آشنایی با Swap

قرارداد معاوضه یا سواپ (SWAP) چیست؟

سرویس توکن سواپ چیست؟ با چگونگی تبدیل توکن‌ها آشنا شوید

نوآوری در صنعت ارزهای دیجیتال به‌ویژه در فرآیندهای ساده و یکپارچه برای مدیریت، ذخیره، خرید و استفاده از دارایی‌های دیجیتال، روز به روز در حال رشد است. یکی از این پیشرفت‌های نوآورانه توکن سواپ (تبدیل توکن) است که برای کاهش هزینه‌های بسیار بالا و زمان مورد نیاز برای مبادله یک دارایی کرپتویی با دارایی دیگر طراحی شده است.

این موضوع مشهود به طور مستقیم تجربه کاربر را بهبود بخشیده و برخی از پیچیدگی‌هایی را که به بخش در حال ظهور نسبت داده می‌شود، از بین می‌برد. در این مقاله، در مورد نحوه کارکرد مبادله توکن‌ها و چگونگی انطباق آنها با کل صنعت رمز ارزها صحبت خواهیم کرد.

توکن سواپ (Token Swap) چیست؟

توکن سواپ دارای دو تعریف مشخص در حوزه ارزهای دیجیتال است. اولین مورد به معنی تبادل فوری یک ارز رمزنگاری شده با ارز دیگر، بدون نیاز به استفاده از پول فیات در صرافی‌هاست. این تعریف شامل عملکرد پلتفرم‌هایی مانند Changelly ،Shapeshift و Airswap است.

تعریف دوم مبادله توکن، حول مهاجرت پروژه‌ها یا پلتفرم‌ها از یک بلاک چین به بلاکچین دیگر و الزامات تعویض توکن است که غالبا با تغییر زنجیره همراه است. در این حالت، یک پروژه به دلایلی انتخاب کرده است که شبکه عملیاتی خود را به بلاکچین دیگری به منظور ایجاد استانداردهای منحصر به فرد توکن تغییر دهد.

به همین ترتیب، تیم توسعه باید زمینه را برای سرمایه‌گذاران و کاربران فراهم کند تا توکن بومی پروژه را با رمز ارز دیگری که با شبکه جدید بلاک چین سازگار است، تعویض کنند. این همان فرآیندی است که آن را توکن سواپ یا تعویض توکن می‌نامیم.

تبدیل توکن چگونه انجام می‌شود؟

همانطور که قبلا ذکر شد، در این مورد به جای استفاده از رویکرد اغلب ناکارآمد و زمانبر تبدیل دارایی دیجیتال به فیات، قبل از استفاده از پول فیات برای خرید کوین مورد نظر، از سرویس تبادل کریپتو با کریپتو استفاده می‌کند. در بیشتر موارد، این راه حل دروازه آسان‌تری برای ارزهای دیجیتال با سرمایه کم بازار فراهم می‌کند.

به عنوان مثال، اگر می‌خواهید ارز COMP خود را با ارز ZIL مبادله کنید، متوجه خواهید شد که صرافی‌هایی که جفت ارز COMP/ZIL را ارائه می‌دهند، بسیار کم هستند. به همین ترتیب، ممکن است ابتدا مجبور باشید که توکن‌های COMP خود را با ارزهای فیات یا سایر کوین‌های معروف مانند بیت کوین، اتر و USDT معامله کنید و سپس این رمز ارزهای معروف را مستقیما با ZIL مبادله کنید.

متوجه هستید که این فرآیند طولانی و از نظر هزینه به صرفه نیست. برای انجام چنین معامله‌ای باید بیش از یک بار کارمزد پرداخت کنید. همچنین، ارزیابی این که چگونه نوسان قیمت می‌تواند بر سودآوری معامله شما تاثیر بگذارد، غیرممکن است. به یاد داشته باشید که قیمت دارایی‌های کریپتویی اغلب بی‌ثبات است. بنابراین، روش مذکور می‌تواند دستیابی به نقطه ورود مناسب را برای شما دشوار کند.

با توجه به این معایب، صرافی‌ها، کیف پول‌ها و سایر پلتفرم‌ها امکان ایجاد قابلیت‌های فوری انتقال توکن را فراهم کردند. با این کار، کاربران می‌توانند یک دارایی رمزنگاری شده را به طور مستقیم با دارایی دیگر مبادله کنند. تمام کاری که شما باید انجام دهید، این است که مبلغی را که می‌خواهید مبادله کنید وارد کنید و جفت ارز معاملاتی مورد نظر شما توسط سرویس توکن سواپ فورا پردازش آشنایی با Swap و تبدیل شود. با این شکل معامله، شما فقط باید یک بار کارمزد تراکنش پرداخت می‌کنید.

بسترهای نرم افزاری دارای سرویس توکن سواپ ، یک درگاه کریپتو به کریپتوی راحت و ایمن را ارائه می‌دهند: شما می‌توانید تمام مبادلات مورد نظر خود را از طریق انواع کیف پول‌ها انجام دهید. بسته به ویژگی‌های والت، ممکن است نیازی به انتقال کوین‌های خود به سرویس تبدیل توکن یا صرافی نداشته باشید. ارائه دهندگان کیف پول غالبا از سرویس تعویض کریپتو استفاده می‌کنند تا کاربران بتوانند ارزهای خود را به طور ایمن از طریق کیف پول شخصی خود مبادله کنند.

اساسا، آنچه چنین سرویس‌های سواپ توکن به ارمغان می‌آورند، سادگی، سرعت، مقرون به صرفه بودن و امنیت است. برخی از این پلتفرم‌ها حتی تا جایی پیش رفته‌اند که کاربران می‌توانند ارزهای دیجیتال را با کارت‌های اعتباری یا نقدی خریداری کنند.

نمونه‌هایی از راه حل‌های ارائه شده برای خدمات توکن سواپ اختصاصی شامل Changelly ،Shapeshift ،ChangeNow و Simpleswap هستند. صرافی‌ها و کیف پول‌ها نیز شروع به ایجاد سرویس تبدیل توکن درون پلتفرم خود کرده‌اند. علاوه بر این، رشد ناگهانی دیفای در سال ۲۰۲۰ باعث ظهور راه حل‌های تعویض توکن در امور مالی غیرمتمرکز (Defi) شد. همین روند در حال حاضر در بازار NFT نیز گسترش یافته است. در مورد تعویض توکن، گزینه‌ها عملا نامحدود هستند.

به دلیل رشد سرویس‌های انتقال (Swapping)، در نظر گرفتن احتیاط‌های لازم قبل از انتخاب یک سرویس، اهمیت بیشتری پیدا کرده است. مواردی که باید مورد توجه قرار گیرد، شامل وجود مجموعه‌ای گسترده از جفت رمزارزها، قدرت امنیتی پلتفرم و سرعت تبدیل توکن‌هاست.

شایان ذکر است که برخی از سرویس‌ها با ارائه نرخ‌های ثابت سواپ که از ابتدای شروع تراکنش تا نهایی شدن آن حفظ می‌شوند، Slippage (تفاوت بین قیمت مورد انتظار معامله مورد نظر و قیمت انجام معامله) را از بین می‌برند. تنها شرط چنین پیشنهادی این است که ممکن است مجبور شوید کارمزد تراکنش بالاتری را پرداخت کنید.

آینده سرویس‌های تبادل توکن

در حالی که بیت کوین همچنان دارایی دیجیتالی برای بسیاری از سرمایه گذاران جدید است، تلاش آنها ورود به بازار آلت کوین‌هاست که در نهایت آنها را در معرض فرصت‌های بی‌شماری قرار می‌دهد که در دنیای ارزهای دیجیتال نهفته است. اینجا مکانی است که سرویس‌های توکن سواپ وارد صحنه می‌شوند. آنها تجربه کاربر را بهبود می‌بخشند و مکانیزمی را برای ورود کاربران فاقد تخصص فنی به بازار آلتکوین‌ها ایجاد می‌کنند.

همانطور که صنعت کریپتو همچنان به سمت جذب رسانه‌های اصلی گرایش پیدا می‌کند، انتظار می‌رود که خدمات تعویض توکن برجسته‌تر شود. با این حال، این انتظار فشار بیشتری به ارائه دهندگان خدمات برای بهبود پیشنهاداتشان وارد می‌کند. مسئولیت افزایش امنیت، افزایش سرعت تعویض و ارائه ویژگی‌های کاربر محور بیشتر بر عهده آنها است.

جمع بندی

خدمات توکن سواپ نقشی اساسی در انقلاب صنعت کریپتو دارند. آنها موانع مشترک ورود به بازار آلتکوین را از بین می‌برند. در برخی موارد، این راه حل‌ها دروازه ورود راحت‌تری برای ارزهای دیجیتال با حجم بازار کم فراهم می‌کنند. با توجه به این که سرویس‌های تبدیل توکن ساده، سریع و نسبت به دیگر صرافی‌ها از پیچیدگی کم‌تری برخوردارند، باید بدانیم که خدمات تعویض توکن همچنان در صنعت رمزارزها برجسته خواهند بود.

سواپ (Swap) یا نرخ بهره شبانه چیست و چطور محاسبه می‌شود؟

آیا می‌دانید نرخ بهره شبانه یا سوآپ چیست؟! تصور کنید در شرایط بسیار مناسبی وارد یک معامله شده اید و بعد از چند روز ۵۰۰ دلار سود کرده‌اید. اما ناگهان میبینید که بخش زیادی از سودتان تحت عنوان نرخ بهره به شما تعلق نمیگیرد!! هیچ‌کس دوست ندارد در یک چنین موقعیتی قرار گیرد!‌

یکی از چیزهایی که هر تریدر بازار فارکس همیشه باید به آن توجه داشته باشد این است که چقدر بابت هر معامله به بروکر میدهد. اگر حواستان به این مسأله نباشد ممکن است متحمل ضرر زیادی شوید و یا مجبور شوید هرچه سود کرده‌اید را به بروکر بپردازید! بروکر به صورت کلی تحت سه عنوان می‌تواند از تریدر پول بگیرد.

اسپرد تقریبا همیشه وجود دارد اما کمیسیون و سوآپ خیر. بسته به بروکر و حساب‌های متنوع آن نرخ کمیسیون متفاوت خواهد بود. اما سوآپ چیست؟ در ادامه به بررسی سوآپ می‌پردازیم.

آشنایی با سواپ (Swap) یا نرخ بهره شبانه

سواپ (Swap) تفاوت میان نرخ‌های بهره است و معمولاً واژه‌ای است که در بازار ارز بیشتر به کار می‌رود. البته کارگزاری‌هایی که امکان معامله CFD هم دارند از نرخ‌های بهره استفاده می‌کنند. اگر عمر معاملات شما زیر یک روز باشد و معاملات را قبل از پایان روز ببندید، نیازی به دانستن نرخ بهره نخواهید داشت.

با این حال اگر عمر معاملات شما بیش از یک روز است و معمولاً معاملات را تا چند روز باز نگه می‌دارید، نرخ سواپ برای شما اهمیت خواهد داشت. نرخ بهره می‌تواند سود و یا زیان جانبی را به معاملات شما تحمیل کند.

ازآنجایی‌که معامله در بازار ارز شامل خریدوفروش هم‌زمان ارز دو کشور است، تفاوت نرخ بهره میان دو کشور نشانگر نرخ سواپ خواهد بود. اگر معامله شما تا فردا باز بماند، بسته به اینکه نرخ بهره معامله منفی یا مثبت است، سود یا زیان نهایی معامله تغییر خواهد کرد.

معمولاً به نرخ بهره (Swap) هزینه گذار قرارداد شبانه برای معاملات باز هم گفته می‌شود. معمولاً نرخ‌های سواپ برای هر شب محاسبه می‌شود اما در شبهای چهارشنبه این نرخ سه برابر می‌شود.

نرخ سواپ چگونه محاسبه می‌شود؟

در تئوری زمانی که شما ارزی با نرخ بهره بالا را خریداری می‌کنید و ارز با نرخ بهره پایین را می‌فروشید، نرخ بهره مثبت خواهد بود. در این نوع معامله در واقع شما ارز با نرخ بهره پایین را قرض گرفته‌اید و آن را به دارایی با نرخ بازدهی بالاتر تبدیل کرده‌اید (آربیتراژ نرخ بهره). در مقابل اگر ارز با نرخ بهره پایین را خریداری نمایید و ارز با نرخ بهره بالا را بفروشید، نرخ سواپ منفی خواهد بود. به طور مثال جفت ارز USDJPY را در نظر بگیرید.

نرخ بهره شبانه سالانه آمریکا در حال حاضر ۲٫۵۰ درصد است و نرخ بهره ژاپن منفی ۰٫۱۰ درصد. زمانی که شما USDJPY را خریداری می‌کنید، یعنی در حال فروش ین ژاپن و خرید دلار آمریکا هستید. در این صورت نرخ بهره برابر است با تفاوت ۲٫۵۰ و منفی ۰٫۱۰ که می‌شود مثبت ۲٫۶۰ درصد (در سال).

اما اگر در همین جفت ارز معامله فروش بزنید، یعنی دلار آمریکا را فروخته و ین ژاپن خریداری کنید، نرخ بهره شبانه برابر منفی ۰٫۱ منهای ۲٫۵۰ درصد خواهد بود (منفی ۲٫۴۰ درصد). اما در عمل نرخ بهره می‌تواند با چنین فرمولی تفاوت داشته باشد. در واقع نرخ بهره توسط نهادهایی تعیین می‌شود که نقدینگی را فراهم می‌کنند و به همین دلیل نرخ سواپ می‌تواند با نتیجه فرمول بالایی متفاوت باشد.

اطلاعات مربوط به نرخ سواپ را از متاتریدر پیدا کنید

اگر از پلتفرم متاتریدر استفاده می‌کنید، پیدا کردن نرخ بهره شبانه جفت ارزها کار آسانی است. تنها کافی است در پنجره Market Watch روی نماد معاملاتی راست کلیک کنید و از منوی باز شده Specification را انتخاب کنید. پنجره‌ای با همین نام باز خواهد شد. در این پنجره می‌توانید اطلاعات مربوط به نرخ بهره جفت ارز را پیدا کنید.

ابتدا پنجره Market Watch را باز کنید. برای این کار تنها کافی است کلیدهای میانبر Ctrl+M را فشار دهید و یا اینکه از منوی View گزینه Market Watch را کلیک کنید. در پنجره Market Watch جفت ارز یا نماد معاملاتی را که می‌خواهید بررسی کنید انتخاب و روی آن راست کلیک کنید و گزینه Specification را انتخاب کنید.

در پنجره Specification به دو فیلدی که در تصویر علامت زده شده نگاه کنید. فیلد Swap Long نشانگر نرخ بهره برای معاملات خرید در این جفت ارز است. فیلد Swap Short نشانگر نرخ سواپ برای معاملات فروش است. این نرخ بهره برای یک شب محاسبه می‌شود نه برای یک سال. برای محاسبه ارزش سواپ می‌توانید از فرمول زیر استفاده کنید:

ارزش سواپ: (۰٫۰۰۰۰۱ تقسیم‌بر نرخ فعلی ارز) * (حجم معامله (بر اساس لات) * نرخ سواپ)
به طور مثال اگر نرخ ارز USDJPY برابر ۱۰۸٫۵۰ باشد و شما دو لات خرید کرده باشید، ارزش سواپ برای یک شب برابر خواهد بود با (موجودی حساب بر اساس دلار آمریکاست)

محسابه سواپ در چهارشنبه شب: توجه داشته باشید که در روزهای چهارشنبه نرخ بهره را باید سه برابر حساب کنید، چون‌که تسویه معاملات اسپات فارکس سه روزه است و تسویه معاملاتی که چهارشنبه شب باز بوده است به روزهای شنبه و یکشنبه می رسد که بازار تعطیل است، بنابر این سواپ این سه شب نیز در آن اعمال می‌شود. به همین دلیل در شبهای چهارشنبه نرخ بهره را سه برابر حساب می‌کنند.

آیا باید نگران نرخ سواپ بود؟

برای معاملاتی که عمر زیر یک روز دارند نباید زیاد به نرخ بهره فکر کرد، چون‌که به این گونه معاملات نرخ سواپی اعمال نمی‌شود (مگر اینکه معامله بعد از تغییر روز معاملاتی کارگزار بسته شود). اما برای معامله‌گرانی که موقعیت‌های معاملاتی را بیشتر از یک روز باز نگه می‌دارند، باید نرخ سواپ معامله را در معاملات خود لحاظ کنند.

نرخ بهره می‌تواند برای سرمایه‌گذاران یک امتیاز محسوب می‌شود. در واقع شما می‌توانید به کمک نرخ بهره بخشی از هزینه‌های معامله یا در برخی موارد کل هزینه معامله مثل کمیسیون یا اسپرد معامله را پوشش دهید. البته به شرطی که نرخ بهره مثبت باشد. با این حال اگر نرخ بهره منفی باشد، هزینه معامله هم به نوعی افزایش خواهید یافت.

Swap چیست | مفهوم سواپ | نرخ بهره شبانه در فارکس

سواپ مقدار بهره ای است که در انتهای یک روز کاری ، در صورتی که درصد بهره مثبت باشد به حساب سرمایه گذار واریز می‌شود ؛ و در صورتی که منفی باشد از حساب سرمایه گذار کسر خواهد شد.

اگر عمر معاملات تریدر کمتر از یک روز باشد و معاملات را قبل از پایان روز کلوز کند، عملا نیازی به دانستن نرخ سواپ نخواهد داشت. اما اگر عمر معاملات تریدر بیشتر از یک روز باشد و معمولاً معاملات را تا چند روز باز نگه می‌دارد، نرخ سواپ برای آن شخص اهمیت خواهد داشت چرا که نرخ سواپ می‌تواند سود و یا زیان جانبی را به معاملات باز وارد کند.

نرخ سواپ چگونه محاسبه میشود؟

نرخ سواپ توسط نهادهایی تعیین می‌شود که نقدینگی را فراهم می‌کنند و جواب این سوال رابطه مستقیمی با نرخ بهره بانک‌های کشورهای مختلف دارد. همانطور که میدانیم در بازار فارکس ارزها بصورت «جفت ارز» مبادله میشوند و در این بازار هم سواپ مثبت و هم سواپ منفی وجود دارد.

سواپ مثبت :

اگر شما ارزی با نرخ بهره بالا را خریداری می‌کنید عملا ارز با نرخ بهره پایین را می‌فروشید ، در نتیجه نرخ سواپ مثبت خواهد بود و هنگام ورود به روز جدید کاری این مقدار سواپ مثبت به حساب شما واریز میشود.

سواپ منفی :

اگر شما ارزی با نرخ آشنایی با Swap بهره پایین را خریداری می‌کنید عملا ارز با نرخ بهره بالا را می‌فروشید ، در نتیجه نرخ سواپ منفی خواهد بود بود و هنگام ورود به روز جدید کاری این مقدار سواپ منفی از حساب شما کسر خواهد شد.

فرمول ارزش سواپ :

(۰٫۰۰۰۰۱ تقسیم‌بر نرخ فعلی ارز) * (حجم معامله (بر اساس لات) * نرخ سواپ) = ارزش سواپ

اگر در چهارشنبه شب ، پوزیشن بازی داشته باشید، نرخ سواپ برای شما سه برابر محاسبه میشود. چون تسویه معاملات spot فارکس سه روزه میباشد و تسویه معاملاتی که چهارشنبه شب باز بوده است به روزهای شنبه و یکشنبه می رسد که بازار فارکس تعطیل میباشد و پس از تعطیلی تسویه انجام می شود. درنتیجه سواپ این دو شب نیز در آن اعمال می‌شود. به همین دلیل در شبهای چهارشنبه نرخ سواپ سه برابر محاسبه میشود.

چگونه سواپ منفی پرداخت نکنیم؟

تا به اینجای مقاله آموختیم که نرخ سواپ می‌تواند سود و یا زیان جانبی را به معاملات باز وارد کند. حال اگر جزو آن دسته از معامله گرانی هستید که نگران پرداخت سواپ منفی هستید برای شما پیشنهادی داریم. شما میتوانید حساب فری سواپ در بروکر آمارکتس افتتاح کنید و از پرداخت سواپ منفی معاف شوید. این نوع حساب اسلامی فارکس میباشد و هیچ نوع سواپی بر روی اکانت محاسبه نمیشود. لازم به ذکر است که حساب فری سواپ دارای اسپرد کم و منصفانه ای میباشد.

برای دریافت 20 درصد بونوس بر روی ثبت نام در آمارکتس کلیک کنید و در بروکر رگوله شده ثبت نام نمایید.

مشاهده سواپ نمادها و جفت ارزها در متاتریدر

در داخل متاتریدر از منوی View گزینه Market Watch را باز نمایید. سپس در پنجره Market Watch جفت ارز یا نماد مدنظرتان را انتخاب و روی آن راست کلیک کنید و گزینه Specification را انتخاب فرمایید. مطابق عکس زیر:

در پنجره Specification به دو فیلدی که در تصویر بالا علامت زده شده است دقت کنید. فیلد Swap Long به معنای نرخ سواپ برای معاملات Buy در این جفت ارز است. فیلد Swap Short به معنای نرخ سواپ برای معاملات Sell میباشد. این نرخ سواپ برای هر شب معامله باز با واحد 1 لات تعیین شده است.

به طور مثال اگر شما در جفت ارز CADCHF ، یک لات معامله Buy داشته باشید ، در پایان روز و در هنگام ورود به روز جدید کاری مبلغ 1.302 دلار به حساب شما واریز می‌شود. و در مقابل اگر شما در جفت ارز CADCHF ، یک لات معامله Sell داشته باشید ، در پایان روز و در هنگام ورود به روز جدید کاری مبلغ 3.818دلار از حساب شما کسر میشود. حال اگر اگر در چهارشنبه شب ، پوزیشن بازی داشته باشید، این نرخ سواپ مثبت و منفی برای شما سه برابر محاسبه میشود.

سواپ (Swap) یا نرخ بهره شبانه چیست و چطور محاسبه می‌شود؟

آیا می‌دانید نرخ بهره شبانه یا سوآپ چیست؟! تصور کنید در شرایط بسیار مناسبی وارد یک معامله شده اید و بعد از چند روز ۵۰۰ دلار سود کرده‌اید. اما ناگهان میبینید که بخش زیادی از سودتان تحت عنوان نرخ بهره به شما تعلق نمیگیرد!! هیچ‌کس دوست ندارد در یک چنین موقعیتی قرار گیرد!‌

یکی از چیزهایی که هر تریدر بازار فارکس همیشه باید به آن توجه داشته باشد این است که چقدر بابت هر معامله به بروکر میدهد. اگر حواستان به این مسأله نباشد ممکن است متحمل ضرر زیادی شوید و یا مجبور شوید هرچه سود کرده‌اید را به بروکر بپردازید! بروکر به صورت کلی تحت سه عنوان می‌تواند از تریدر پول بگیرد.

اسپرد تقریبا همیشه وجود دارد اما کمیسیون و سوآپ خیر. بسته به بروکر و حساب‌های متنوع آن نرخ کمیسیون متفاوت خواهد بود. اما سوآپ چیست؟ در ادامه به بررسی سوآپ می‌پردازیم.

آشنایی با سواپ (Swap) یا نرخ بهره شبانه

سواپ (Swap) تفاوت میان نرخ‌های بهره است و معمولاً واژه‌ای است که در بازار ارز بیشتر به کار می‌رود. البته کارگزاری‌هایی که امکان معامله CFD هم دارند از نرخ‌های بهره استفاده می‌کنند. اگر عمر معاملات شما زیر یک روز باشد و معاملات را قبل از پایان روز ببندید، نیازی به دانستن نرخ بهره نخواهید داشت.

با این حال اگر عمر معاملات شما بیش از یک روز است و معمولاً معاملات را تا چند روز باز نگه می‌دارید، نرخ سواپ برای شما اهمیت خواهد داشت. نرخ بهره می‌تواند سود و یا زیان جانبی را به معاملات شما تحمیل کند.

ازآنجایی‌که معامله در بازار ارز شامل خریدوفروش هم‌زمان ارز دو کشور است، تفاوت نرخ بهره میان دو کشور نشانگر نرخ سواپ خواهد بود. اگر معامله شما تا فردا باز بماند، بسته به اینکه نرخ بهره معامله منفی یا مثبت است، سود یا زیان نهایی معامله تغییر خواهد کرد.

معمولاً به نرخ بهره (Swap) هزینه گذار قرارداد شبانه برای معاملات باز هم گفته می‌شود. معمولاً نرخ‌های سواپ برای هر شب محاسبه می‌شود اما در شبهای چهارشنبه این نرخ سه برابر می‌شود.

نرخ سواپ چگونه محاسبه می‌شود؟

در تئوری زمانی که شما ارزی با نرخ بهره بالا را خریداری می‌کنید و ارز با نرخ بهره پایین را می‌فروشید، نرخ بهره مثبت خواهد بود. در این نوع معامله در واقع شما ارز با نرخ بهره پایین را قرض گرفته‌اید و آن را به دارایی با نرخ بازدهی بالاتر تبدیل کرده‌اید (آربیتراژ نرخ بهره). در مقابل اگر ارز با نرخ بهره پایین را خریداری نمایید و ارز با نرخ بهره بالا را بفروشید، نرخ سواپ منفی خواهد بود. به طور مثال جفت ارز USDJPY را در نظر بگیرید.

نرخ بهره شبانه سالانه آمریکا در حال حاضر ۲٫۵۰ درصد است و نرخ بهره ژاپن منفی ۰٫۱۰ درصد. زمانی که شما USDJPY را خریداری می‌کنید، یعنی در حال فروش ین ژاپن و خرید دلار آمریکا هستید. در این صورت نرخ بهره برابر است با تفاوت ۲٫۵۰ و منفی ۰٫۱۰ که می‌شود مثبت ۲٫۶۰ درصد (در سال).

اما اگر در همین جفت ارز معامله فروش بزنید، یعنی دلار آمریکا را فروخته و ین ژاپن خریداری کنید، نرخ بهره شبانه برابر منفی ۰٫۱ منهای ۲٫۵۰ درصد خواهد بود (منفی ۲٫۴۰ درصد). اما در عمل نرخ بهره می‌تواند با چنین فرمولی تفاوت داشته باشد. در واقع نرخ بهره توسط نهادهایی تعیین می‌شود که نقدینگی را فراهم می‌کنند و به همین دلیل نرخ سواپ می‌تواند با نتیجه فرمول بالایی متفاوت باشد.

اطلاعات مربوط به نرخ سواپ را از متاتریدر پیدا کنید

اگر از پلتفرم متاتریدر استفاده می‌کنید، پیدا کردن نرخ بهره شبانه جفت ارزها کار آسانی است. تنها کافی است در پنجره Market Watch روی نماد معاملاتی راست کلیک کنید و از منوی باز شده Specification را انتخاب کنید. پنجره‌ای با همین نام باز خواهد شد. در این پنجره می‌توانید اطلاعات مربوط به نرخ بهره جفت ارز را پیدا کنید.

ابتدا پنجره Market Watch آشنایی با Swap را باز کنید. برای این کار تنها کافی است کلیدهای میانبر Ctrl+M را فشار دهید و یا اینکه از منوی View گزینه Market Watch را کلیک کنید. در پنجره Market Watch جفت ارز یا نماد معاملاتی را که می‌خواهید بررسی کنید انتخاب و روی آن راست کلیک کنید و گزینه Specification را انتخاب کنید.

در پنجره Specification به دو فیلدی که در تصویر علامت زده شده نگاه کنید. فیلد Swap Long نشانگر نرخ بهره برای معاملات خرید در این جفت ارز است. فیلد Swap Short نشانگر نرخ سواپ برای معاملات فروش است. این نرخ بهره برای یک شب محاسبه می‌شود نه برای یک سال. برای محاسبه ارزش سواپ می‌توانید از فرمول زیر استفاده کنید:

ارزش سواپ: (۰٫۰۰۰۰۱ تقسیم‌بر نرخ فعلی ارز) * (حجم معامله (بر اساس لات) * نرخ سواپ)
به طور مثال اگر نرخ ارز USDJPY برابر ۱۰۸٫۵۰ باشد و شما دو لات خرید کرده باشید، ارزش سواپ برای یک شب برابر خواهد بود با (موجودی حساب بر اساس دلار آمریکاست)

محسابه سواپ در چهارشنبه شب: توجه داشته باشید که در روزهای چهارشنبه نرخ بهره را باید سه برابر حساب کنید، چون‌که تسویه معاملات اسپات فارکس سه روزه است و تسویه معاملاتی که چهارشنبه شب باز بوده است به روزهای شنبه و یکشنبه می رسد که بازار تعطیل است، بنابر این سواپ این سه شب نیز در آن اعمال می‌شود. به همین دلیل در شبهای چهارشنبه نرخ بهره را سه برابر حساب می‌کنند.

آیا باید نگران نرخ سواپ بود؟

برای معاملاتی که عمر زیر یک روز دارند نباید زیاد به نرخ بهره فکر کرد، چون‌که به این گونه معاملات نرخ سواپی اعمال نمی‌شود (مگر اینکه معامله بعد از تغییر روز معاملاتی کارگزار بسته شود). اما برای معامله‌گرانی که موقعیت‌های معاملاتی را بیشتر از یک روز باز نگه می‌دارند، باید نرخ سواپ معامله را در معاملات خود لحاظ کنند.

نرخ بهره می‌تواند برای سرمایه‌گذاران یک امتیاز محسوب می‌شود. در واقع شما می‌توانید به کمک نرخ بهره بخشی از هزینه‌های معامله یا در برخی موارد کل هزینه معامله مثل کمیسیون یا اسپرد معامله را پوشش دهید. البته به شرطی که نرخ بهره مثبت باشد. با این حال اگر نرخ بهره منفی باشد، هزینه معامله هم به نوعی افزایش خواهید یافت.

قرارداد معاوضه یا سواپ (SWAP) چیست؟

قرارداد معاوضه یا سواپ، در لغت به معنای قرارداد جابه جایی یا مبادله پایاپای بوده و در مفهوم به مبادله و رد و بدل کردن مبلغ یا مبالغی مشخص در آینده اشاره دارد. در این قرارداد یک طرف در نقش فروشنده سواپ که به او خریدار حمایت و یک طرف در نقش خریدار سواپ که به او سرمایه گذار می گویند، مشارکت دارد. از جمله ویژگی های بارز این نوع قرارداد می توان به در معرض ریسک اعتباری بودن آن اشاره کرد.

قرارداد معاوضه یا سواپ (SWAP) چیست؟

قرارداد معاوضه یا سواپ

قرارداد معاوضه، سواپ یا عبارت لاتین آن SWAP ، یکی از آن واژگان و اصطلاحاتی است که با ورود به دنیای بورس و ترید، به کرات می شنوید. به عنوان یک فعال بازار بورس و یا یک معامله گر دنیای ترید و معاملات، لازم است با مفهوم این واژه و زیر و بم آنچه به موجبش اتفاق افتاده و حاصل می شود، آشنا شوید.

اگر بخواهیم پیش از بررسی مفهوم این واژه، به کسب اطلاعات درباره معنای لغوی آن پی ببریم، باید بگوییم که SWAP در زبان انگلیسی به معنای مبادله کردن است که در فارسی به آن معامله پایاپای نیز می گویند.

اما آنچه که در مفهوم به واقع طی یک قرارداد سواپ رخ می دهد چیست؟

در حقیقت، طی یک قرارداد معاوضه یا سواپ، دو طرف قرارداد با یکدیگر عهد می کنند تا در بازه زمانی مشخصی که برای قراردادشان تعیین کرده اند، دو جریان مالی که هرکدام به صورت مجزا از طرق مجزا در آینده به دست می آورند را با یکدیگر معاوضه کنند. به عبارت دقیق تر، یک طرف قرارداد، مبالغی را بر اساس متغیری شناور (مانند سهام، اوراق بهادار، نرخ ارز و مواردی از این دست) پرداخت کرده و طرف دیگر مبالغی را بر اساس یک متغیر دیگر (متفاوت از آنچه طرف اول قرارداد برگزیده است) پرداخت می کند.

بیشترین حالت رایج سواپ آن است که یک طرف قرارداد، متغیری شناور (یعنی مبنایی که نرخ آن مانند ارزش سهام بورس، نرخ ارز و مواردی از این دست، دائما در حال تغییر است) را برای خود برمی گزیند و طرف دیگر مبلغ خود را بر حسب یک نرخ ثابت پرداخت می کند. اما با این حال سواپ هایی وجود دارد که طی آن هر دو طرف قرارداد، مبالغ خود را بر اساس نرخ یا متغیری شناور پرداخت می کنند.

بد نیست بدانید با توجه به آنچه گفته شد، استفاده از لغاتی مانند خریدار و فروشنده در قرارداد معاوضه، ادبیات رایجی محسوب نمی شود و بیشتر در این زمینه، از لغات «پرداخت کننده بر حسب نرخ شناور» و «پرداخت کننده بر حسب نرخ ثابت» استفاده می شود. (1)

تاریخچه قرارداد معاوضه یا سواپ

در سال 1981 میلادی، اولین قرارداد سواپ بین بانک جهانی و شکرت IBM عقد شد. این نوع قرارداد به حدی از مرسومیت در بازار مالی رسید که طی گزارش منتشر شده بانک تسویه حساب های بین المللی در سال 2020، حجم این نوع مبادلات، عددی بالغ بر 348 تریلیون دلار محاسبه شده است. (2)

آشنایی با اجزای تشکیل دهنده سواپ

دارایی پایه

سبد آشنایی با Swap دارایی بورس

فروشنده سواپ

خریدار سواپ

شخص مرجع

صرف سواپ

آشنایی با انواع سواپ یا قرارداد معاوضه

• سواپ نرخ بهره

• سواپ سهام

• سواپ ارزی

• سواپ ارزی ثابت – ثابت

• سواپ ارزی ثابت – شناور

• سواپ نرخ بازده کل

• سواپ کالا

• سواپ نکول اعتباری (4)

بارزترین ویژگی های قرارداد سواپ کدامند؟

آنچه به عنوان یک تعریف کلی از سواپ وجود دارد، در واقع توافق بر سر مجموعه ای از پرداخت هاست که در آینده به وقوع می پیوندند. از ویژگی های بارز این نوع قرارداد آن است که به هنگام عقد قرارداد، هیچ گونه وجهی بین طرفیت رد و بدل نمی شود.

پس از همین ویژگی می توان نتیجه گرفت که ارزش سواپ در هنگام آغاز آن برابر صفر است. اگر انواع سواپ ها را به یاد داشته باشید، باید بدانید که سواپ ارزی از این قاعده تبعیت نمی کند. در واقع در سواپ ارزی، دو طرف قرارداد مبلغ فرضی قرارداد را معادل ارزهای مختلف مدنظرشان در همان ابتدای عقد قرارداد، بین یکدیگر جابه جا می کنند.

از آشنایی با Swap دیگر ویژگی های بارز قراردادهای سواپ باید به این نکته اشاره کرد که همه آن ها دارای تاریخ خاتمه مشخصی هستند. درواقع آخرین پرداخت طرفین قرارداد در این تاریخ مشخص صورت می گیرد. ویژگی دیگر درباره قرارداد سواپ این است که تسویه آن معمولا به صورت نقدی انجام می گیرد. و به عنوان آخرین ویژگی قرارداد معاوضه یا سواپ باید گفت که این قسم از قراردادها همواره در خطر ریسک اعتباری هستند. (1)

منظور از ریسک اعتباری در سواپ چیست؟

به طور کلی منظور از ریسک اعتباری، در واقع ریسکی است که به موجب قصور یکی از طرفین قرارداد در شرایط و ضوابطی که می بایست تابع آن باشد، پدید می آید. به این ترتیب قصور یا نکول یکی از طرفین در سواپ می‎ تواند عدم پرداخت به موقع باشد. این نوع ریسک پیش تر صرفا درباره اوراق قرضه تعریف می شد و به موجب آن قرض دهنده های وام های اعتباری از بازپرداخت وامی که قرض داده بودند، توسط قرض گیرنده، مضطرب بودند و درواقع همواره در ریسک عدم بازپرداخت به موقع قرار داشتند.

از این رو به آن ریسک نکول نیز می گویند. پس به طور کلی باید گفت، ریسک نکول به معنی آن است که طرفی از قرارداد که وظیفه پرداخت را بر عهده دارد، به هر دلیلی، نخواهد یا نتواند پرداخت خود را بر اساس توافقات اولیه قرارداد انجام دهد. ریسک اعتباری حاکی از ضرری نشأت گرفته از عدم پرداخت به موقع طرفین قرارداد یا هر رخ داد اعتباری دیگر است. (5)

مثالی از ریسک اعتباری در قرارداد سواپ

برای درک بهتر ریسک اعتباری در قراردادهای سواپ، بیایید نگاهی به مثال زیر بیندازیم:

فرض کنید یک سازمان به طور همزمان با دو مجموعه دیگر قرارداد معاوضه یا سواپ دارد. با این تفاوت که در یکی از قراردادها نقش خریدار حمایت و در قرارداد دیگر فروشنده حمایت را دارد. اگر هر دو مجموعه طرف قرارداد این سازمان به طور منظم و متعهد، پایبند قوانین و شرایط قرارداد باشند، این سازمان به طور کامل از ریسک اعتباری پوشش داده می شود.

اما فرض کنید که یکی از طرفین قرارداد، درواقع یکی از آن مجموعه هایی که این سازمان با آن قرارداد سواپ بسته است، دچار ورشکستی شده و در نتیجه نتواند به عهد و پیمان مالی خود پایبند باشد. در این صورت این سازمان همچنان موظف است با طرف دیگر یعنی مجموعه دیگری که با آن قرارداد سواپ داشت، پایبند بماند. این جاست که ریسک اعتباری تحقق یافته و سازمان را درگیر یک بحران پرداختی می کند. (6)

خاتمه دادن یک قرارداد معاوضه یا سواپ

گفتیم که قرارداد معاوضه یا سواپ، دارای یک تاریخ اتمام یا خاتمه مشخص است. شرایطی وجود دارد که طی آن، یکی از طرفین قرارداد تمایل به خروج از قرارداد آن هم پیش از تاریخ خاتمه باشد. دقیقا مشابه زمانی که شخص دارنده اوراق قرضه، پیش از سررسید تاریخ اوراق قصد فروش آن ها را بکند.

به همین ترتیب و با نگاهی گذرا به بازار بورس و سرمایه گذاری، می بینیم که این خروج پیش از موعد، یک امر رایج و امکان پذیر در بیشتر قسمت های حوزه مالی است. از این رو در قرارداد سواپ نیز خروج پیش از موعد خاتمه قرارداد، برای هر یک از طرفین قرارداد طی شرایط خاصی، امکان پذیر است.

یک قرارداد سواپ، در هر زمان از عمر خود، دارای ارزش بازاری معین و مشخصی است. این ارزش گذاری با توجه به ارزش فعلیِ مبلغ نهایی که در آینده قرار بوده است توسط طرفین پرداخت شود، در طول عمر قرارداد سواپ قابل محاسبه است.

مثلا اگر ارزش بازاری قرارداد سواپ برای یکی از طرفین این قرارداد، مبلغی معادل 130 هزار دلار باشد، این شخص در صورت جلب رضایت و کسب اجازه طرف مقابل قرارداد، مبلغ 130 هزار دلار معادل نرخ فعلی ارز، از وی دریافت نموده و به این ترتیب به قرارداد برای هر دو طرف معامله، خاتمه دهد.

البته این یکی از راه های خاتمه دادن به قرارداد سواپ بود که یکی از لازمه های آن کسب موافقت طرف مقابل برای خاتمه دادن به قرارداد معاوضه یا سواپ است. از آن جایی که ممکن است راضی کرن طرف مقابل برای خاتمه دادن به قرارداد امری دشوار باشد، یک راه دیگر برای به نوعی خاتمه دادن به قرارداد یا بهتر بگوییم خنثی کردن آن نیز وجود دارد.

به این ترتیب که شخص متقاضی خاتمه قرارداد، بدون آنکه درگیر جریان کسب اجازه و موافقت طرف مقابل شود، وارد یک قرارداد سواپ دیگر با شرایط معکوس قرارداد سواپ فعلی که قصد خاتمه آن را دارد، شود.

در این صورت تمام وظایف و تعهداتی که این شخص در قرارداد سواپ فعلی خود دارد، در قرارداد سواپ جدیدی که شرایطش معکوس این قرارداد است به طور ناخودآگاه و از طرف دیگر قرارداد جدید، محقق شده و جامه عمل می پوشد.

به این ترتیب دیگر فشاری بر روی شخص نبوده و شخص نیازی به اصرار برای خاتمه بخشیدن به قرارداد ندارد. یعنی به نوعی این دو قرارداد لازم و ملزوم یکدیگر را تامین کرده و حالتی خنثی پیدا می کنند. (1)

تاثیرات سواپ در شرایط اقتصادی کشور ایران

یکی از انواع سواپ ها، قرارداد سواپ نفت است. به موجب این قرارداد، کشور ایران قادر به کسب کارمزد برای دریافت نفت در قسمت شمالی و سپس تحویل همان میزان نفت در قسمت جنوبی کشور است. به این ترتیب و باز هم به موجب قرارداد سواپ نفتی، کشور ایران قادر به کاهش بسیار چشم گیر هزینه های مربوط به حمل ونقل و جابه جایی نفت در داخل کشور است.

به موجب شرایطی که سواپ نفتی پدید آورده است، مناطقی که لوله های نفتی از آن عبور کرده اند در معرض رسیدگی بیشتر و در نتیجه مکانیزه تر شدن قرار گرفته اند. همچنین سواپ نفتی توانسته است به نوعی سبب اشتغال زایی داخل کشور شده و در آخر می توان گفت این سواپ نفتی سبب بهبود روابط سیاسی و اقتصادی کشور با کشورهای صادرکننده نفت شده است. (7)

نتیجه گیری و جمع بندی

اگرچه برای ورود به بازار بورس یا معاملات و سرمایه گذاری، نیازمند کسب اطلاعات بیشتر و دقیق تری در زمینه سایر مفاهیم بورس، انواع قراردادها و همچنین گونه های مختلف سرمایه گذاری هستید، اما امیدواریم این حجم قابل توجه از اطلاعات پیرامون حوزه قراردادهای معاوضه یا سواپ، نیاز شما را از مطالعه بیشتر درباره این حیطه، مرتفع کرده باشد.