چگونگی پوشش نوسانات ارزی
دنیای‌اقتصاد : بر اساس گزارشی که نایب‌رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران در بیستمین نشست این کمیسیون ارائه کرد، پوشش‌ریسک نوسانات ارزی با بهره‌‌‌‌‌‌گیری از ابزارهای بازار مشتقات ارزی نظیر قرارداد آتی ارز، نوسان بازارهای اختیار اختیار خرید یا اختیار فروش ارز، قرارداد تاخت نرخ ارز به‌معنای معاوضه یک جفت ارز در آینده با قیمت توافقی امروز، امکان‌پذیر است. رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران در ابتدای این نشست، با اشاره به اینکه نوسانات نرخ ارز، منجر به افزایش هزینه‌های واحدهای تولیدی شده و امکان برنامه‌ریزی را از تولیدکنندگان سلب کرده است، گفت که این مساله، مشکلات فراوانی را برای افراد و بنگاه‌هایی که وام‌های ارزی دریافت کرده‌اند، ایجاد کرده و معاملات بهصورت فیزیکی در معرض ریسک نوسانات ارزی قرار دارند.
فریال مستوفی افزود: چنانچه از ابزارهایی که برای کاهش ریسک نوسانات نرخ ارز وجود دارد، استفاده شود سرمایه‌گذار می‌تواند ریسک نوسانات نرخ ارز را تا حدی پوشش دهد. در ادامه علیرضا توکلی‌کاشی، نایب‌رئیس کمیسیون، به ارائه گزارشی با عنوان«بررسی ابزارهای مالی قابل‌استفاده در ایران جهت پوشش نوسانات ارزی» پرداخت. او در ابتدا، به تفاوت دو مفهوم «ارز» و «نرخ‌ارز» اشاره کرد و گفت: اگر بازار ارز به نحو صحیحی کار کند و نظام بازار به‌معنای واقعی تک‌نرخی باشد، نرخ ارز به‌راحتی از آن استخراج میشود، از این‌رو طبق این نگرش، کارکرد صحیح بازار ارز بسیار مهم است. توکلی‌کاشی در ادامه به این نکته اشاره کرد که«در حال‌حاضر نرخ ارز برای ما مشخص نیست.» او ضمن نمایش روند نرخ ارز در ایران طی سال‌های ۱۴۰۰ -۱۳۵۹، به تشریح تاثیر سوء نوسانات نرخ ارز پرداخت و بیان کرد: به‌جز دوره ۱۲ ساله ۱۳۹۰ - ۱۳۷۸ که نرخ ارز روند با ثباتی را طی کرده است، در هیچ‌یک از دوران پس از سال۱۳۵۷، نرخ ارز روند با ثباتی نداشته است؛ به‌طوری که در ۵۰درصد مواقع، نوسان ۴ ساله نرخ دلار بالای ۱۰۰درصد بوده است و نوسان بالای ۵۰درصد در دوره‌های یک‌‌‌‌‌‌ساله به‌وفور رخ داده است. حدودا در ۲۰درصد مواقع، نرخ ارز دارای نوسان بیش از ۵درصد در یک‌ماه بوده است. توکلی‌کاشی با بیان اینکه «نوسانات نرخ ارز در هر دو جهت مثبت و منفی، مخرب است،» افزود: نرخ ارز، یک عامل مهم و تاثیرگذار بر تورم است و نوسانات اقتصادی ناشی از نوسانات ارز هم، به‌شدت بر نرخ تورم اثرگذار هستند. اگر نوسانات اقتصادی کاهش یابند، نرخ تورم کاهش یافته و نرخ ارز پایدار شده و رشد آن به‌شدت کاهش خواهد یافت و موجبات رشد اقتصادی فراهم خواهد شد. او سپس به آثار نوسانات اقتصادی به‌ویژه نوسانات نرخ ارز پرداخت و گفت: ایجاد فرصت‌های آربیتراژی در اقتصاد که در آن عرضه یک‌کالای مشابه در دو بازار مختلف دارای قیمت‌های یکسان نیست، افزایش بیشتر نوسانات سفته‌بازانه، افزایش دخالت دولت در اقتصاد، تورم بیشتر، افزایش فقر و افزایش فاصله طبقاتی میان آحاد مردم و در یک کلام عدم‌آرامش جامعه از تبعات نوسانات ارزی است.
به گفته نایب‌رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران، اگر نرخ دلار از سال۱۳۵۷ با شیبی متناسب با تورم ماهانه رشد می‌کرد، امروز نرخ ارز حدود۲۴هزار تومان بود و نوسانات آن به مراتب کمتر از وضعیت واقعی این ۴۳ سال بود. او در ادامه راه‌حل‌های مواجهه با نوسانات نرخ ارز را برشمرد و بر لزوم پیش‌بینی‌پذیری نرخ ارز، تاکید کرد: کاهش نوسانات نرخ ارز و پوشش‌ریسک نوسان نرخ ارز با استفاده از ابزارهای بازار مشتقات ارزی نظیر قرارداد آتی ارز (Futures)، اختیار خرید یا اختیار فروش ارز (Options) و قرارداد تاخت نرخ ارز به‌معنای معاوضه یک جفت ارز در آینده با قیمت توافقی امروز (Swaps) امکان‌پذیر است. نایب‌رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران، ضمن تشریح پیشنهادهای اجرایی، بر فعال شدن بازار آتی ارز در بورس، گواهی سپرده ارزی قابل‌معامله و فعال‌شدن بازار اختیار معامله در بورس، تاکید کرد و گفت: به دلیل وضعیت خاص کشور و وجود تحریم‌‌‌‌‌‌های ظالمانه، در حال‌حاضر قراردادهای حواله‌ای به دلیل محدودیت‌‌‌‌‌‌ها و همچنین امکان افشای مسیرهای ارزی کشور، توصیه نمی‌شود و صرفا قراردادهای آتی و اختیار خرید یا اختیار فروش مبتنی بر اسکناس یا گواهی سپرده ارزی قابل‌معامله، توصیه میشود. او سپس بر اساس مفروضات موجود، پیش‌بینی‌ای از نرخ دلار برای سال۱۴۰۱ ارائه کرد و گفت: مقادیر کمینه و بیشینه دلار بر مبنای نرخ‌های تاریخی ۴۳سال‌گذشته بین ۱۳ تا ۶۳هزار‌تومان و نرخ تعادلی دلار طی سال۱۴۰۱ بر مبنای مفروضات در نظر گرفته‌شده، بین ۷/ ۲۴ تا ۴/ ۳۳هزار‌تومان، خواهد بود. پس از ارائه این گزارش، سید‌مهدی پارچینی، مدیر نظارت بر بورس‌ها سازمان بورس و اوراق‌بهادارگفت که در بازار سرمایه، ظرفیت‌های خوبی برای موضوع ارز وجود دارد که هم نوسانات ارزی را برای تولیدکنندگان پوشش داده و هم بستری فراهم خواهد شد تا ارزهایی که افراد برای حفظ ارزش پول نگهداری می‌کنند، وارد بازار سرمایه شود. او افزود: نکته قابل‌توجه اینکه وجود یک سازمان مسوول برای پوشش ریسک نوسانات بازار ارز ضروری بوده و پوشش این نوسانات، تاثیر بسزایی در رشد صنعت کشور خواهد داشت.
دامنه نوسان لازم، اما درک ناظر از بازار لازم تر
دامنه نوسان واجب و لازم است اما نحوه، زمان و میزان استفاده از آن بسیار مهم است. این مساله می‌تواند گاهی اوقات دامنه نوسان را به یک ابزار زیان‌ده تبدیل کند.
صدای بورس - مروارید اسلامی؛ تغییرات اخیر دامنه نوسان موجی از مخالفت‌ها و موافقت‌ها را به دنبال داشته و کارشناسان مختلف در حال بررسی و اظهار نظر درخصوص این موضوع هستند؛ اما آیا واقعا بورس کشور ما نیازمند ابزار دامنه نوسان است؟
شاهین شایان آرانی، کارشناس ارشد بازار سرمایه درخصوص این موضوع گفت: دامنه نوسان و حجم مبنا و چند ابزار دیگر همیشه در اختیار نهاد ناظر وجود دارد و باید باشد تا بتواند به نحو صحیح جهت بازار را مدیریت کند؛ البته منظور حرکت بازار در یک نقطه خاص نیست. گاهی اوقات بازار تلاطم پیدا می‌کند و نهاد ناظر باید وارد صحنه شود و این تلاطم را کاهش دهد. گاهی اوقات بازار دچار رخوت و رکود میشود که در اینجا بحث وجود دارد که آیا نهاد ناظر باید برای ایجاد یک حرکت وارد شود یا خیر.
او تاکید کرد: به‌طور کلی هرچه یک بورس آزادتر باشد، یعنی حجم عرضه و تقاضا بالاست، رقابت وسیع است و اقتصاد آزاد پشت این بورس وجود دارد؛ مانند بورس‌های اروپایی، بعضی بورس‌های خاور دور، آمریکای شمالی و. . هرچه بازار از رقابت، حجم بالای معاملات و تنوع معامله‌گران تشکیل شده باشد، آنگاه می توان دامنه نوسان را مقداری بازتر کرد.
این فعال بازار مالی با بیان اینکه دامنه نوسان ابزاری است که به‌طور قطع باید در اختیار نهاد ناظر وجود داشته باشد، اظهار داشت: به این ترتیب نهاد ناظر می‌تواند در زمان لازم بازار را مهار کند اما سوال مهم این است که نهاد ناظر چه زمانی و به چه روشی و در چه بازه نوسانی باید وارد صحنه شود؟ این مساله می‌تواند گاهی اوقات دامنه نوسان را به یک ابزار زیان‌ده تبدیل کند، درست مثل چاقوی تیزی که در اختیار است بنابراین تاکید میشود که دامنه نوسان واجب و لازم است اما نحوه، زمان و میزان استفاده از آن بسیار مهم است.
او در این خصوص توضیح داد: دامنه نوسان ابزاری است که بسیاری اوقات حالت محرمانه پیدا می‌کند و نهاد ناظر به هنگام رصد معاملات و تلاطم آن اگر به کمک ابزارهای تشخیصی به این نتیجه برسد که تلاطم بیش از حد و خارج از نرم است می‌تواند دامنه نوسان را کم کند تا تلاطم‌ها بیش از اندازه رخ ندهد. اما اگر بازار در حالت تعادل باشد و کار خود را انجام دهد، می‌تواند این بازه را زیاد کند و سقف و کف را افزایش دهد به عبارتی نهاد ناظر می‌تواند از ابزارهای در اختیار خود استفاده درست یا نادرست کند.
شایان آرانی در پاسخ به این پرسش که دامنه نوسان در بورس‌های سایر کشورها به چه صورت است، گفت: در بعضی از مقاطع متفاوت است؛ به عنوان مثال زمانی در بورس نیویورک دامنه نوسان مثبت و منفی ۱۲/۵ بود و زمانی به ۲۰ رسید و در موقع تلاطم این بازه کوچک شد. بنابراین نمی‌توان دامنه نوسان را برای همیشه ثابت در نظر گرفت؛ بلکه ابزاری نظارتی و کنترلی در اختیار نهاد ناظر است و باید هم باشد. اگر زمانی دامنه نوسان در بورس نیویورک مثبت منفی ۲۰ تعیین شد، دلیلش این بود که در آنجا حجم معامله‌گران بسیار بالا و تنوع آنها بسیار زیاد است و در نتیجه خیال مسئولان ناظر راحت بود که خود بازار می‌تواند قیمت‌ها را پیدا کند.
وی تصریح کرد: در بورس ایران تنوع چندان بالا و عمق معاملات زیاد نیست و نقدینگی بسیار پایین است و بازیگران متعددی که قدرت یکسان برای چانه‌زنی در بخش عرضه و تقاضا داشته باشند، وجود ندارد؛ بلکه قدرت گروه‌هایی برای چانه‌زنی بسیار بالا و برخی بسیار پایین است. بنابراین با چنین شرایطی استفاده از ابزار دامنه نوسان اهمیت دو چندان می‌یابد و بازه آن باید توسط نهاد ناظر تعیین شود.
شایان آرانی درخصوص اتفاقات یک سال گذشته بورس و دعوت دولت از مردم برای فعالیت در بورس گفت: این تبلیغات بیش از حد بود و نباید اینگونه مردم را به سمت بازار سرمایه ترغیب می‌کردند؛ بلکه باید آگاهی لازم را می‌دادند که بورس با بازارهای دیگر بسیار متفاوت است و در آن نوسان وجود دارد. متاسفانه تبلیغات زیادی انجام شد و در بازار حباب به وجود آمد. این یک عامل منفی برای سیاست‌گذاری جذب افراد به سوی بورس بود. باید افرادی با مطالعه و آگاهی از این نکته می‌آمدند که بورس هم سود دارد و هم زیان و همیشه روند آن رشدی نیست و سقوط هم دارد
وی افزوذ: البته سقوط به این شدت هم طبیعی نبود و مقداری از آن به دلیل تبلیغات بیش از حد و هیجانی بود که مسئولان برای سهامداران خرد ایجاد کردند در این بین متاسفانه عمدتا سهامداران خرد بودند که متضرر شدند. این تجربه تلخی برای بورس بود که در خاطر همه می‌ماند. بورس در حال حاضر نزد سهامداران خرد بی‌اعتبار شده است و دست‌کم یک یا دو سال طول می‌کشد تا این اعتبار از دست رفته بازگردد. سیاست جذب سهامداران خرد به شیوه‌ای که رخ داد، یکی از عوامل ایجاد حباب بود که باعث شد بازار سقوط کند و عده زیادی متضرر شوند.
شایان آرانی درخصوص حجم مبنا و اوراق تبعی به عنوان پوشش دهنگان ریسک نیز گفت: حجم مبنا ابزاری برای ایجاد ترمز بوده و موثر است. اوراق تبعی اما ابزار پیچیده‌تری است و هر سهامداری نمی‌تواند از آن استفاده کند. ضمن آنکه متاسفانه حجم معاملات اوراق تبعی محدود است. بنابراین این ابزار را نمی‌توان به‌عنوان بیمه سهامداران و به‌خصوص سهامداران خرد در نظر گرفت. اوراق تبعی می‌تواند موثر واقع شود اما به دلیل میزان پیچیدگی و حجم پایین معاملات نمی‌تواند کاربرد زیادی برای بازیگران بازار داشته باشد.
وی ادامه داد: میتوان گفت بیمه برای سهامدار خرد، مطالعه آگاهی و آشنایی با ذات این بازار است. سهامداران عمده هم که کار خود را به خوبی بلد هستند. سهامداران خرد باید بدانند ذات این بازار با بازارهای دیگری که ریسک ندارند یا ریسک پایین دارند متفاوت است و ممکن است زمانی سود خوبی حاصل شود ولی از طرفی زیان هم دارد. سهامداران خرد باید این موضوع را بپذیرند و بدون مطالعه و هیجانی وارد بورس نشوند. متاسفانه سرمایه‌گذاری هیجانی در کشور بسیار رونق پیدا کرده و بسیار خطرناک و نادرست است.
دوره های آموزشی بازار آتی و اختیار معامله
قراردادهای آتی ویژگی های بسیار خاصی دارند و بدون اینکه کالا را داشت میتوان آنرا فروخت و از روند منفی و رو به نزول بازار سود برد و برعکس آن را خرید و از رشد قیمت سود برد. در قراردادهای آتی میتوانید سود خود را صد برابر کنید چون اندازه هر قرارداد برابر صد هست. بله اینها بخشی از مزایای بازار آتی هست که در صورت آموزش صحیح نحوه معامله و پیش بینی روند قیمتی در این بازار می توانید سودهای بسیار عالی را از این بازار بدست آورید. این دوره طوری طراحی شده که هم افراد بسیار مبتدی بتوانند از آن استفاده کنند و هم افرادی که به صورت حرفه ای در بازار سهام فعال هستند.
چرا این دوره آموزشی بسیار سودمند هست؟
در چند سال گذشته ابزارهای مالی جدیدی در بازار سرمایه ایران ایجاد شده که یکی از آنها قرارداد آتی (Future) هست که روز به روز بر استقبال مردم از این قراردادها افزوده می شود. این قراردادها ویژگی های منحصر به فردی دارند که هیچ بازاری در ایران چنین مزایایی را ندارند. در بازار آتی می توان بدون اینکه کالا را داشت آنرا فروخت می توان از افت قیمت سود برد می توان با پول حدود یک پنجم کالا خرید و مهمتر از همه سود خود را ضربدر صد کنید.
سرفصلهای دوره آموزشی قراردادهای آتی:
1) معرفی بازار آتی
2) توضیح انواع قراردادهای مشتقه
3) معرفی کامل قسمتهای مختلف سایت تابلوی آتی
4) مزایای قراردادهای آتی
5) مراحل شروع به سرمایه گذاری در بازار آتی
6) نحوه محاسبه قیمت تسویه
7) توضیح کامل وجه تضمین اولیه، کال مارجین، حداقل وجه تضمین اولیه و .
8) توضیح کامل سیگنالهای خرید و فروش و تعیین استراتژی معاملاتی
9) معرفی سیستم آنلاین آتی یک کارگزاری
افراد زیادی که به دلیل سرمایه کم در دیگر بازارها بازدهیشان بسیار پایین هست در این بازار به کمک اهرم معاملات سرمایه شان را چند برابر کرده اند.
بعد از یادگیری این دوره در چه بازارهایی می‌توانم معامله کنم:
بخشی از فیلم دوره: Your browser does not support HTML5 video.
نکته: برای تحلیل نمودارها باید به مفاهیم پایه تکنیکال مسلط باشید.
ب) دوره آموزشی اختیار معامله:
بازار آپشن که بازار اختیار معامله هم به اون میگن، یک بازار بسیار جذاب در جهان هست که تازه در ایران به صورت رسمی توسط سازمان بورس شروع به فعالیت کرده ، و شما میتوانید در بازار اختیار سکه ، زعفران و سهام فعالیت کنید و با چند برابر دارایی خودتان(قابلیت اهرم) معامله بزنید. اختیار معامله بهترین مکمل برای بازار آتی و سهام هست و ریسک این دسته از دارایی‌ها را پوشش می دهد. در این بازار معامله‌گر می‌تواند فقط با دید نوسان گیری استراتژی‌های متنوعی پیاده‌سازی کند و در صورت صحت تحلیل، از نوسانات بازار، به سود برسد. که این تنها یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این بازار هست.
چرا یادگیری اختیار معامله (option) بسیار ضروری هست؟
در حال حاضر میتوانید در بازار آپشن سکه ، زعفران و سهام فعالیت کنید و با چند برابر دارایی خودتان با قابلیت اهرم معامله بزنید. مثلا اگر قیمت نوسان بازارهای اختیار سکه حدود 30 درصد نوسان کند و شما اگر به جای سکه، آپشن سکه را بخرید یا بفروشید، حدود 100 درصد سود بدست می آورید.
سرفصلهای دوره اختیار معامله سکه ، زعفران و سهام:
1) آشنايی با اصول قراردادهای اختیار معامله (option) (اختیار خرید و اختیار فروش)
2) آشنايی با قوانین قراردادهای اختیار معامله (option) (اختیار خرید و اختیار فروش) سکه ، زعفران و سهام
3) ارزشگذاری قراردادهای اختیار معامله(option) اختیار خرید و اختیار فروش
4) استراتژی های مهندسی ریسک با قراردادهای اختیار معامله (Option) در شرایط مختلف اقتصادی( سود گرفتن چه در بازار رنج ، چه در بازار صعودی و چه در بازار نزولی)
5) آشنایی با نحوه معامله زدن در بازار اختیار سهام
ویژگی بارز دوره:
ویژگی بارز دوره این هست که به دور از مطالب تئوریک و بسیار کاربردی تهیه شده و برای همه افراد ، با هر سطح علمی قابل استفاده هست.
نحوه دریافت دوره:
بلافاصله پس از ثبت نام در سایت ، دوره را داخل پنل کاربری خودتان دانلود می کنید و برای همیشه قابل دانلود هست.
ضمانت بازگشت وجه:
در صورتی که آموزشها را به صورت گام به گام پیش بردید و دستور العمل های ارائه شده در هر قسمت را به صورت منظم انجام دادید و نتیجه نگرفتید می توانید درخواست بازگشت وجه بدهید.
*مدت ضمانت یک هفته می باشد.
جزئیات تغییر دامنه نوسان در معاملات بورس/ چهار تصمیم جدید برای تحول بورس
رئیس سازمان بورس با تشریح چهار تصمیم جدید برای تحول بورس، اعلام کرد که دامنه نوسان سهام از منفی دو تا مثبت شش تغییر خواهد کرد.
جی پلاس؛ دهقان دهنوی رئیس سازمان بورس گفت: دامنه نوسان سهام از منفی دو تا مثبت شش درصد تغییر خواهد کرد. تغییرات حجم مبنا در اختیار سازمان بورس قرار خواهد گرفت. وی افزود: اعتبار خرید کارگزاری ها به شصت در افزایش خواهد یافت
محمدعلی دهقان دهنوی رئیس سازمان بورس گفت: دامنه نوسان سهام از منفی دو تا مثبت شش تغییر خواهد کرد. تغییرات حجم مبنا در اختیار سازمان بورس قرار خواهد گرفت. اعتبار نوسان بازارهای اختیار خرید کارگزاری ها به شصت در افزایش خواهد یافت.
دهنوی گفت: تصمیم اول این بود که دامنه نوسان تغییر پیدا کند. دامنه نوسان در حال حاضر مثبت 5 و منفی 5 است. تصمیم گیری شد که دامنه بالا به مثبت 6 افزایش و دامنه پایین به منفی 2 کاهش پیدا کند. این اولین تصمیم شورا بود.
تصمیم دیگر این بود که تغییرات حجم مبنا در اختیار سازمان بورس قرار بگیرد که متناسبا برای مدیریت فضای بازار سرمایه استفاده بشود. همچنین این اختیار به سازمان داده شد که انتشار اوراق اختیار فروش تبعی را از نوسان بازارهای اختیار ناشران و سهامداران عمده را بتواند به آن ها الزام بکند. اعتبار خرید کارگزاری ها نیز به 60 درصد افزایش پیدا کرد. این چهار تصمیمی بود که امروز گرفته شد.
بورس چیست؟ همه چیز درباره بورس و انواع آن
در دنیای اقتصاد بورس به عنوان یک بازار برای تعیین قیمت و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار گفته میشود و این بازار به صورت چهارچوب های تعریف شده در گروه‌بندی های مختلف در دسترس تمامی افراد قرارگرفته است. طبیعتاً یکی از انتخاب های مهم هر سرمایه گذار، انتخاب بازار مناسب برای سرمایه گذاری متناسب با دارایی خود است. بازار بورس با توجه به ریسک پذیری فرد، میزان سرمایه و دانش و مهارت شخص، جذب‌کننده افراد است.
در میان بازارهای موازی موجود به منظور سرمایه گذاری، یکی از انتخاب های جذاب برای سرمایه گذاری، بازار بورس است.
ورود به بورس طلا و ارز با توجه به ماهیت پر ریسک و مبهم بودن آن و نوسانات بالا، برای همه افراد جذابیت ندارد. از طرفی بورس املاک به واسطه مشکلات نقدشوندگی و دیربازده بودن نسبت به سایر بازارها، در گزینه‌های اول سرمایه‌گذاری در بورس قرار نمی‌گیرد.
نگاهی بر بورس و تاریخچه آن در جهان و ایران
واژه بورس در اصطلاح در زبان فرانسوی به‌عنوان کیف پول شناخته میشود. داستان قدیمی وجود دارد که گفته میشود در قرن پانزدهم میلادی در یکی از شهرهای بلژیک مردی بانام “واندر بورس” زندگی می‌کرده که در مقابل خانه او به نوعی تمامی معاملات مالی و مغازه‌های صرافی فعالیت می‌کردند. بعد از آن در هر نقطه‌ای که به دادوستد پول و اسناد مالی پرداخته می‌شد، بورس نامیده می‌شد.
همان‌طور که توقع می‌رود در آن زمان نسبت به زمان حال، نظم و انضباط خاصی بر این فرآیند تعریف‌نشده بود و هر شخصی از هر طبقه‌ای قادر بود به این فعالیت‌ها بپردازد. به مرور زمان و با بزرگ‌تر شدن این بازار به منظور شفافیت بیشتر یک سری قوانین و چهارچوب‌ها شکل گرفتند به نحوی که از یک زمان به بعد فقط صرافان و بازرگانان و دلالان بودند که در این بازار فعالیت جدی داشتند. با گذر زمان تالارهای مسقف برای فعالیت‌های بورسی شکل گرفت و در آن مکان مردم قادر به خریدوفروش اوراق نیز بودند.
تاریخچه پیدایش بورس در ایران به سال 1315 هجری برمی‌گردد که در این سال شخص بلژیکی تبار به نام “لان لوترفلد” بعد از تحقیقات دقیق در حوزه‌های مالی و بورسی ایران، فرآیندهای مربوط به تأسیس بورس در ایران را تهیه و به مسئولان مربوطه اعطا کرد. به دنبال بروز جنگ جهانی دوم، مقوله بورس با 25 سال تأخیر شکل گرفت. به‌این‌ترتیب که در سال 1341، با حضور ارکان اصلی کشور، موافقت‌نامه اولیه بورس سهام در مجلس تصویب و به بانک مرکزی ارسال شد. یک سال بعد از آن یعنی در سال 1346 با انجام چندین معامله بر روی سهام بانکی و معدنی فعالیت رسمی خود را آغاز کرد.
بررسی انواع بازار بورس در ایران
در ایران بازار بورس به 4 بخش تقسیم شده است که در هر کدام از آنها به فعالیت‌های مختص به آن بازار انجام میشود. این 4 بخش عبارت‌اند از:
- بورس اوراق بهادار
- فرابورس
- بورس کالا
- بورس انرژی
این نکته را در نظر داشته باشید که در سایر کشورها بازار بورس ارز هم وجود دارد که در کشور ایران همچنین بازاری در راس وجود ندارد که عمدتاً در این فرآیند ارزهای خارجی مورد معامله قرارگرفته و افراد به خریدوفروش آن مشغول می‌شوند. در ادامه آشنایی با بازار بورس ایران به بررسی 4 بخش معرفی‌شده خواهیم پرداخت.
بورس اوراق بهادار تهران
در این بخش طبیعتاً اوراق بهادار سهام شرکت‌های بورسی و سایر اوراق بهادار نظیر اوراق مشارکت، مورد خریدوفروش قرار می‌گیرند و میتوان بهصورت قطعی گفت که در ایران تمرکز بیشتر سرمایه‌گذاران مختص به این بخش است. رفته‌رفته با پیشرفته‌تر شدن سیستم‌ها و وضع قوانین مشخص و شفاف در بازار بورس معاملات در این بخش ساده‌تر و بهتر شد، به این شکل که هر شخص با اقدام به منظور دریافت کد بورسی و با استفاده از مطالب آموزشی یا کلاس‌های آموزشی قادر به شروع معاملات سهام در این بازار خواهد بود.
فرابورس
برای شناخت بازار فرابورس لازم است بدانید، سهام شرکت‌هایی که به هر دلیل نتوانستند به بازار بورس اوراق بهادار راه پیدا کنند، در فرابورس مورد معامله قرار می‌گیرند. میتوان به این شکل تعریف کرد که قوانین ثبت یک شرکت در فرابورس به مراتب نسبت به بورس اوراق بهادار ساده‌تر است. در ایران شروع فعالیت فرابورس به سال 1388 برمی‌گردد. طی آخرین قوانین مصوب از جانب سازمان بورس، فرابورس خود به سه دسته تقسیم‌شده است. این سه دسته عبارت‌اند از:
- بازار اول: اکثر سهم‌ها در این بازار جای دارند که دامنه نوسان این سهم‌ها 5% و بدون در نظر گرفتن حجم مبنا است.
- بازار دوم: شرکت‌های سهامی عام در این دسته جای دارند. در کل سهام شرکت‌های زیان ده، شرکت‌های تازه تأسیس و شرکت‌هایی که با نیت ورود سرمایه بیشتر قصد تبدیل از سهامی خاص به عام را دارند در این بازار پذیرفته می‌شوند.
- بازار پایه: بازار پایه خود به سه بخش زرد، نارنجی و قرمز تقسیم میشود. دامنه نوسان معاملات در این سه بخش به ترتیب 3، 2 و 1 است. در ادامه به سه نکته مهم راجع به بازار پایه دقت کنید:
نکته اول: در صورت وجود صف خرید یا صف فروش در هر یک از سهام بازار پایه به مدت ۳ روز متوالی، در جلسه معاملاتی بعد دامنه نوسان در هر یک از تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز به ترتیب ۵، ۴ و ۲ درصد خواهد بود.
نکته دوم: ازاین‌پس امکان محاسبه سهام بازار پایه به عنوان ارزش تضمین سهم (برای دریافت اعتبار معاملاتی) وجود دارد.
نکته سوم: همچنین بر این اساس، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط (etf) و صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام می‌توانند تا حداکثر ۱۰% از دارایی‌های تحت مدیریت خود را در بازار پایه سرمایه‌گذاری کنند.
بورس کالا
در بورس کالا همان‌طور که از نامش پیداست، افراد می‌توانند سهام کالاهای مختلف را بخرند. درمجموع بورس کالا به‌عنوان بستری برای عرضه‌کنندگان محصول در نظر گرفته‌شده است که می‌توانند محصول خود را بعد از بررسی کارشناسی و قیمت‌گذاری توسط کارشناسان بورس کالا، به فروش برسانند. محصولاتی که در این بازار به فروش می‌رسد معمولاً محصولات خام نظیر فلزات، گندم، پنبه، زیره، زعفران و … است. این بورس به نوعی مناسب برای افرادی است که تا حدودی می‌خواهند از ریسک نوسانات کاذب قیمت‌ها در امان باشند.
بورس انرژی
بورس انرژی نیز به‌عنوان بورس کالایی شناخته میشود که در این بخش امکان معاملات حامل‌های انرژی و اوراق بهادار در همین راستا فراهم‌شده است. تاریخ شروع فعالیت بورس انرژی در ایران مربوط به سال 1391 است که به‌عنوان چهارمین بورس کشور برای عرضه محصولات نفتی و مشتقات آن و … شکل گرفت. در ادامه در نوسان بازارهای اختیار نظر داشته باشید که بورس انرژی دارای دو بازار فعال فیزیکی و مشتقه است که ویژگی‌های این دو بازار ممکن است با هم تفاوت‌هایی داشته باشند. تفاوت مهم این دو بازار این است که در بازار فیزیکی کالاها مورد معامله قرار می‌گیرند ولی در بازار مشتقه (جهت مطالعه بیشتر می توانید مقاله ی اوراق مشتقه چیست؟ را مطالعه فرمایید)، اوراق مبتنی بر کالا معامله می‌شوند.
ساعت معامله در بازارهای مختلف بورس
به منظور فعالیت‌های بورسی و انجام معاملات مربوط به آن و به نوعی شروع فرآیند خریدوفروش سهام، مطلع بودن از زمان‌های مربوط به بازار بورس امر بسیار مهمی است که در این بخش به صورت مفصل به این موضوع خواهیم پرداخت. اگر شما بدون دانستن زمان معاملات برای ارسال سفارش اقدام کنید، بعید به نظر می‌رسد که به هدف خود برسید؛ بنابراین باید برای فعالیت در هر بازاری، علاوه بر کسب اطلاعات لازم فعالیت در آن بازار، ساعت معامله را نیز بدانید.
بازارهای مالی و بورس در سرتاسر دنیا در ساعات خاصی مورد معامله قرار می‌گیرند، به‌عنوان نمونه بازار بورس نیویورک از ساعت 09:30 الی 16:00، بازار بورس نزدک از ساعت 09:30 الی 16:00 در دسترس افراد بوده و قادر به انجام معاملات هستند. بازارهای مالی مختلفی در ایران فعالیت می‌کنند که میتوان به بازار بورس و اوراق بهادار تهران، بازار آتی کالا، بازار بورس کالا، بازار اختیار معامله و … اشاره کرد. ساعات شروع معامله در هرکدام از این بازارها نیز متفاوت است. معامله گران و سهامدارانی که تمایل دارند در هرکدام از این بازارها به فعالیت بپردازند، لازم است تا ابتدا با سازوکار آن آشنا شده و در ساعات معامله سفارش‌های خود را ارسال کنند.
به عنوان نمونه بازار اصلی بورس که بورس اوراق بهادار است روزانه غیر از ایام تعطیل از ساعت 8:30 صبح تا 12:30 ظهر قابل‌دسترس و معامله هستند. در نظر داشته باشید که بازه زمانی 8:30 الی 9:00 صبح، به‌عنوان پیش گشایش در نظر گرفته میشود به این شکل که شما قادر به ثبت سفارش خریدوفروش خود هستید اما انجام سفارش‌ها از ساعت 9:00 در نظر گرفته میشود. طبق آخرین شنیده‌ها ظاهراً قانونی مبنی بر تغییر زمان معاملات از جانب سازمان بورس در نظر گرفته خواهد شد به این ترتیب که معاملات سهام عادی و کوچک از ساعت 9:00 الی 11:00 خواهد بود و معاملات سهم‌های بزرگ و پرحجم از ساعت 11:00 الی 15 در نظر گرفته خواهد شد.
چگونه سرمایه‌گذاری در بورس را شروع کنیم؟
به‌منظور شروع فعالیت در بازار بورس، شما ابتدا باید از طریق یکی از کارگزاری‌های بورس مجاز در کشور ثبت‌نام کنید. در گام اول معمولاً از طریق ثبت‌نام اینترنتی اطلاعات خود را ثبت کرده و در گام دوم به منظور احراز هویت باید به دفاتر پیشخوان مراجعه نمایید. زمانی که کد بورسی شما از جانب سازمان بورس صادر شد، شما قادر هستید که از طریق سامانه معاملاتی کارگزاری مدنظر برای خریدوفروش سهم اقدام نمایید. در همین راستا شما میتوانید برای کسب اطلاعات و مهارت‌های خود از کلاس‌های آموزش مؤسسات مختلف استفاده نمایید تا با تمامی ترفندهای معامله و انواع تحلیل‌های مربوط به آن آشنا شوید.
مقایسه بورس با بازارهای موازی
بازار سرمایه در ایران بسیار جذاب و یک موقعیت سرمایه‌گذاری خوب به شمار می‌آید. با توجه به قدیمی بودن بازار مالی کشور و تبلیغات گسترده طی دهه‌ها، ذهنیت همه افراد جامعه با ابزارهای سپرده‌گذاری بانکی آشنا است، اما سرمایه‌گذاری در بورس بسیار ناشناخته و حتی به دلیل عدم شناخت کافی، نداشتن علم نسبت به آن، فراهم نساختن بسترهای فرهنگی، سرمایه‌گذاری در بورس به امری ترسناک تبدیل‌شده است. در صورتی که در بسیاری از کشورهای در حال توسعه این بازار از قدیم مورد استقبال قرار گرفته و مردم مشغول به معاملات و خریدوفروش سهام بوده‌اند.
طبق آخرین اطلاعاتی که جستجو کنید تمام آمارها و ارقام حاکی از این هستند که بازدهی بازار بورس در ایران بیشتر از سایر بازارها و گزینه‌های رایج سرمایه‌گذاری بوده است؛ اما در نظر داشته باشید که این بازار یک تفاوت اساسی با سایر گزینه‌ها مثل بانک و مسکن دارد و این تفاوت در میزان بازدهی آن بر اساس نحوه عملکرد شخص سرمایه‌گذار نسبت به شناخت و علم او دارد. آنچه اندازه بازدهی شما در بازار بورس را مشخص می‌کند میزان توانایی، اطلاعات و تجربه مالی شما است. به این ترتیب این نکته را نباید فراموش کرد که با وجود بازدهی مناسب بورس، افراد بسیاری نیز وجود داشتند که ضررهای بسیار سنگینی را در این بازار متحمل شدند. اگر بدون آگاهی و اطلاعات وارد این بازار شوید نباید به غیر از برخی سودهای تصادفی انتظار بیشتری از این بازار داشته باشید لذا میتوان با تلاش اولیه و مداوم علم و فن خود را نوسان بازارهای اختیار نسبت به این بازار سرمایه‌گذاری بیشتر کرده و در مراحل بعدی با جدیت و اعتمادبه‌نفس بیشتری وارد این بازار شوید.
سخن آخر
همان‌طور که در این مقاله به آن پرداخته شد، به تعریف بورس پرداختیم و سعی کردیم نگاهی به پیدایش بورس در جهان و ایران داشته باشیم. در نوسان بازارهای اختیار ادامه به جزئیات آن در بازار بورس و آشنایی با بازار بورس پرداختیم و نسبت به بازارهای موازی مقایسه‌ای انجام دادیم. نکته بسیار مهم و اساسی به‌منظور شروع معاملات در بورس و تزریق سرمایه‌تان به این بازار این است که نباید در قالب یک شخص مبتدی و غیرحرفه‌ای و یا حتی بدون هیچ اطلاعاتی نسبت به بورس، عمل کنید. همان‌طور که از طریق کانال‌های خبری از جذابیت بورس به گوش شما می‌رسد در سوی دیگر آن به دنبال نداشتن علم کافی و یا شانسی عمل کردن شما ممکن است با ضررهای سنگین مواجه شوید.
دیدگاه شما