهد بود .

آشنايي با مفهوم شاخص قيمت

يکي ديگر از اصطلاحات بسيار رايج و پرکاربرد در حوزه بازار بورس شاخص قيمت است .
عدد شاخص قيمت نشان دهنده مقدار افزايش و کاهش بورس کليه شرکت ها و سازمان هايي است که سهام آن ها از سوي سازمان بورس اوراق بهادار مورد قبول واقع شده اند .

دوره هاي آموزشي بورس

با توجه به اين که در بازار بورس وقوع اتفاقات پيش بيني نشده و غير قابل منتظره امري رايج و متداول است و در پاره اي موارد عليرغم برخورداري از دانش بورس ، تخصص و تجربه کافي پيش بيني هاي انجام شده به در بسته خواهند خورد ورود به اين حوزه کسب و کارمطلقا به افرادي که از قدرت ريسک بالايي برخوردار نيستند توصيه نمي شود .
با در نظر گرفتن حساسيت بسيار بالاي روند کسب و کار و سرمايه گذاري درانواع بازارهاي بورس تنها راه مطمئن و معقول براي ورود به بازار بورس کسب دانش و مهارت مورد نياز بواسطه شرکت در دوره هاي آموزشي بورس و کارشناس بورس است ، همچنين استفاده از تجربيات افراد با سابقه در اين حوزه نيز مي تواند ميزان ريسک سرمايه گذاري در اين حوزه را به ميزان قابل توجهي کاهش دهد زيرا بازار بورس عرصه مناسبي براي کسب تجربه نيست و حوزه اي با ريسک بالا و بعضا پر خطر به شمار مي آيد و کسب تجربه دراين بازار مي تواند بهاي گزافي براي سرمايه گذارن به همراه داشتنه باشد و حتي در برخي موارد منجر به برشکستگي آن ها شود .
با توجه به اين که سرمايه گذاري در بازار بورس بدون کسب دانش ، مهارت و تخصص کافي به هيچ وجه معقول نيست و توصيه نمي شود به کليه علاقه مندان ورود به حوزه بازار بورس به شدت توصيه مي شود براي شرکت در کلاس هاس آموزشي بورس اقدام نمايند و يا از دانش و تجربه کارشناسان بورس زبده استفاده نمايند .
از آنجا تنها راه امن ، معقول و منطقي ورود به بازار بورس شرکت در دوره هاي آموزشي بورس و کسب دانش ، مهارت ، تخصص ، توانايي و قابيلت هاي منحصر به فرد و تخصصي اين حوزه است در سال هاي اخير دوره هاي آموزشي بورس ودوره هاي آموزشي کارشناس بورس با استقبال بسيار چشمگير مخاطبان و علاقه مندان به کار و فعاليت در اين حوزه مواجه شده است .
در همين راستا و به منظور پاسخ گويي به نيازهاي متقاضيان برخي از مراکزمعتبر آموزشي با کسب مجوزهاي مورد نياز از سوي مراجع ذيصلاح اقدام به برگزاري دوره بورس و ارائه گواهينامه بورس کرده اند .
مرکز آموزش مجازي پارس يکي از مراکز معتبري است که اقدام به برگزاري دوره آموزش بورس کرده است . اين مرکز با ارائه دوره هاي آموزشي بورس علاقه مندان را در مسير کسب موفقيت همراهي مي کند . با توجه به اين که اين مرکز دوره هاي آموزشي بورس را به صورت مجازي نيز ارائه مي نمايد علاقه مندان مي توانند با صرف کمترين زمان ، هزينه و انرژي با اصول ، مباني و تکنيک هاي مورد نياز براي ورود به اين عرصه آشنا شده و در پايان دوره نيز موفق به کسب مدرک بورس شوند و از مزاياي آن نيز بهره مند گردند .

بازار بورس چیست؟ | آشنایی با بازار بورس اوراق بهادار ، بورس انرژی و بورس کالا

طبق آمار شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، نیمه اول سال 1399، نزدیک به 8 میلیون کد بورسی جدید صادر شد و تعداد دارندگان کد بورسی را به 20 میلیون نفر رساند. این یک رکورد برای بازار بورس ایران بود!

کمی بعد در مرداد ماه شاهد ریزش شدید شاخص کل بورس بودیم. ریزشی که موجب حیرت و اندوه سهامداران شده بود. این مسئله که بازار روند اصلاحی داشته باشد، یک امر طبیعی است؛ اما ریزش 50-40 درصدی شاخص کل که هنوز هم ادامه دارد، دلایل متعددی دارد.
بعد از عرضه غیر اصولی سهام عدالت و خروج نقدینگی توسط حقوقی‌ها، یکی از اصلی‌ترین دلایل افت شاخص، دعوت از عموم مردم به سرمایه‌گذاری در بازار بورس بود. مردمی که به دلیل عدم آگاهی و دانش کافی هم خودشان متضرر شدند هم اثرات مخربی بر بازار گذاشتند.

موفقیت در سرمایه‌گذاری مستلزم شناخت و تسلط کافی بر بازار هدف است. شما یک بساز بفروش موفق نخواهید شد اگر به زیر و بم و تلاطم‌های بازار مسکن آشنا نباشید! اگر به قوانین و فراز و نشیب‌های تجارت تسلط کافی نداشته باشید هرگز یک تاجر موفق نخواهید شد! بازار بورس نیز از این قاعده مستثنا نیست. در این مطلب شما را با بازار بورس و انواع آن آشنا خواهیم کرد تا عدم دانش باعث یک تجربه نشود سرمایه‌گذاری شما در بورس به شکست ختم شود.

موفقیت در سرمایه‌گذاری مستلزم شناخت و تسلط کافی بر بازار هدف است. شما یک بساز بفروش موفق نخواهید شد اگر به زیر و بم و تلاطم‌های بازار مسکن آشنا نباشید! اگر به قوانین و فراز و نشیب‌های تجارت تسلط کافی نداشته باشید هرگز یک تاجر موفق نخواهید شد! بازار بورس نیز از این قاعده مستثنا نیست. در این مطلب شما را با بازار بورس و انواع آن آشنا خواهیم کرد تا عدم دانش منجر به یک تجربه‌ی تلخ نشود.

بورس چیست؟

برخی از ما سرمایه داریم اما یا اندک است و برای راه‌اندازی کسب و کار کافی نیست و یا توان تاسیس یک کسب و کار را نداریم. برخی نیز هستند که توان ایجاد کار را دارند اما سرمایه‌ی کافی ندارند. بازار بورس این دو گروه را به یکدیگر وصل می‌کند. یعنی صاحب سرمایه را به بنگاه اقتصادی نیازمند به سرمایه می‌رساند.

شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی سهام خود را وارد بورس می‌کنند. سرمایه‌گذاران با خرید سهام شرکت‌های بورسی به میزان سهامی که می‌خرند، سهامدار شرکت می‌شوند. در واقع مهم‌ترین هدف بورس ، تامین سرمایه برای بنگاه‌های اقتصادی و جذب سرمایه‌های راکد به مسیر درست است.

بورس ایران برای اولین بار در سال 1383 شروع به کار کرد. ابتدا تنها اوراق بهادار و سهام شرکت‌ها در آن معامله می‌شدند. به مرور زمان بورس کالا و بورس انرژی نیز در بازار سرمایه ایران راه‌اندازی شدند.

انواع بازار بورس ایران

همان گونه که اشاره کردیم بازار سرمایه یا بورس بر اساس شرایط و نوع دارایی مورد پذیرش انواع مختلفی دارد که در ادامه هر یک را به طور مفصل شرح خواهیم داد.

1- بازار بورس

بازار بورس خود به دو بازار اول و دوم تقسیم می‌شود. هر کدام از این دو بازار نیز دارای یک تابلو‌ی اصلی و یک تابلو‌ی فرعی می‌باشد. شرایط پذیرش شرکت‌ها در هر یک از این تابلو‌ها باه هم فرق می‌کند. در جدول زیر به بررسی این تفاوت‌ها پرداخته‌ایم.

شرایط	تابلوی اصلی بازار اول	تابلوی فرعی بازار اول	بازار دوم
حداقل مبلغ سرمایه ثبت شده	1000 میلیارد ریال	500 میلیارد ریال	200 میلیارد ریال
حداقل سهام شناور	%20	%15	%10
حداقل تعداد سهامداران	1000 نفر	750 نفر	250 نفر
حداقل حقوق صاحبان سهام	30	20	15
حداقل قیمت بازار سهام	1000 ریال	1000 ریال	——

دامنه نوسان سهام شرکت‌ها در بازار بورس ابتدا مثبت و منفی 5% بود اما اخیراً تغییراتی داشته است.

بازار فرابورس ایران

بازار فرابورس ایران در سال 1387 فعالیت خود را زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار، آغاز کرد. ساختار فرابورس مشابه بورس است. شرکت‌هایی که شرایط پذیرش در بازار بورس را ندارند، سهام خود را در بازار فرابورس عرضه می‌کنند. فرابورس دارای 5 بازار مجزا می‌باشد که عبارتند از:

1. بازار اول فرابورس: متشکل از شرکت‌هایی است که طبق دستورالعمل سازمان بورس، شرایط لازم پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس را دارند.
2. بازار دوم فرابورس: شرایط پذیرش شرکت‌ها در این بازار ساده‌تر از بازار اول می‌باشد.
3. بازار سوم فرابورس: سهام شرکت‌های سهامی عام (به صورت عمده و بلوکی)، حق تقدمسهام شرکت‌ها، پذیره نویسی و سایر اوراق بهادار در این بازار مورد معامله قرار می‌گیرند.
4. بازار پایه: سهام شرکت‌های سهامی عام که شرایط پذیرش در هیچ یک از بازارهای بورس و فرابورس را ندارند، در بازار پایه فرابورس عرضه می‌شوند.
5. بازار ابزارهای نوین: کلیه ابزارهای مالی به جز سهام و حق تقدم آن، گواهی‌های سرمایه‌گذاری و صکوک در این بازار معامله می‌شوند.

تفاوت بورس و فرابورس چیست؟

شرایط پذیرش در فرابورس آسان‌تر از بورس می‌باشد. به طور معمول شرکت‌هایی که شفافیت و درآمد کمتری دارند و شرایط احراز در بورس را ندارند، سهام خود را در فرابورس عرضه می‌کنند. تفاوت‌های بورس و فرابورس در شرایط پذیرش، تعداد بازارها و دامنه نوسان قیمت سهام در آن‌ها می‌باشد. همان طور که اشاره شد، بورس 2 بازار دارد و فرابورس متشکل از 5 بازار است. در جدول زیر شرایط پذیرش شرکت‌ها در بورس و فرابورس را بررسی کرده‌ایم.

شرایط پذیرش	بازار بورس_تابلوی اصلی بازار اول	بازار بورس_تابلوی فرعی بازار اول	بازار بورس دوم	بازاراول فرابورس	بازار دوم فرابورس
حداقل سرمایه ثبت شده	1000 میلیارد ریال	500 میلیارد ریال	200 میلیارد ریال	10 میلیارد ریال	1 میلیارد ریال
حداقل سهام شناور	20%	15%	10%	10%	5%
حداقل تعداد سهامداران	1000 نفر	750 نفر	250 نفر	200 نفر	—
حداقل سابقه فعالیت شرکت در آن صنعت	3 سال	3 سال	2 سال	حداقل 2 سال از زمان بهره‌برداری با ارائه خدمات،گذشته باشد.	حداقل 1 سال از تاسیس آن گذشته باشد.
زیان انباشته	نداشته باشد.	نداشته باشد.	نداشته باشد.	نداشته باشد.	برنامه عملیاتی مناسب جهت خروج از زیان داشته باشد.
حقوق صاحبان سهام	30	20	15	15	—
سودآوری	3 دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد.	2 دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد.	1 دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد.	1 دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد.	—

مقایسه معیار پذیرش سهام شرکت‌ها در بورس و فرابورس

3- بازار بورس کالا

بورس کالا در سال 1385 با یکی شدن بورس کشاورزی و بورس فلزات تشکیل و سپس در مهر ماه سال 1386 تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار تهران فعالیت خود را آغاز کرد. بورس کالا یک بازار منسجم است که در آن کالاهای معینی مورد معامله قرار می‌گیرند. اهداف اساسی بازار بورس کالا عبارتند از:

• سهولت در داد و ستد نقدی و آتی کالا
• حذف واسطه‌ها و دلال‌ها در معاملات کالا
• کاهش نوسانات قیمت در بازار
• بهبود و شفافیت در بازار کالاهایی مثل محصولات کشاورزی، پتروشیمی و انرژی

بورس کالا به 4 بازار مجزا تقسیم می‌شود که به شرح زیر هستند:

1- بازار فیزیکی

ماهیت این بازار تا حدودی شبیه به بازار سنتی است. عرضه‌کنندگان (تولیدکنندگان مواد خام مثل محصولات پتروشیمی) محصولات خود را در در بازار فیزیکی عرضه می‌کنند. مصرف کنندگان این مواد اولیه نیز با ساز و کار مشخص بازار، این تولیدات را خریداری می‌کنند. تفاوت بازار فیزیکی بورس کالا با بازار سنتی در نحوه خرید و فروش و شفافیت قیمت‌ها است. 4 گروه محصول در بازار فیزیکی معامله می‌شوند که عبارتند از:

1. محصولات صنعتی و معدنی: فولاد،مس، سنگ آهن،روی، کنسانتره فلزات گرانبها،کنسانتره مولیبدن، آهن اسفنجی و…
2. محصولات کشاورزی: جو، ذرت، گندم، شکر، روغن خام، کنجاله سویا و آفتابگردان و… ، زعفران، پسته، تخم مرغ،جوجه و…
3. محصولات پتروشیمی: شیمیایی‌ها مثل: اوره، بنزین،ذاسید استیک و… پلیمری‌ها مثل: پلی‌پروپیلن، پلی‌اتیلن سنگین، پلی‌استراین و…
4. فراورده‌های نفتی: روغن، قیر، وکیوم باتوم، گوگرد، لوب کات، عایق رطوبتی، سلاپس‌واکسن و…

2- بازار مشتقه

با توجه به نیاز بازارهای بورس کالا و ماهیت برخی کالاها بازار جدیدی به نام بازار مشتقه در بورس کالا تعریف شد. این بازار شامل قراردادهای آتی و قرارداد اختیار معامله می‌باشد. در واقع قراردادی مبتنی بر یک دارایی پایه، در این بازار مورد معامله قرار می‌گیرد. قراردادهای موجود در بازار مشتقه شامل قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله می‌باشد. در ادامه هر یک را توضیح می‌دهیم:

قرارداد آتی:

طبق این قرارداد دو طرف با یکدیگر معامله می‌کنند اما پرداخت مبلغ معامله و تحویل کالا به زمانی در آینده موکول می‌شود. بنابراین قرارداد آتی، قراردادی است که در آن فروشنده متعهد می‌شود در سررسید قرارداد مقدار مشخص از دارایی قید شده در قرارداد را تحویل دهد و خریدار نیز متعهد به پرداخت مبلغ کالا می‌باشد. در این نوع قرارداد برای جلوگیری از عدم عمل به تعهد هر یک طرفین، مبلغی به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایا سپرده می‌شود.

قرارداد اختیار معامله:

اختیار معامله شامل دو نوع اختیار است. اختیار خرید که طی آن خریدار متعهد می‌شود در تاریخ اعمال قرارداد، مقدار مشخصی از دارایی را با قیمت اعمال، خریداری نماید. حال اگر در زمان سررسید قرارداد، قیمت نقدی کالا از قیمت قرارداد اختیار خرید بیشتر باشد، خریدار سود می‌کند و اگر کمتر باشد می‌تواند از اختیار خرید خود استفاده نکند. البته مبلغی که بابت خرید اختیار خرید پرداخته از بین خواهد رفت!

دومین نوع اختیار معامله در بورس کالا، اختیار فروش است. در این قرارداد، فرد اجازه دارد در تاریخ معین، مقداری مشخص از دارایی خود را با قیمت تعیین شده به فروش برساند. اگر در تاریخ اعمال قیمت نقدی کالا کمتر از قیمت اعمال قراردا باشد، اختیار فروش را اعمال و سود می‌کند؛ اگر قیمت نقدی بیشتر باشد هم که اختیار فروش را اعمال نمی‌کند.

3- بازار مالی

بازار مالی بورس کالا با هدف جذب سرمایه‌گذاران بیشتر، برای سرمایه‌گذاری در بورس کالا ایجاد شده است. این بازار شامل سه نوع ابزار است که عبارتند از:

1. قرارداد سلف موازی: با این قرارداد فروشنده می‌تواند بهای کالا را دریافت می‌کند اما کالا را در آینده تحویل می‌دهد. این قرارداد بازار ثانویه داشته و صاحب اوراق می‌تواند پیش از سررسید، قرارداد خود را در بورس به فروش برساند.
2. گواهی سپرده کالایی: این گواهی بیانگر مالکیت دارنده‌ی آن، بر مقدار مشخصی کالا است که به انبار پذیرش سپرده شده و قبض انبار، پشتوانه آن خواهد بود.
3. صندوق سرمایه‌گذاری کالایی: به جذب سرمایه برای سرمایه‌گذاری در اوراق مبتنی بر کالا می‌پردازد.

4- بازار بورس انرژی

بازار بورس انرژی در سال 1386 با هدف ایجاد شفافیت در بازار کالاهای استراتژیک مانند نفت و گاز، ایجاد شد. کلیه حامل‌های انرژی در صورتی که سابقه شفاف و قابل اتکایی داشته باشند قابل پذیرش در بازار بورس انرژی خواهند بود. بورس انرژی شامل 3 بازار زیر است:

1. فیزیکی: کالاهای پذیرفته شده در بورس معامله می‌شوند. شامل 3 تابلوی برق، نفت/گاز و سایر حامل‌های انرژی می‌باشد. در این بازار معاملات به صورت نقدی، نسیه، سلف و کشف پریمیوم انجام می‌شوند.
2. مشتقه: آشنایی با بازار فرابورس اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای پذیرفته شده در بورس معامله می‌شوند. شامل 3 تابلوی قرارداد سلف موازی استاندارد، قرارداد آتی و قرارداد اختیار معامله است.
3. فرعی: در بازار فرعی، کالاهای تک محموله‌ای و گونه‌ها فرعی مورد معامله قرار می‌گیرند.

هر یک از تابلوها دو رینگ معاملاتی دارند که یکی داخلی و مربوط به خود کشور است و دیگری بین‌المللی می‌باشد. معاملات در بازار فیزیکی بورس انرژی به 3 شیوه حراج حضوری، الکترونیکی و عرضه یکجا انجام می‌شوند؛ اما در بازار مشتقه معاملات تمام الکترونیک هستند.

یک نکته

علاقه‌مندان جهت فعالیت در هریک از این بازارها، در گام نخست، نیاز به دریافت کد بورسی و افتتاح حساب در یک شرکت کارگزاری دارند. دریافت کد بورسی پس از ثبت نام در سامانه سجام و احراز هویت برای کاربران ارسال می‌گردد. در خصوص ایجاد حساب کاربری نیز با توجه به شرایط کرونایی موجود، متقاضیان می‌توانند در بسیاری از کارگزاری‌ها به صورت آنلاین نسبت به افتتاح حساب اقدام نمایند. کارگزاری مدبر آسیا نیز چنین امکانی را فراهم ساخته است تا افراد به آسانی و تنها با چند کلیک، ثبت نام خود را انجام دهند.

برای این کار کافیست پس از ورود به وب سایت این کارگزاری، بر روی گزینه درگاه ثبت نام کارگزاری مدبر آسیا کلیک نموده و حساب خود را ایجاد نمایند. پس از انجام ثبت نام، پیامکی حاوی نام کاربری و رمز عبور برای فرد ارسال می‌گردد و شخص می‌تواند از آن پس، معاملات خود را از طریق سامانه معاملاتی اکسیر مدبر آسیا و یا نرم افزار رایان همراه به انجام رساند.

جمع‌بندی

با انواع بازار بورس ایران و تقسیم‌بندی‌ها و تابلوهای معاملاتی هر کدام آشنا شدیم. برخی افراد تصور می‌کنند بورس فقط در اوراق بهادار و سهام شرکت‌ها خلاصه می‌شود؛ اما در این مطلب دیدم که به غیر از سهام شرکت‌ها، برخی کالاها و حامل‌های انرژی نیز در بورس وجود دارند. همچنین با مفهموم قرارداد آتی و اختیار معامله آشنا شدیم که فرصت‌های خوبی برای سرمایه‌گذاری و کاهش ریسک هستند. خصوصاً قرارداد اختیار فروش تبعی که گاهی به شدت در کاهش ریسک موثر واقع می‌شود.

شرایط پذیرش، دریافت کد بورسی، سازوکارها معامله و حتی گاهی جلسات و ساعات معاملاتی در هر یک از بازارهای بورس متفاوت است. در مطالب بعدی شما را با جزئیات هر یک آشنا خواهیم کرد. هر سوالی ذهنتان را مشغول کرد، در قسمت دیدگاه بپرسید تا در اسرع وقت پاسخ داده شود.