آنالیز ماتریس SWOT

ماتریس SWOT چیست؟

ماتریس SWOT یا مدل خط و مشی هاروارد، ابزار تحلیلی بسیار کارآمدی است که برای شناسایی محیط بیرونی و درونی سازمان به کار برده می شود. از این ماتریس در مدیریت استراتژیک و همین طور بازاریابی به منظور شناخت محیط سازمان استفاده می شود.

ماتریس SWOT از حروف ابتدای مفاهیم قوت (Strength)، ضعف (Weakness)، فرصت (Opportunity) و تهدید (Threat) تشکیل شده است. در این ماتریس مفاهیم قوت و ضعف به محیط درون سازمان و فرصت و تهدید به محیط بیرون سازمان مربوط می شود.

برای انجام تحلیل سازمان خود به وسیله ماتریس SWOT گام های زیر را طی کنید:

قدم اول: شناسایی عوامل داخلی و خارجی

برای تهیه ماتریس SWOT ابتدا باید عوامل داخلی و خارجی که بر سازمان موثر هستند را شناسایی کنید. پس از اینکه تمامی نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدها مشخص شد، ماتریس های ارزیابی عوامل داخلی (IFE) و ارزیابی عوامل خارجی (EFE) تشکیل می‌شود. تمامی نقاط ضعف و قوت که مربوط به محیط داخل سازمان است در ماتریس IFE و فرصتها و تهدیدات محیط خارجی در ماتریس EFE تجزیه و تحلیل می شوند و پس از آن وارد ماتریس QSPM شده و نمره دهی می شوند.

قدم دوم: تعیین وزن عوامل داخلی و خارجی

عوامل خارجی و داخلی را باید شناخته و آنها را براساس نقاط قوت و ضعف و فرصت ها و تهدیدها دسته بندی کنیم. سپس میزان اهمیت هر یک از آنها را مشخص کنیم. می توانیم از مدل فرایند تحلیل سلسله مراتبی کمک بگیریم و سلسله مراتب وزن هر یک از شاخص های عوامل داخلی و خارجی را مشخص کنیم. خروجی تکنیک تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، میزان اهمیت هر شاخص تصمیم گیری استراتژیک را نشان می دهد.

قدم سوم: ایجاد ماتریس ارزیابی عوامل داخلی و خارجی

برای این کار ابتدا عواملی را که تهیه کرده ایم، نوشته و به هر کدام بر اساس اهمیت، ضریبی از عدد صفر (بدون اهمیت) تا یک (بسیار مهم) اختصاص می دهیم. توجه داشته باشید جمع ضرایب نباید از عدد یک بیشتر شود. سپس به هر کدام از این عوامل از شماره 1 تا 4 نمره می دهیم. که نمره 1 نشان دهنده ضعف اساسی، نمره 2 ضعف کم، نمره 3 بیانگر نقطه قوت و نمره 4 نیز نشان دهنده قوت بسیار بالا در عامل می باشد. سپس ضریب هر عامل را در نمره آن ضرب کرده تا نمره نهایی سازمان به دست بیاید.

قدم چهارم: طراحی ماتریس SWOT

عواملی چون قدرت، ضعف، فرصت و تهدید در ماتریس SWOT شناسایی شده و مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته اند. در ماتریسSWOT هریک از این عوامل را لیست کرده و آنها را در سلول های مربوط به خودشان وارد کنید. بنابراین همواره این ماتریس چهار نوع استراتژی WO، WT، ST و SO به شما می دهد.

ماتریس swot چیست؟

SWOT مخفف عبارات Strengths ،Weaknesses ،Opportunities و Threats به‌معنای نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهاست؛ به‌ همین دلیل ماتریس SWOT راهی برای ارزیابی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهای نهاد موردنظر محسوب می‌شود. در حالت کلی، جدول SWOT در رابطه با محصولات، تیم‌ها، سازمان‌ها، رهبران تیم یا نهادهای دیگر کاربرد دارد؛ روش SWOT در بسیاری از محیط‌های تجاری برای درک بهتر نحوه برنامه‌ریزی برای آینده نهاد مربوطه استفاده می‌شود.
بسیاری از کارشناسان و صاحبان مشاغل بر این باور هستند که، بکارگیری ماتریس SWOT را می‌توان به عنوان یک دستورالعمل فوق‌العاده جهت موفقیت در بازار رقابتی امروز به شمار آورد. بنابراین شرکت‌ها برای دستیابی به اهداف مالی و عملیاتی تعیین شده و همچنین ایجاد استراتژی‌هایی جهت تحقق این اهداف، تجزیه و تحلیل SWOT را به عنوان بخشی مهم در روند کلی برنامه‌ریزی سازمانی‌شان در نظر می‌گیرند.
معمولاً یکی از سنجه‌هایی که می‌توان از طریق آن اعتبار و کارآمدی ابزاری را سنجید، مقبولیت در بین سازمان‌ها و بنگاه‌های تجاری است، آمارها در این زمینه از اقبال نسبت به ماتریس SWOT حاکی هستند:
-SWOT (سوآت) مشهورترین ابزار استراتژیک در بین شرکت‌های موجود در لیست آی اِی اِم (شاخصی در بورس لندن) است به‌طوری‌که تقریباً ۸۰% از شرکت‌های حاضر در این فهرست، از این ابزار بهره برده‌اند و این ماتریس رتبه اول را در بین ابزارهای مورد استفاده این شرکت‌ها دارد.
-ماتریس SWOT بر اساس مطالعه آستون محبوب‌ترین ابزار استراتژیک به شمار می‌رود و توسط ۶۵% از شرکت‌هایی که در این مطالعه بررسی شده‌اند، مورد استفاده قرار گرفته است.
-این ابزار در چین پس از ابزار PEST (تحلیل عوامل سیاسی-اقتصادی-اجتماعی و تکنولوژیک) رتبه دوم مقبولیت را کسب کرده است.
-مطالعات دیگری نیز از SWOT به عنوان پرکاربردترین ابزار استراتژی در کشورهایی همچون استرالیا، نیوزلند، مالزی، سنگاپور، انگلستان و فنلاند نام برده‌اند.
با ‌وجود مقبولیت SWOT، یافته‌های آی اِی اِم نشان می‌دهد این ابزار حد متوسطی از ارزش درک شده را داراست و در پیاده‌سازی و اجرا هم رتبه پایینی را به خود اختصاص می‌دهد، لذا افراد در استفاده از نتایج این ماتریس دچار سردرگمی می‌شوند. علاوه بر این، مخالفان این روش اذعان دارند که این ابزار به‌شدت سطحی‌نگر است.
فاکتورهای داخلی در جدول SWOT عوامل منفی (نقاط ضعف) یا مثبتی (نقاط قوت) هستند که در سازمانتان وجود دارند و می‌توانند به‌نوعی تغییر پیدا کنند یا تحت‌تأثیر آنالیز ماتریس SWOT قرار بگیرند. از سوی دیگر، فاکتورهای خارجی عوامل منفی (تهدیدها) یا مثبتی (فرصت‌ها) هستند که خارج از حیطه پوششی موضوع ارزیابی‌شده قرار دارند و لزوما نمی‌توانند توسط شما یا سازمانتان تغییر کنند یا تحت‌تأثیر قرار بگیرند. در ادامه به هریک از این جنبه‌های جدول SWOT نگاه دقیق‌تری می‌اندازیم.

نقاط قوت

در ماتریس SWOT بررسی نقاط قوت موضوع موردنظرتان باید ویژگی‌های داخلی یا به‌عبارتی ابعاد مثبت سازمان، فرد، محصول یا نهادی که ارزیابی می‌کنید را شامل شود. برخی آنالیز ماتریس SWOT از مواردی که در جدول SWOT ممکن است برای درک نقاط قوت موضوع از خودتان بپرسید، عبارت‌اند از:
-خصوصیات مثبت‌تان کدام‌اند؟
-چه دستاوردهایی به دست آورده‌اید؟
-چه ‌چیزی در رسیدن به اهدافتان به شما کمک می‌کند؟
-چه منابعی در اختیار دارید؟
-چه تخصصی دارید؟
-چه ‌چیزی شما را از دیگران متمایز می‌کند؟

نقاط ضعف

بررسی نقاط ضعف درماتریس SWOT، تمام زمینه‌های داخلی را شامل می‌شود که در رابطه با موضوع موردارزیابی به بهبود نیاز دارند یا آسیب‌پذیر هستند. برخی از مواردی که ممکن است برای درک این نقاط ضعف در ماتریس سوآت از خودتان بپرسید، عبارت‌اند از:
-از بُعد داخلی، چه ‌چیزی دستیابی به اهدافتان را دشوار می‌کند؟
-فکر می‌کنید که چه ابعادی در رابطه با موضوع موردنظرتان به بهبود نیاز دارند؟
-از نظر منابع، تکنولوژی، مخاطب و غیره چه‌ چیزهایی کم دارید؟
-برای پیشروی در راستای اهداف بلندمدت‌تان به چه مواردی نیاز دارید؟

فرصت‌ها

بخش فرصت‌ها در ماتریس‌ SWOT موضوع موردنظرتان تمام فرصت‌های خارجی مرتبط با آن را شامل می‌شود. برخی از مواردی که ممکن است برای درک بهتر فرصت‌های خارجی در جدول SWOT از خودتان بپرسید، عبارت‌اند از:
-کدام محصولات، خدمات یا اطلاعات در بین مخاطبانتان محبوب هستند؟
-آیا منابع خارجی‌ای وجود دارد که برای رسیدن به اهدافتان بتوانید از آنها استفاده کنید؟
-آیا می‌توانید از ترندهای بازار و شرایط اقتصادی کنونی بهره‌مند شوید؟
-آیا می‌دانید چه نوعی از تکنولوژی در آینده نزدیک محبوب خواهد شد؟
-سهام‌داران چه دیدگاهی در رابطه با برند، محصول یا خدمات‌تان دارند؟

تهدیدها

بخش تهدیدات در ماتریس SWOT، تمامی تهدیدهای خارجی را شامل می‌شود که می‌تواند روی موضوع موردنظرتان تأثیری منفی بگذارد. برخی از مورادی که ممکن است برای درک بهتر تهدیدهای این موضوع در ماتریس سوآت از خودتان بپرسید، عبارت‌اند از:
-آیا انتظار دارید شرایط بازار هدف‌تان بد یا آشفته شود؟
-آیا مخاطبان دیگر علاقه‌ای به برند، محصول یا خدمات‌تان ندارند؟
-آیا رقبای‌تان برتری خاصی نسبت به شما دارند؟
-دیدگاه مخاطبان، صنعت یا بازار هدف به کسب‌وکارتان چگونه است؟
-چه ‌چیزی می‌تواند کسب‌وکارتان را در معرض خطر قرار دهد؟
-آیا رقبای جدید بالقوه‌ای را در حوزه فعالیت خود می‌بینید؟

چگونه برای کسب و کار خود تحلیل swot داشته باشیم؟

-تعیین هدف

در ابتدا لازم است هدف خود را از تجزیه و تحلیل SWOT مشخص کرده و یک سوال یا هدف در ذهن داشته باشید.

-انجام تحقیقات

قبل از شروع تجزیه و تحلیل SWOT، برای داشتن درک و شناخت مناسب از مواردی مانند تجارت، صنعت و بازار خود باید تحقیقات کافی را در این زمینه‌ها انجام دهید. تحقیقات بازار به شما کمک می‌کند از وضعیت و روند رقبای‌تان نیز مطلع شوید.

-ذکر نقاط قوت تجارت

اولین قدم در تحلیل swot، شناسایی و لیست کردن مواردی است که نقاط قوت تجارت‌تان به حساب می‌آیند. به عنوان مثال می‌توانید به نقاط قوت در رابطه با کارمندان، منابع مالی، موقعیت شغلی و مزایای رقابتی‌تان اشاره نمایید. شناسایی هر ایده و موضوع خوشایندی در این مرحله می‌تواند دلگرم کننده و انگیزشی باشد.

-ذکر نقاط ضعف تجارت

مواردی که نقاط ضعف کسب‌وکارتان محسوب می‌شوند را شناسایی و لیست کنید. نقاط ضعف می‌تواند شامل‌عدم ارائه محصولات جدید، عدم جذب مشتری، نارضایتی و کم کاری کارکنان، فقدان حق انحصاری، کاهش سهم بازار و همچنین داشتن فاصله از رقبا و بازار باشد.
در ادامه مطمئن شوید نقاط ضعف شناسایی شده را برطرف کرده‌اید. ارزیابی مداوم لیست نقاط ضعف می‌تواند روند رشد تجارت شما را در طول زمان نشان دهد. اگرچه ممکن است نقاط ضعف جدیدی شناسایی کنید، اما از بین رفتن نقاط ضعف قدیمی نشانه پیشرفت خواهد بود.

-شناسایی فرصت‌های بالقوه

به فرصت‌های خارجی احتمالی کسب‌وکار خود فکر کرده و به یاد داشته باشید مفهوم و ماهیت فرصت‌های خارجی با نقاط قوت داخلی تفاوت دارد. این فرصت‌ها می‌تواند شامل ظهور فناوری جدید، برنامه‌های آموزشی، مشارکت، تنوع بازار و تغییرات محدودیت‌ها یا قوانین دولتی باشد.

-شناسایی تهدیدهای احتمالی

عوامل بیرونی که می‌توانند تهدید کننده باشند و یا مشکلی برای تجارت شما بوجود آورند را شناسایی و لیست کنید. نمونه‌هایی از تهدیدها می‌تواند شامل افزایش بیکاری، افزایش رقابت در بازار، افزایش نرخ بهره وعدم ثبات بازارهای جهانی باشد.

زمانیکه مراحل بالا را طی کردید، ۴ لیست جداگانه خواهید داشت که در حالت ایده‌آل با کنار هم قرار دادن آن‌ها تصویر و تحلیلی کلی از نحوه فعالیت کسب‌وکار خود خواهید داشت. در نهایت با بکارگیری تحلیل swot می‌توانید برای دستیابی به اهداف تجاری‌تان استراتژی مناسبی تدوین نمایید.

چرا باید از جدول SWOT استفاده کنیم؟

بررسی SWOT برای به‌دست‌آوردن اطلاعات بیشتری درمورد تمام جنبه‌های یک مسئله، تیم، فرد یا نهادهای دیگر به کار گرفته می‌شود. این ارزیابی‌ها در بسیاری از کسب‌وکارها، به‌طور تقریبی در هر صنعتی و همچنین برای اهداف شخصی در راستای ارزیابی میزان پیشرفت افراد، جهت تحقق اهدافشان، استفاده می‌شود. در واقع، افراد از جدول SWOT استفاده می‌کنند تا پیش از تعیین هرگونه اهداف تیمی یا سازمانی مطمئن شوند که برای رسیدن به نقاط عطف معینی از اهداف خود به‌درستی کار می‌کنند. به‌طور کلی، این نوع ارزیابی‌ها از روش SWOT را می‌توان در شرایط مختلفی استفاده کرد. در ادامه چند مثال را ارائه می‌دهیم که استفاده از ماتریس SWOT در آنها می‌تواند نتایج مفیدی را به ‌دنبال داشته باشد:
-هنگام تصمیم‌گیری درمورد استخدام کارکنان جدید؛
-هنگام طراحی محصول جدید؛
-هنگام بررسی عملکرد تیم یا گروه؛
-هنگام بررسی عملکرد یک فرد؛
-هنگام ارزیابی مخاطبان یا بازار هدف؛
-هنگام بررسی محصولی برای بهبود؛
-هنگام بررسی فرآیندهای ناکارآمد؛
-هنگام تصمیم‌گیری برای تعیین حوزه موردنظر جهت متمرکزکردن منابع یا چگونگی آن؛
-هنگام تعیین اثربخشی شخصی خود در یک جایگاه شغلی؛
-هنگام تعیین نقاط قوت خود برای جایگاه شغلی جدید.

کاربرد ماتریس و تحلیل Swot

تحلیل و ماتریس SWOT می‌تواند برای تصمیم‌گیری‌های مختلف در تحقق اهداف نهایی و مطلوب مورد استفاده قرار گیرد. تجزیه و تحلیل SWOT می‌تواند در برنامه‌ریزی قبل از بحران و مدیریت بحران پیش‌گیرانه نیز کاربرد داشته باشد. در ادامه به برخی از کاربردهای تحلیل و ماتریس swot می‌پردازیم:

-ایجاد استراتژی

از تجزیه و تحلیل SWOT می‌توان برای ایجاد استراتژی‌های سازمانی یا حتی شخصی استفاده کرد. مراحل لازم برای اجرای یک تجزیه و تحلیل استراتژی محور، شامل شناسایی عوامل داخلی و خارجی با استفاده از ماتریس محبوب دو در دو، انتخاب و ارزیابی مهم‌ترین عوامل و همچنین شناسایی روابط موجود بین آن‌ها است. به عنوان مثال، وجود روابط قوی بین نقاط قوت و فرصت‌ها می‌تواند نشان‌دهنده شرایطی خوب در شرکت بوده و استفاده از یک استراتژی تهاجمی را ممکن سازد. از طرف دیگر، تعاملات قوی بین نقاط ضعف و تهدیدات می‌تواند یک هشدار و توصیه بالقوه برای استفاده از یک استراتژی تجزیه و تحلیل دفاعی باشد.

-ویرایش استراتژی جهت اعمال تطابق و تبدیل

یکی از کاربردهای ماتریس SWOT، تطبیق و تبدیل است. شما می‌توانید از طریق تطبیق دادن نقاط قوت با فرصت‌ها، مزایای رقابتی خود را افزایش دهید. کاربرد دیگر Swot، تبدیل نقاط ضعف یا تهدیدها به نقاط قوت و یا فرصت است. اگر تهدیدها یا نقاط ضعف قابل تغییر نیستند، باید سعی کنید آن‌ها را به حداقل رسانده و یا کنار بگذارید.

-بازاریابی

بازاریاب‌ها برای آنالیز رقبا، مشخصات دقیق هر یک از آن‌ها را در بازار شناسایی کرده و با بکارگیری تجزیه و تحلیل SWOT بر نقاط قوت و ضعف رقابتی آن‌ها تمرکز می‌کنند. مدیران بازاریابی ساختار هزینه، منبع درآمد، مزایا و شایستگی‌ها، موقعیت‌های رقابتی، تمایز محصولات، سیر تحولات صنعت و سایر اطلاعات هر رقیب را بررسی خواهند کرد. آن‌ها غالباً سرمایه‌گذاری برای جمع آوری داده‌های مورد نیاز را امری ضروری می‌دانند. علاوه براین؛ مدیران بازاریابی ممکن است برای کمک به شناسایی و اطلاع از روندهای بازاریابی کسب‌وکارشان، از تحلیل و ماتریس swot استفاده نمایند.

جمع‌بندی

به‌طور کلی در پاسخ به سوال ماتریس‌ SWOT چیست باید بگوییم که روش SWOT می‌تواند برای ارزیابی موضوعاتی خاص مفید باشد؛ همچنین جدول SWOT کمک می‌کند تا نسبت به موضوعات مدنظرتان درک بهتری به ‌دست آورید یا اینکه در نتیجه بررسی جدول‌تان، به موارد عملیاتی مفیدی برسید؛ به‌عنوان مثال در روش SWOT، ممکن است در بخش نقاط ضعف مواردی را ببینید که به‌راحتی بهبود می‌یابند؛ در نتیجه، در راستای رفع این نقاط ضعف خود در ماتریس سوآت اهداف شخصی یا تیمی‌ای را در نظر می‌گیرید تا با دستیابی به آنها ضعف‌های خود یا تیمتان را برطرف کنید.

ماتریس SWOT چیست و چگونه در تجارت به ما کمک می کند؟

برای شروع یک کسب و کار موفق، باید به طور منظم فرآیندهای خود را تجزیه و تحلیل کنید تا مطمئن شوید که همه آنها به خوبی پیش می روند و کارها طبق برنامه پیش می رود. اگرچه روش های مختلفی برای ارزیابی عملکرد شرکت وجود دارد، اما یکی از موثرترین روش ها، تحلیل ماتریس SWOT است.

ماتریس SWOT (نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدها) یک فرآیند برنامه ریزی است که به شرکت شما کمک می کند تا بر چالش ها غلبه کند و همچنین رویکردهای جدیدی را در فعالیت ها اعمال کند.

هدف اصلی استفاده از ماتریس SWOT کمک به سازمان ها برای آگاهی کامل از تمام عوامل دخیل در تصمیم گیری های تجاری است. این روش در دهه 1960 توسط آلبرت هامفری از موسسه آنالیز ماتریس SWOT تحقیقاتی استنفورد در طی مطالعه ای برای شناسایی علت شکست برنامه ریزی شرکتی توسعه یافت. SWOT یکی از مفیدترین ابزار برای صاحبان مشاغل است تا از همان ابتدا شرکت خود را راه اندازی و توسعه دهند.

ارزیابی عمیق از آینده کسب و کارهای کوچک با ارزیابی اولیه همراه است که شامل دیدی جامع از تمامی منابع و تهدیدات داخلی و خارجی است. SWOT این کار را در چهار مرحله ساده انجام می دهد که حتی صاحبان استارت آپ نیز می توانند آن را درک کنند و از آن بهره ببرند.

ماتریس SWOT چیست؟

ماتریس SWOT جدولی است که برای ارزیابی موقعیت شرکت و توسعه برنامه ریزی استراتژیک آن استفاده می شود. SWOT عوامل داخلی و خارجی و همچنین پتانسیل فعلی و آینده شرکت ها را ارزیابی می کند.

این ماتریس به شرکت ها کمک می کند تا بر اساس نقاط قوت و ضعف خود دیدی واقع بینانه داشته باشند. با کمک این ماتریس می توان بر تفکر قدیمی و سنتی غلبه کرد و کسب و کاری مبتنی بر واقعیت راه اندازی کرد و به سمت هدف حرکت کرد. شرکت ها باید از این ماتریس به عنوان راهنما در کنار روش های دیگر استفاده کنند.

نحوه انجام تحلیل با استفاده از ماتریس SWOT

ماتریس SWOT تکنیکی برای ارزیابی بهره وری، رقابت، ریسک و پتانسیل یک کسب و کار و همچنین برای ارزیابی بخش هایی از یک کسب و کار مانند تولید است.

با استفاده از داده های داخلی و خارجی، این تکنیک می تواند کسب و کارها را به سمت استراتژی هایی سوق دهد که احتمال موفقیت آنها بیشتر است و از استراتژی هایی که موفق بوده اند و دیگر موثر نیستند یا احتمال موفقیت کمتری دارند، فاصله می گیرند. تحلیلگران ماتریس SWOT، سرمایه گذاران یا رقبا نیز می توانند به شرکت ها در مورد اینکه آیا شرکت آنها و محصول یا صنعتی که در آن کار می کنند پتانسیل موفقیت را دارد یا خیر، مشاوره دهند.

تحلیلگران ماتریس SWOT را به صورت مربعی ارائه کردند که به چهار ربع تقسیم شده است که هر یک به یک عنصر SWOT اختصاص یافته است. تصویر بالا نمای کلی از موقعیت شرکت شما را نشان می دهد. اگرچه ممکن است همه نکات در بخش‌های مختلف ماتریس به یک اندازه مهم نباشند، اما همه آنها باید نمای کلی از فرصت‌ها و تهدیدها، مزایا و معایب و غیره را منعکس کنند. در شرکت شما.

نکته: ماتریس SWOT برای اولین بار برای تجزیه و تحلیل شغل استفاده شد. این ماتریس در حال حاضر توسط دولت ها، سازمان های غیرانتفاعی و افراد از جمله سرمایه گذاران و کارآفرینان استفاده می شود.

نقاط قوت

عطف به نقاط قوت هر سازمان و شرکت نشان می دهد که در چه زمینه هایی از رقبا بهتر عمل می کند و چه چیزی آن را از رقبا متمایز می کند. برند کارفرمای قوی، فرهنگ سازمانی قوی، مشتریان وفادار، تعادل قوی، تکنولوژی منحصر به فرد و غیره.

نقاط ضعف

نقاط ضعف سازمان را از کار در بالاترین سطح خود باز می دارد. نقاط ضعف مواردی هستند که شرکت ها برای حفظ رقابت باید آن ها را بهبود بخشند: نام تجاری ضعیف کارفرما، گردش مالی بالاتر از حد متوسط، سطح بدهی بالا، زنجیره تامین ناکافی یا کمبود سرمایه.

فرصت ها

فرصت ها عوامل بیرونی هستند که می توانند به سازمان مزیت رقابتی بدهند. به عنوان مثال، اگر برخی محدودیت ها در صنعت خودرو برداشته شود، یک خودروساز می تواند خودروهای خود را به بازار جدیدی ببرد و فروش را افزایش دهد و سهم بیشتری از بازار به دست آورد.

تهدیدها

تهدیدها عواملی هستند که پتانسیل آسیب رساندن به سازمان را دارند. برای مثال، خشکسالی تهدیدی برای یک شرکت گندم است زیرا می تواند مانع تولید و بهره برداری محصول شود. سایر تهدیدات رایج عبارتند از افزایش هزینه های مواد، افزایش رقابت، کمبود نیروی کار و غیره.

جدول SWOT

نقاط قوت

1. مزیت رقابتی ما چیست؟
2. چه منابعی داریم؟
3. کدام یک از محصولات ما فروش و بازخورد بهتری در بازار دارند؟

تهدیدها

1. چه مقررات جدیدی کار و شرکت ما را تهدید می کند؟
2. رقبای ما در چه چیزی بهتر هستند؟
3. چه رفتار مصرف کننده کسب و کار را تهدید می کند؟

نقاط ضعف

1. در کدام بخش می توانیم پیشرفت کنیم؟
2. کدام یک از محصولات ما فروش پایین و بازخورد منفی دارند؟
3. کجا کمبود منابع داریم؟

فرصت ها

1. از چه فناوری برای بهبود کار خود استفاده کنیم؟
2. آیا امکان گسترش کسب و کارمان وجود دارد؟
3. در کدام بخش های بازار کار نکردیم؟

نحوه استفاده از ماتریس SWOT

تا اینجا در مورد مفهوم و مزایای SWOT برای شرکت ها صحبت کردیم، اکنون زمان آن رسیده که نحوه استفاده از آن را بررسی کنیم.

عوامل داخلی

آنچه در شرکت آنالیز ماتریس SWOT اتفاق می افتد به عنوان یک منبع عالی اطلاعات در دسته بندی نقاط قوت و ضعف ماتریس SWOT عمل می کند. نمونه هایی از عوامل داخلی عبارتند از منابع مالی و انسانی، دارایی های مشهود و نامشهود (برند کارفرما) و کارایی عملیاتی.

مسائل مهمی که باید برای عوامل داخلی ذکر شود عبارتند از:

• (نقاط قوت) چه کاری را خوب انجام می دهیم؟
• قوی ترین دارایی ما چیست؟
• (نقاط ضعف) منتقدان ما چه کسانی هستند؟
• (نقاط ضعف) خطوط تولید ما با کمترین عملکرد کدامند؟

علل خارجی

آنچه در خارج از شرکت اتفاق می افتد به اندازه عوامل داخلی برای موفقیت شرکت مهم است. تأثیرات خارجی، مانند سیاست های پولی، تغییرات بازار و دسترسی به تأمین کنندگان، مقوله هایی هستند که باید برای ایجاد فهرستی از فرصت ها و تهدیدها استفاده شوند.

مسائل مهم برای فهرست کردن عوامل خارجی عبارتند از:

• (فرصت) روند بازار چگونه است؟
• (فرصت) کدام مخاطبین را هدف قرار نمی دهیم؟
• (تهدید) چند رقیب وجود دارد و سهم آنها از بازار چقدر است؟
• (تهدید) آیا مقررات جدیدی وجود دارد که می تواند به فرآیند کاری یا محصولات ما آسیب برساند؟

از ماتریس SWOT برای شناسایی چالش‌هایی که بر کسب‌وکار شما تأثیر می‌گذارند و فرصت‌هایی که می‌توانند آن‌ها را افزایش دهند، استفاده کنید. با این حال، به خاطر داشته باشید که این یکی از چندین تکنیک برای ارزیابی کسب و کار شما است و تنها راه ارزیابی آن نیست. برای نتایج بهتر، ایده خوبی است که از چندین روش برای ارزیابی کسب و کار خود استفاده کنید.

مثالی از استفاده از ماتریس SWOT

در سال 2015، این شرکت ماتریس SWOT را آماده کرد و به نقاط قوتی مانند برند مشهور جهانی، شبکه توزیع گسترده و فرصت های زیادی برای ورود به بازارهای نوظهور دست یافت. با این حال، او همچنین به نقاط ضعف و تهدیدهایی مانند نوسانات ارز، افزایش علاقه عمومی به نوشیدنی های “سالم” و رقابت از سوی تامین کنندگان نوشیدنی سالم اشاره کرد.

ماتریس SWOT ارزیاب را بر آن داشت تا سؤالات دشواری را در مورد استراتژی کوکاکولا بپرسد، اما در نهایت گفت که این شرکت “یکی از بهترین شرکت های نوشیدنی در سال های آینده” برای سرمایه گذاران باقی خواهد ماند. “منبع قابل اعتماد درآمد و بازگشت سرمایه” وجود خواهد داشت.

پنج سال بعد، ماتریس SWOT مؤثر واقع شد، زیرا کوکاکولا ششمین برند قوی در جهان شد (مانند آن زمان). سهام کوکاکولا (که با نماد KO معامله می شود) در پنج سال پس از تکمیل ماتریس بیش از 60 درصد افزایش یافته است.

برای تصویر بهتری از ماتریس SWOT، نمونه ای از یک شرکت اسموتی ارگانیک را در نظر بگیرید. این شرکت ماتریس SWOT را برای درک بهتر نحوه رقابت در بازار اسموتی و اینکه چه کاری می تواند بهتر از سایرین انجام دهد توسعه داده است. از طریق این تجزیه و تحلیل، مشخص شد که نقاط قوت آن منبع خوب مواد، خدمات عالی به مشتریان و رابطه قوی با تامین کنندگان است. این شرکت چندین ضعف را در عملیات خود شناسایی کرد: تنوع کم محصول، سطح گردش مالی بالا و تجهیزات قدیمی.

او با بررسی اینکه چگونه محیط خارجی بر کسب و کار او تأثیر می گذارد، فرصت هایی را در فناوری های نوظهور، مخاطبانی که قبلا هرگز به آن پرداخته نشده است و تغییر فرهنگ به سمت یک زندگی سالم تر را شناسایی می کند. او همچنین با تهدیداتی مانند یخبندان زمستانی که به محصولات زراعی آسیب می زند، یک اپیدمی جهانی و پیچیدگی زنجیره تامین مواجه بود. در ارتباط با سایر تکنیک‌های برنامه‌ریزی، این شرکت از تحلیل SWOT استفاده می‌کند تا از نقاط قوت و قابلیت‌های خارجی خود برای حذف تهدیدات و تقویت مناطقی که در آنها ضعیف است، استفاده کند.

نتایجی که اظهار شده

ماتریس SWOT یک راه عالی برای توسعه یک استراتژی تجاری است. از طریق این ماتریس، همه در جلسات در مورد نقاط قوت و ضعف صحبت می کنند، فرصت ها و تهدیدها را تعریف می کنند و ایده هایی برای طوفان فکری ارائه می دهند. اغلب ماتریس SWOT نوشته شده در جلسات تغییر می کند و این تغییرات است که می تواند کسب و کار را زنده نگه دارد.

این شرکت می تواند از SWOT برای استراتژی کسب و کار کلی خود یا برای حوزه های خاصی مانند بازاریابی، تولید یا فروش استفاده کند. به این ترتیب، می توانید ببینید که چگونه استراتژی کلی توسعه یافته توسط SWOT به بخش مهمی از سازمان تبدیل می شود.

اگرچه SWOT یک ابزار برنامه ریزی مفید است، اما محدودیت هایی برای استفاده از آن وجود دارد. این یکی از معدود تکنیک های برنامه ریزی تجاری است که باید مورد استفاده قرار گیرد و نباید به تنهایی مورد استفاده قرار گیرد. علاوه بر این، همه نکات ذکر شده در دسته ها دارای اولویت یکسان نیستند. SWOT اهمیت هر بخش را در نظر نمی گیرد. بنابراین با استفاده از سایر تکنیک های SWOT می توانید برنامه ریزی دقیق تری برای آینده کسب و کار خود داشته باشید.

ماتریس SWOT چیست و چگونه در تجارت به ما کمک می کند؟ برای اولین بار در ایران وبلاگ آنالیز ماتریس SWOT استعدادیابی. به نظر می رسد.

تحلیل SWOT چیست و چگونه آن را اجرا کنیم؟

تحلیل SWOT یا نمودار SWOT یکی از اصلی‌ترین ابزارهای تحلیل استراتژیک است به طوری که برخی از افراد آن را به سنگ بنای تحلیل استراتژیک می‌شناسند. این تکنیک نام‌های دیگری مانند تحلیل سوات و تحلیل اس دبلیو او تی نیز دارد. تحلیل SWOT در اصل نشان دهنده فرصت‌ها، تهدیدها، نقاط ضعف و قوت سازمان است. با به‌کارگیری ماتریس SWOT در تحلیل کسب و کار خود، موفق خواهید شد و از رقبا سبقت خواهید گرفت. تحلیل SWOT اگر چه به شکل یک ماتریس که نشان دهنده خط مشی سازمان است، نمایش داده می‌شود. اما تنظیم آن مستلزم رعایت اصول و قواعد خاص است.

شاید یک فرد بدون تفکر استراتژیک بتواند در طی آموزش چند جلسه‌ای تحلیل SWOT و نحوه تنظیم آن را بیاموزد. اما در نهایت برای اجرای کارساز آن و دستیابی به کیفیت خروجی مطلوب، فرد به تفکر استراتژیک و مدیریت استراتژیک نیاز خواهد داشت. این مسئله در طولانی مدت حس خواهد شد.

در انتهای این مطلب شما صفر تا صد تحلیل SWOT را خواهید آموخت. بحث را با مقدمه‌ای از چیستی مدیریت استراتژیک شروع خواهیم کرد و در آخر به آموزش ترسیم آن خواهیم پرداخت و مثال‌هایی برای تثبیت ذکر خواهیم کرد. همراه ما باشید.

تحلیل SWOT چیست

مدیریت استراتژیک (Strategic Management) چیست؟

با توجه به این که تحلیل SWOT با مسئله مدیریت استراتژیک ارتباط تنگاتنگ دارد، پیش از پرداختن به بحث اصلی توضیحاتی مختصر درباره این موضوع ارائه می‌دهیم. همه ما حداقل یکبار واژه‌های استراتژی و استراتژیک را شنیده‌ایم. اما شاید مفهوم دقیق آن‌ها را به خوبی درک نکرده باشیم. مدیریت استراتژیک یا مدیریت راهبردی در اصل به معنای مدیریت سازمان برای دستیابی به اهداف آن است. اهداف بلندمدت سازمان توسط مدیریت ارشد تدوین شده و در دسترس تمام بخش‌ها قرار می‌گیرند.

مدیریت استراتژیک چه اهمیتی دارد؟

در دنیای پر مخاطره و غیرقابل پیش‌بینی امروز که کسب و کارها با تغییرات مداوم داخلی و خارجی روبرو هستند، نیاز به برنامه ریزی در کسب و کارها امری انکار ناپذیر است. برنامه ریزی استراتژیک نیز یکی از برنامه ریزی‌های مذکور است. پیش‌بینی و توجه به خطرات و فرصت‌های احتمالی به هنگام تصمیم گیری، می‌تواند امکان کنترل آینده را به دستان شما بدهد و کاری کند که شما همیشه یک گام فراتر از رقبا حرکت کنید. از دیگر مزایای مدیریت استراتژیک که آموزش تحلیل SWOT نیز به همین منظور انجام می‌شود، عبارتند از:

• افزایش مشارکت و انگیزه کارکنان.
• افزایش حمایت‌های همه‌جانبه مدیران ارشد.
• افزایش تعهد تمام کارکنان (کارمندان، مدیران و …).
• کاهش ریسک‌های تصمیم گیری.
• افزایش اختیارات کارکنان.
• شفاف‌سازی مسیرهای فعالیت سازمان در بلند مدت.
• همسوسازی اقدامات عملیاتی در راستای اهداف مشخص.

ابزار تحلیل مدیریت استراتژیک؛ تحلیل SWOT چیست؟

تحلیل SWOT یکی از قدرتمندترین ابزارها برای تحلیل مدیریت استراتژیک در سازمان‌های امروزی است. این ابزار در جهت کشف فرصت‌ها، شناخت تهدیدها و مدیریت آن‌ها، تمرکز بر نقاط قوت و کاهش نقاط ضعف برای قرار گرفتن در جایگاهی مناسب به شما کمک می‌کند. با درک اهمیت مدیریت استراتژیک، می‌توان به میزان اهمیت این ماتریس هم پی برد. یادتان باشد که این ابزار با نام‌هایی مانند تحلیل سوات یا نمودار سوات هم شناخته می‌شود.

تحلیل SWOT چه اجزایی دارد؟

تحلیل SWOT چهار جزء دارد که عبارتند از:

نقاط ضعف (Weaknesses):

این جزء از تحلیل SWOT نقاط ضعف سازمان را شناسایی کرده و در بهترین حالت ممکن متوقف می‌کند. نقاط ضعف دقیقا همان نقاطی هستند که برای ادامه رقابت باید بهبود یابند. مارک تجاری ضعیف، بدهی‌هایی زیاد، کمبود سرمایه و زنجیره تامین ناکافی مثال‌هایی برای نقاط ضعف هستند.

نقاط قوت (Strengths):

این بخش از تحلیل SWOT، برخلاف بخش قبل به شناسایی ویژگی‌های مثبت و منحصر به فرد سازمان که در موفقیت آن نقش دارند می‌پردازد. از میان مثال‌های متعدد برای نقاط قوت می‌توان به مواردی نظیر؛ برند قوی، مشتریان وفادار، فناوری منحصر به فرد و ترازنامه قوی اشاره کرد.

فرصت‌ها (Opportunities):

بخش فرصت‌های تحلیل SWOT همانطور که از عنوانش مشخص است، به عوامل خارجی مطلوب که مزیت رقابتی به سازمان می‌بخشند اشاره دارد. به طور مثال، عرضه خودروها به بازار جدید به واسطه افزایش فروش و افزایش سهم بازار می‌تواند یک فرصت برای تولیدکننده‌ای باشد که با کاهش تعرفه‌های کشورش روبروست.

تهدیدها (Threats):

عاملی که احتمال آسیب زدن آن به سازمان وجود دارد، تهدید نامیده می‌شود که در تحلیل SWOT بررسی می‌شود. کاهش بارش باران و خشکسالی تهدیداتی برای شرکت‌های فعال در حیطه محصولات کشاورزی هستند، چراکه ممکن است کاهش باردهی را درپی داشته باشند. افزایش هزینه مواد اولیه، افزایش رقابت و غیره نیز از جمله تهدیدات معمول هستند. نکته مهم این که فرصت‌ها و تهدیدها از عوامل خارجی و نقاط ضعف و قوت از عوامل داخل سازمان هستند که در این ماتریس نمایش داده می‌شوند.

تحلیل SWOT چیست؟

ماتریس سوات تنها به شناسایی فرصت‌ها، تهدیدها، نقاط ضعف و قوت محدود نمی‌شود. بلکه پس از شناسایی آن‌ها تحلیل SWOT لازم است تا به استخراج استراتژی‌ها منجر شود.

استراتژی چیست؟

استراتژی راهبردهایی است که مدیران سازمان را در جهت دستیابی به اهداف بلند مدت یاری می‌کند. استراتژی را می‌توان به عنوان جهت کلی دستیابی سازمان به وضعیت و جایگاه مطلوب در آینده نیز تعریف کرد. استراتژی از روند برنامه ریزی دقیق استراتژیک حاصل می‌شود.

انواع استراتژی در تحلیل SWOT کدامند؟

در ادامه به بررسی استراتژی‌های حاصل از تحلیل SWOT می‌پردازیم.

استراتژی SO در تحلیل SWOT (استراتژی Maximax):

این استراتژی (Strengths – Opportunities) به شما کمک می‌کند تا از فرصت‌های شناسایی شده خارجی در تحلیل SWOT با تکیه بر نقاط قوت بهترین بهره را ببرید.

استراتژی WO در تحلیل SWOT (استراتژی Minimax):

استراتژی WO (Weaknesses – Opportunities) باعث کاهش اثرات نقاط ضعف بر فرصت‌های شناسایی شده، می‌شود.

استراتژی ST در تحلیل SWOT (استراتژی Maximin):

استراتژی Strengths – Threats در تحلیل SWOT بر کاهش یا از بین بردن تهدیدهای خارجی به وسیله توانمندی‌ها و نقاط قوت سازمان تمرکز دارد.

استراتژی WT در تحلیل SWOT (استراتژی Minimax):

استراتژی Weaknesses – Threats با هدف اتخاذ تصمیمات درست برای کاهش ضعف‌های سازمان در برابر تهدیدهای شناسایی شده استفاده می‌شود.

ماتریس SWOT چه کاربردی دارد؟

تحلیل SWOT که برای ارزیابی شرایط مطلوب و نامطلوب در کسب و کارها کاربرد دارد و در جهت مدیریت استراتژیک، مدیران سازمان را یاری می‌کند می‌تواند در زندگی شخصی افراد نیز کاربرد داشته باشد. افراد با کمک ماتریس SWOT می‌توانند استعدادها و توانایی‌های خود را بشناسند و با غلبه بر ضعف‌های شخصی خود در مسیر موفقیت قدم بردارند.

استفاده از تجزیه و تحلیل SWOT چه مزایا و محدودیت‌هایی دارد؟

تحلیل SWOT در کنار فواید و مزایای بسیاری که دارد، مانند هر تکنیک دیگری محدودیت‌هایی نیز خواهد داشت. بنابراین سودمند بودن این ابزار مانع از وجود محدودیت برای آن نمی‌شود. در زیر تعدادی از مزایا و معایب این ابزار را بیان کرده‌ایم.

• اتخاذ استراتژی متناسب با اهداف واقع‌بینانه.
• شناخت نقاط ضعف و قوت سازمان و بهره‌وری موثر از منابع سازمان بر این اساس.
• تحلیل وضعیت موجود سازمان و ترسیم چشم اندازی روشن برای آینده آن.
• بهره‌مندی از تمام فرصت‌های احتمالی.
• مقابله با تهدیدات با کمک راهکارهایی که تحلیل SWOT ارائه می‌دهد.
• استفاده از توانمندی‌های سازمان در جهت طی مسیر موفقیت.
• غلبه بر ضعف‌ها با استفاده از فرصت‌ها.

• ارزیابی‌های ذهنی.
• دشواری تشخیص عوامل بیرونی به عنوان تهدید و فرصت (عدم تمیز آن‌ها از یکدیگر).
• ارائه استراتژی‌های متناقض در برخی مواقع.

نمونه تحلیل SWOT

در زیر نمونه‌ای از ماتریس تحلیل SWOT یک شرکت فعال در زمینه نفت و گاز آورده شده است.

نمونه استراتژی‌های استخراج شده از ماتریس سوات

در زیر تعدادی از نمونه استراتژی‌های حاصل از تحلیل SWOT را ذکر کرده‌ایم.

• مستقر شدن سیستم‌های مدیریت در سازمان که تمام بخش‌ها را ملزم به رعایت قوانین و مقررات می‌کنند.

• الزام به ارزیابی انرژی مصرفی و اصلاح الگوی مصرف.
• ارتقای جایگاه HSE در فرآیندهای سازمان و پروژه‌های آن.

• مستقر شدن سیستم‌های مدیریت در سازمان که تمام بخش‌ها را ملزم به رعایت قوانین و مقررات می‌کنند.

• افزایش کیفیت تسهیلات رفاهی کارکنان.
• شفاف سازی، ارتقای آگاهی و توانایی کارکنان در حوزه HSE از طریق برگزاری دوره‌های آموزش منابع انسانی.
• توجه به حفظ محیط زیست اطراف پروژه.

چطور می‌توان با Case Study ذهن را به چالش کشید؟

شاید تاکنون مطالبی درباره Case Study (مطالعه موردی) شنیده باشید. اما درباره چیستی مطالعه موردی و مزایای آن چیزی می‌دانید؟ مطالعه موردی که یکی از مسائل مرتبط با تحلیل SWOT است، به بررسی دقیق، عمیق، جزئی یک مسئله یا مورد خاص که به عناصر دنیای واقعی مربوط است اشاره دارد. در مطالعه موردی محقق به بررسی و ارزیابی اطلاعات عمیق درباره چند متغیر می‌پردازد.

زمانی که بخواهید از تحلیل SWOT استفاده کنید یا اطلاعاتی کامل، عمیق و متنی درباره موضوعی خاص در دنیای حقیقی بدست آورید، مطالعه موردی طراحی خواهد شد. مطالعه موردی این امکان را برای شما فراهم می‌کند که بتوانید پیامدها، مشخصات اصلی و معانی پرونده مورد نظر را کشف کنید.

در تحلیل SWOT این امکان وجود دارد که با استفاده از یک مطالعه موردی، جنبه‌های مختلف موضوعی واحد را عمیقا مورد کاوش قرار دهید. یا این که از چند مورد مطالعه موردی برای مقایسه بین جنبه‌های مختلف تحلیل و شفاف سازی آن‌ها استفاده کنید.

مطالعه موردی علاوه بر تحلیل SWOT در سایر تحقیقات نیز کاربرد دارد. این روش در حال حاضر یکی از متداول‌ترین روش‌های تحقیق کیفی در تحقیقات آکادمیک است. امروزه در مقاطع دکتری و کارشناسی ارشد و یا دوره‌های آموزش منابع انسانی، در دانشگاه‌ها و سازمان‌ها این روش برای دوره‌های مطالعاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مطالعه موردی در اصل به بررسی پدیده‌های پیچیده در محیط می‌پردازد. محقق با کمک این روش می‌تواند یک پدیده یا موضوع را در نظر بگیرد و سپس با سوالات پژوهشی آن را حل کند.

بررسی استراتژی یک شرکت خاص نمونه‌ای از مطالعه موردی در تجارت است. البته این روش ممکن است موارد گسترده‌تر را در تجارت مورد بررسی قرار دهد.

مطالعه به روش کیس استادی، درک و بینشی عمیق درباره موضوع مطالعه در اختیار محقق می‌گذارد و این اجازه را به او می‌دهد که به دنبال پاسخی مناسب برای سوالات تحقیق باشد. مانند پزشک و پرستاری که برای یافتن راه حل و درمان بیماری، آن را ارزیابی و بررسی می‌کنند. برای اطمینان از درست بودن تحلیل SWOT خود می‌توانید از مشاوره مدیریت، مشاوره منابع انسانی یا مشاور سیستم‌ها و فرآیندهای مرکز ما کمک بگیرید.

تحلیل SWOT ابزاری برای برنامه ریزی استراتژیک است که اطلاعاتی درباره نقاط قوت و ضعف و تهدیدها و فرصت‌ها ارائه می‌دهد. اطلاعات بدست آمده توسط تحلیل SWOT می‌توانند برای رسیدن به موفقیت و حفظ مزایای رقابتی و اتخاذ تصمیمات بلند مدت به مدیران سازمان کمک کنند.

این تجزیه‌ و تحلیل به ما کمک می‌کند تا به نقاط قوت و ضعف خودمان پی ببریم، فرصت‌های پیش روی خودمان را بشناسیم و تهدیدهای احتمالی را به شیوه‌ی مؤثری مدیریت کنیم.

استفاده از تحلیل SWOT در کسب‌وکار خیلی بهتر از چیزی است که به‌نظر می‌رسد. نه تنها وقت‌گیر نیست، بلکه شما را وادار می‌کند تا در مورد کسب‌وکار خود به روش‌های کاملاً جدید فکر کنید. تحلیل SWOT به شما کمک می‌کند تا با بررسی نقاط قوت و نقاط ضعف کار خود و همچنین فرصت‌ها و تهدیدهایی که در بازار با آن مواجه هستید بتوانید یک استراتژی کسب‌وکار قوی را توسعه دهید.

اصطلاح SWOT مخفف کلمات قدرت، ضعف، فرصت و تهدید در زبان انگلیسی است. در واقع می‌توانیم تحلیل SWOT را به عنوان لیست سازمان‌یافته‌ای از بیشترین نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها در کسب‌وکار تعریف کنیم.

نقاط قوت و ضعف عوامل درونی سازمان را نشان می‌دهد که در طول زمان می‌توانید آن‌ها را تغییر دهید (شهرت، حق امتیاز، مکان). اما فرصت‌ها و تهدیدها عوامل بیرونی هستند (عرضه‌کننده‌ها، رقبا، قیمت‌ها) که چه بخواهید یا نه اتفاق می‌افتد و نمی‌توانید آن‌ها را تغییر دهید.

کسب‌وکارهای موجود می‌توانند همیشه از این تحلیل چهت ارزیابی یک محیط درحال تغییر استفاده کنند. در حقیقت به شما توصیه می‌کنم حداقل سالانه یک جلسه‌ی بررسی استراتژی داشته باشید که با تحلیل SWOT آغاز شود. کسب‌وکارهای جدید نیز باید از این تحلیل به عنوان بخشی از فرآیند برنامه‌ریزی خود استفاده کنند.

معرفی تحلیل SWOT :

تحلیل SWOT برای اولین بار در سال ۱۹۵۰ توسط دو فارغ التحصیل مدرسه بازرگانی هاروارد به نامهای جورج آلبرت اسمیت و رولند کریستنسن مطرح ش [. در آن زمان این تحلیل ضمن کسب موفقیتهای روز افزون به عنوان کسب ابزار مفید مدیریتی شناخته شد. اما شاید بیشترین موفقیت مشهود این تحلیل زمانی بدست آمد که Jack Welch از جنرال الکتریک در سال ۱۹۸۰ از آن برای بررسی استراتژیهای GE و افزایش بهره‌وری سازمان خود استفاده کرد.

SWOT سرواژۀ عبارات قوتها(Strenghths) ، ضعفها(Weaknesses) ، فرصتها (Opportunities) و تهدیدات (Threats) است ]۲[ گام اول در مراحل برنامه ریزی استراتژیک تعیین رسالت، اهداف و ماموریتهای سازمان است و پس از آن می‌توان از طریق تحلیل SWOT که یکی از ابزارهای تدوین استراتژی است، برای سازمان استراتژی طراحی کرد که متناسب با محیط آن باشد. با استفاده از این تحلیل این امکان حاصل می‌شود که اولاً به تجزیه تحلیل محیط‌های داخلی و خارجی پرداخته و ثانیاً تصمیمات استراتژیکی اتخاذ نمود که قوتهای سازمان را با فرصتهای محیطی متوازن سازد.

تعاریف نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدات:

نقطه قوت: عبارت است از شایستگی ممتازی که بوسیله آن سازمان می‌تواند در زمینه‌هایی مانند نوع منابع مالی، تصویر مثبت ذهنی میان خریداران، روابط مثبت با تأمین‌کنندگان و مواردی از این دست نسبت به رقبا برتر باشد.

نقطه ضعف: نوع محددیت یا کمبود در منابع، مهارتها و امکانات و توانایی‌هایی است که بطور محسوس مانع عملکرد اثر بخش سازمان بشود. عملکرد مدیریت نیز در تشدید نقاط ضعف موثر است.

فرصت: عبارت است از یک موفقیت مطلوب عمده در محیط خارجی سازمان مانند شناخت بخشی از بازار که پیش از این فراموش شده بود. تغییر در وضعیت رقابت یا قوانین و بهبود در روابط با خریداران و فروشندگان

تهدید: یک تهدید موفقیت نامطلوبی در محیط خارجی سازمان است مانند قدرت چانه زنی خریداران یا تامین‌کنندگان کلیدی، تغییرات عمده و ناگهانی تکنولوژی و مواردی از این است که می‌توانند تهدید عمده‌ای در راه موفقیت سازمان باشند.

قواعد حاکم بر ماتریس تحلیلی SWOT :

• چگونه می‌توان با بهره‌گیری از نقاط قوت حداکثر بهره‌برداری را از فرصتها انجام داد (SO)
• چگونه با استفاده از نقاط قوت می‌توان اثر تهدیدات را حذف کرد یا کاهش داد (ST)
• چگونه باید با بهره‌گیری از فرصتها نقاط ضعف را تبدیل به نقطه قوت کرد یا از شدت نقاط ضعف کاست (WO)
• چگونه باید با کاهش دادن نقاط ضعف تاثیر تهدیدات را کاهش داد یا تاثیرشان را حذف نمود. (WT)

به طور خلاصه می‌توان گفت هدف از تحلیل و بررسی فرصت‌ها و تهدیدات محیط خارجی ارزیابی این مسئله است که یک شرکت می‌تواند فرصتها را به دست آورد و از تهدیدات اجتناب کند. بویژه زمانی که با یک محیط خارجی غیر قابل کنترل در زمان کنونی روبرو است

شکل ۱: نمونه‌ای از تجزیه و تحلیل نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدات

مراحل انجام آنالیز SWOT را می‌توان بصورت زیر بر شمرد:

۱- تشکیل جلسۀ تجزیه تحلیل SWOT

۲- توصیح اجمالی هدف جلسه و مراحل انجام کار

۳- استفاده از روش طوفان ذهنی برای شناسایی نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدات

۴- اولویت‌بندی عوامل داخلی و خارجی

۵- تشکیل ماتریسSWOT و وارد کردن عوامل انتخاب شده به آن با توجه به اولویت بندی

۶- مقایسه عوامل داخلی و خارجی با یکدیگر و تعیین استراتژیهای SO، WO، ST ، WT

۷- تعیین اقدامات مورد نیاز بری انجام استراتژیهای تعیین شده

۸- انجام اقدامات و بررسی نتایج آنها

۹- برزو رسانی ماتریس SWOT در فواصل زمانی مناسب

نمایش ماتریس‌های مورد استفاده در روش تحلیل SWOT :

ماتریس اولویت بندی عوامل داخلی

اثر بر عملکرد یا قابیلت رقابتی شرکت
میزان اهمیت	زیاد	متوسط	کم
	زیاد	اولویت بالا	اولویت بالا	اولویت متوسط
	متوسط	اولویت بالا	اولویت متوسط	اولویت پایین
	کم	اولویت متوسط	اولویت پایین	اولویت پایین

ماتریس اولویت بندی عوامل خارجی

احتمال وقوع	اثر احتمالی بر شرکت
	زیاد	متوسط	کم
	زیاد	اولویت بالا	اولویت بالا	اولویت متوسط
	متوسط	اولویت بالا	اولویت متوسط	اولویت پایین
	کم	اولویت متوسط	اولویت پایین	اولویت پایین

ماتریس SWOT

SWOT	نقاط قوت S	نقاط ضعیف W
	فهرست نقاط قوت	فهرست نقاط قوت
فرصتهاO	استراتژیهای SO	استراتژی‌های WO
فهرست فرصتها	با نقاط قوت از فرصتها استفاده کنید	با فرصتها نقاط ضعف را از بین ببرید
تهدیدات T	استراتژی ST	استراتژی‌های WT
فهرست تهدیدات	برای احتراز از تهدیدات از قوتها استفاده کنید.	نقاط ضعف را کاهش دهید و از تهدیدات بپرهیزید.

روش کمّی تحلیل SWOT :

روش کمی تحلیلSWOT داده‌های جزئی تری را برای تحلیل SWOT فراهم می‌آورد این روش خود را با روش تصمیم گیری MADM انطباق داده است که از طرح‌های چند لایه برای ساده سازی مسایل پیچیده استفاده می‌کند و براین اساس قادر است تحلیل SWOT را بطور همزمان بر روی چند سازمان به اجرا در آورد. وقتی فرآیندهای برنامه ریزی به وسیلۀ معیارهای متعد پیچیده می‌شوند این ممکن است به این دلیل باشد که از SWOT به درستی استفاده نشده است او بیانگر این است که یک لیست نامشخص، کیفی و ناکامل از فاکتورهای تاثیر گذار محیط داخلی و خارجی در سازمان بکار رفته است.

از روشهای که تحلیلSWOT را بکار می‌برند می توان ماتریس ارزیابی فاکتورهای خارجیEFEو ماتریس ارزیابی فاکتورهای داخلیIFE و ماتریس طرح رقابتیCPM را نام برد.

اما کمبودهای زیر در همه آنها غیر قابل اجتناب است:

• رتبه بندی فاکتورهای اصلی بصورت عینی انجام می‌گیرد. بنابراین در رتبه بندی داده‌های کمی مانند حجم تجارت با شکل مواجه می‌شوند.
• در رتبه بندی عینی داده‌ها گروه ارزیابان داده‌ها را بدون تست کردن رتبه‌بندی می‌کنند و این ممکن است موجب عدم یکپارچکی میان داده‌ها گردد.

برای رفع این مشکلات کار تیلا و همکارانش و همچنین استوارت و همکارانش فرآیند تحلیل سلسله مراتبیAHP را با تحلیلSWOT ترکیب کردند وی یک روش ترکیبی جدید برای بهبود آنالیز محیط در روشSWOT بوجود آوردند. همچنین در بعضی از موارد مشاهده شده که تحلیلSWOT را براساس ماتریس استراتژیGSM نیزتوسعه داده‌اند

ترکیب تحلیل SWOT با کارت امیتازات متوازن BSC

یکپارچه سازی ماتریسSWOT امیتازات متوازن BSC منجر به آنالیز ماتریس SWOT پدیدار شدن یک سیستم مدیریت استراتژیک یکپارچه و کل نگر می‌شود. ماتریسSWOT به وضوح فاکتورهای موفقیتی را که می‌تواند در راستای تبیین و شناسایی کارت امیتازات متوازن مورد استفاده و کاربرد است تعیین کند برای این اساس یک رویکرد ساختاری برای تدوین، تنظیم و پی‌ریزی و فرصتها و تهدیداتی را که در معرض مواجهه با آنهاست همانند همۀ رقبا به خوبی شناسایی کند. با برقراری ارتباط میان تحلیلSWOT و BSC یک سازمان می‌تواند میان نقاط قوت خود علیه نقاط ضعف رقبای خود توازن برقرار کند و جهت استفاده مطلوب و بهینه از فرصتهای بازار تلاش نماید.

همچنین می‌توان تحلیلSWOT و BSC را با روش گسترش کیفیتQFD نیز ترکیب کترکیبBSC ، تحلیلSWOT و QFD یک موقعیت برنامه‌ریزی شده برای مدیریت بوجود می‌آورد تا استراتژی‌ها را به عمل تبدیل کند (دکو ۱۹۹۸). این ۳ روش مجزا با یکدیگر ترکیب می شوند تا یک ابزار مفید برای فرآیندهای استراتژیک سازمان پدید آوردند .QFD هم برای سازمانهای انتفاعی و هم برای سازمانهای غیرانتفاعی در راستای توسعۀ طرحهای کل نگرانۀ استراتژیک کاربرد دارد در این فرآیند ترکیبی،QFD می‌تواند در تشخیص و الویت دادن به ضعف‌های سازمانی که باید زودتر مورد رسیدگی و ترمیم قرار گیرند و همچنین در ارتقای عملکرد کیفی سازمان موثر واقع شود در حقیقت QFD در شناخت اهمیت و اولویت فعالیتهای که سازمان باید در راستای تامین رضایت مشتری صورت دهد ما را یاری می‌کند. البته کاملا واضح آنالیز ماتریس SWOT و مشخص است که سازمانهایی در این راه موفق تر خواهند بود که از اطلاعات به روز ، دقیق و کارآمدتری برخوردار باشند.

کار برد تحلیل SWOT در سطح کشورها:

در حقیقت تحلیل SWOT در شناسایی و تشخیص روابط موجود محیطی و توسعه مسیرهای مناسب می‌تواند به کشورها نیز مانند سازمانها کمک کند. با استفاده از این تحلیل می‌توان قوتها، ضعفها، فرصتها و تهدیداتی را که یک کشور با آنها مواجه است شناسایی کرد و از مزایای رقابتی یک کشور نسبت به سایر کشورها آگاهی یافت. در تحلیل که با استفاده از روش تحلیل SWOT در کشور ونزوئلا انجام شد به روشنی آشکار شد در این کشور نقاط ضعف و تهدید قوتها و فرصتها را تحت الشعاع قرار داده‌اند و عدم کارآفرینی و کنترل شدید دولتی بر بازرگانی از بروز فرصتها و همچنین قوتهای درونی جلوگیری به عمل آورده است

از SWOT به صورت گسترده‌ای در تعدادی از اقتصادهای توسعه یافته و در حال توسعه در مواردی مانند موارد زیر استفاده شده است کمک به اتخاذ تصمیمات حوزۀ تجارت و بازرگانی، کمک به تعیین مکان ساخت شرکتهای تولیدی در چین، بررسی استراتژی‌های نفوذ و ترغیب و تشویق صادرات در چین و بریتانیا، توسعۀ اقتصاد منطقه‌ای در استرالیا، انتخاب شیوۀ عملکرد شرکتهای کوچک در اسکاتلند همچنین در سطح کشورها از این تحلیل جهت تحلیل پروژه‌های وسیع منطقه‌ای مانند سیستم‌های حمل و نقل و ترابری در هند و تحلیل پروژه‌های مناسب کارآفرین در ژاپن استفاده شده

به طور خلاصه از این روش تحلیل می‌توان برای ارزیابی سطح رقابتی کشور، ریسک اقتصادی فعالیتهای مختلف و شناسایی فرصتها و مزایای رقابتی یک کشور استفاده کرد.

به عنوان مثالی دیگر از کاربرد SWOT در سطح کلان می‌توان به استفاده از آن در شرکت عظیم خطوط هواپیمایی چین اشاره کرد این شرکت دارای بزرگترین خطوط جهانی حمل و نقل است و در زمینه کیفیت نیز از شهرت جهانی بالایی برخوردار است از این رو با آشفتگی‌های ناشی از عملکرد ضعیف و مدیریت سطح پایین در سطح بسیار ناچیز در این سازمان می‌توان برخورد کرد. این سازمان جهت تعیین بهترین سطح عملکرد و شناسایی عوامل متناسب موفقیت و شناسایی شرایط بحرانی محیطی ممکن از تحلیل SWOT استفاده برد. و در این راستا موفق شده محرکهای کلیدی تامین رضایت مشتریان را شناسایی کرده و به سوی اعمال نوآوری ها و ابتکارات متناسب با محیط تجاری- بازرگانی کلیدی در راستای فرآیند جابجایی مسافران، توسعۀ سرویسها خدمات جدید و تخصیص منابع خود به اهداف خاص و برجسته تجاری پرداخت و توانست به این وسیله به موفقیت فرد بیافزاید

نتیجه گیری :

تحلیلSWOT در فرآیند تشکیل استراتژی جزء بسیار مهم محسوب می‌شود. تحلیل فرصتها و تهدیدات خارجی اساساً برای ارزیابی این امر به کار می‌رود که بررسی کنیم آیا سازمان می‌تواند از فرصتها استفاده کرده و تهدیدات را به حداقل برساند و همچنین این تجزیه و تحلیل نقاط ضعف برای بررسی عملکرد داخلی شرکتها (مانند روندهای کاری اثر بخش و تحقیق و توسعه) حائز اهمیت است. همچنین ما قادریم این روش تحلیل را به همراه سایر ابزارهای استراتژیک مانند QFD و BSC نیز بکار ببربیم. در نتیجه تحلیل SWOT قادر است به سازمانها و حتی به کشورها کمک کند وضعیت کلی خود را نسبت به سایر رقبا و در مورد کشورها نسبت به سایر کشورها مورد سنجش و ارزیابی قرار دهد.