همایون دارابی مدیرعامل شرکت سبدگردان داریوش در گفت‌وگو با پایگاه خبری بورس 24 به مزیت‌های افزایش ساعت معاملاتی در بازار سهام اشاره کرد و گفت: افزایش ساعت معاملات از جمله تصمیم‌هایی به شمار می‌رود که در حال حاضر بازار به آن احتیاج دارد؛ چراکه ساعت معاملات بازار ایران به دلیل اختلاف با بازارهای مهم جهانی، اکثر سرمایه‌گذاران و به‌خصوص تحلیلگران را دچار مشکل می‌کند.
سازمان بورس؛ کارگزارهای بورسی و نهادهای دیگر چقدر از کارمزد معاملات بورس را برمی‌دارند؟
تب بورس هر روز داغ‌تر و داغ‌تر می‌شود؛ حداقل تا زمانی‌که سهامداران خرسند از درصدهای سبز بورسی هستند، انگیزه‌ای برای فروش ندارند و فعلا به سبزها نگاه و رویابافی می‌کنند. این تب بورس نه تنها مردم را هیجان زده کرده بلکه این روزها استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای نو برای اعلام ورود به بورس هم به رقابت با هم افتاده‌اند. برخی از کسب‌وکارهای نو هم تصمیم گرفته‌اند وارد بازی بورس شوند. پیش از این خبر ورود دیجی‌کالا و تپسی به بورس به گوش منتشر شده بود در آخرین آنها شیپور که تا مدت‌ها خبر خاصی نداشت اعلام کرد که قصد ورود به بورس تهران را دارد. وضعیت جوری است که کم مانده نخودهای آش هم اعلام کنند قصد ورود به بورس دارند!
از هفته پایانی فروردین‌ماه ارزش معاملات روزانه بورس هفت هزار میلیارد تومان است. حتی در برخی از روزها که عرضه اولیه‌ای هم انجام می‌شود، این رقم به ۱۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد. معمولا وقتی پای این مقدار از پول در میان است برای برخی سوال می‌شود که آیا کسانی هم هستند که از این پول‌ها سهم ببرند؟ یعنی فارغ از این که چه کسی سود کند و چه کسی ضرر کند آیا عده‌ای همیشه منفعت می‌برند؟ حالا برای برخی این سوال پیش آمده که از این معاملاتی که در بورس تهران انجام می‌شود چه مقدار به کدام سازمان‌ها و نهادها می‌رسد و هرکدام چقدر سهم می‌برند؟ درآمد سازمان بورس درهر روز چقدر است و علاوه بر سازمان بورس چه نهادهای دیگری هم منفعت می‌برند؟
مثلا چند روز پیش امیر سیاح از چهره‌های جوان سیاسی طیف اصولگرایان توئیتی منتشر کرد که در آن نوشته بود «روزانه حدود ۹ هزار میلیارد تومان در فرابورس و بورس تهران معامله می‌شود و حدود ۵.۵ میلیارد تومان آن به سازمان بورس می‌رسد. سازمان بورس لطفاً شفاف کند با این ۵.۵ میلیارد تومان در روز چه می‌کند؟»
وقتی در بورس خریدوفروش می‌کنیم، چه کسانی منتفع می‌شوند؟
برای روشن شدن موضوع ما از خودمان پرسیدیم که وقتی در بورس خریدوفروش می‌کنیم، چه کسانی منتفع می‌شوند؟ در بورس اوراق بهادار دارایی‌های مالی از قبیل سهام، اوراق مشارکت و غیره مورد معامله قرار می‌گیرد. اگر بخواهیم در بورس اوراق بهادار خریدوفروش سهام انجام دهیم، نمی‌توانیم به‌صورت مستقیم وارد معامله با شخصی شویم که می‌خواهد سهامش را بفروشد یا اینکه می‌خواهد سهام ما را بخرد. حال این سؤال پیش می‌آید که کارمزد واسطه‌های خریدوفروش سهام چقدر است و چگونه تقسیم می‌شود؟
در این میان برخی نهادهای واسطه‌ها وجود دارند که ما باید از طریق آنها اقدام به خرید و فروش سهام کنیم. کارگزاران بورس اشخاص حقوقی هستند که ما مستقیماً با آنها در ارتباط هستیم. کارگزاران به سازمان بورس و هسته مرکزی معاملات بورس متصل هستند. درحقیقت تمام معاملاتی که ما روزانه می‌توانیم به‌صورت آنلاین و در یک لحظه انجام دهیم از مسیری عبور می‌کند که عبور از این مسیر کارمزد و هزینه دارد و معامله‌گران بابت این تراکنش‌ها باید هزینه پرداخت کنند.
برای خرید سهام نیم‌درصد مبلغ خرید به‌عنوان حجم معاملات سهم در بورس کارمزد و برای فروش هم یک درصد از مبلغ فروش به عنوان کارمزد پرداخت می‌شود. در هنگام خرید سهام، این کارمزد به پنج قسمت تقسیم می‌شود و بین شرکت بورس یا فرابورس، شرکت سپرده‌گذاری، سازمان بورس، شرکت مدیریت فناوری بورس و شرکت کارگزاری تقسیم می‌شود؛ هنگام فروش هم یک درصد بین این پنج شرکت به علاوه سازمان مالیات تقسیم می‌شود. در نتیجه خرید سهام، مالیاتی ندارد، اما فروش آن دارای مالیات است. پس این که گفته می‌شود درآمدهای بورسی معاف از مالیات است هم جمله درستی نیست؛ چون مالیات این درآمدها چند بار پرداخت شده است.
بنابراین در مجموع برای در خرید سهام نیم‌درصد و در هنگام فروش سهام حدود یک درصد کارمزد پرداخت می‌کنیم. پس اگر یک سهمی را بخریم و حدوداً ۱.۵ درصد بالاتر، آن سهم حجم معاملات سهم در بورس را بفروشیم در واقع بدون اینکه هیچ سودی بدست بیاوریم فقط یک خریدوفروش سهام انجام داده‌ایم؛ نه چیزی از دست داده‌ایم و نه چیزی به دست آورده‌ایم.
همانطور که گفتیم، بابت خریدوفروش سهام مبالغی تحت عنوان کارمزد معاملات و مالیات کسر می‌شود که از آنها با عنوان کسورات یاد می‌شود. در جدول زیر شیوه محاسبات مربوط به کسورات در خریدوفروش سهام بورسی و صندوق آورده شده است.
هر ذی‌نفع چقدر کارمزد می‌گیرد؟
کارمزد معاملات بورس به کارگزاری و مالیات ختم نمی‌شود. روزنامه هفت صبح در گزارشی نوشته حجم معاملات سهم در بورس بود که خود شرکت بورس هم بخشی از مبلغ مورد معامله در بورس را برمی‌دارد. کارمزد شرکت سپرده‌گذاری از هر معامله حدود سه‌صدم درصد است که دوصدم درصد آن بر عهده فروشنده و یک‌صدم درصد آن بر عهده خریدار است. مدیریت فناوری هم از هر معامله ۲۵هزارم درصد کارمزد می‌گیرد که ۱۵ هزارم درصد آن برعهده فروشنده و یک‌صدم درصد آن بر عهده خریدار است. سازمان بورس برای نظارت بر معاملات، متحمل هزینه می‌شود و این هزینه را با دریافت کارمزد از معاملات جبران می‌کند. حق نظارت سازمان بر معاملات بازار بورس معادل شش‌صدم درصد است که نیمی از آن بر عهده خریدار و نصف دیگر بر عهده فروشنده است. البته این کارمزد در معاملات فرابورس کمتر است. تنها تفاوت کارمزد معاملات بورسی و فرابورسی همین جاست که حق نظارت سازمان در بازار فرابورس یک صدم درصد کمتر است.
فرابورس برای نظارت بر معاملات دوصدم درصد از خریدار و سه‌صدم درصد از فروشنده کارمزد می‌گیرد که جمعاً می‌شود پنج‌صدم درصد. اگر همه کارمزد و مالیات را با هم جمع کنیم می‌بینیم در حجم معاملات سهم در بورس یک معامله خریدوفروش سهام حدود ۱.۴۳ درصد کارمزد دریافت می‌شود که ۹۷۵هزارم درصد آن بر عهده فروشنده و ۴۶۴ هزارم درصد آن بر عهده خریدار است. با توجه به اینکه هر معامله جمعاً یک‌ونیم درصد کارمزد دارد، با خرید هر سهم باید از سود حداقلی یک‌ونیم درصدی مطمئن باشید. چراکه اگر یک سهم را هزار تومان بخرید و هزار و ۱۵ تومان بفروشید، عملاً هیچ تغییری در سرمایه شما ایجاد نشده و کل سودتان صرف پرداخت مالیات و کارمزد شده است.
۱۰ برابر شدن ارزش معاملات نسبت به سال گذشته
از ابتدای سال شاهد هجوم زیاد مردم به دفاتر پیشخوان برای دریافت کد بورسی هستیم. تا جایی که در ۲۵ روز نخست امسال ۶۵۲ هزار نفر در سامانه سجام ثبت‌نام کردند و جمع ثبت‌نام‌کننده‌ها در این سامانه به چهار میلیون و ۳۰۰ هزار نفر رسیده است. تعداد کسانی که از اول سال وارد بورس شده‌اند تا حدودی با کل سال ۹۸ برابری می‌کند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که از هفته پایانی فروردین به‌عنوان پیک هجوم مردم به کارگزاری‌ها، تا دیروز میانگین ارزش معاملات روزانه بورس هفت هزار میلیارد تومان است.
سال گذشته این موقع، ارزش معاملات بازار بورس در حدود هزار میلیارد تومان در روز بود که نشان می‌دهد، در یک سال اخیر میزان جابه‌جایی پول در بازار سرمایه ۱۰ برابر شده است. حالا سهامداران هر روز ۱۰ هزار میلیارد تومان سهام خریدوفروش می‌کنند و ۱.۴۴ درصد آن را یعنی حدود ۱۴۴ میلیارد تومان کارمزد و مالیات می‌پردازند. حال باید دید که با این رقم نسبت به سال گذشته تغییری در معاملات بورس و حداقل مشکل هسته معاملاتی رخ می‌دهد؟ سوال پایانی این است: حالا که درآمدهای سازمان بورس افزایش یافته است آیا این درآمدها برای توسعه خود بورس هزینه می‌شود و ما شاهد تحول در هسته‌ای که دیگر توان کافی برای پردازش تراکنش‌های بورسی را ندارد خواهیم بود؟ حجم معاملات سهم در بورس آیا سازمان بورس این درآمد را صرف توسعه زیرساخت‌های فناوری می‌کند یا صرف خرید ساختمان؟
با اینکه سال ۱۳۸۸ رشته روابط عمومی را انتخاب کردم، اما آمال و آرزوهایم با سازوکار این رشته سنخیتی نداشت و پا به دنیای خبرنگاری و روزنامه‌نگاری گذاشتم. در سال ۹۶ با قبولی در کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی علامه خواستم به حوزه سیاست و جامعه وارد شوم که بخت و اقبالم این بود تا در راه پرداخت با دنیای فناوری و فین‌تک آشنا شوم و حالا خبرنگار حوزه بورس این رسانه هستم.
حجم مبنا در بورس چیست؟
حجم مبنـا، حداقل تعداد سهام یک شرکت است که باید در طول روز، معامله شود تا قیمت آن سهم، بتوانـد براساس سقف دامنه نوسان، افزایش یا کاهش یابد.
به گزارش ایبِنا، درصورتی که تعداد سهام معامله شده یک شرکت در طول روز، کمتر از حجم مبنا باشد، به همان نسبت درصد نوسان قیمت آن سهم نیز کاهش خواهد یافت. در حال حاضر، حجم مبنای شرکت های پذیرفته شده در بورس، ۰۰۰۸/۰ «هشت ده هزارم» است «این عدد کنترل شود»، بنابراین، اگر به عنوان مثال تعداد کل سهام یک شرکت پذیرفته شده در بورس ۲۰ میلیون سهم باشد، تنها درصورتی قیمت سهام این شرکت در طول یک روز می تواند ۴ درصد افزایش یا کاهش داشته باشد که حداقل ۱۶ هزار سهم شرکت الف در طول روز، مورد داد و ستد قرار گیرد.
۱۶۰۰۰=۰.۰۰۰۸*۲۰۰۰۰۰۰۰
هدف از تعیین حجم مبنا، این است که سرمایه گذاران اطمینان داشته باشند نوسانات قیمت سهام، در نتیجه خرید و فروش تعداد مشخص و قابل توجهی سهام صورت گرفته است، چرا که در غیر اینصورت، معامله حتـی چند عدد سهم یک شرکت، می تواند قیمت سهام این شرکت در بورس را تحت تأثیر قرار داده و منجر به ایجاد قیمت های غیرواقعی و کاذب در بورس شود.
رابطه حجم معامله با قیمت سهام
یکی از گزینه هایی که بسیاری از افراد کنجکاو و با انگیزه برای سرمایه گذاری (enterprise) و کسب درآمد بیشتر، به آن توجه دارند، انواع بازار مالی (stoke markets) است که اخیرا بورس اوراق بهادار تهران و بازار فرابورس مورد بحث این روزها بوده و برای بسیاری به علت نداشتن دانش کافی، به جای محل بهره برداری از منابع مالی مازاد، تبدیل به محل بخت آزمایی شده است.
در حالی که اگر افراد، حداقل در مورد مسایل جاری در این بازار ها، کمی آگاهی داشته باشند و همان طور که در مقاله (فرضیه بازار کارا) اشاره شد، ورودشان به بازار بورس و فرا بورس و معاملاتشان بر اساس آگاهی و منطق باشد و نه رفتار دسته جمعی و از سر احساسات، می توان گفت که اگر سود هنگفتی! به دست نیاورند، زیان آنها به کمترین مقدار ممکن می رسد.
شاید از ظاهر واژه حجم معامله تصور کنیم به سادگی مفهوم آن را می دانیم چه رسد به درک رابطه آن با قیمت سهام و نوسان قیمت سهام. اما باید خدمتتان عرض کنیم که این تصور کاملا اشتباه است!
رابطه حجم معامله با قیمت سهام:
در این خصوص تعریف برخی از مفاهیم خالی از لطف نمی باشد:
حجم معامله: حجم معامله در هر روز، حاصل ضرب تعداد سهم فروخته شده در همان روز در قیمت بازاری سهام است.
قیمت ذاتی سهم: به قیمت حقیقی هر سهم گفته می شود که بر اساس ترازنامه، صورت سود و زیان, شاخص رشد صنعت مربوطه, جایگاه هر شرکت در صنعت مربوطه و چشم انداز شرکت مشخص می شود.
قیمت بازاری سهم: به قیمت مورد معامله هر سهم در هر روز کاری گفته می شود که حتما بیانگر ارزش واقعی سهم مورد نظر نیست. بلکه متاثر از همه عوامل اقتصادی و غیر اقتصادی تاثیر گذار بر قیمت سهام است و ممکن است از قیمت ذاتی سهم کمتر یا بیشتر باشد.
بازده سهم: به در آمد حاصل از سرمایه گذاری در هر سهم گفته می شود که ممکن است به صورت سود (بازده) یا زیان (ریسک) ظاهر شود.
نوسان بازده: به افزایش یا کاهش بازده سهم نوسان بازده گفته می شود.
تذکر! معمولا در بررسی و تصمیم گیری سرمایه گذاران برای ارزش گذاری و خرید سهام روند بازده سهم و نوسان آن را به جای قیمت سهم مورد توجه قرار می دهند.
یادآوری: همانطور که در فرضیه بازار کارا مطرح شد بازار سرمايه ای كه نوسانات منطقی بنابر عوامل بنيادی (مانند اطلاعات منتشره شركت ها) داشته باشد کارا می باشد.
تذکر: برای بررسی اطلاعات منتشره شركت ها در بازار سرمایه ایران به سامانه های tsetmc.com و codal.ir مراجعه شود.
پیشگامان بی نهایت مطالعه مقاله امکان سنجی (طرح توجیهی) را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
اهمیت درک رابطه حجم معامله سهام با قیمت و نوسان آن
اهمیت درک رابطه حجم معامله سهام با قیمت و نوسان آن:
مطالعه رابطه حجم معاملات با بازده سهام و نوسان بازده در بازار های مالی در ابتدا، باعث بهبود درک افراد از رابطه حجم و بازده سهام و بعد، باعث شناخت بهتر عملکرد بازار و پیش بینی تغییرات بازار سهام در آینده می شود. میزان تغییرات بازده، معرف میزان عدم اطمینان از کسب بازده است. به طور خلاصه حجم معاملات سهام و بازده انتظاری اثری متقابل و شاید تقویت کننده بر یکدیگر دارند:
نقدشوندگی:
هر چه حجم معاملات بالا تر باشد، نشان دهنده درجه نقد شوندگی بالای سهم است. پس این سهم مورد توجه و اعتماد بازار قرار می گیرد و از نظر سرمایه گذاران، بازده انتظاری بالا و امنیت سرمایه گذاری مطلوبی خواهد داشت. پس منابع مالی را به سمت خود جذب کرده و باعث ایجاد ثبات و بازده مطلوب در بازار می گردد.
توزیع بازده:
چگونگی توزیع بازده سهام (نوسان و پراکندگی بازده سهام از حول میانگین خود) قطعا بر گردش معاملاتی سهام تاثیر گذار خواهد بود به گونه ای که حجم بالای معاملاتی سهام (معمولا در شرکت های بزرگ) نشان دهنده این است که بازده سهام مورد نظر (در بلند مدت)، یک روند نسبتا با ثباتی داشته که موجب جلب اطمینان و منابع سرمایه گذاران شده و اگر شاهد نوسان بازده سهام باشند موجب بی اعتمادی نسبت به سهم مورد نظر می گردد و نقدینگی از آن سهم خارج می شود در نتیجه حجم معامله کاهش می آید.
حباب بازار:
چنان چه بازده سهم دچار نوسانات افسار گسیخته و بدون دلیل بنیادی شود, در بلند مدت اعتماد نسبت به سهم مورد نظر از بین رفته و با خروج نقدینگی به سمت دیگر سهم ها یا بازار های موازی مواجه می شویم که این امر به کاهش حجم معاملات می شود.
نکته: باید دانست که تفاوت در چگونگی رابطه بین حجم معامله و قیمت سهام در بازه های زمانی مختلف، تفاوت دارد. به طوری که در بازه های زمانی کوتاه رابطه دقیقی بین حجم معامله و بازده سهام وجود ندارد؛ اما در بازه های زمانی بزرگتر (طولانی مدت) این دو فاکتور (حجم معامله و بازده سهام) بر یکدیگر اثر گذار خواهند بود.
بررسی میزان و جهت این تاثیر می تواند اهمیت بسزایی به منظور درک بهتر حرکات قیمت سهام، انتخاب پرتفوی مناسب و… در تحلیل خردتر در سطح شرکت سهامداران بخصوص سهامدارن حقیقی فراهم می کند که این وظیفه تحلیل گران خبره مالی است.
تذکر: تفسیر اطلاعات قابل دسترس شرکت ها یا بازار ها و قیمت سهام، انتظارات سرمایه گذاران را از عملکرد آینده شرکت مشخص کرده و بر حجم معاملات تاثیر می گذارد. به طوری که تعبیر و تفسیر مختلف فعالان بازار سرمایه نسبت به اطلاعات جدید (اخبار خوب و بد)، جهت قیمت ها را مشخص خواهد کرد.
بر خلاف قیمت هاي سهام، به روز شدن انتظارات سرمایه گذاران (دید مثبت یا منفی نسبت به بازار) همیشه منجر به افزایش حجم معاملات خواهد شد که در مجموع عکس العمل سرمایه گذاران را به اخبار نشان می دهد.
سخن آخر:
این تصور که ابزار ها و مفاهیم مالی را به سادگی و بدون داشتن سواد کافی می توان تحلیل و تفسیر نمود، مثل این است که هر کس تصور کند چون انسان است پس به راحتی و به خودی خود می تواند دست به معاجه و جراحی بزند. پس همیشه بهتر است قبل از ورود به عرصه پیچیده و حساس مالی از قبل اطلاعات و دانش لازم را دریافت کرده و قطعا از راهنمایی و مشاوره متخصصین و شرکت های مالی مورد تایید نهاد های رسمی بهره مند شویم. زیرا اطلاعات ما برای تحلیل مسائل مالی کافی نبوده و نیاز به ابزار های پیچیده و دقیق تحلیل های مالی و پیش بینی آینده این بازار ها دارد.
نگارش: سعید بشیری راد
به منظور کسب اطلاعات بیشتر، مطالعه مقاله بودجه ریزی را به شما عزیزان پیشنهاد می نماییم.
تاثیر حجم معاملات و زمان در تحلیل تکنیکال
حجم، عبارت است از تعداد معاملات خرید و فروشی که در یک بازه زمانی (مثلا یک روز کاری) انجام می شود. به دلیل اینکه ممکن است گاهی حتی الگوهای معتبر و قابل اطمینان نیز به درستی عمل ننمایند، حجم معاملات می تواند به عنوان ابزار دیگری برای تشخیص و تایید آنچه که در بازار و به صورت ویژه در الگوی مورد نظر حجم معاملات سهم در بورس اتفاق می افتد، بکار گرفته شود؛ به عبارت دیگر از حجم معاملات می توان جهت تصدیق و یا مردود دانستن الگوهای مختلف بازار استفاده نمود (شکل).
شکل 1. در این نمودار با بررسی رفتار حجم تشکیل الگوی سر و شانه تأیید شده است.
اعتقاد بر این است که حجم می بایست در جهت قیمت افزایش پیدا کند. اگر روند غالب قیمت به طرف بالاست، حجم می بایست در حرکات مثبت سنگین تر (بیشتر) و در حرکات منفی سبک تر (کمتر) باشد و بالعکس در روند نزولی حجم می بایست در ریزش سنگین تر (بيشتر) و در رویش سبک تر (کمتر) باشد.
شکل 2: در یک روند صعودی حجم در هنگام رویش افزایش و در هنگام ریزش کاهش می یابد.
این قضیه از نگاه عقل و منطق نیز صحیح به نظر می رسد چون در روند صعودی، تعداد خریداران می بایست بیشتر از تعداد فروشندگان و در روند نزولی، تعداد فروشندگان بیشتر از تعداد خریداران باشد. اما اگر حجم در جهت قیمت افزایش نیابد این می تواند اخطاری باشد مبنی بر اینکه روند، قوت و رمق خود را از دست داده و ممکن است به زودی تثبیت قیمت یا شاید یک بازگشت قیمت اتفاق بیافتد. برای مثال اگر در یک روند صعودی همزمان با افزایش قیمت، حجم معاملات شروع به کم شدن کند لیكن در انتهای موضعی قیمت حجم افزایش یابد (در مقایسه با حجم معاملات در زمان افزایش قیمت ) می توان این موضوع را زنگ خطری مبنی بر کمرنگ شدن قدرت خریداران و قوی تر شدن جناح فروشندگان دانست؛ یعنی اخطار تضعیف روند و یا حتی بازگشت آن.
عکس این حالت نیز در روند نزولی قیمت درست است. اگر حجم معاملات در هنگام نزول قیمت (که در اثر فروش های عمده به وجود می آیند) شروع به کم شدن کند و معاملات بیشتری روی رالی ها اتفاق بیافتد، نشانگر این است که روند قیمت مورد تردید واقع شده و خریداران شروع به مطرح کردن نقش خود کرده اند. در جدول زیر حالات مختلف رفتار قیمت و حجم را مشاهده می نمایید:
حالات مختلف رفتار قیمت و حجم
به طور کلی حالتی که نشانگرهای تکنیکال مانند حجم معاملات در جهت عکس قیمت حرکت می کند، واگرایی نامیده می شود (شکل 3). این موضوع یکی از دلایلی است که حجم در زمان تردید و بی تصمیمی بازار تمایل به کم شدن دارد. در زمان حرکات فرعی بازار، اغلب معامله گران از خرید و فروش خودداری می کنند و ترجیح می دهند منتظر بمانند تا در صورت تشخیص یک روند نزولی در آینده سهم، هر چه زودتر با فروش، از آن موقعیت فرار کنند. به غیر از این موضوع که در مواقع بی تصمیمی بازار معمولا حجم معاملات کم می شود، بررسی حجم معاملات در دوران بی تصمیمی می تواند نشانه هایی از روند آتی قیمت باشد؛ به این صورت که با مقایسه قدرت خریداران و فروشندگان می توان غلبه یک گروه بر دیگری را حدس زد. مشاهده اینکه آیا در روزهای مثبت حجم سنگین تری وجود دارد یا در روزهای منفی، می تواند برای موضع گیری در دوره حرکت نوسانی قیمت (و یا حتی شکل گیری الگوی آینده) مناسب باشد. منظور این است که اگر حجم معاملات بیشتری در روزهای مثبت وجود داشته باشد (نسبت به روزهای منفی)، احتمالا خریداران جدی تر هستند و وضعیت محتمل برای آینده بازار یک صعود به سمت بالا است. عکس این موضوع نیز درست است. اگر حجم در روزهای منفی سنگین تر است، بازار با احتمال بیشتری به سمت پایین سقوط می کند.
شکل 3: واگرایی بین قیمت و حجم موجب شکست خط روند شده است.
با توجه به مطالب بالا، حجم در اغلب اوقات می تواند نشانه واضحی از بازگشت های بالقوه را فراهم سازد، مخصوصا زمانی که به عنوان یکی از محاسبات نواحی حمایت و مقاومت در نظر گرفته شود. مهم ترین مفهوم حجم در نواحی بازگشتی این است که به دنبال یک حداکثر آن باشیم. زمانی که یک میله حجمی بسیار بزرگ را مشاهده کردیم، چه در هنگام صعود قیمت و چه در هنگام نزول قیمت، بایستی فرض کنیم که قیمت دچار خستگی و بی رمقی شده است. البته به این نکته توجه کنید که بازگشت نیز بایستی در نزدیکی این نقطه خستگی رخ دهد. گرچه تشکیل یک میله حجمی بلند در ناحیه بازگشتی، همیشه موجب بازگشت نمی شود لیکن وجودش در این ناحیه، احتمال تغییر روند را افزایش می دهد. در نتیجه آگاهی در مورد چنین پدیده ای از اهمیت ویژه ای برخوردار است چرا که آن مهم ترین و جدی ترین نشانه بازگشت قیمت محسوب می شود.
نقش مؤلفه زمان در تحلیل تکنیکال
بسیاری از مفاهیم تحلیل تکنیکال روی تغییرات قیمت نسبت به زمان تمرکز دارند. به تأثیر زمان در نمودار های زیر توجه کنید: هر کدام از این دو نمودار افزایش قیمت سهم از حجم معاملات سهم در بورس ۲۵ تا حدود ۴۵ دلار را نشان می دهد. شکل نخست افزایش پیوسته قیمت سهام شرکت Merck در یک دوره ۱۲ ماهه را نشان می دهد. این نمودار نشان می دهد که سهامداران دائما از حرکت صعودی ارزش سهم اطمینان داشته اند.
سهام شرکت Disney
همان گونه که در شکل دوم مشاهده می کنید قیمت سهام شرکت Disney هم از حدود ۲۵ تا ۴۵ دلار حرکت کرده است، ولی این رشد در دو مرحله اتفاق افتاده است. این نشان می دهد که در دو وضعیت ویژه، سرمایه گذارها باور کرده اند که قیمت سهم باید به بالا حرکت کند. ولی به دنبال رشد اول، یک بازه زمانی باید بگذرد تا سرمایه گذارها قیمت جدید را باور کنند و آنگاه سهم آماده حرکت صعودی بعدی شود.
توقف موقتی بعد از رشد سریع اول در قیمت Disney یک اتفاق عادی محسوب می شود، چرا که مردم با پذیرش آنی قیمت جدید مشکل دارند، ولی پس از گذشت زمان آن را می پذیرند. سهمی که روزی گران قیمت به نظر می رسید، امکان دارد یک روز به واسطه تغییرات تدریجی در انتظارات سهامداران، ارزان به نظر بیاید . یکی از مزیت های جالب نمودارهای نقطه و رقم نیز همین مطلب است، زیرا این نمودارها گذر زمان را به طور کلی نادیده می گیرند و فقط تغییر در قیمت را نشان حجم معاملات سهم در بورس می دهند.
منبع: کتاب مرجع کامل تحلیل تکنیکال در بازارهای سرمایه نوشته دکتر علی محمدی
چرا افزایش ساعت معاملات در بورس و فرابورس مفید است؟
همایون دارابی مدیرعامل شرکت سبدگردان داریوش در گفت‌وگو با پایگاه خبری بورس 24 به مزیت‌های افزایش ساعت معاملاتی در بازار سهام اشاره کرد و گفت: افزایش ساعت معاملات از جمله تصمیم‌هایی به شمار می‌رود که در حال حاضر بازار به آن احتیاج دارد؛ چراکه ساعت معاملات بازار ایران به دلیل اختلاف با بازارهای مهم جهانی، اکثر سرمایه‌گذاران و به‌خصوص تحلیلگران را دچار مشکل می‌کند.
بورس24 : بازارهای ایران در دو بخش اوراق بهادار و همچنین کالایی نیازمند تطبیق ساعتی و تقویمی با بازارهای جهانی هستند تا با پوشش این تفاوت زمانی موجود بین بازارها، تحلیلگران و فعالان بازار سهام فرصت بیشتری برای آنالیز داده‌های بازارهای جهانی داشته باشند، به‌این‌ترتیب هرچقدر ساعت معاملاتی بازتر شود حجم معاملات نیز افزایش خواهد یافت.
همایون دارابی، مدیرعامل شرکت سبدگردان داریوش در گفت‌وگو با پایگاه خبری بورس24 به مزیت‌های افزایش ساعت معاملاتی در بازار سهام اشاره کرد و گفت: افزایش ساعت معاملات از جمله تصمیم‌هایی به شمار می‌رود که در حال حاضر بازار به آن احتیاج دارد؛ چراکه ساعت معاملات بازار ایران به دلیل اختلاف با بازارهای مهم جهانی، اکثر سرمایه‌گذاران و به‌خصوص تحلیلگران را دچار مشکل می‌کند.
وی با تأکید بر اینکه بازارهای ما در هر دو بخش اوراق بهادار و همچنین معاملات کالایی نیازمند تطبیق ساعتی و تقویمی معاملات با بازارهای جهانی است، گفت: در بخش سهام، ساعت معاملاتی محدود است، البته بازار اوراق بدهی و صندوق‌های فرابورسی تا ساعت 15:00 فعال هستند که این افزایش ساعت معاملات تجربه خوبی بود و نشان داد بازار سهام نیز ظرفیت این افزایش را دارد.
وی به اختلاف سه ساعت و نیمه بازارهای ایران با بازارهای اروپایی به‌ویژه لندن (بازار LME ) اشاره کرد و گفت: با افزایش ساعت بازارها می‌توانیم تطبیق ساعتی بیشتری با بازارهای بین‌المللی داشته باشیم.
دارابی همچنین ساعت فعلی را عاملی برای محدود شدن دسترسی افراد به بازار دانست و گفت: زمان شروع و پایان بازار در اوج ساعت کارهای اداری و فعالیت‌های آموزشی است.
وی با تأکید بر اینکه بازار سرمایه ظرفیت افزایش ساعت معاملاتی حتی تا ساعت 15:00 را دارد، گفت: قطعا هر چقدر این زمان بازتر باشد تعداد بیشتری از سرمایه‌گذاران بدون نیاز به آن که در اوج فعالیت‌های روزانه در جریان بازار سرمایه قرار بگیرند، وارد بازار می‌شوند و فعالیت برای عموم تسهیل خواهد شد.
مدیرعامل سبدگردان داریوش افزایش ساعت معاملات را باعث افزایش حجم معاملات دانست و افزود: این اتفاق می‌تواند زمان بیشتری را برای تحلیل داده‌ها به فعالان بازار بدهد.
وی با اشاره به اینکه بازار سرمایه نیاز دارد به لحاظ تقویمی نیز با تصمیم‌گیری جدیدی مواجه شود، گفت: بازار سرمایه در کشور ما روزهای پنجشنبه و جمعه تعطیل است، بازارهای جهانی نیز روزهای شنبه و یک‌شنبه تعطیل هستند و درواقع فقط سه روز تطبیق تاریخی بازارها را داریم، درصورتی‌که بازار سرمایه ایران در حجم معاملات سهم در بورس روز پنجشنبه نیز فعال باشد می‌تواند تا حدودی با بازارهای جهانی مطابقت بیشتری پیدا کند.
از شنبه آینده ساعات معاملات فرابورس ایران به 4 ساعت افزایش پیدا می کند و تا ساعت 13 معاملات در این بازار جریان دارد.
پیش از این حدود 400 فعال بازار سرمایه در یک نظرسنجی بورس24 با افزایش ساعت معاملات موافقت کرده بودند.
آخرین افزایش ساعت معاملات مربوط به دوران علی صالح آبادی است که طی آن تایم معاملات با نیم ساعت افزایش به 12:30 دقیقه رسیده بود.
لزوم افزایش نقد شوندگی ، نزدیک شدن به استاندارد های جهانی ، افزایش حجم معاملات ، انطباق با ساعت کار بازار ارز برای سهم های دلاری و افزایش زمان برای انجام معاملات بلوک و عمده از دلایل این اقدام فرابورس ایران به شمار می رود.
دیدگاه شما