الگوی‌های صعودی و نزولی

۵ الگوی قیمتی قدرتمند در تحلیل تکنیکال

شناخت الگوهای قیمتی یکی از اولین مفاهیمی است، که معامله گران فنی از همان ابتدای شروع به کار در بازار سهام با آن مأنوس می‌شوند.الگوهای نموداری، بخش مهمی از تحلیل تکنیکال کلاسیک هستند و معامله‌گرانی که با استفاده از نمودار به خرید و فروش سهام می‌پردازند، باید با این الگوها آشنایی داشته باشند.یکی از بارزترین ویژگی‌های ابزار تحلیل تکنیکال، قابلیت تکرارپذیری آن‌هاست، به گونه‌ای که به راحتی می‌توان در هر نمودار و هر تایم فریم، آن‌ها را مشاهده نمود. الگوهای قیمتی می‌توانند به عنوان سیگنالی برای ورود، ابزار تایید و یا به منظور پیش‌بینی جهت و میزان تحرکات قیمتی بازار، مورد استفاده قرار گیرند. در این مقاله بر اساس محبوبیت و میزان کارایی، ۵ مورد از قدرتمندترین الگوهای نموداری را با ذکر جزئیات مهم توضیح خواهیم داد.این الگوها به ترتیب عبارت‌اند از:

سر و شانه، مستطیل، کف و سقف دوقلو، کف و سقف سه‌قلو و پرچم.تشخیص این الگوی‌های صعودی و نزولی الگوها در نمودار، کمک می‌کند تا بازار را بهتر درک کرده و نسبت به حرکات قیمت در آینده، ذهنیت داشته باشیم. به ‌طور کلی الگوهای قیمتی به دودسته ادامه‌دهنده و بازگشتی تقسیم می‌شوند که الگوهای سر و شانه، سقف و کف دوقلو و سه‌قلو جزء بازگشتی‌ها و پرچم و مستطیل در دسته الگوهای ادامه‌دهنده قرار می‌گیرند. طبق بررسی‌های انجام‌شده از بین موارد مذکور، الگوی سر و شانه از منظر بسیاری از معامله گران، پرکاربردترین الگوی نموداری است. شناخت صحیح و درک عمیق این الگوها، منجر به این می‌شود که در معامله‌گری به دید وسیع‌تری دست‌یابید، که همین توانایی می‌تواند مسبب رشد سرمایه و موفقیت در بلندمدت باشد.

نکات عمومی مربوط به الگوهای قیمتی

• حین تشکیل یک الگوی نموداری، تغییر حجم معاملات یک ابزار کمکی برای تایید صحت و قدرت الگو است.
• هرکدام از الگوهای قیمتی بر اساس ماهیتشان، یک هدف نموداری از پیش‌تعیین ‌شده دارند. میزان‌تحقق این انتظارات، کاملاً به روند بازار بستگی دارد.
• هر چه شکل‌گیری یک الگو مدت‌زمان بیشتری طول بکشد، انتظار می‌رود که حرکات قیمتی بزرگتری در پیش باشد.
• بسیاری از الگوهای نموداری ازلحاظ جزئیات شباهت زیادی به یکدیگر دارند. از این‌رو به منظور تمیز دادن آن‌ها از یکدیگر، باید به عواملی نظیر شکست‌های قیمتی، تغییر حجم معاملات و…، دقت کنیم.
• یکی از بهترین روش‌های تشخیص شکست، افزایش حجم معاملات حین خروج قیمت از نواحی حمایت یا مقاومت است. هنگام استفاده از الگوهای قیمتی، همواره این نکته را در نظر داشته باشید.
• برخی صاحب‌نظران معتقدند به منظور اینکه الگوهای نموداری از قدرت بیشتری برخوردار باشند، باید در طول تشکیل الگو، حجم معاملات در نقاط کف و سقف به ترتیب از سمت چپ به راست نمودار کاهش‌یافته و در نقطه شکست، شاهد افزایش حجم معاملات باشیم.

۱- الگوی سر و شانه

تقریباً می‌توان گفت محبوب‌ترین و معتبرترین الگوی نموداری بازگشتی در تحلیل تکنیکال است، که کارایی آن به مرور زمان و در شرایط مختلفی اثبات‌شده است. تشکیل این الگو می‌تواند موجب وقوع یک نقطه عطف خیلی مهم یا یک اصلاح قیمت کوتاه‌مدت و معمولی باشد. بر اساس نمودار، الگوی سر و شانه کلاسیک یک سیگنال نزولی و سر و شانه معکوس نشانه‌ای از احتمال وقوع روند صعودی است. به لحاظ هندسی، الگوی سر و شانه کلاسیک از شکل‌گیری سه قله به ‌صورت متوالی تشکیل می‌شود که، دومین قله (سر) نسبت به سایرین (شانه‌ها) بلندتر بوده و درنهایت طرحی شبیه به سر و شانه‌های انسان در نمودار به وجود می‌آید. درصورتی که چنین آرایشی به وسیله دره‌ها شکل بگیرد، الگوی سر و شانه معکوس خواهیم داشت. این الگو معمولاً پس از یک‌روند الگوی‌های صعودی و نزولی قوی رخ می‌دهد و برحسب شرایط بازار، می‌تواند نشانه‌ای از تغییر تمایلات جمعی و پتانسیل یک بازگشت قیمتی قریب‌الوقوع باشد.

تحلیل دقیق جریان عرضه و تقاضای حاکم بر روند شکل‌گیری الگوی سر و شانه در حالت کلاسیک نشان‌دهنده این است که در ابتدا خریداران بر بازار تسلط داشته و قیمت را تا سطح مشخصی افزایش داده‌اند، سپس تعدادی از فروشندگان باعرضه سهام خود موجب کاهش قیمت‌ها شده و اولین قله در نمودار تشکیل می‌شود. در ادامه با توجه به اینکه هنوز خریداران امید به صعود قیمت دارند، با افزایش حجم سفارشات خرید و عقب‌نشینی فروشندگان، بازار دوباره شروع به رشد خواهد نمود. این بار به دلیل تقویت انتظارات مثبت در میان معامله گران و با استناد به اتمام اصلاح قیمتی و آغاز موج جدید صعودی، جریان ورودی پول تقویت‌شده و سطح مقاومتی پیش رو (قله قبلی) نیز درهم شکسته و قیمت نقطه بالای جدیدی در نمودار ثبت می‌کند. سپس با توجه به صعود قیمت‌ها، برخی خریداران قبلی به منظور محافظت از سود، اقدام به فروش نموده و در همین حین با اضافه شدن سایر فروشندگان، قیمت کاهش‌یافته و به سطح حمایتی (قله یا مقاومت قبلی که بر اساس قانون تبدیل سطوح تبدیل به حمایت‌شده) پیش روی خود می‌رسد که با افزایش فشار فروش این سطح نیز شکسته شده و درنهایت با شکل‌گیری یک موج سنگین نزولی قیمت تا حوالی دره اول سقوط می‌کند. در این مرحله دوباره تعدادی از خریداران سمج با سفارشات خرید خود موجب صعود قیمت‌ها می‌شوند، با این تفاوت که این‌روند صعودی دوامی نداشته و پس از صعود تا حدود قله اول، فروشندگان برای سومین باربر بازار مسلط شده و با فروش‌های خود موجب شکل‌گیری یک‌روند نزولی قوی می‌شوند. کاهش قیمت حتی با رسیدن به خط روند حمایتی ناشی از اتصال دودره قبلی که خط گردن نامیده می‌شود نیز متوقف نشده و پس از شکست این سطح با حجم معاملات سنگین، روند نزولی قوی آغاز می‌شود. ازلحاظ روانشناسی این الگو الگوی‌های صعودی و نزولی بیانگر سه بار تلاش نافرجام خریداران در راستای ادامه روند صعودی است که، درنهایت با شکست رو به پایین خط گردن الگو، سیگنال قوی نزولی نمایان می‌شود. هدف قیمتی این الگو، حداقل به اندازه فاصله قله دوم تا خط گردن است. الگوی سر و شانه معکوس، دقیقاً یک تصویر آیینه‌ای از حالت کلاسیک است، که بر اساس نحوه شکل‌گیری دره‌ها قابل‌تشخیص می‌باشد. تفاوت در این است که برخلاف حالت کلاسیک، تشکیل این الگو تداعی‌کننده یک سیگنال صعودی است.

۲- الگوی سقف و کف دوقلو

یکی از پرتکرارترین الگوهای بازگشتی نموداری است. به همین جهت باید در مواقع خاص یا به همراه سایر ابزارهای تحلیلی استفاده شود، تا خطاهای احتمالی آن تا حد زیادی کاهش یابد. بهترین عملکرد این الگو، پس از حرکات شدید و طولانی‌مدت قیمت است. سقف دوقلو یک سیگنال نزولی و الگوی کف دوقلو نشانه‌ای از احتمال صعود بازار است. ازلحاظ نموداری این الگو نشان‌دهنده دو بار تلاش نافرجام قیمت برای ادامه حرکت اصلی است، که درنهایت با تشکیل آن انتظار می‌رود روند غالب تغییریافته و بازار در جهت دیگری به مسیر خود ادامه دهد. الگوی کف دوقلو ازلحاظ تئوریک نشان‌دهنده این است که، پس از یک‌روند قوی نزولی سرانجام خریداران با غلبه بر فروشندگان توانسته‌اند، روند بازار را به صعودی تغییر دهند. اولین فاز افزایشی پس از یک‌روند نزولی قوی رخ می‌دهد، که درنهایت با تسلط دوباره فروشندگان، بازار افت می‌کند. نتیجه این فعل و انفعالات تشکیل اولین دره و قله است. با نزدیک شدن به سطح حمایتی ناشی از تشکیل دره اول، دوباره خریداران دست به کار شده و قیمت تا محدوده سقف قبلی افزایش می‌یابد. در این مرحله با توجه به تشکیل دودره پیاپی و درنتیجه آن، وجود یک سطح حمایتی قوی، حجم معاملات به طرز قابل‌توجهی افزایش‌یافته و با شکست ناحیه مقاومتی قله اول، تغییر روند و سیگنال صعودی تایید می‌شود. در سقف دوقلو، دقیقاً شرایط تشکیل الگو بالعکس حالت مذکور بوده و خاصیت آن کاهش قیمت‌هاست. حداقل هدف تکنیکالی این الگوی نموداری در هر دو نوع سقف و کف، به اندازه فاصله بین قله و دره‌ها از نقطه شکست است.

۳- الگوی سقف و کف سه‌قلو

درصورتی که الگوی دوقلو در شکست سطوح قیمتی ناتوان باشد و فعل و انفعلات میان خریداران و فروشندگان دوباره به همان صورت تکرار شوند، الگوی نموداری مشاهده‌شده را کف و سقف سه‌قلو می‌نامند. معمولاً تشکیل این الگو در نمودار، نشانه بالقوه‌ای از احتمال تغییر روند بازار است. ازآنجا که این الگو در ابتدا کف و سقف دوقلو بوده است، پس ازلحاظ روانشناسی و خواص تکنیکالی شباهت بسیاری به آن داشته و الگوی بازگشتی محسوب می‌شود. فلسفه روانی این الگو، گویای سه بار تلاش ناموفق گروهی از معامله گران در راستای ادامه روند غالب بازار است. ازآنجا که تشکیل الگوی سه‌قلو زمان بیشتری طول می‌کشد، به همین دلیل می‌توان استنباط نمود که، سیگنال قدرتمندتری صادر کرده و درنتیجه قیمت در جهت شکست الگو، حرکت بیشتری داشته باشد. به‌طور مثال در الگوی کف سه‌قلو، الگوی‌های صعودی و نزولی پس از اینکه فروشندگان ناتوانی قیمت در شکست قله اول را مشاهده کنند، به این نتیجه می‌رسند که توان صعودی بازار کاملاً تخلیه‌شده و باید منتظر ادامه روند نزولی باشند. اما در ادامه و با رسیدن به سطح حمایتی، دوباره خریداران با ورود پول هوشمند به بازار موجب افزایش قیمت‌ها می‌شوند و اما این بار در آستانه مقاومت سخت ناشی از قله‌ها، با ورود خریداران جدید و افزایش قابل‌ملاحظه حجم معاملات در نقطه شکست، الگو تایید و روند جدیدی در نمودار شکل می‌گیرد. بارزترین نکته هنگام شکست نواحی نموداری این است که، بسیاری از فروشندگان با مشاهده حجم معاملات هنگام عبور از سطوح و زمان طولانی شکل‌گیری الگو، در صف خریداران قرار می‌گیرند. همانند الگوی قبل، پس از شکست انتظار می‌رود که، حداقل به اندازه فاصله کف و سقف الگو در نمودار، نوسان قیمتی داشته باشیم.

۴- الگوی پرچم

اولین نوع از الگوهای ادامه‌دهنده که به معرفی آن‌ها می‌پردازیم، الگوی پرچم است. این الگو اغلب در مواقع اصلاحی پس از شکل‌گیری یک‌روند قوی در بازار به وقوع می‌پیوندد. تشکیل الگوی پرچم پس از یک‌روند پرقدرت، اصطلاحاً موجب استراحت و تجدیدقوای بازار به منظور ادامه روند اصلی می‌شود. با توجه به ماهیت نموداری الگوی پرچم باید توجه داشت، فقط در مواقعی که روند مشخص و قابل‌اطمینانی داشته باشیم، می‌توان به آن استناد کرد و استفاده از این الگو در بازارهای خنثی و بدون روند به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود. بر اساس شکل نموداری، الگوی پرچم یک حرکت شارپ صعودی یا نزولی است که توسط یک سری حرکات اصلاحی کوچک به‌صورت کانال‌های افقی، مورب و یا کنج، متوقف‌شده و پس از مدت کوتاهی، بازار دوباره به روند الگوی‌های صعودی و نزولی اصلی خود ادامه می‌دهد. هر چه فاز اصلاحی مدت‌زمان بیشتری طول کشیده و به سمت کنج سوق پیدا کند، انتظار می‌رود پس از شکست، حرکات قیمتی بزرگتری داشته باشیم. برعکس الگوهای بازگشتی، تشکیل پرچم صعودی، یک نشانه از افزایش دوباره قیمت و تشکیل پرچم نزولی از ادامه روند نزولی خبر می‌دهد. پس از شکست و تایید آن به وسیله حجم سنگین معاملات، انتظار داریم بازار حداقل به اندازه پایه پرچم، یعنی ابتدای شروع حرکت تا اولین قله یا دره تشکیل‌شده، تحرک قیمتی داشته باشد.

۵- الگوی مستطیل

الگوی مستطیل را می‌توان نوعی پرچم دانست. اما باید میان آن‌ها تمایز قائل شویم، زیرا ازلحاظ کارایی تفاوت بسیاری الگوی‌های صعودی و نزولی دارند. به‌طور کلی این الگو نیز از نوع ادامه‌دهنده روند بوده و حرکتی خنثی مابین تحرکات اصلی یک‌روند پرقدرت محسوب می‌شود. زمانی که روند مشخصی قابل‌ملاحظه باشد، در صورت مشاهده الگوی مستطیل در نمودار، می‌توان بر مبنای آن تصمیم‌گیری نمود. ولی همانند الگوی پرچم در سایر مواقع که جهت بازار واضح نیست، کاربردی ندارد. از طرفی مستطیل به الگوهای سقف و کف چند قلو شباهت بسیاری دارد. زیرا در تمامی این اشکال نموداری، قیمت پس از حرکت در جهتی مشخص، برای مدتی در محدوده کوچکی بین حمایت و مقاومت‌های افقی نوسان می‌کند. تشخیص دقیق این الگوها به وسیله جهت و شرایط شکست قیمت امکان‌پذیر است. محدوده نوسانی، محل تقابل خریداران و فروشندگان است که نتیجه آن، مسیر آتی بازار را مشخص می‌کند. همانند الگوی پرچم، شکست سقف مستطیل پس از یک‌روند صعودی یک سیگنال افزایشی بوده و شکست کف الگو نشانه ادامه روند نزولی است.حداقل هدف قیمتی این الگو، ارتفاع مستطیل یعنی فاصله بین سقف و کف‌های الگوی‌های صعودی و نزولی محدوده نوسانات است.

الگوی پرچم صعودی و نزولی (Flag) تحلیل تکنیکال

الگوی پرچم ( Flag Pattern ) از پرکاربردترین الگوها در تحلیل تکنیکال است. الگوی پرچم در بورس جزو الگوهای ادامه‌ دهنده می‌باشد. الگوی ادامه‌دهنده بدین معناست که نمودار قیمت، بعد از ایجاد پرچم، روند قبلی خود را از سر می‌گیرد. به زبانی دیگر، اگر روند نمودار قیمت صعودی است، به روند صعودی خود و اگر نزولی است به روند نزولی خود ادامه خواهد داد. الگوی پرچم اغلب پس از رشد یا اصلاح قیمت شدید تشکیل می‌شود. در این مقاله با الگوی پرچم، انواع آن و نحوه معامله با الگو پرچم آشنا خواهید شد.

اجزای الگوی پرچم

الگوی پرچم ( Flag )‌ از 2 بخش تشکیل شده است:

• میله پرچم : به روند حرکتی شارپ و تیز، پیش از ناحیه‌ی پرچم، میله گفته می‌شود که وابسته به صعودی و نزولی بودن روند همراه با شکستن مقاوت یا حمایت است.
• بدنه پرچم : محدوده‌ای است که قیمت در آن محدوده، روندی اصلاحی دارد و انرژی لازم برای حرکت بعدی را جذب می‌کند. قسمت بدنه پرچم می‌تواند شکل‌های گوناگونی داشته باشد.

فاکتوری که باعث اعتبار‌دهی به الگوی پرچم می‌شود و آن را قابل اعتماد می‌کند، حرکت شارپی قیمت است. هنگامی که حرکت شارپی قیمت رخ ندهد، ورود به آن روند ریسک بالایی خواهد داشت. علاوه بر آن برای اعتبار دهی بیشتر به الگوی پرچم، حجم معاملات در حرکت شارپی اولیه نیز از اهمیت بسیاری برخوردار می‌باشد.

مدت زمان الگوی پرچم

الگوی پرچم در طی 1 الی 12 هف ته شکل می‌گیرد. اگر بیش از 12 هفته زمان برای شکل‌گیری آن سپری شود، این الگو به الگوی پرچم مستطیلی تبدیل می‌شود. به طور ایده‌آل یک الگوی پرچم طی 4 هفته شکل می‌گیرد.

نحوه هدف‌گذاری در الگوی پرچم

1. ابتدا طول میله پرچم را اندازه گیری کنید.
2. سپس به اندازه طول میله به نقطه شکست اضافه کنید. (در روند صعودی به سمت بالا و در روند نزولی به سمت پایین اضافه می‌کنیم)

انواع الگوی پرچم

الگوی پرچم با توجه به شکل هندسی تشکیل شده بعد از حرکت شارپ صعودی یا نزولی، به 2 دسته عمده تقسیم می‌گردد.

الگوی پرچم مستطیلی (دارای دو سطح موازی)

در الگوی پرچم مستطیلی، روند اصلاحی سهم در قالب یک کانال مستطیلی صورت می‌گیرد که طول بالا و پایین مستطیل را می‌توان محدوده حمایتی و مقاومتی دانست که در این بازه نوسان می‌کند و انرژی لازم برای ادامه حرکتی هم‌جهت با میله را جذب می‌کند.

الگوی پرچم مثلثی

الگوی پرچم مثلثی به الگویی در تحلیل تکنیکال گفته می‌شود که سهم پس از حرکت نسبتا شارپ خود (که در قالب میله الگوی پرچم شناخته می‌شود) در یک مثلث شروع به نوسان قیمتی می‌کند. این مثلث‌های ایجاد شده به مانند مثلث‌های متقارن می‌باشند.

نحوه معامله در الگوی پرچم مستطیلی و مثلثی

باید به این نکته‌ بسیار مهم توجه کرد که به هیچ عنوان در داخل خود الگوی پرچم مستطیلی یا مثلثی، نباید وارد معامله شد و باید منتظر شکست خط مقاوت یا حمایت ایجاد شده ماند و سپس دست به انتخاب پوزیشن خرید یا فروش زد .

الگوی پرچم در روند صعودی و نزولی

در ادامه 2 حالت الگوی پرچم را مورد بررسی قرار می‌دهیم:

الگوی پرچم صعودی

همان‌طور که از نام این الگو مشخص می‌باشد، نشانگر این است که روند مثبت و صعودی شکل گرفته در قسمت میله‌ این الگوی‌های صعودی و نزولی الگو بعد از کمی استراحت و تثبیت قیمت دوباره از سر گرفته خواهد شد. به زبانی دیگر بعد از جذب انرژی لازم، روندی هم جهت و هم اندازه با میله‌ی پرچم رخ خواهد داد. پرچم صعودی می‌تواند مثلثی یا مستطیلی باشد.

پس از یک رشد شارپ، برخی از سهامداران، تصمیم به اتخاذ پوزیشن فروش می‌گیرند؛ همین امر باعث می‌شود قیمت برای مدتی در حالت تثبیت قرار بگیرد. پس از مدتی نوسان بین سقف و کف کانال به محض افزایش تقاضا و شکست خط مقاوتی ایجاد شده، روند صعودی سهم از سر گرفته خواهد شد. در این صورت نقاط‌ کم ریسک خرید به صورت زیر خواهد بود :

1. بعد‌ از شکست سقف‌‌ پرچم
2. بعد‌ از اتمام پولبک‌ به‌ سقف‌ پرچم

الگوی پرچم نزولی

همان‌طور که از نام آن مشخص است، نشانگر روند منفی و ریزشی است و در قسمت میله‌ این الگو، بعد از کمی استراحت و تثبیت قیمت این روند نزولی از سر گرفته خواهد شد. به زبانی دیگر پس از مدتی نوسان بین سقف و کف کانال، روند اصلاحی دقیقا هم اندازه‌ با میله‌ پرچم ایجاد خواهد شد. پرچم نزولی می‌تواند مثلثی یا مستطیلی باشد.

پس از یک ریزش شارپ، برخی از سهامداران، منتظر ادامه روند می‌مانند و برخی دیگر دست به فروش میزنند؛ همین امر باعث می‌شود قیمت برای مدتی در حالت تثبیت قرار بگیرد.پس از مدتی نوسان در بازه ای مشخص (مثلثی یا مستطیلی) به محض افزایش عرضه (فشار فروش) و شکست خط حمایتی ایجاد شده، روند ریزشی سهم به اندازه‌ میله‌ پرچم از سر گرفته خواهد شد. در این صورت نقاط‌ کم ریسک به منظور خرید به صورت زیر خواهد بود:

1. بعد از شکست کف‌ پرچم
2. بعد از اتمام پولبک‌ به‌ کف‌ پرچم

تعیین حد ضرر در الگوی پرچم

عموما هنگام استفاده از الگوی پرچم، حد ضرر را به کمک کف الگوی پرچم می‌توان مشخص کرد. به عبارتی دیگر هنگامی که کندل‌های قیمتی در حال نوسان هستند و کف بدنه پرچم تشکیل می‌شود، در این صورت اگر کندل‌ها از این کف عبور کنند، روند صعودی و مورد انتظار تغییر می‌کند و باید حد ضرر فعال شود.

همان‌طور که در تصویر بالا مشخص است، اگر کندل‌های قیمتی الگو را شکست دهند و به سمت پایین حرکن کنند، حد ضرر فعال می‌ ‎ گردد و معامله‌گر پوزیشن فروش می‌گیرد.

فیلتر الگوی پرچم

در میان افراد از واژه فیلتر الگوی پرچم استفاده می‌شود ولی در واقع الگوی پرچم (Flag Patter) دارای فیلتر نمی‌باشد.

جمع‌بندی

الگوی پرچم از پرکاربردترین الگوهای ادامه دهنده در تحلیل تکنیکال است که تحلیلگران برای تشخیص روند پیش‌رو از آن استفاده می‌کنند. در این مقاله به بررسی جزییات الگوی پرچم و نحوه استفاده از آن پرداختیم. به طور کلی در تحلیل تکنیکال هنگام استفاده از الگوهای پرچم بهتر است به اندیکاتورهای حجم و حرکات قیمتی نیز توجه شود تا تحلیل صورت گرفته قابل اعتمادتر و کم ریسک‌تر باشد. می‌توانید برای آشنایی با سایر الگوها و اندیکاتورها در تحلیل تکنیکال، مقالات موجود در سایت کارگزاری اقتصاد بیدار را مطالعه بفرمایید.

الگوی پوشا صعودی و پوشا نزولی (Engulfing Pattern) و فیلترهای آن‌ها

الگوهای کندل استیک که الگوی پوشا یکی از پرکاربردترین آن‌هاست، از مولفه‌های اساسی در تجزیه و تحلیل قیمت و نمودار سهام و شاخص می‌باشد. تحلیل‌گران و معامله‌گران با کمک الگوهای کندل‌ استیک، سیگنال‌های احتمالی زیادی در مورد الگوی‌های صعودی و نزولی روند آتی سهم یا شاخص مورد نظر، کشف می‌کنند.

در معامله‌گری علاوه بر تحلیل چارت و استفاده از ابزارهای مختلف، استفاده و بررسی کندل‌ها و الگوهایی که تشکیل می‌دهند، به تحلیل‌گران در بررسی روند آتی قیمت سهم کمک می‌کند و می‌توان از آن‌ها به عنوان سیگنال خرید یا فروش استفاده کرد. البته باید توجه داشته باشید که برای ورود به یک پوزیشن خرید یا فروش به بیش از یک دلیل نیاز خواهید داشت!

معامله گران باید از انواع مختلف کندل‌هایی که در بازار ایجاد می‌شوند، جهت تحلیل درست و انتخاب نقطه مناسب ورود یا خروج سهم، آگاه باشند. در این مطلب ما در مورد یک مدل از انواع الگوهای معروف کندل استیک صحبت خواهیم کرد.

این الگو را Engulfing یا الگو پوشا می نامند. در این مقاله از سری مقاله‌های آموزشی کارگزاری اقتصاد بیدار، قصد داریم توابع این نمودار را مرور کنیم، انواع آن و ویژگی‌های هر کدام را بررسی کنیم و شرایط شکل‌گیری آن در نمودار را جهت تجزیه و تحلیل در رابطه با قیمت سهم و شاخص توضیح دهیم. علاوه بر این با فیلتر کندل پوشا نیز آشنا می‌شویم.

الگوی پوشا (Engulfing Pattern)چیست؟

الگوی پوشا (اینگالف) در تحلیل تکنیکال بسیار مورد استفاده تحلیل‌گران و معامله‌گران قرار می‌گیرد و جزو دسته الگوهای بازگشتی است. در سقف یا کف قیمتی شکل می‌گیرند.در این الگو حجم معاملات انجام شده در کندل تشکیل شده سمت راست از حجم معاملات تشکیل شده کندل سمت چپ بیش‌تر است، به همین خاطر کندل دوم بزرگ‌تر می‌باشد. ممکن است این امر به دلیل ورود پول هوشمند یا داشتن حجم مشکوک معلات و. شکل گیرد. الگوی پوشا شامل دو الگوی پوشا صعودی و نزولی می‌باشد.

1. الگوی پوشا صعودی (Bullish Engulfing Pattern)
2. الگوی پوشا نزولی (Bearish Engulfing Pattern)

در الگوی پوشا دو کندل ژاپنی شکل‌گرفته متوالی رنگ‌های متفاوتی دارند و در این الگوها توجه به رنگ کندل‌ها بسیار مهم و حائز اهمیت می‌‌باشد. علت نام‌گذاری این الگو به این خاطر است که بدنه و حتی در الگوهایی که معتبرتر هستند، سایه کندل اول تشکیل شده به طور کامل با بدنه کندل دوم، پوشیده می‌شود. به اصطلاح گفته می‌شود که هم پوشانی دارند و کندل دوم، اولی را انگلف می‌کند.

لازمه شکل‌گیری الگوی پوشا، این است که کندل دوم به‌طور کامل بدنه کندل اول را بپوشاند اما در مواقع که سایه کندل اول نیز با کندل دوم پوشش داده شود، درجه اعتبار الگو بسیار بیش‌تر می‌شود.

مانند هر الگوی کندل دیگری، الگوی پوشا صعودی یا نزولی نیز بسته به بازه زمانی که شکل گرفته است، اولویت دارند. بنابراین، هنگام معامله با استفاده از الگوهای کندل پوشا، ضروری است ابتدا نمودارها را در بازه‌های زمانی ماهانه، هفتگی و روزانه و سپس در بازه های زمانی کوتاه‌تر، بررسی کنیم.

در ادامه به توضیح در رابطه با هریک از الگوهای پوشا به تفکیک، شرایط صحت الگوی پوشا و عواملی که در اعتبار این الگو تاثیر گذار هستند توضیح داده خواهد شد.

چه شرایطی برای صحت یک الگوی پوشا لازم است؟

برای آنکه بتوانیم از شکل گیری الگوی پوشا اطمبنان حاصل کنیم 3 شرط را باید مد نظر قرار دهیم:

1. همانطور که اشاره شد، الگوی پوشا یکی از ساده‌ترین الگوهای بازگشتی است، به همین خاطر شکل‌گیری آن‌ها نشان دهنده بازگشت بازار می‌باشد. در بازاری که روند خنثی دارد الگوی بازگشتی شکل نمی‌گیرد. پس اولین شرط شکل‌گیری این الگو این است که حتی در مدت کوتاهی، پیش از تشکیل الگو، بازار در روند کاملا صعودی یا نزولی قرار داشته باشد.
2. در الگوی پوشا توجه به دو کندل (شمع) متوالی تشکیل شده حائز اهمیت است و کندل با کندل قبلی معنا پیدا می‌کند. بدنه اصلی کندل اول باید توسط بدنه کندل دوم تشکیل شده، به طور کامل پوشیده شده باشد ( اما لزومی ندارد که کندل دوم حتما سایه کندل اول را هم پوشش دهد).
3. رنگ بدنه دو کندل باید از یکدیگر متمایز باشند و توجه به رنگ‌ها بسیار مهم است. در اکثر موارد رنگ‌های سبز و قرمز و یا سفید و مشکی انتخاب می‌شوند. نکته مهمی که در این مورد باید مدنظر قرار دهید این است که، در مواقعی که الگوی برگشتی درحال شکل‌گیری است، ممکن است بدنه شمع اول در مقایسه با بدنه شمع دوم بسیار کوچک‌تر باشد (به شکل کندل دوجی )، در این مورد تفاوت رنگ خیلی حائز اهمیت نمی‌باشد و تنها پوشایی کندل اول توسط کندل دوم کافی است.

الگوی پوشا صعودی (Bullish Engulfing Pattern) و خصوصیات آن:

همانطور که در ابتدا گفته شد، در این الگو دو شمع با رنگ‌های متضاد وجود دارند. شکل‌گیری الگوی پوشاننده صعودی، بیان کننده پایان روند نزولی می‌باشد.

رنگ بدنه شمع دوم که سمت راست تشکیل می‌شود، معمولا سفید و یا سبز است و نشان‌دهنده پایان روند نزولی و شکل‌گیری روند صعودی است. در این الگو بدنه شمع دوم (سمت راست) بدنه شمع اول (سمت چپ) را به طور کامل پوشش می‌دهد (سایه‌ها ممکن است پوشش داده شوند یا پوشش داده نشوند).

هرچه بدنه کندل اول در مقایسه با بدنه کندل دوم کوچک‌تر باشد و کندل اول (سمت چپ) مانند الگوی دوج باشد، درجه اعتبار الگو بسیار بیش‌تر است.

در تصویر زیر الگوی پوشای صعودی را می‌بینید:

فیلتر الگوی پوشای صعودی

فیلترها و تکنیک‌های فیلتر نویسی به شما کمک می‌کنند تا آسوده‌تر سهم خود را انتخاب کنید و زمان کم‌تری بابت پیدا کردن سهم با شرایط مورد نظر خود صرف کنید.

با وارد کردن فیلترهای معرفی شده، سهم‌های مستعد رشد را می‌توانید از بین سهم‌های دارای الگوی انگلفینگ پیدا و بررسی کنید.

برای سهولت در پیدا کردن سهم‌هایی که الگوی پوشای صعودی در آن‌ها شکل گرفته است، می‌توانید فیلتر الگوی‌های صعودی و نزولی پوشای صعودی را در قسمت دیده‌بان بازار در سایت TSETMC وارد کنید .

الگوی پوشای نزولی (Bearish Engulfing Pattern) و خصوصیات آن

این الگو خلاف الگوی پوشای صعودی است و در انتهای روند صعودی ایجاد می‌شود و به معنای اتمام روند صعودی می‌باشد.

در الگوی پوشا نزولی، بدنه کندل اول (سمت چپ) از کندل دوم (سمت راست) کوچکتر است، به گونه‌ای که بدنه کندل دوم، بدنه کندل اول را کاملا پوشش می‌دهد. پوشش بدنه برای اطمینان از شکل گیری الگو کافی می‌باشد، اما گاهی سایه نیز پوشش داده می‌شود. در این صورت می‌توان از شکل‌گیری الگوی پوشا اطمینان بیش‌تری داشت.

علاوه بر اندازه کندل شکل گرفته، باتوجه به رنگ کندل‌ها نیز می‌توانید صعودی یا نزولی بودن الگوی پوشا را تشخیص دهید. کندل اول تو خالی یا به رنگ سبز، کندل دوم توپر یا به رنگ قرمز می‌باشد.

از دیگر خصوصیات این الگو، پی بردن به ایجاد جو فشار فروش در بازار، به دلیل افزایش حجم معاملات در روند منفی است.

در الگوی پوشای منفی، بدنه شمع دوم (سمت راست) بسیار بزرگ‌تر از بدنه شمع اول (سمت چپ) است، یعنی حجم معاملات در شمع دوم بالا رفته است.

در تصویر زیر تشکیل الگوی پوشای نزولی را مشاهده می‌کنید. کندل دوم، کندلی است که سمت راست ایجاد شده و قرمز رنگ (در برخی کندل‌ها توپر) است. کندل اول، کندل سبز رنگ (در برخی کندل‌ها تو خالی) می‌باشد.

فیلتر الگوی پوشا نزولی

برای سهولت در پیدا کردن سهم‌هایی که الگوی پوشای نزولی در آن‌ها شکل گرفته است. از وارد کردن فیلتر فوق در قسمت دیده‌بان بازار می‌توانید در سایت TSETMC استفاده کنید.

اعتبار الگوهای پوشا به چه چیزی وابسته است؟

• در توضیح هریک از الگوها توجه به هم‌پوشانی کندل اول (کندل سمت چپ) توسط کندل دوم (کندل سمت راست) اشاره شد. گفته شد که اگر علاوه بر بدنه کندل، سایه کندل اول هم توسط کندل دوم پوشیده شود، درجه اعتبار تحلیل و شکل گیری الگو بیش‌تر می‌باشد.
• اما از دیگر نکات با اهمیت که به درجه اعتبار الگوهای پوشا می‌افزاید، پوشش‌دهی تعداد کندل‌ها هست. به طور معمول با درنظر گرفتن دو کندل متوالی می‌توان ازشکل‌گیری این الگو اطمینان حاصل کرد، اما درصورتی که کندل دوم تعداد بیشتری از کندل‌های ایجاد شده قبل از خود را بپوشاند، بیانگر قدرت بیش‌تر الگوی شکل گرفته است.
• هرچه شکل‌گیری این الگوها در روند کاملا صعودی یا کاملا نزولی (شارپ‌تر بودن روند) صورت بگیرد، اعتبار الگوی شکل گرفته را بیش‌تر تقویت می‌کند.
• حجم معلات نیز از عوامل مهم تشکیل دهنده این الگو می‌باشد. زمانی کندل دوم شکل می‌گیرد که حجم معاملات به‌طور چشم‌گیری افزایش می‌یابد.

خلاصه نکات مهم در مورد الگوهای پوشای صعودی و نزولی

در این مطلب سعی شد الگوی پوشا (Engulfing Pattern) را تعریف کنیم، همانطور که گفتیم الگوی پوشا یکی از الگوهای بازگشتی است که شامل دو نوع الگوی پوشای صعودی و الگوی پوشای نزولی می‌باشد. شکل‌گیری هر یک از این الگوها به معنای اتمام روند است.

الگوی پوشای صعودی (Bullish Engulfing Pattern) در کف قیمتی و انتهای روند نزولی شکل می‌گیرد و با افزایش فشار خرید موجب تغییر روند به سمت حرکت صعودی و مثبت می‌شود.

الگوی پوشای نزولی(Bearish Engulfing Pattern) در سقف قیمتی و انتهای روند صعودی شکل می‌گیرد و با افزایش فشار فروش موجب تغییر روند به سمت حرکت نزولی و منفی می‌شود.

هرچه پوشایی کندل اول به واسطه کندل دوم بیش‌تر باشد و بدنه کندل دوم تعداد بیش‌تری از کندل‌های شکل قبل از خود را پوشش دهد، درجه اعتبار الگو بیش‌تر می‌شود.

اما نکته‌ای که معامله‌گران و تحلیل‌گران باید در نظر بگیرند، این است که دانستن این الگوها به تنهایی کافی نمی‌باشد بلکه شناسایی و نحوه استفاده از آن‌ها از مهم‌ترین نکات تحلیلگری و معامله‌گری در بازار است.

الگوی مثلث نزولی

الگوی مثلث نزولی یک الگوی ادامه دهنده است که در روند نزولی شکل میگیرد.

برای شکل گیری این الگو باید دو یا چند کف داشته باشیم که یک خط افقی را شکل دهند.

همچنین باید دو یا چند سقف کاهشی داشته باشیم که یک خط روند نزولی را شکل دهد و به سمت خط افقی همگرا شود.

اگر این الگو درست رسم شود، آنگاه خط روندی نزولی همانند وتر آن مثلث است.

بنابراین، در الگوی مثلث نزولی یک سطح مقاومت نزولی و یک سطح حمایت افقی داریم که این سطح به یک نقطه همگرا میشوند تا در نهایت شکست رخ دهد.

مثال زیر را ببینید:

الگوی مثلث نزولی

الگوی مثلث نزولی بر روی چارت به شکل زیر است:

الگوی مثلث نزولی

برای شکل گیری این الگو باید به نکات زیر توجه کرد:

۱-برای اینکه این الگو شکل بگیرد باید یک روند داشته باشیم. از آنجا که الگوی مثلث نزولی، یک الگوی ادامه دهنده است، پس طول روند و مدت زمان آن اهمیت چندانی ندارد.

۲-حداقل باید دو کف شکل بگیرد تا بتوان خط افقی را رسم کرد. دو کف احتیاج نیست که کاملا دقیق باشند، اما باید حدودا در ناحیه قیمتی باشند. باید بین کف ها فاصله باشند و بین آنها سقفی شکل گرفته باشد.

۳-حداقل باید دو سقف داشته باشیم که بتوانیم خط روند نزولی را رسم کنیم. این سقف ها باید به ترتیب کاهش یابند و بین آنها نیز فاصله باشد. اگر آخرین اوج از اوج قبلی بلندتر باشد، آنگاه الگوی مثلث نزولی برقرار نیست.

۴-این الگو در طی چند هفته تا چند ماه شکل میگیرد که به طور متوسط در یک تا سه ماه شکل میگیرد.

برای معامله با این الگو میتوانید در نقطه شکست وارد معامله شوید و یا اینکه صبر کنید تا قیمتها به سطح حمایت شکسته شده برگردند و سپس از بازار خارج شوید.

روش مناسب این است که بعد از شکست صبر کنیم تا شمع در خارج از الگو بسته شود.

با اینکار سیگنال شکست نادرست کاهش میابد.

در این الگو مسئله شکست با یک شمع بلند را نیز داریم، همانند شکل زیر:

الگوی مثلث نزولی

وقتی در نقطه شکست چنین شمع های بلندی دارید بهتر است الگوی‌های صعودی و نزولی منتظر بمانید تا قیمتها مجدد به سطح حمایت شکسته شده برگردند و زمانی که به این سطح برخورد کردند از بازار خارج شوید.

هدف سود:

میتوان از سطوح حمایت قبلی به عنوان سطح هدف سود استفاده کرد.

روش دیگر این است که ارتفاع مثلث را اندازه بگیریم (مثلا ۱۰۰ پیپ) و آن را به عنوان هدف سود در نظر بگیریم. چارت زیر این روش را نشان میدهد.

الگوی مثلث نزولی

همانطور که اشاره شد، الگوی مثلث نزولی یک الگوی ادامه ­دهنده نزولی است که در یک روند نزولی شکل میگیرد.

همچنین اگر این الگو در یک روند صعودی شکل بگیرد به عنوان یک الگوی برگشت نزولی عمل میکند.

بنابراین، تفاوتی ندارد که این الگو در یک روند صعودی شکل بگیرد و یا در یک روند نزولی؛ یعنی در تمام حالات یک الگوی نزولی است.

برای مثال،در چارت بالا الگوی مثلث نزولی در انتهای یک روند صعودی شکل گرفته است. برای مطالعه مقاله الگوی مثلث صعودی و متقارن کلیک کنید.

الگوی مثلث صعودی

الگوی مثلث صعودی یک الگوی صعودی است که در تحلیل تکنیکال مورد استفاده قرار میگیرد.

مشابه این الگو در روند نزولی، الگوی مثلث نزولی است. الگو مثلث صعودی از دو خط روند تشکیل میشود.

یکی از خطوط افقی است که از اتصال چند سقف به یکدیگر بدست می آید.

خط دیگر یک خط صعودی است که کف ها را به یکدیگر متصل میکند. زمانی که خط افقی شکسته شود میتوانیم وارد بازار شویم.

الگوی مثلث به شکل زیر است:

و یک چارت واقعی به صورت زیر است:

الگوی مثلث صعودی یک الگوی ادامه دهنده است یعنی در میان یک روند صعودی شکل میگیرد.

اما ممکن است در انتهای یک روند نزولی ماژور نیز الگو را مشاهده کنیم.

بعد از شکست خط افقی، تقاضا افزایش میابد و افزایش حجم معاملات منجر به افزایش قیمت ها میشود.

برای شکل گیری این الگو حداقل باید دو کف و دو سقف داشته باشیم.

اما هر چه کف ها و سقف های بیشتری به خطوط روند برخورد داشته باشند، اعتبار این الگو بیشتر است.

این الگو میتواند در طی چند هفته و یا چند ماه شکل بگیرد.

زمانی که الگوی مثلث صعودی در روند شکل میگیرد، ما در واقع یک دوره اصلاحی در روند صعودی داریم که در طی شکل گیری روند حجم معاملات کاهش میابد.

زمانی که شکست رخ میدهد، معامله گران به دنبال افزایش حجم معاملات به عنوان تایید این شکست هستند.

هدف سود:

میتوان سطوح مقاومت قبلی را به عنوان هدف سود در نظر گرفت.

روش دیگر این است که چند پیپ به نقطه شکست اضافه کنیم و قیمت بدست آمده را به الگوی‌های صعودی و نزولی عنوان هدف سود در نظر بگیریم.

به عبارت دیگر، هدف سود در این الگو برابر است با ارتفاع مثلث. بعد از شکست، خط روند افقی به یک سطح حمایتی مهم تبدیل میشود که از افزایش قیمتها حمایت میکند.

قیمتها ممکن است قبل از دستیابی به هدف سود، مجدد به این سطح حمایتی برگردند.