رشد چشمگیر بازار سهام در ماه های گذشته مساله ای است که نباید از آن غافل شد. چنین رشد پرشتابی باعث شد تا گزارشات نتوانند افت قیمتی کلیت بازار را پوشش دهند. با آنکه گزارش ها حاکی از وضعیت مساعد شرکت هاست، اما رشد قیمتی چند ماه گذشته رشد این مقطع بازار را پیشخور کرده است و نمی توان این عامل را در رفتار اخیر بازار نادیده گرفت. بازار با نوسانات اخیر به سمت متعادل شدن پیش می رود. اکنون حتی با وجود 40 تا 50 درصد افتی که در عمده سهام بازار اتفاق افتاده، هنوز برخی سهم ها بالاتر از ارزش ذاتی شان معامله می شوند و به اصطلاح گران هستند.
قیمت جذاب اکثر سهام و معرفی عواملی که منجر به بهبود بورس می شود
نماد برتر- کارشناس بازارسرمایه با اعلام اینکه قیمت سهام اکثر شرکت ها جذاب است ، عوامل که منجر به بهبود اوضاع بورس می شود را معرفی کرد.
به گزارش نماد برتر ، محمدمهدی زارعپور با اشاره به عوامل تاثیرگذار در روند اصلاحی اخیر شاخص بورس گفت: نخستین عامل ، سبقت بازدهی یک سال اخیر بورس از سایر بازارها است که منجر به افزایش انگیزه خروج پول سهامداران تازه واردی شد که به دلیل اثر کرونا بر فعالیت ها با نگاه کوتاه مدت وارد بازار شده بودند.
وی ادامه داد: افزایش بیش از اندازه و غیر قابل توجیه P/E با سود شرکتها ، عرضه سنگین سهام عدالت و عدم توانایی نقدینگی در پاسخ به این عرضهها، دو نوبته کردن معاملات سهام در هفتههای پایانی صعود بازار از دیگر عامل موثر در روند نزولی شاخص است. در این میان متغیرهایی چون انتظارات تورمی و نرخ دلار ، انتخابات آمریکا و تحریمها در آینده بازار موثر است.
این کارشناس افزود: نکته مهم این است که اصلاح بازار علاوه بر اصلاح قیمتی شامل اصلاح زمانی نیز میشود. ارزش سهام نتیجه انتظارات از عایدات آتی شرکتها بوده و با گذشت زمان و مشخص شدن برخی عوامل کلان اقتصادی و همچنین عوامل مربوط قیمت جذاب اکثر سهمها به صنایع، تصمیمگیری در زمینه ارزش سهام و بازار سادهتر میشود.
زارعپور افزود: قیمت سهام با در نظر گرفتن مفروضاتی چون نرخ دلار و کالاها، فروش و سودآوری شرکتها و مقایسه با گذشته ، جذاب به نظر میرسید اما بازار نیازمند مفروضات واقعی بوده که مستلزم گذشت زمان و انتشار گزارش های شرکت ها است.
وی ادامه داد: با این حال وضعیت نوسانی بازار تا نتیجه انتخابات آمریکا، قیمت دلار، گزارش میاندوره ایی شرکت ها ، افزایش شفافیت اطلاعات از طریق اعلام مجدد پیش بینی درآمدها (EPS)، قانون ثابت و مدون، حرکت سرمایهگذاران جدید به سبدگردان ها و صندوق ها برای پیشگیری از رفتارهای هیجانی ، حذف قیمت جذاب اکثر سهمها تعیین حجم مبنا و تعیین دامنه نوسان متحرک برای سهام دارای صف فروش از جمله عواملی است که می تواند منجر به بهبود اوضاع بازار سرمایه شود.
ریسکهای آینده، قیمت سهام را کاهشی کرده است
حمید مرتضی کوشکی گفت: بازار سرمایه ریسکهای آتی از جمله افت قیمتهای جهانی، قطعی برق، عدم افزایش نرخ ارز و. را در قیمت سهام منعکس کرده است. پایین بودن P/E یعنی بورس به سود شرکتها ارزش کمتری داده و نگران سود آینده است. معتقدم اگرچه بازار سرمایه در کوتاه مدت پتانسیل رشد چندانی ندارد؛ اما ریسک ریزش بیشتر هم برای این بازار متصور نیستم.
به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) اگرچه P/E بازار سرمایه به کمترین حد چند سال اخیر رسیده؛ اما همچنان رنگ سرخ بر تن این بازار خودنمایی میکند. این در حالی است که نرخ ارز در سامانه نیما در ماههای گذشته شیب افزایشی داشته و دلار نیمایی در کانال ۲۷ هزار تومان قرار دارد. دلار بازار آزاد هم در محدوده ۳۱ هزار و ۹۰۰ تومان معامله می شود. نقدینگی نیز کماکان در حال رشد بوده و شکسته شدن رکورد نسبت پول به نقدینگی نیز موجب نگرانیهایی مبنی بر احتمال تشدید انتظارات تورمی شده است.
حمید مرتضی کوشکی کارشناس بازار سرمایه در گفتوگو با خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) در خصوص وضعیت این بازار بیان کرد: مشکل بازار سرمایه ما ارزندگی نیست و اکثر تحلیلگران و سرمایهگذاران بر روی ارزندگی این بازار اتفاق نظر دارند. اما نکته اینجاست که سرمایهگذاران بزرگ این بازار، نگاه بلند مدت داشته و تلاش میکنند به دور از هر گونه هیجانی، در منطقیترین قیمتها اقدام به خرید سهام کنند. این گروه از سرمایهگذاران به خوبی می دانند که اگر امروز اقدام به خرید نکنند، فردا قیمت سهام افزایش نداشته و در روزهای بعد فرصت خرید خواهند داشت. این وضعیت، برای سرمایهگذاران با استراتژی کوتاه مدت و نوسانگیری، جذاب نیست.
وی اضافه کرد: در شرایطی قرار داریم که نسبت P/E متوسط بازار سرمایه ۶.۴ است. بسیاری از سهمهای بزرگ بازار نیز، P/E کمتر از ۶ دارند و این نسبت های پایین P/E نشان دهنده نگرانی سرمایهگذاران از افت سودآوری شرکتها در فصل تابستان به سبب کاهش قیمتهای جهانی بوده و این نگرانی، منطقی است. بطور مثال میانگین کرک اسپرد پالایشیها در فصل بهار حدود ۲۰ دلار بوده؛ ولی متوسط کرک اسپرد در حال حاضر در محدوده ۱۳ دلار قرار دارد و طبیعی است که کاهش نرخ متوسط کرک اسپرد پالایشیها، روی سودآوری پالایشگاهها تاثیرگذار باشد. ضمن اینکه انتظار میرود متوسط کرک اسپرد محصولات پالایشی در ۳ فصل بعد از بهار در سطوح پایینتری نسبت به بهار قرار داشته باشد. البته قیمت محصولات پتروشیمی و فلزات اساسی افت داشته و ریسک ریزش قیمتها در بازارهای جهانی محتمل نیست؛ ولی انتظار رشد قیمتها هم نمی رود.
وی ادامه داد: بازار سرمایه ریسکهای آتی از جمله افت قیمتهای جهانی، قطعی برق، عدم افزایش نرخ ارز و. را در قیمت سهام منعکس کرده است. پایین بودن P/E یعنی بازار سرمایه به سود شرکتها ارزش کمتری داده و نگران سود آینده است. معتقدم اگرچه بازار سرمایه در کوتاه مدت پتانسیل رشد چندانی ندارد؛ اما ریسک ریزش بیشتر هم برای این بازار متصور نیستم. با نگاه بلند مدت اما، فرصت مناسبی برای سرمایهگذاری بر روی سهم های با P/E پایین خواهد بود.
کوشکی با اشاره به تاثیر منفی بلاتکلیفی در مذاکرات گفت: بازار سرمایه در برزخ برجام قرار دارد. اگر توافقی حاصل شده و برجام احیا شود، دست دولت از شرکتهای تولیدی کوتاه خواهد شد و در سایه کاهش ریسک دست اندازی دولت، این بازار رشد خواهد کرد. (در غیر این صورت باید نگران سیاستگذاری دولت در قبال صنایع باشیم و در چنین شرایطی شاید باید منتظر بمانیم تا سیاستهای دولت در مورد نرخ حاملهای انرژی و. در لایحه بودجه ۱۴۰۲ شفاف شود. اگر دغدغه بازار سرمایه در این زمینه برطرف شود، این بازار مجال حرکت خواهد داشت.) البته در صورت اعلام خبری جدی مبنی بر عدم توافق، نرخ ارز رشد کرده و بازار سرمایه در واکنش به جهش ارزی، حرکت خواهد کرد. با این تفاوت که در صورت عدم توافق، باید ریسک امنیت سرمایهگذاری و احتمال برخی تبعات فشارهای اقتصادی را هم در نظر داشت.
قیمت جذاب اکثر سهام و معرفی عواملی که منجر به بهبود بورس می شود
می متالز - کارشناس بازارسرمایه با اعلام اینکه قیمت سهام اکثر شرکت ها جذاب است، عوامل که منجر به بهبود اوضاع بورس می شود را معرفی کرد.
به گزارش می متالز، محمدمهدی زارعپور با اشاره به عوامل تاثیرگذار در روند اصلاحی اخیر شاخص بورس گفت: نخستین عامل ، سبقت بازدهی یک سال اخیر بورس از سایر بازارها است که منجر به افزایش انگیزه خروج پول سهامداران تازه واردی شد که به دلیل اثر کرونا بر فعالیت ها با نگاه کوتاه مدت وارد بازار شده بودند.
وی ادامه داد: افزایش بیش از اندازه و غیر قابل توجیه P/E با سود شرکتها ، عرضه سنگین سهام عدالت و عدم توانایی نقدینگی در پاسخ به این عرضهها، دو نوبته کردن معاملات سهام در هفتههای پایانی صعود بازار از دیگر عامل موثر در روند نزولی شاخص است. در این میان متغیرهایی چون انتظارات تورمی و نرخ دلار، انتخابات آمریکا و تحریمها در آینده بازار موثر است.
این کارشناس افزود: نکته مهم این است که اصلاح بازار علاوه بر اصلاح قیمتی شامل اصلاح زمانی نیز میشود. ارزش سهام نتیجه انتظارات از عایدات آتی شرکتها بوده و با گذشت زمان و مشخص شدن برخی عوامل کلان اقتصادی و همچنین عوامل مربوط به صنایع، تصمیمگیری در زمینه ارزش سهام و بازار سادهتر میشود.
زارعپور افزود: قیمت سهام با در نظر گرفتن مفروضاتی چون نرخ دلار و کالاها، فروش و سودآوری شرکتها و مقایسه با گذشته، جذاب به نظر میرسید اما بازار نیازمند مفروضات واقعی بوده که مستلزم گذشت زمان و انتشار گزارش های شرکت ها است.
وی ادامه داد: با این حال وضعیت نوسانی بازار تا نتیجه انتخابات آمریکا، قیمت دلار، گزارش میاندوره ایی شرکت ها، افزایش شفافیت اطلاعات از طریق اعلام مجدد پیش بینی درآمدها (EPS)، قانون ثابت و مدون، حرکت سرمایهگذاران جدید به سبدگردان ها و صندوق ها برای پیشگیری از رفتارهای قیمت جذاب اکثر سهمها هیجانی، حذف تعیین حجم مبنا و تعیین دامنه نوسان متحرک برای سهام دارای صف فروش از جمله عواملی است که می تواند منجر به بهبود اوضاع بازار سرمایه شود.
قیمت اکثریت سهام ها در شرایط جذاب قرار دارند
با آنکه در ابتدای سال بازار سهام روزهایی رویایی را سپری می کرد و همین امر توجهات زیادی را متوجه این بازار کرده بود، اما اکنون عمده سهامداران بهت زده و ناامیدانه بازار را دنبال می کنند تا ببینند سرانجام پایان این ریزش ها کجا خواهد بود و انتخابات آمریکا چه تاثیری بر بازارهای مالی کشور خواهد گذاشت.
با شروع افت بازار سهام، بسیاری کارشناسان انگشت اتهام را به سمت کدهای تازه وارد بازار نشانه گرفتند، درحالی که با کمی تامل در وضعیت بازار می توان پی برد که این عامل، تنها علت ریزش های اخیر نبوده و دولت با تشویق های افراطی برای ورود مردم به بورس بدون فراهم کردن زیرساخت های فنی، آموزشی و تحلیلی لازم به این هیجانات دامن زد. پس از آن نیز عرضه صندوق های مختلف (ETF) مطرح شد که با ناهماهنگی های موجود در بخش های مختلف و ضد و نقیض گویی های برخی مدیران، شرایط بیش از پیش پیچیده شد و بازار نوسانات بیشتری را تجربه کرد.
علی امامی، مدیرعامل و کارشناس ارشد تحلیل نفت و اقتصاد سیاسی گروه سرمایه گذاری اکسیر می گوید:
چنین ناهماهنگی هایی موجب سردرگمی و ترس سهامداران و اختلال در روندجریان نقدینگی شد. امامی تاکید می کند، با تمام این شرایط که تحلیل پذیری سهام ها را تا حدی ناممکن کرده بود، اگر سهامداران بجای توجه به برخی شایعات بی پایه و بی اساس وعدم رفتار های هیجانی که اولین اصول روانشناسی معاملات هست با منطق بیشتری عمل میکردند و عملکرد شرکت ها و روند قیمت ها را میدیدند طبیعتا نظارهگر این نوسانات هم نبودیم، متاسفانه ۲مورد اخیر اخبار های بازار سرمایه در مورد خروج فولاد از بورس کالا و افزایش نرخ بهره آن هم در زمانی که کلیت بازار به تعادل نسبی رسیده بود باعث شروع مجدد نوسانات شد که به کانال یک میلیون و 300 هزار واحد رسیدیم و باز هم با تاخیر تکذیب و تایید ها از راه رسیدند!!
وی می افزاید: از طرف دیگر عدم ارائه برنامه مشخص برای ETF ها و رشد نامعقول و نا متقارن در چند سهم به نوسانات دامن زدند. در این زمان بجای اینکه از تئوری balanced (الگوی رشد متوازن) در بازار استفاده شود حالتی شبیه به اشباع پول در آن چند نماد شکل گرفت و اختلال جریان نقدینگی به کلیت بازار رسید.
امامی می گوید امیدوارم با گذر از این مقطع، اجازه دهند بازار روال طبیعی خود را بر اساس مولفه های اقتصاد کلان طی کند و در آینده دیگر شاهد چنین مسائلی نباشیم. بازار سهام با پتانسیل هایی که دارد می تواند کنترل کننده جریانات نقدینگی زیاد کشور باشد و تهدید نقدینگی را تبدیل به فرصت تأمین نقدینگی بنگاه های تولیدی کرده و موجب رشد GDP شود که طبق فرمایشات مقام معظم رهبری تحقق شعار «جهش تولید» است.
این کارشناس بازارهای مالی معتقد است بهتر است بعضی نظرات در مورد حبابی بودن بازار عنوان نشود چون حباب در جای دیگریست نه در بازار سهام که ویترین اقتصادی نه تنها کشور ما بلکه همه کشور ها هست. وی درباره چشم انداز بازار سرمایه و روند پیش رو می گوید: با شرایط فعلی نرخ بهره و تورم و با توجه به اینکه در اکثریت صنایع گزارش و عملکرد های مناسب در حالت absolut value (ارزش مطلق ) هستیم، بسیاری از نمادها با قیمت فعلی ارز در چنین قیمتی هایی به دید میان مدت و بلند مدت ارزشمند به حساب می آیند. البته در این میان شرکت هایی با زیان انباشته و عملکرد نامناسب وجود دارند که تعدادشان زیاد نیست و همواره سرمایه گذاران باید عملکرد، سود آوری و چشم انداز شرکت را قبل از خرید سهام آن مورد توجه قرار دهند.
امامی معتقد است بازار سرمایه همواره از دیگر بازار های سرمایه گذاری بازار جذاب تر و مطمینم تری بوده و در زمان مناسب بهترین سود ها را نصیب سهامداران کرده است. البته برای موفقیت در این بازار باید استراژی معامله گری مشخصی تعریف کرد و از هرگونه خبر و شایعه بی اساس دوری کرد. شرایط حاضر نباید موجب غافل شدن سهامداران از ارزش ذاتی سهامشان شود. معامله گران حرفه ای با اتکا به دانش خود می دانند که این هیجانات گذار هستند و بازار با ریسک سیستماتیکی جدی مواجه نیست.
وی در ادامه می افزاید: بازار راه خود را خواهد رفت. نوسان ذات بازار است و چنین نوساناتی در گذشته بازارهای مالی کشور و دیگر نقاط دنیا کم نبوده است؛ ولی تجربه ثابت کرده با گذشت زمان و اجتناب از تصمیمات هیجانی، بازار روی خوش خود را نشان سهامداران خواهد داد. بهره گیری از مشاوره متخصصان حوزه مالی می تواند در گرفتن تصمیم بهتر در شرایط بحرانی بسیار مفید باشد.
ما در گروه سرمایه گذاری اکسیر همواره دو اصل مهم نوآوری در خدمات حوزه تحلیلی مشاورهای و مشتریمحوری را سرلوحه کارها قار داده ایم و همین مزیت رقابتی ما در این بازار است. این گروه طیف گستردهای از خدمات مالی را ارائه میدهد و همواره در تلاش است تا توسعه خدماتی، مشاورهای و سرمایهگذاری مجموعه را همراه با استانداردهای جهانی گسترش دهد. در حال حاضر خدمات مجموعه اکسیر شامل سبدگردانی، تحلیلهای تکنیکال و فاندامنتال، معاملات آتی و آموزشی منحصر به لحظه و همزمان با معاملات است که بازخورد بسیار خوبی داشته و باعث بازدهی مالی، کسب سود مناسب و پیشگیری از ضرر برای مشتریان مجموعه شده است.
ارزیابی عملکرد شرکت ها و تاثیر آن در آینده بازار
در روز های اخیر شرکت ها اقدام به ارائه صورت های مالی حسابرسی شده میان دوره ۶ ماهه کرده اند و همچنین گزارش عملکرد مهر ماه شرکت ها نیز منتشر شده است. بررسی گزارش های منتشر شده نشان می دهند که اکثریت شرکت ها نسبت به فصل بهار، وضعیت عملکردی به مراتب بهتری داشته اند.
بر اساس گزارشات منتشر شده، شرکت ها eps های مناسبی را شناسایی کرده اند که اکثریت از محل درآمد های عملیاتی بوده و این سود، موجب تعدیل و کاهش قابل توجهp/e ها شده است. برخی شرکت ها موفق شده اند زیان خود را به سود تبدیل کنند و همه اینها حاکی از عملکرد خوب شرکت ها در این مدت بوده است.
حاشیه سود های ناخالص و عملیاتی بسیاری از شرکت ها به نسبت دوره های مشابه خود افزایش داشته و بر اساس آمار و ارقام قید شده در گزارش فعالیت ماهانه، عمده شرکت هاا در بخش تولید و فروش مقداری عملکرد قابل دفاعی داشته اند. به طوری که در این بین میزان فروش مهر ماه برخی از شرکت ها از متوسط فروش و نرخ ۷ ماهه آن شرکت بیشتر بوده است. درمجموع می توان گفت با توجه به مفروضات و مولفه های، برآیند کلی گزارشات و عملکرد شرکت ها مثبت است.
آیسان علیزاده از کارشناسان مالی گروه سرمایه گزاری اکسیر در پاسخ به این سوال که حال سوالی که چرا با وجود مثبت بود عملکرد شرکت ها در این گزارشات، شاهد بهبود شرایط بازار سهام نیستیم می گوید:
رشد چشمگیر بازار سهام در ماه های گذشته مساله ای است که نباید از آن غافل شد. چنین رشد پرشتابی باعث شد تا گزارشات نتوانند افت قیمتی کلیت بازار را پوشش دهند. با آنکه گزارش ها حاکی از وضعیت مساعد شرکت هاست، اما رشد قیمتی چند ماه گذشته رشد این مقطع بازار را پیشخور کرده است و نمی توان این عامل را در رفتار اخیر بازار نادیده گرفت. بازار با نوسانات اخیر به سمت متعادل شدن پیش می رود. اکنون حتی با وجود 40 تا 50 درصد افتی که در عمده سهام بازار اتفاق افتاده، هنوز برخی سهم ها بالاتر از ارزش ذاتی شان معامله می شوند و به اصطلاح گران هستند.
بهترین گزینه های خرید روزهای آتی
علیزاده در پاسخ به اینکه بهترین گزینه های خرید کدام سهام و کدام صنایع هستند گفت: برای پاسخ به این سوال ابتدا باید به بررسی عواملی که بر قیمت سهام شرکت های بازار سرمایه موثرند بپردازیم: این عوامل را می توان به سه دسته تقسیم کرد.
• دسته اول عوامل کلان و یا محیطی
• دسته دوم عوامل مرتبط با صنعت
• و دسته آخر عوامل درونی یا به عبارتی خرد.
عوامل درونی به وضعیت داخلی شرکت ها مربوط می شود که مهمترین آن ها، توجه به میزان سودآوری شرکت و ثبات آن، قابلیت نقد شوندگی سهام، بررسی وضعیت دارایی ها و بدهی های شرکت، طرح های توسعه ای و . میباشد. در عوامل کلان اما با مسائلی چون تورم، نرخ بهره و نرخ ارز سرو کار داریم که اثرگذاری شان نیز بسیار زیاد است.
محرک اصلی بازار سرمایه و یکی از فاکتور های کلیدی در ارزش ذاتی، امروزه همین نرخ ارز است که باتوجه به انتخابات ایالات متحده، تعیین این نرخ و عکس العمل بازار نسبت به آن هم می تواند متفاوت باشد. در نتیجه بررسی تمامی این موارد و مدنظر قرار دادن آن، برای سهامداران حائز اهمیت است.
در بازار فعلی که اکثر سهام بازار افت قابل توجهی داشته اند و به چنین قیمت هایی رسیده اند، فرصت های جذابی برای خرید به دید میان مدت وجود دارد. با در نظر گرفتن متوسط دلار ۲۳ هزار تومانی تعداد زیادی از شرکت ها p/e نزدیک به p/e بازار که ۷ میباشد دارند. (ارزش گذاری طبق مدلGordon Growth). همچنین بر اساس بتا که یک شاخص مهم و موثر در مبحث مدیریت سرمایه گذاری و ریسک است، بتای منفی نشان از جاماندگی بسیاری از سهام از مارکت دارد.
سهام شاخص ساز و صادرات محور در کنار صنایع استراتژیک با محوریت تولید بالا که سود سازی ریالی هم دارند میتوانند از گزینه های خوب سرمایه گذاری باشند. تشکیل یک پرتفوی استاندارد، خرید پله ای، رعایت وزن سبد و تعیین حد ضرر از جمله مواردی است که تحت هیچ شرایطی نباید از آن غفلت کرد.
علاقهمندان به کسب اطلاعات بیشتر میتوانند به سایت گروه سرمایهگذاری اکسیر و یا اینستاگرام گروه اکسیر مراجعه کنند.
دوره های بازار یا سیکل بازار چیست؟
چرخه ها و دوره ها در تمام جنبه های زندگی انسان ها رایج هستند. از چرخه های کوتاه مدت مانند زندگی یک حشره در تابستان که تنها چند روز زندگی می کند تا چرخه زندگی یک سیاره که میلیاردها سال طول می کشد، متغیر است و زندگی انسان ها همواره افت و خیزهای مختلفی را تجربه می کند. بازارهای مالی نیز به همین شکل هستند و همواره محیط های تجاری از چرخه ها قیمت جذاب اکثر سهمها و سیکل های مختلفی تشکیل شده است؛ به همین دلیل در مبحث دوره های بازار یا سیکل های بازار به دنبال این هستیم تا شما را با این مفهوم کاربردی آشنا کنیم.
وقتی صحبت از سرمایه گذاری می شود، چیزی وجود دارد که همه باید بدانند. چیزی که سرمایهگذاران در طول شبهای بیخوابی تکرار میکنند و چیزی که احتمالاً در وهله اول تصمیم شما برای سرمایهگذاری را نشان میدهد و آن هم این جمله است که می گوید: در بلند مدت، بازار بالا می رود.
البته، وقتی که بازارها 15 یا 20 درصد و یا حتی بیشتر هم سقوط می کنند، به راحتی می توان از آن چشم پوشی کرد. با این حال، خبرهای خوبی وجود دارد؛ به این معنا که سیکل ها و دوره های بازار نیز قبلا اتفاق افتاده است. تاریخ به طور مداوم به ما نشان می دهد که بازارها بهبود می یابند و روند صعودی دارند و فرصت های منحصر به فردی برای سرمایه گذاری زمانی که قیمت ها پایین هستند به ما می دهند.
قطعه شعر معروف که می گوید: دائما یکسان نباشد حال دوران غم مخور؛ کاملا نشان دهنده ی این نکته است که زندگی ما همواره در حال نوسان است و بازارهای مالی مخصوصا بازار سهام نیز از این مستثنی نیست؛ به این معنا که نه حس خوشی و پیروزی ناشی از کسب سودهای مکرر ماندنی است و نه حس ناامیدی و سرخوردگی ناشی از ضرر کردن و از دست دادن سرمایه.
یک واقعیت سرمایهگذاری را که اغلب فراموش میکنیم این است که نوسانات بازار، که به عنوان «نوسانپذیری» نیز شناخته میشود، میتواند در هر مرحله از دوره های بازار وجود داشته باشد. وقتی بازارها پایین میآیند، ما به سادگی متوجه آن میشویم زیرا از دست دادن پول احساسات بیشتری نسبت به کسب کردن سود ایجاد میکند.
در حالی که نوسانات دوره های بازار می تواند ناراحت کننده باشد، اجتناب ناپذیر است و هیچ کس نمی تواند زمان دقیق وقوع آن را پیش بینی کند. درک چگونگی عملکرد دوره های بازار میتواند به شما در حفظ دیدگاه خود در مواقع عدم اطمینان کمک کند تا بتوانید بر روی برنامه سرمایهگذاری و اهداف شخصی خود تمرکز کنید.
چرخه ها و دوره های بازار
مهم نیست که به چه بازاری اشاره می کنید، همه بازارهای مالی مراحل یکسانی را طی می کنند و چرخه ای هستند. به اینصورت که همه بازارها بالا می روند، به اوج می رسند، صعود می کنند و در اوج خوشی ها سقوط می کنند و پایین می آیند و پس از آن وقتی که یک چرخه بازار به پایان رسید، چرخه بعدی شروع می شود.
مشکل این است که اکثر سرمایه گذاران و معامله گران یا نمی دانند که بازارها چرخه ای هستند و یا اینکه فراموش می کنند که باید منتظر پایان فاز فعلی بازار باشند. چالش مهم دیگر این است که حتی زمانی که وجود چرخهها را میپذیرید، تقریباً غیرممکن است که بالا یا پایین یکی را انتخاب کنید. اما اگر می خواهید سرمایهگذاری یا بازده معاملاتی را به حداکثر برسانید، درک چرخهها ضروری است. در اینجا چهار مؤلفه اصلی یک چرخه و دوره بازار و نحوه تشخیص آنها آورده شده است.
1. مرحله تراکم یا انباشت (Accumulation)
مرحله تراکم یا انباشت اولین مرحله از دوره های بازار است که می تواند برای یک سهم محدود و یا کلیت یک بازار، ایجاد شود. اگر به اسم این مرحله دقت کرده باشید، متوجه می شوید که این مرحله از روند و حرکت مشخصی تشکیل نمی شود؛ به این معنا که وقتی سرمایه گذاران اقدام به انباشت و خرید دارایی های مورد نظر خود می کنند، قیمت سهام و یا شاخص کل بازار در یک ناحیه و محدوده ی مشخصی نوسانات خود را انجام می دهد و این دارایی ها در بین خریداران و فروشندگان دست به دست می شوند و این معاملات بین خریداران و فروشندگان در این محدوده، تا وقتی ادامه پیدا می کند که یکی از سطوح سقف یا کف شکسته شود.
این مرحله پس از پایان یافتن سیکل قبلی بازار است و اصطلاحا خودی های شرکت، سرمایه گذاران مطلع از سهم مذکور، مدیرانی که پول های هوشمند در دست دارند و همچنین معامله گران حرفه ای و با تجربه شروع به خرید در این مرحله می کنند. لازم به ذکر است که در این مرحله، ارزش گذاری ها و قیمت سهم ها بسیار جذاب هستند ولی احساسات عمومی بازار همچنان منفی و نزولی است.
معمولا در این مرحله است که بسیاری از سهامداران خسته می شوند و اخبار منفی به طور مکرر ذهن سهامداران را آزار می دهد؛ در همین مرحله است که اغلب افرادی که مدت طولانی را در بدترین شرایط بازار نزولی بوده اند، ناامید می شوند و بقیه دارایی های خود را با اضطراب و سرخوردگی می فروشند. با این حال، در مرحله انباشت، قیمتها آرام گرفته اند و برای هر فروشندهای که احتیاج به پول دارد، کسی وجود دارد که سهام آن فرد را با قیمت متعادلی خریداری کند. لازم به ذکر است که در این مرحله احساسات کلی بازار شروع به تغییر از منفی به خنثی می کند.
به طور کلی می توان گفت که مرحله انباشت زمانی اتفاق می افتد که سرمایه گذاران با فکر اینکه بدترین حالت به پایان رسیده است و بازارها پایین آمده اند و اصطلاحا بازار اصلاح خود را انجام داده است و همچنین چشم انداز اقتصاد نیز خوب به نظر می رسد، دوباره شروع به خرید سهام می کنند.
2. مرحله روند صعودی (Mark-Up )
دومین مرحله از دوره های بازار، مرحله روند صعودی است؛ در این مرحله، بازار برای مدتی با ثبات بوده و روند صعودی خود را آغاز کرده است. اکثریت افراد باتجربه در حال سوار شدن بر این روند صعودی هستند. این گروه شامل تکنسینها و معامله گران حرفه ای است که با دیدن پایینترین قیمتها و اوجهای بالاتر بازار، متوجه میشوند جهت و احساسات بازار تغییر کرده است.
معمولا در این مرحله، اخبار و رسانه ها شروع به بحث در مورد احتمال پایان بدترین وضعیت میکنند. همانطور که این مرحله بالغ و فراگیر می شود، سرمایه گذاران بیشتری وارد بازار می شوند زیرا ترس از حضور در بازار با حرص و طمع بدست آوردن سودهای رویایی جایگزین می شود.
همانطور که این مرحله شروع به پایان می کند، اکثریت دیرهنگام جهش می کنند و حجم معاملات بازار به طور قابل توجهی افزایش می یابد. در این مرحله، نظریه احمق بزرگتر غالب است و قیمت ها رفته رفته بالاتر می رود و ارزشها بسیار فراتر از هنجارهای تاریخی افزایش پیدا می کنند و منطق و عقل جای خود را به حرص و طمع می دهند. در حالی که اکثریت مردم با تاخیر وارد این بازار می شوند، پول هوشمند و خودی ها در حال تخلیه هستند.
اما وقتی که قیمتها شروع به افت میکنند، آن دسته از افرادی که پیش از این در حاشیه نشسته بودند، این را فرصتی برای خرید میدانند و بهطور انبوه وارد بازار میشوند. قیمت ها آخرین حرکت خود را انجام می دهند، که در تحلیل تکنیکال به عنوان نقطه اوج شناخته می شود، زمانی که بیشترین سود در کوتاه ترین دوره های بازار اغلب اتفاق می افتد؛ اما چرخه به اوج نزدیک می شود و به دنبال آن احساسات در این مرحله از حالت خنثی به صعودی و به سرخوشی کامل حرکت می کند.
3. مرحله توزیع (Distribution)
در مرحله سوم دوره های بازار، فروشندگان شروع به تسلط بر بازار می کنند. این بخش از چرخه با دوره ای مشخص می شود که در آن احساسات صعودی فاز قبلی به یک احساسات مختلط تبدیل می شود. قیمتها اغلب میتوانند در محدوده معاملاتی مشخص و تکراری، چند هفته یا حتی چند ماه درجا بزنند و نوسان کنند.
هنگامی که این مرحله به پایان می رسد، بازار جهت خود را معکوس قیمت جذاب اکثر سهمها می کند و الگوهای کلاسیک تحلیل تکنیکال مانند الگوی سر و شانه و. تشکیل می شوند؛ لازم به ذکر است که مرحله توزیع را به عنوان مرحله بازگشت قیمت نیز نام گذاری می کنند و به طور کلی در فاز توزیع، افرادی که در مرحله اول (انباشت)، سهام مورد نظر خود را خریداری کرده اند، در این مرحله دارایی های خود را می فروشند و از بازار خارج می شوند.
ویژگی اصلی مرحله توزیع را افزایش حجم معاملات می توان دانست به طوریکه در این مرحله، تقاضا توان غلبه بر فشار عرضه را ندارد و هرچقدر که قدرت تقاضا زیاد می شود، در طرف مقابل نیز عرضه کنندگان کوتاهی نمی کنند؛ به همین دلیل، چونکه قدرت تقاضا از عرضه بیشتر نیست، قیمت های سهم ها افزایش پیدا نمی کند و فقط حجم معاملات به شکل چشمگیری افزایش پیدا می کند. در واقع می توان گفت که فاز توزیع مرحله ای است که قیمت ها در اوج خود هستند و بازار به آرامی شروع به تراز کردن و ثبات در عرضه و تقاضا می کند و میزان خرید و فروش نسبتاً مساوی در سراسر بازار مشاهده می شود.
4. مرحله روند نزولی (Mark-Down)
چهارمین و آخرین مرحله در دوره های بازار، مرحله روند نزولی است؛ برای کسانی که در مرحله روند نزولی اقدام به خرید کرده اند، این فاز دردناک ترین فاز محسوب می شود. بسیاری از افراد بعد از اینکه ضرر سنگینی در این مرحله متحمل شدند، همچنان ادامه می دهند زیرا باقی مانده دارایی شان به علت افت قیمت ها، کمتر از چیزی است که قبلا انتظار داشته اند و رفتار این دسته از افراد را اصطلاحا شبیه دزد دریایی می دانند؛ به اینصورت که همانند یک دزد دریایی یک شمش طلا را در دست گرفته و از رها کردن آن به امید بهبود وضعیت و نجات خود، خودداری می کند.
روند نزولی مرحله نهایی یک دوره و چرخه بازار است که با فروش گسترده آغاز می شود، زیرا سرمایه گذارانی که در مرحله انباشت سهام خود را خریده اند و هم اکنون بازدهی خوبی از خریدهایشان کسب کرده اند، سعی می کنند سود خود را شناسایی کنند و از ضررهای مالی عمده جلوگیری کنند. لازم به ذکر است که این نگهداری دارایی تنها زمانی اتفاق می افتد که بازار 50 درصد یا بیشتر سقوط کرده باشد، به این معنا که قیمت جذاب اکثر سهمها بسیاری از این افراد در مرحله توزیع یا ابتدای روند نزولی، سهام خود را خریده اند و یا در ادامه خیلی زود سهام خود را در ضرر سنگین می فروشند و یا اینکه پس از مدتی نگهداری از دارایی هایشان تسلیم می شوند.
این مرحله از دوره های بازار یک سیگنال خرید برای سرمایه گذاران حرفه ای و با تجربه است که آن را به عنوان نشانه ای برای پایین آمدن قیمت ها می دانند اما نکته تلخ این است که، این سرمایه گذاران جدید هستند که سهام سرمایه گذاران خسته شده را در مرحله انباشت بعدی خریداری می کنند و از افزایش قیمت بعدی بهره برداری می کنند.
زمان بندی چرخه بازار
بسته به بازار مورد نظر و استراتژی و افق زمانی که سهامداران دارند، دوره های بازار می تواند از چند هفته تا چند سال طول بکشند. به عنوان مثال یک معامله گر روزانه که از نمودارهای چند دقیقه ای استفاده می کند، ممکن است چند چرخه کامل یا بیشتر را در یک روز ببیند، در حالی که برای یک سرمایه گذار بلند مدتی، یک چرخه ممکن است چند سال طول بکشد.
سرمایه گذاران مخالف
اگرچه همیشه واضح نیست، که به طور دقیق سیکل ها و دوره های بازار در چه جاهایی اتفاق می افتند، اما برای پول هوشمند، مرحله انباشت زمان خرید است زیرا ارزش سهم ها متوقف شده قیمت جذاب اکثر سهمها اند و قیمت ها نیز مناسب هستند. کسانی که بر احساسات خود غلبه می کنند و در مواقعی که همه ترسیده اند، آن ها اقدام به خرید می کنند، سرمایهگذاران مخالف نامیده میشوند، زیرا برخلاف احساسات رایج بازار در آن زمان حرکت میکنند.
همین افراد به عنوان خریداران سهام، وارد مرحله نهایی افزایش قیمت می شوند که به اوج خرید سهم معروف است. این زمانی است که قیمت ها سریعترین صعود را دارند و احساسات بیشترین تاثیر را دارند، به این معنی که بازار برای معکوس شدن آماده میشود. اما این افراد با تجربه و تخصصی که دارند، معمولا بر احساسات خود غلبه می کنند و در اوج های قیمتی که اکثر فعالان بازار به شدت به روند صعودی خوش بین هستند، اقدام به فروش سهام و خارج شدن از بازار می کنند.
باید خاطر نشان کرد که سرمایه گذاران باهوشی که بخش های مختلف دوره های بازار را می شناسند، بیشتر می توانند از آنها برای کسب سود استفاده کنند. آنها همچنین کمتر ممکن است فریب بخورند و در بدترین زمان ممکن خرید کنند.
بهترین راه در برخورد با چرخه های بازار
برای کسب بهترین عملکرد در برخورد با چرخه ها و دوره های بازار، این جمله را بارها با خود تکرار کنید که می گوید: تاریخ دوباره تکرار می شود. به این معنا که شما به عنوان یک معامله گر یا یک سرمایه گذار، همواره باید از چرخه ها و سیکل هایی که در گذشته شکل گرفته است، درس بگیرید.
عوامل بی شماری بر چرخه ها و دوره های بازار تأثیر می گذارند. برخی از آنها راحت تر از سایر موارد دیده می شوند. معمولاً، تا زمانی که نتوانیم به گذشته نگاه کنیم و نتوانیم ویژگی های شروع و پایان هر مرحله قبلی را به وضوح شناسایی کنیم، سردرگم خواهیم بود. علاوه بر موارد گفته شده، داشتن استراتژی شخصی در معاملات خود بسیار اثر گذار است؛ به این صورت که داشتن یک برنامه سرمایهگذاری برای اهداف در نظر گرفته شده بسیار لازم است و از همه مهم تر پایبندی به این استراتژی معاملاتی است که شما را در برابر نوسانات و چرخه های بازار مقاوم می کند.
جمع بندی
افت و خیز و نوسانات قیمتی، ذات بازار سرمایه است و همین نوسانات و کاهش و افزایش قیمت هاست که این بازار را برای بسیاری از معامله گران جذاب می کند. اغلب آشفتگی ها و استرس های وارد شده بر سهامداران در بازار بورس، ناشی از این نکته است که آن ها، همواره دوست دارند بازارها روند صعودی خود را داشته باشند، بدون اینکه بازار اصلاح کند. طبق مواردی که در بخش های بالاتر به آن اشاره کردیم صعودهای مداوم و همیشگی، هیچوقت اتفاق نمی افتند و همچنین در طرف مقابل نیز بازارها همیشه نزولی نیستند و هر سقوطی، به دنبال خود صعود دیگری را در پیش دارد.
بنابراین دانستن این نکته که بازار بورس همواره دارای چرخه ها و دوره های پر از نوسان است، بسیاری از مشکلات را حل می کند و دیدگاه مناسبی به معامله گران و سرمایه گذاران می دهد.
دیدگاه شما