توضیح نظریه موج الیوت

“اصل موج در درجه اول یک ابزار پیش‌بینی نیست، بلکه شرح مفصلی از نحوه رفتار بازارها است.”

امواج الیوت در تحلیل تکنیکال | به زبان ساده (+ فیلم آموزش رایگان)

در آموزش‌های پیشین از مجموعه بورس و بازار سرمایه مجله فرادرس، در مطالبی با عنوان «آموزش بورس رایگان | گام به گام برای همه | به زبان ساده» و «بورس چیست ؟ آموزش بورس (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)» مفاهیم بازار بورس و اصطلاحات رایج آن را بیان کردیم. همچنین در مطلب «آموزش تحلیل تکنیکال بورس رایگان (+ دانلود فیلم آموزش رایگان)» با تحلیل تکنیکال آشنا شدیم و گفتیم که نظریه امواج الیوت یکی از ابزارهای آن است. در این آموزش «امواج الیوت» (Elliott Wave) را معرفی می‌کنیم.

فیلم آموزش رایگان امواج الیوت در تحلیل تکنیکال

فیلم آموزش رایگان امواج الیوت به صورت گام به گام، در کادر بالا، به سوالات شما در خصوص کاربرد امواج الیوت در تحلیل تکنیکال، به زبان ساده و به صورت گام به گام پاسخ می‌دهد.
برای پخش و مشاهده ویدئو روی دکمه پلی یا تصویر بالا کلیک کنید.

تاریخچه نظریه امواج الیوت

«رالف نلسون الیوت» (Ralph Nelson Elliott) در دهه 1930 نظریه امواج الیوت را توسعه داد. الیوت معتقد بود بازار بورس که تصور می‌شد رفتاری تصادفی و آشوبناک دارد، در حقیقت از الگوهایی تکراری تبعیت می‌کند.

نظریه امواج الیوت در حقیقت برای توصیف حرکات قیمت در بازارهای مالی ارائه شده است. بدین صورت که در حرکات قیمت سهام و در رفتار معامله‌گران می‌توان امواج را مشخص کرد. سرمایه‌گذاران در تلاش برای سودآوری از روند بازار به نوعی «سوار بر موج» هستند. برای مثال، یک حرکت بزرگ توسط صاحبان خانه برای جایگزینی مستأجران فعلی خود با مستأجران جدید که شرایط بهتری دارند، به عنوان یک «موج تأمین مالی مجدد» عمل می‌کند.

الیوت پس از آنکه مجبور شد به دلیل بیماری بازنشسته شود، وقتش را به تحلیل بازار اختصاص داد. او در 75 سالگی مطالعات خود را روی نمودارهای شاخص سالانه، ماهانه، هفتگی و روزانه موجود و نمودارهای ساعتی و نیم‌ساعتی که خودش ساخته بود، آغاز کرد. الیوت قواعد خاص حاکم بر نحوه شناسایی، پیش‌بینی و سرمایه‌گذاری در این الگوهای امواج را تشریح کرد. این کتاب‌ها، مقاله‌ها و نامه‌ها در مجموعه‌ای به نام “R.N. Elliott’s Masterworks” در سال 1994 چاپ شده است. «الیوت وِیو اینترنشنال» (Elliott Wave International) بزرگترین شرکت مستقل تجزیه و تحلیل مالی و پیش‌بینی بازار در جهان است که تجزیه و تحلیل و پیش‌بینی بازار در آن، بر اساس مدل الیوت انجام می‌شود.

البته الیوت متوجه این نکته بود که این الگوها هیچ قطعیت کاملی در مورد حرکت قیمت‌های آینده ندارند، بلکه تنها به تحلیل بازار آینده کمک می‌کنند. در واقع، از امواج الیوت می‌توان در ارتباط با سایر روش‌های تحلیل تکنیکال از جمله شاخص‌های تکنیکال، برای شناسایی فرصت‌های خاص خرید و فروش استفاده کرد. معامله‌گران ممکن است در یک زمان مشخص تعابیر مختلفی از ساختار امواج الیوت در یک بازار داشته باشند.

ماهیت امواج الیوت

الیوت بیان کرد که روند در قیمت‌های مالی ناشی از روانشناسی غالب سرمایه‌گذاران است. وی دریافت که نوسان‌ها در روانشناسی جمعی توضیح نظریه موج الیوت همیشه در همان الگوهای تکراری فراکتال یا «امواج» در بازارهای مالی ظاهر می‌شود. نظریه الیوت تا حدودی به «نظریه داو» (Dow Theory) شباهت دارد، زیرا هر دو می‌گویند که قیمت سهام در قالب امواج حرکت می‌کند. از آنجا که الیوت ماهیت «فراکتالی» بازارها را نیز به رسمیت شناخت، توانست جزئیات بیشتری را تجزیه و تحلیل کند. فرکتال‌ها ساختارهایی ریاضی هستند که در مقیاس‌های کوچک‌تر بی‌نهایت بار تکرار می‌شوند. الیوت کشف کرد که ساختار الگوهای قیمت سهام بورس به همان گونه است. وی سپس شروع به بررسی این موضوع کرد چگونه می‌توان از این الگوهای تکراری به عنوان شاخص‌های پیش‌بینی کننده بازار آینده استفاده کرد.

برای آشنایی با این ابزار تکنیکال جذاب، می‌توانید فیلم آموزش مقدماتی امواج الیوت در تحلیل تکنیکال را نیز مشاهده کنید. در این فیلم آموزشی، نظریه اموج الیوت با شروع از سطح پایه تدریس شده و کاربرد آن در عمل مورد بررسی قرار گرفته است. از طریق لینک زیر می‌توانید این فیلم آموزشی را مشاهده کنید.

برای مشاهده فیلم آموزش مقدماتی امواج الیوت در تحلیل تکنیکال + اینجا کلیک کنید.

تفسیر نظریه امواج الیوت

الیوت پیش‌بینی‌های دقیقی از بورس سهام را مبتنی بر ویژگی‌های قابل اعتماد و کشف شده در الگوهای امواج انجام داد. طبق نظریه الیوت، یک «موج انگیزشی» (Motive Wave)، که در کل در جهت روند بزرگ‌تر حرکت می‌کند، همیشه در الگوی خود پنج موج دارد. از سوی دیگر، «موج اصلاحی» (Corrective Wave) در جهت مخالف روند اصلی است و سه موج دارد. همچنین، الگوها خود را در مقیاس‌های همیشه کوچک‌تری به نام «اینفینیتوم» (Infinitum) تکرار می‌کنند.

در بازارهای مالی‌، می‌دانیم که «آنچه بالا می‌رود، باید پایین بیاید»، زیرا حرکت قیمت بالا یا پایین همیشه با یک حرکت مخالف دنبال می‌شود. رفتار قیمت نیز به انگیزش‌ها و اصلاح‌ها تقسیم می‌شود. روندهای انگیزشی جهت اصلی قیمت‌ها را نشان می‌دهند، در حالی که اصلاحات در خلاف جهت روند اصلی حرکت می‌کند.

الگوی امواج الیوت

نظریه امواج الیوت به صورت زیر تبیین می‌شود:

• پنج موج در جهت روند اصلی حرکت می‌کنند و به دنبال آن سه موج در یک اصلاح رخ می‌دهند (در کل، یک حرکت ۵-۳). این حرکت پنج-سه یا ۵-۳ سپس به دو زیربخش از حرکت موج بالاتر بعدی تبدیل می‌شود.
• الگوی زیرین 5-3 ثابت است، اگرچه طول هر موج ممکن است متغیر باشد.

نمودار زیر را در نظر بگیرید که از هشت موج با برچسب‌های 1، 2، 3، 4، 5، B ،A و C تشکیل شده است (پنج موج رو به بالا (در جهت روند اصلی) و سه موج رو به پایین) .

امواج 1، 2، 3، 4 و 5 انگیزش را تشکیل می‌دهند و امواج B ،A و C تشکیل دهنده اصلاح هستند. پنج موج مربوط فاز انگیزشی، به نوبه خود، موج 1 را درجه بعدی بزرگ‌تر شکل می‌دهند و سه موج اصلاحی نیز تشکیل دهنده موج 2 درجه بزرگ‌تر بعدی هستند. شکل زیر، به خوبی ماهیت فراکتالی امواج را نشان می‌دهد.

موج اصلاحی به طور معمول دارای سه حرکت مشخص است: دو حرکت در جهت اصلاح اصلی (A و C) و دیگری در مقابل آن (B). امواج 2 و 4 در تصویر بالا اصلاح هستند. ساختار امواج اصلاحی به طور معمول به صورت شکل زیر است.

توجه داشته باشید که در تصویر بالا، امواج A و C در جهت روند در یک درجه بزرگ‌تر حرکت می‌کنند و بنابراین، انگیزشی هستند و از پنج موج تشکیل شده‌اند. در مقابل، موج B مخالف روند اصلی است و بنابراین اصلاحی است و از سه موج تشکیل شده است. تشکیل موج انگیزشی، و به دنبال آن موج اصلاحی، درجه موج الیوت را تشکیل می‌دهد که از روندها و تقابل‌ها تشکیل شده است.

همان‌طور که از الگوهای تصویر بالا مشاهده می‌کنید، پنج موج همیشه به سمت بالا حرکت نمی‌کنند و به طور مشابه، سه موج همیشه به سمت پایین حرکت نخواهند کرد. این روند اصلی صعودی یا نزولی است که جهت امواج را مشخص می‌کند.

درجه امواج الیوت

طبق نظریه امواج الیوت، امواج را می‌توان در ۹ درجه و از بزرگ‌ترین به کوچک‌ترین، به صورت زیر دسته‌بندی کرد:

• اَبَرچرخه بزرگ (Grand Supercycle)
• ابرچرخه (Supercycle)
• چرخه (Cycle)
• اصلی یا اولیه (Primary)
• متوسط (Intermediate)
• کوچک (Minor)
• ریز (Minute)
• بسیار ریز (Minuette)
• کوچک‌تر از بسیار ریز (Sub-Minuette)

به دلیل ماهیت فراکتالی امواج الیوت، همواره امواج بزرگ‌تر و کوچک‌تری از موارد بالا وجود دارد. برای استفاده از این نظریه در معاملات، یک معامله‌گر می‌تواند یک موج انگیزشی با روند صعودی را مشخص کند، در ابتدای روند سهم مورد نظر را بخرد و در موقعیت مناسب، بعد از تکمیل الگوی پنج موج آن را بفروشد.

قواعد امواج الیوت

در هر زمان، ممکن است بازار در الگوی اصلی پنج موج قرار داشته باشد و از آنجا که الگوی پنج موج شکل اصلی روند بازار است، تمام الگوهای دیگر را نیز تحت تأثیر آن هستند.

«قوانین» خاصی وجود دارد که حاکم بر الگوی پنج موج است. این سه قانون به شرح زیر هستند:

• قانون اول: موج 2 نمی‌تواند بیش از 100 درصد موج 1 تغییر کند. اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است موج ۲ موج اصلاحی قابل انتظار نباشد و در واقع می‌تواند در جهت یک موج انگیزشی با درجه بزرگ‌تر قرار گیرد.

• قانون دوم: موج 3، که اغلب نمایانگر قوی‌ترین قسمت چرخه است، نمی‌تواند از موج 1 و موج 5 کوتاه‌تر باشد.

• قانون سوم: موج 4 نمی‌تواند از سقف موج ۱ عبور کند. اگر این اتفاق بیفتد، آخرین حرکت بازار باید بخشی از یک موج انگیزشی بزرگ‌تر باشد که می‌تواند به بالاتر یا پایین‌تر پیشرفت کند.

مثالی از امواج الیوت

در ساده‌ترین شکل، نمودار هفتگی سهام شرکت «اپل» (Apple) نمونه‌ای از الگوی پنج موج است. البته، این بدین معنا نیست که مرحله جدید اصلاحی در حال رخ دادن است. ورود به اصلاح به اندازه موج پنجم بستگی دارد و با توجه به رابطه نظریه امواج الیوت و سطوح فیبوناچی می‌توان به طور دقیق‌تر آن را بررسی کرد.

جمع‌بندی

در این آموزش، گفتیم که نظریه امواج الیوت بیان می‌کند روند بازار یک الگوی تکراری و به بیان بهتر فراکتالی دارد. هر یک از امواج الیوت با درجات مختلف تکرار می‌شوند و یک چرخه کامل موج در واقع از هشت موج تشکیل شده است. این هشت موج دو مرحله یا فاز را تشکیل می‌دهند: (1) فاز انگیزشی که پنج موج است و (2) یک فاز اصلاحی که سه موج دارد. به دلیل ماهیت فراکتالی بازار، هر فاز خود یک موج است.

امواج فاز انگیزشی معمولاً با اعداد ۱ تا ۵ نشان داده می‌شوند. موج اصلاحی نیز معمولاً توسط حروف A و B و C نشان داده می‌شود. بسته به روند اصلی حرکت، فازهای انگیزشی و اصلاحی می‌توانند صعودی یا نزولی باشند.

فیلم آموزش مقدماتی امواج الیوت در تحلیل تکنیکال

برای آشنایی بیشتر با تحلیل امواج الیوت، پیشنهاد می‌کنیم فیلم آموزش مقدماتی امواج الیوت در تحلیل تکنیکال را مشاهده کنید. این آموزش ۵ ساعت و ۵۵ دقیقه‌ای در پنج درس تدوین شده است. در درس اول، مقدمه‌‌ای بر امواج الیوت در تحلیل تکنیکال ارائه شده و مفاهیمی مانند تئوری داو، تئوری آشوب، فراکتال‌ها، تک موج‌ها و درجه موج بیان شده است. درس دوم این آموزش مربوط به شناسایی فاز انگیزشی و درس سوم مربوط به شناسایی فاز اصلاحی در روند حرکت قیمت سهم است. قواعد مربوط به امواج الیوت نیز در درس چهارم مورد بحث قرار گرفته‌اند. نسبت‌های فیبوناچی در الیوت نیز موضوع درس پنجم است. در نهایت، فصل ششم به جمع‌بندی مطالب اختصاص یافته است.

• برای مشاهده فیلم آموزش مقدماتی امواج الیوت در تحلیل تکنیکال+ اینجا کلیک کنید.

سخن پایانی

همانطور که در ابتدای مطلب نیز اشاره شد، پیش از این در مجله فرادرس به مبحث تحلیل تکنیکال و ضرورت یادگیری آن برای حضور در بازار بورس و سرمایه پرداخته بودیم. در این نوشتار نیز، سعی کردیم به صورت خلاصه یکی از ابزارهای تحلیل تکنیکال، یعنی امواج الیوت را معرفی کنیم. در همین راستا، مروری داشتیم بر تاریخچه امواج الیوت و بعد از آن نیز به ترتیب الگو، درجه و قواعد مرتبط به این مبحث را مرور کردیم.

اگر شما نیز در این رابطه دیدگاهی دارید یا پرسشی در ذهن‌تان است که بی‌پاسخ مانده، آن را از طریق بخش نظرات در ادامه صفحه با ما و سایر خوانندگان مجله فرادرس مطرح کنید. بدیهی است که نظرات و پرسش‌های شما سبب خواهند شد تا این مطلب به مرور زمان کامل‌تر و بهتر شود.

سلب مسئولیت مطالب اقتصاد: این مطلب صرفاً‌ با هدف افزایش آگاهی عمومی در حوزه اقتصاد نوشته شده است. برای سرمایه‌گذاری،‌ تجارت و آگاهی دقیق از قوانین مربوط به آن‌ها، لازم است حتماً از دانش و مشاوره افراد متخصص کمک گرفته شود. دقت داشته باشید که قوانین بازار سرمایه و قوانین تجاری و اقتصادی کشور، همواره در حال تغییر هستند و بر همین اساس، ممکن است برخی موارد ذکر شده در این مطلب، دیگر صحت نداشته باشند. مسئولیت هر گونه بهره‌برداری از این نوشتار با هدف سرمایه‌گذاری، تجارت، کسب درآمد و غیره، بر عهده خود افراد بوده و مجله فرادرس هیچ مسئولیتی در این رابطه ندارد. برای اطلاعات بیشتر + اینجا کلیک کنید.

مطلبی که در بالا مطالعه کردید بخشی از مجموعه مطالب «آموزش بورس رایگان به زبان ساده» است. در ادامه، می‌توانید فهرست این مطالب را ببینید:

اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌ها و مطالب زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

نظریه امواج الیوت (Elliott Wave Theory) چیست؟

امواج الیوت (Elliott Wave) نظریه‌ای برای توصیف حرکت قیمت ارزهای دیجیتال (در روندهای بلندمدت) است که سرمایه‌گذاران و معامله‌گران می‌توانند از آن در تحلیل تکنیکال خود استفاده کنند. اساس تئوری موج‌های الیوت مبتنی بر این فرض است که بازارهای مالی بدون در نظر گرفتن بازه‌های زمانی، از الگوهای خاصی پیروی می‌کنند. اساساً، نظریه موج الیوت (EWT) می‌گوید که حرکات بازار از یک توالی چرخه‌های روان‌شناسی توده (Crowd Psychology) پیروی می‌کند؛ در واقع، الگوهایی بر اساس احساسات فعلی بازار شکل می‌گیرد که به طور متناوب بین حالت‌های نزولی و صعودی تغییر می‌کند.

موج الیوت (Elliott Wave) چیست؟

رالف نلسون الیوت (Ralph Nelson Elliott)، حسابدار و نویسنده آمریکایی در دهه ۳۰ میلادی نظریه‌ی موج الیوت را ایجاد کرد؛ با این حال، این نظریه در دهه ۷۰ میلادی و به لطف تلاش های رابرت آر. پرچتر (Robert R. Prechter) و ای. جی. فراست (A. J. Frost) میان کارشناسان تحلیل تکنیکال بازارهای مالی محبوبیت پیدا کرد. در ابتدا، نظریه موج الیوت (EWT) را با نام اصل موج (Wave Principle) می‌شناختند، زیرا توصیفی از رفتار انسان است. رالف الیوت، تئوری الیوت بر اساس انجام مطالعات گسترده‌‌ای از داده‌های بازار، به ویژه بازا‌رهای سهام ایجاد کرد؛ تحقیقات روشمند و منسجم او شامل حداقل ۷۵ سال اطلاعات است.

تحلیل‌گران از نظریه‌ی EWT به‌عنوان یک ابزار تحلیل تکنیکال برای شناسایی چرخه‌ها و روندهای بازار استفاده می‌کنند که می‌تواند در طیف وسیعی از بازارهای مالی اعمال شود. با این حال، موج الیوت یک شاخص یا تکنیک معاملاتی نیست؛ در عوض، نظریه‌ای است که ممکن است به پیش‌بینی رفتار بازار کمک کند. همانطور که پرچتر در کتاب خود می گوید:

“اصل موج در درجه اول یک ابزار پیش‌بینی نیست، بلکه شرح مفصلی از نحوه رفتار بازارها است.”

الگوی موج الیوت (Elliott Wave Pattern)

الگوی پایه موج الیوت (EWT)، شامل پنج موج حرکتی است که در جهت روند اصلی حرکت می‌کند و سه موج اصلاحی دیگر در ادامه که در جهت مخالف حرکت می کنند. بنابراین، یک چرخه کامل موج الیوت در یک بازار صعودی (بازار گاوی) به شکل زیر است:

توجه داشته باشید که در مثال اول، ما پنج موج حرکتی داریم: سه موج با حرکت صعودی (۱، ۳، و ۵) و دو موج با حرکت نزولی (A و C). به بیان ساده، هر حرکتی که مطابق با روند اصلی باشد می‌توامند یک موج حرکتی در نظر گرفته شود؛ این بدان معنی است که بخش‌های ۲، ۴، و B سه موج اصلاحی هستند. براساس گفته‌های الیوت، بازارهای مالی الگوهایی با ماهیت فراکتال ایجاد می‌کنند. بنابراین، اگر به بازه‌های زمانی بزرگ‌تری نگاه کنیم، روند حرکتی از ۱ تا ۵ را می‌توان یک موج حرکتی واحد (i) در نظر گرفت، در حالی که حرکت A، B ,C می‌تواند به تنهایی یک موج اصلاحی واحد (ii) را نشان دهد.

همچنین، در بررسی بازه‌های زمانی کوتاه‌تر می‌توان یک موج حرکتی مانند شماره‌ی ۳ را می‌توان به پنج موج کوچک‌تر تقسیم کرد؛ همانطور که در بخش بعدی نشان داده شده است. در نقطه مقابل، یک چرخه کامل موج الیوت در یک بازار نزولی (بازار خرسی) به شکل زیر است:

امواج حرکتی (Motive Waves)

براساس تعریف رابرت پرچتر، امواج حرکتی (Motive Waves) همیشه در جهت روند بزرگ‌تر حرکت می‌کنند. همانطور که قبلاً هم دیده‌ایم، الیوت روند پیش‌روی دو نوع موج را توصیف می‌کند: امواج حرکتی (Motive Waves) و امواج اصلاحی (Corrective Waves). مثال قبلی شامل پنج موج حرکتی و توضیح نظریه موج الیوت سه موج اصلاحی بود؛ اما اگر یک موج حرکتی را به تنها بررسی کنیم، خواهیم دید که خود از یک ساختار پنج موجی کوچکتر تشکیل شده است. رالف الیوت، این الگو را الگوی پنج موجی (Five-Wave Pattern) نامید و سه قانون برای توصیف نحوه‌ی شکل گیری آن ایجاد کرد:

• موج ۲ نمی تواند بیش از ۱۰۰ درصد از حرکت موج ۱ قبلی را پوشش دهد.
• موج ۴ نمی تواند بیش از ۱۰۰ درصد از حرکت موج ۳ قبلی را پوشش دهد.
• در میان امواج ۱، ۳ و ۵، موج ۳ نمی تواند کوتاه‌ترین باشد و اغلب طولانی‌ترین موج است. همچنین، موج ۳ همیشه از انتهای موج ۱ عبور می‌کند.

امواج اصلاحی (Corrective Waves)

برخلاف امواج حرکتی، امواج اصلاحی (Corrective Waves) معمولاً از یک ساختار سه موجی ساخته می شوند. آن‌ها اغلب توسط یک موج اصلاحی کوچک‌تر که بین دو موج حرکتی کوچکتر رخ می‌دهد، تشکیل می‌شوند. تحلیل‌، اغلب این سه موج را با نام‌های A، B و C می‌شناسند.

امواج اصلاحی در مقایسه با امواج حرکتی کوچکتر هستند، زیرا برخلاف روند اصلی حرکت می‌کنند. در برخی موارد، چنین حرکت‌های خلاف روندی می‌تواند تشخیص امواج اصلاحی را بسیار سخت‌تر کند؛ زیرا طول و پیچیدگی آن‌ها به‌طور قابل‌توجهی کوچک‌تر و متفاوت است. به گفته رابرت پرچتر، مهم‌ترین قانونی که باید در مورد امواج اصلاحی در نظر داشت این است که آن‌ها هرگز از پنج موج ساخته نمی‌شوند!

آیا امواج الیوت قابل اعتماد هستند؟

همواره، بحثی در مورد کارایی امواج الیوت (EWT) و پرایس اکشن میان تحلیل‌گران وجود دارد. برخی معتقدند که میزان موفقیت معامله گران در استفاده از نظریه موج الیوت به توانایی آن‌ها در تقسیم دقیق حرکات بازار به روندها و اصلاحات بستگی دارد. در عمل، این امواج ممکن است به چندین روش مختلف کشیده شوند، بدون اینکه الزاما قوانین الیوت را زیر پا بگذارند. این بدان معنی است که ترسیم درست امواج در تحلیل تکنیکال کار ساده‌ای نیست؛ نه تنها به این دلیل که نیاز به تمرین دارد، بلکه به دلیل وجود تعداد زیادی از عناصر ذهنی که در آن لحظه می‌تواند وجود داشته باشد.

بر این اساس، منتقدان استدلال می‌کنند که نظریه موج الیوت (EWT) به دلیل ماهیت بسیار ذهنی آن یک نظریه قابل اعتبار نیست و بر مجموعه‌ای از قوانین کاملاً تعریف‌شده متکی است. با این حال، هزاران سرمایه‌گذار و معامله‌گر موفق وجود دارند که توانسته‌اند اصول الیوت را به شیوه‌ای سودآور در معاملات خود به کار گیرند. جالب اینجاست که تعداد فزاینده ای از معامله گران وجود دارد که تئوری موج الیوت را با اندیکاتورهای دیگر تحلیل تکنیکال ترکیب می‌کنند تا میزان موفقیت خود را افزایش و ریسک ضرر کردن را کاهش دهند.

اندیکاتورهای فیبوناچی اصلاحی (Fibonacci retracement) و فیبوناچی اکستنشن (Fibonacci Extension) شاید محبوب‌ترین نمونه‌هایی باشند که در کنار الگوی امواج الیوت به‌ کار گرفته می‌شوند.

سخن آخر

به گفته رابرت پرچتر، الیوت هرگز در مورد اینکه چرا بازارها تمایل به ارائه ساختار موجی ۵-۳ دارند، نظری ارائه نمی‌دهد؛ در عوض، او به سادگی و با تجزیه و تحلیل داده‌های بازار را این نتیجه رسید. اصل الیوت صرفاً نتیجه‌ی چرخه های اجتناب ناپذیر بازار است که براساس طبیعت انسانی و اصول روانشناسی توده ایجاد شده است.

همانطور که گفته شد، موج الیوت یک اندیکاتور در تحلیل تکنیکال نیست، بلکه صرفا یک نظریه است. به این ترتیب، هیچ راه درستی برای استفاده از آن وجود ندارد و ذاتاً موضوعی ذهنی یا سابجکتیو است. پیش‌بینی دقیق حرکات بازار با استفاده از امواج الیوت (EWT) به تمرین و مهارت زیادی نیاز دارد، زیرا معامله‌گران باید نحوه ترسیم تعداد موج‌ها را به خوبی یاد بگیرند؛ پس فراموش نکنید که استفاده از آن به خصوص برای مبتدیان در تحلیل تکنیکال بازار ارزهای دیجیتال می‌تواند بسیار خطرناک باشد. شما همراهان عزیز ارز تودی می‌توانید دیدگاه‌ها و سوالات‌تان در مورد نظریه و الگوهای امواج الیوت را در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول

امواج الیوت چیست؟

امواج الیوت نظریه‌ای برای توصیف حرکت قیمت ارزهای دیجیتال (در روندهای بلندمدت) است که سرمایه‌گذاران و معامله‌گران می‌توانند از آن در تحلیل تکنیکال خود استفاده کنند.

الگوی موج الویت چگونه است؟

الگوی پایه موج الیوت (EWT)، شامل پنج موج حرکتی است که در جهت روند اصلی حرکت می‌کند و سه موج اصلاحی دیگر در ادامه که در جهت مخالف حرکت می کنند.

نکته : توجه داشته باشید این مقاله صرفا با هدف راهنمایی و آشنایی نوشته شده و آکادمی ارز دیجیتال ارزتودی مسئولیتی در مقابل تصمیمات افراد یا عواقب مالی آن ندارد.

توضیح نظریه موج الیوت

این درس بخشی از سلسله دروس گام به گام و رایگان «ایران بروکر» بود. برای مشاهده درس‌ها به صورت کامل به مدرسه فارکس مراجعه کنید.

از لینک‌های زیر می‌توانید به درس قبل یا بعد بروید.

ممکن است دوست داشته باشید

دیدگاه خود را بنویسید

احسنت بسیار عالی

یو اس جی

روبوفارکس

ارانته

آمارکتس

آلپاری

اچ وای سی ام

کوکوین

کوینکس

نوبیتکس

بینگ ایکس

اکسیر

والکس

«ایران بروکر» به معامله‌گران محترم کمک می‌کند بتوانند توانایی‌های معاملاتی خود را ارتقا دهند و پس از بررسی و مقایسه انتخاب‌ صحیحی در رابطه با سرمایه‌گذاری داشته باشند و بتوانند بستر مناسبی را برای معاملات خود انتخاب نمایند.

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

معامله در بازارهای مالی دارای ریسک بسیار بالایی است. اکثر افراد در بازارهای مالی سرمایه‌ی خود را از دست می‌دهند. مسئولیت سود و ضرر هرکس با خود اوست. ما هیچ صرافی یا بروکری را تأیید کامل نمی‌کنیم. تمامی کارگزاری‌ها اشکالات و نواقصی دارند. مراقب سرمایه‌ی خود باشید.

این وبسایت در راستای قوانین جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کند.

سلب مسئولیت: کلیه مطالب، مقالات، آموزش‌ها، تحلیل‌های ارائه شده در وبسایت “ایران بروکر” متضمن هیچ پیشنهاد معاملاتی‌ای نیست و صرفا جنبه‌ی مطالعاتی و اطلاع‌رسانی دارد. این وبسایت نسبت به ضرر و زیان احتمالی افراد هیچگونه مسئولیتی را توضیح نظریه موج الیوت نمی‌پذیرد. افراد باید نسبت به ریسک‌های ذاتی بازارهای مالی آگاهی داشته باشند و قبل از اقدام به هرگونه سرمایه‌گذاری مطمئن شوند که تجربه و دانش کافی را دارند. بیشتر بخوانید

© انتشار و کپی‌برداری از مطالب سایت بدون ذکر منبع و لینک‌دهی ممنوع است. کلیه مطالب منتشر شده در وبسایت متعلق به “ایران بروکر” است.

با نظریه امواج الیوت آشنا شوید

نظریه امواج الیوت یکی از مهم‌ترین روش‌های تحلیل بازار است. با استفاده از این نظریه می‌توان به بررسی پشت‌پرده حرکات بازار پرداخت و رفتار قیمت را تجزیه و تحلیل کرد. مبنای این روش آن است که بازار، با همان الگوهایی که در یک بازه زمانی طولانی‌تر (درجه بالاتر) رفتار می‌کند، در بازه‌های زمانی کوچکتر (درجه پایین‌تر) نیز رفتار می‌کند. این الگوها سرنخ‌هایی درباره اتفاقات آینده بازار به معامله‌گران می‌دهند. طبق این تئوری، مهم نیست چه بازه زمانی را تجزیه و تحلیل می‌کنید؛ حرکات بازار از الگوهای مشابهی پیروی می‌کنند. نظریه امواج الیوت در دهه 1930 توسط رالف الیوت مطرح شد و در دهه 1970 توسط روبرت پرستر محبوبیت پیدا کرد. بر اساس نظریه امواج الیوت رفتار افراد، الگوها و روندهایی که در بازار می‌بینیم را شکل می‌دهد. مبنای شکل‌گیری این الگوها، روانشناسی جمعی افرادی است که در بازار مشارکت دارند. این الگوها نه تنها در بازار، که در هر زمینه‌ای که بحث تصمیم‌گیری انسان مطرح است، ظاهر می‌شوند. به عنوان مثال ممکن است قیمت مسکن، روند مد و یا تعداد افرادی که تصمیم می‌گیرند هر روز از مترو استفاده کنند، از این نظریه تبعیت ‌کند.

امواج

الیوت معتقد بود روند کلی قیمت‌ها در بازار سرمایه، ناشی از خصوصیات روانشناختی اغلب سرمایه‌گذاران است. او متوجه شد که نوسانات مربوط به ویژگی‌های روانشناسی بخش عمده سرمایه‌گذاران، به همان شکل در بازار سرمایه و به صورت موج ظاهر می‌شود. نظریه امواج الیوت تا حدودی به نظریه داو شباهت دارد. در هر دو نظریه قیمت سهام به شکل موجی حرکت می‌کند. با این حال الیوت توانست ماهیت فراکتالی بازارها را نیز تشخیص دهد و جزئیات بیشتری را تجزیه و تحلیل کند. او توانست از این الگوهای تکراری به عنوان شاخص‌های پیش‌بینی‌کننده بازار استفاده کند.

پیش‌بینی بازار بر اساس الگوهای موجی

الیوت بر اساس ویژگی‌های قابل‌اعتماد و اثبات شده الگوهای موجی، پیش‌بینی‌های دقیقی را در بازار بورس انجام داده است. در نظریه امواج الیوت ، موج ایمپالسیو یا پیش رو که همسو با روند اصلی حرکت می‌کند، همیشه 5 موج را در الگوی خود نشان می‌دهد. از طرف دیگر، امواج اصلاحی برخلاف جهت روند اصلی بازار عمل می‌کنند. الیوت در دهه 1930 از این ساختار فراکتال بازارهای مالی پرده برداشت. چند دهه بعد از او، دانشمندان توانستند فراکتال‌ها را تشخیص داده و آن‌ها را به صورت ریاضی نشان دهند. منظور از فراکتال، ساختارهای ریاضی هستند که تا بی‌نهایت و در مقیاس‌های کوچک تکرار می‌شوند. ما می‌دانیم که در بازارهای مالی، هر چیزی که بالا رود، باید یک زمانی پایین بیاید. زیرا حرکت قیمت به بالا یا پایین، همیشه با یک حرکت متضاد دنبال می‌شود. حرکت قیمت به دو بخش روند و اصلاحات تقسیم می‌شود. روندها جهت اصلی قیمت را نشان می‌دهند، در حالی که اصلاحات برخلاف جهت روند حرکت می‌کنند.

تفسیر نظریه امواج الیوت

بر اساس نظریه امواج الیوت اگر قیمت روند صعودی داشته باشد، این حرکت به صورت سه گام اصلی انجام می‌شود. پله سوم مهم‌ترین و بزرگترین پله است که بیشتر حجم معاملات در این بخش انجام می‌شود. بیشترین ظرفیت سودآوری نیز در این پله وجود دارد.

به بیان ساده‌تر، روند اصلی بازار از پنج موج اصلی تشکیل شده است. امواج 1، 3 و 5 همسو با روند اصلی بازار، و امواج 2 و 4 برخلاف آن می‌باشند. موج سوم مهم‌ترین موج در نظریه امواج الیوت است. مهم‌ترین دغدغه افرادی که از نظریه امواج الیوت برای تحلیل تکنیکال بازار سرمایه استفاده می‌کنند، تشخیص به موقع موج سوم است.

امواج ایمپالسیو

همان‌طور که در نمودار بالا مشاهده می‌کنید، سه مورد از زیرموج‌ها (1، 3 و 5) به سمت بالا و دو موج (2 و 4) به سمت پایین حرکت می‌کنند. به امواج 1 و 3 و 5 ایمپالسیو گفته می‌شود که در جهت روند بازار و یک درجه بزرگتر از آن حرکت می‌کنند. امواج 2 و 4 نیز موج‌های اصلاحی هستند که درخلاف جهت روند بازار حرکت می‌کنند. با توجه به اینکه موج ایمپالسیو تمایل دارد درجهت روند اصلی حرکت کند، تفسیر آن ساده‌تر است. سه قانون برای تشکیل موج، در نظریه امواج الیوت وجود دارد که باید در نظر گرفته شود:

• موج 2 همیشه کمتر از 100% موج یک را برگشت می‌دهد.
• موج 4 همیشه کمتر از 100% موج 3 را اصلاح می‌کند.
• موج 3 همیشه از انتهای موج یک فراتر رفته و هیچ وقت به عنوان کوتاه‌ترین موج دیده نمی‌شود.

اگر زیرموج‌های ایمپالسیو، هر کدام 5 موج، و زیرموج‌های اصلاحی هر کدام سه موج داشته باشند. موج بزرگ اصلی به شکل نمودار زیر به نظر می‌رسد. در این حالت، زیرموج‌های ایمپالسیو هر کدام 5 موج دارند که درجهت روند بازار، یک درجه بزرگتر شده‌اند. به این نوع الگو، ساختار 5-3-5-3-5 گفته می‌شود.

امواج اصلاحی

به طور کلی، موج اصلاحی همان‌طور که در نمودار بالا می‌بینید، به عنوان یک ساختار سه موجی به تصویر کشیده می‌شود. زیرموج‌های ساختار سه موجی اصلاحی به صورت A، B و C نامگذاری می‌شود. این نامگذاری ممکن است تا حدودی گمراه‌کننده باشد، زیرا همه امواج اصلاحی دقیقاً از این ساختار سه موجی تبعیت نمی‌کنند. اگر به ساختار این موج نگاه کنید، متوجه می‌شوید که موج A و C هر دو یک درجه بالاتر از روند کلی بازار هستند (منظور از روند بازار در اینجا، روند بازار درجهت اصلاح قیمت است). به همین دلیل (درمورد این مثال کلی) آن‌ها را به عنوان امواج ایمپالسیو در نظر می‌گیریم که هر کدام پنج موج دارند. موج B درخلاف جهت روند اصلاحی بزرگتر حرکت می‌کند، بنابراین به صورت سه موجی نشان داده می‌شود. این الگو به عنوان ساختار 5-3-5 نامگذاری می‌شود.

چرخه کامل نظریه امواج الیوت

ساختار کلی چرخه کامل نظریه امواج الیوت از ترکیب یک موج ایمپالسیو و یک موج اصلاحی تشکیل شده است. این الگو به عنوان یک ساختار هشت موجی نشان داده می‌شود. پنج موج درجهت روند اصلی بازار و به دنبال آن سه موج اصلاحی در جهت روند اصلاح بازار انجام می‌شود.

نمودار بالا توالی هشت موج را نشان می‌دهد. با دقت در این نمودار متوجه می‌شوید که حرکت قیمت از ابتدا تا انتها، بالاتر از قیمت آغاز شده به پایان می‌رسد (یعنی افزایش قیمت). بازارها به طور مداوم در حال نوسان هستند و طی روند تکامل خود، به صورت صعودی و نزولی حرکت می‌کنند. الیوت متوجه شد بازار بارها و بارها ساختار 5-3 را تکرار می‌کند. این پایه و اساس نظریه امواج الیوت او بود و ساختار چرخه کامل امواج الیوت را توضیح می‌دهد. پس از یکبار پایان چرخه، این روند دوباره شروع می‌شود. پیش‌بینی می‌شود پس از پایان امواج اصلاحی، بازار یکبار دیگر پنج موج ایمپالسیو را تکرار ‌کند. البته این بدان معنا نیست که لزوماً پنج موج رو به بالا و سه موج رو به پایین باشند. در روند نزولی، الگو به سمت پایین حرکت کرده و اصلاح می‌شود. یعنی پنج موج نزولی و سه موج رو به بالا وجود خواهد داشت.

نمودار بالا این ساختار هشت موج را در یک بازار رو به کاهش نشان می‌دهد. همان‌طور که ‌می‌بینید نقطه پایان آن پایین‌تر از جایی است که شروع شده است. اگر این الگو را در نمودار دیدید، بسته به روند کلی نمودار، ممکن است انتظار ایجاد پنج موج رو به پایین دیگر را داشته باشید. البته فراموش نکنید که این فقط یک موج ساده ایمپالسیو و اصلاحی است. همه بازارها پیشرفت کرده و اصلاح می‌شوند. نظریه امواج الیوت انواع خاصی از الگوها را معرفی می‌کنند که در بازار به طور مداوم تکرار می‌شوند. در شکل زیر چرخه کامل نظریه امواج الیوت نشان داده شده است. در نظریه امواج الیوت حرکت صعودی قیمت از نقطه A تا B در قالب 5 موج متوالی انجام می‌شود که موج‌های 1 و 3و 5 همسو با روند هستند و موج‌های 2 و 4 از نوع اصلاحی و برخلاف روند عمل می‌کنند. با رسیدن به نقطه B، نمودار وارد فاز نزولی و اصلاحی می‌شود. بخش اصلاحی نیز از 3 موج اصلاحی تشکیل شده است. این توالی یک چرخه کامل الیوت را نشان می‌دهد که بارها و بارها به دنبال هم تکرار می‌شوند.

روندهای نزولی نیز به همین صورت است. با این تفاوت که 5 موج اصلی به سمت کاهش قیمت می‌روند و سپس سه موج اصلاحی حالت صعودی پیدا می‌کنند.

طبیعت فراکتال

با توجه به نمونه‌های ذکر شده، می‌بینیم که امواج الیوت ساختار تو در تو و متداخلی دارند. به طوری که هریک از امواج به نوبه خود بخشی از یک مجموعه بزرگتر امواج الیوت است. به عبارت دیگر هر چرخه خودش بخشی از یک چرخه بزرگتر است و چرخه بزرگتر نیز بخشی از یک چرخه بزرگتر از خود است و این روند تا بی‌نهایت ادامه دارد. به این ساختار متداخل که هر موج در حکم ریز موجی از امواج بالاتر است، ساختار فراکتالی امواج الیوت می‌گویند.

کلام آخر

معامله‌گرانی که از نظریه امواج الیوت در تحلیل تکنیکال خود استفاده می‌کنند معتقدند پیش‌بینی بازار به این سادگی نیز نیست. دانشمندان، بازار سرمایه را به یک درخت تشبیه کرده‌اند، اما مفهوم این تشبیه آن نیست که هر کسی بتواند به سادگی مسیر هر شاخه را پیش‌بینی کند. از نظر عملی، به کار گرفتن نظریه امواج الیوت نیز مانند سایر روش‌های تحلیل تکنیکال نیاز به آموزش و مهارت دارد. اگر تصمیم به آموزش امواج الیوت گرفته‌اید، آکادمی دکتر ژند بسته آموزش امواج الیوت به زبان ساده را تهیه کرده و در اختیار علاقه‌مندان قرار داده است. در پکیج آموزش امواج الیوت به طور کامل با امواج الیوت و کاربرد آن در تحلیل تکنیکال آشنا خواهید شد. برای کسب اطلاعات بیشتر و تهیه این بسته آموزشی اینجا کلیک کنید.

نظریه موج الیوت (Elliott Wave Theory)

نظریه موج الیوت (به انگلیسی Elliott Wave Theory) توسط شخصی با نام «رالف نلسون الیوت» ابداع شد.

هدف الیوت توضیح حرکات قیمت در بازارهای مالی بود که در آنها می‌توان الگوهای موجی تکرارشونده و فراکتال را مشاهده کرد.

امواج الیوت در حرکات قیمت سهام و رفتار مصرف کنندگان تشخیص داده می‌شوند. معامله‌گران و سرمایه‌گذارانی که تلاش دارند از روند بازار کسب سود کنند را می‌توان در واقع “سوار بر موج‌ها” تفسیر کرد.

الیوت باور داشت که بازارهای سهام، که براساس تصور کلی رفتاری تصادفی و بی‌نظم داشتند، در واقع در قالب الگوهای تکرارشونده معامله می‌شوند. در این مقاله به شرح نظریه موج الیوت و نحوه به کارگیری آن در معاملات نگاهی خواهیم انداخت.

مبانی نظریه موج الیوت

نظریه موج الیوت توسط رالف نلسون الیوت در دهه 30 میلادی ابداع شد.

الیوت، پس از اینکه به دلیل بیماری به ناچار بازنشسته شد، احتیاج پیدا کرد تا با چیزی زمان خودش را پر کند و سرگرم شود.

به این سبب شروع به بررسی 75 سال نمودارهای سالیانه، ماهیانه، هفتگی، روزانه، و همچنین نمودارهای خودساخته ساعتی و 30 دقیقه‌ای در چندین شاخص مختلف کرد.
در سال 1935، هنگامی که الیوت پیش‌بینی عجیبی از کف بازار (market bottom) ارائه داد، نظریه او نیز به شهرت رسید و از آن زمان به بعد این نظریه اساس اقدامات هزاران مدیر سبد، معامله‌گر و سرمایه‌گذار خصوصی شده است.

الیوت قوانین خاص حاکم بر چگونگی شناسایی، پیش بینی، و سرمایه‌گذاری براساس این الگوهای موجی را توضیح داد. این کتاب‌ها، مقالات، و نامه‌ها در شاهکارهای آر. اِن. الیوت (R.N. Elliott’s Masterworks) جمع آوری شده و در سال 1994 به چاپ رسیدند.

Elliott Wave International بزرگترین شرکت مستقل تحلیل مالی و پیش بینی بازار در جهان است که تحلیل‌ها و پیش بینی‌هایش از آینده بازار را براساس مدل الیوت انجام می‌دهد.

از نظر الیوت، این الگوها قطعیتی برای حرکات آینده قیمت نیستند بلکه می‌توانند کمکی در تحلیل احتمالات عملکرد آینده بازار قلمداد شوند. این الگوها را می‌توان در ارتباط با سایر انواع تحلیل تکنیکال، از جمله اندیکاتورهای تکنیکال، برای شناسایی فرصت‌های خاص استفاده کرد. معامله‌گران نیز ممکن است از ساختار موج الیوت بازار در یک بازه زمانی مشخص تفاسیر مختلفی داشته باشند.

موج‌ها

به عقیده الیوت، روند قیمت‌ها در بازارهای مالی از روانشناسی غالب سرمایه‌گذاران نشات می‌گیرد. او دریافت که تغییرات در ذهنیت و روانشناسی عموم در بازارهای مالی همیشه با همان الگوهای تکرارشونده و یکسان فراکتالی خود را نشان می‌دهد.

نظریه الیوت تا حدی یادآور نظریه داو (Dow) است زیرا در هر دو قیمت سهام به شکل موجی حرکت می‌کنند.

با این وجود، از آنجا که الیوت ماهیت “فراکتالی” بودن بازارها را نیز تشخیص داد، توانست بازارها با جزئیات دقیق‌تری بررسی کند.

فراکتال‌ها ساختارهای ریاضی هستند که پیوسته خود را تکرار می‌کنند و هر چقدر آنها را بزرگتر کنید باز همان ساختار اولیه به دست می‌آید. الیوت متوجه شد که الگوهای قیمت در نمودارهای سهام دارای ساختاری فراکتال هستند، و سپس تحقیقات خود را روی الگوهای تکرارشونده این ساختارها آغاز کرد که می‌توان آنها را به عنوان یک اندیکاتور برای پیش بینی آینده بازار در نظر گرفت.

نکات کلیدی:

• در تحلیل تکنیکال، نظریه موج الیوت به دنبال الگوهای طولانی‌مدت و تکرارشونده قیمت است که براساس احساسات و روانشناسی سرمایه گذاران شکل گرفته‌اند.
• این نظریه، امواج را متشکل از امواج ایمپالسی (impulse waves) می‌داند که الگو را شکل می‌دهند و همچنین امواج اصلاحی (corrective waves) که در تقابل با روند بزرگتر قرار می‌گیرند.
• هر مجموعه موج، در قالب مجموعه‌ای بزرگتر از امواج جای می‌گیرد که از الگوی مشابه ایمپالس/اصلاح تبعیت می‌کند. به این رویکرد خاص از تحلیل بازار و سرمایه گذاری روش فراکتال گفته می‌شود.

تفسیر نظریه امواج الیوت

نظریه موج الیوت به این شکل تفسیر می‌شود:

پنج موج در مسیر روند اصلی حرکت می‌کنند و در پی آنها یک حرکت اصلاحی همراه با سه موج رخ می‌دهد (در کل یک حرکت 5-3). این حرکت 5-3 خود به دو زیرگروه در موج بعدی تقسیم می‌شود.
الگوی 5-3 اصلی ثابت می‌ماند، با این حال بازه زمانی هر موج ممکن است متفاوت باشد.

نگاهی به نمودار زیر بیندازید که متشکل از هشت موج است: (پنج موج بالا و سه موج پایین) که با 1، 2، 3، 4، 5، A، B، C نام‌گذاری شده‌اند.

موج‌های 1، 2، 3، 4، و 5 یک موج ایمپالس را شکل می‌دهند و موج‌های A، B، و C یک موج اصلاحی.

از سویی دیگر، یک ایمپالس پنج موجی موج 1 و یک اصلاح سه موجی موج 2 را در مقیاس بزرگتر بعدی نشان می‌دهند.

موج اصلاحی اغلب از سه حرکت مجزای قیمت تشکیل شده است – دو حرکت در مسیر اصلاحیه اصلی (A و C) و یک حرکت خلاف جهت آن (B).

موج‌های 2 و 4 در تصویر بالا موج‌های اصلاحی هستند.

این امواج به طور معمول ساختاری شبیه این دارند:

توجه داشته باشید که در این تصویر، موج‌های A و C در یک درجه بزرگتر در مسیر روند حرکت می‌کنند و بنابراین ایمپالسی هستند و از پنج موج تشکیل شده‌اند. در مقابل، موج B برخلاف روند است و بنابراین اصلاحی و متشکل از سه موج است.

یک موج ایمپالسی که موجی اصلاحی آن را دنبال کند یک درجه از موج الیوت را تشکیل می‌دهند که از روندها (trends) و ضدروندها (countertrends) تشکیل شده است.

همانطور که از الگوهای تصویر بالا می‌بینید، پنج موج همیشه به سمت بالا و یا سه موج همیشه به سمت پایین حرکت نمی‌کنند. به عنوان مثال، هنگامی که روند بزرگتر به سمت پایین باشد، دنباله پنج موجی نیز به سمت پایین خواهد بود.

درجه موج

الیوت 9 درجه موج تعریف و آنها را به این ترتیب، از بزرگترین به کوچکترین، نامگذاری کرد:

• چرخه فوق‌بزرگ (Grand Supercycle)
• چرخه بزرگ (Supercycle)
• چرخه (Cycle)
• اولیه (Primary)
• حد وسط (Intermediate)
• کوچک (Minor)
• جزئی (Minute)
• بسیار جزئی (Minuette)
• زیرگروه بسیار جزئی (Sub-Minuette)

از آنجا که موج‌های الیوت فراکتال هستند، درجات موج الیوت، به لحاظ نظری، بیشتر از آنچه که در بالا فهرست شد نیز می‌توانند تا ابد بزرگ و بزرگتر و در نتیجه جزئی و جزئی‌تر شوند.

یک معامله‌گر می‌تواند هرروز از این نظریه استفاده کند، یک حرکت ایمپالسی با روند صعودی را شناسایی کرده، با آن همراه شود و سپس این موقعیت را پس از کامل شدن الگوی پنج موجی و هنگامی که روند معکوس قریب الوقوع است بفروشد یا Short کند.

امواج الیوت چه چیزی را نشان می‌دهند

برخی تحلیلگران تکنیکال تلاش دارند تا از الگوهای موجی در بازار سهام با استفاده از نظریه موج الیوت بهره ببرند.

این فرضیه می‌گوید حرکات قیمت سهام را می‌توان پیش بینی کرد زیرا این حرکات در قالب الگوهای بالا و پایین و تکرار شونده‌ای به نام امواج شکل می‌گیرند که تحت تاثیر روانشناسی سرمایه‌گذار است.

در این نظریه، امواج مختلفی وجود دارد از جمله امواج محرک (motive waves)، امواج ایمپالس (impulse waves)، و امواج اصلاحی (corrective waves).

امواج الیوت یک الگوی ذهنی است و همه معامله‌گران این نظریه را به یک شکل تفسیر نمی‌کنند و برخی آن را استراتژی موفقی در معاملات نمی‌دانند.

خود نظریه تحلیل موج را نیز نمی‌توان به سادگی تعریف کرد.

برخلاف بسیاری از نظریه‌های شکل‌گیری قیمت، این نظریه دارای طرحی مشخص و قاعده‌مند نیست تا بتوان دستورالعمل‌های آن را بشکل کاملا دقیق دنبال کرد. تحلیل موج صرفا تصویری از تحرکات بازار ارائه می‌دهد و کمک می‌کند تا حرکات قیمت را در ابعادی بسیار وسیع‌تر و عمیق‌تر درک کنید.

نظریه موج الیوت در اصل شامل امواج ایمپالسی و اصلاحی می‌شود:

امواج ایمپالسی

موج‌های ایمپالسی از 5 زیرموج تشکیل می‌شوند که در مسیر بزرگترین روند حرکت می‌کنند.

این الگو رایج‌ترین موج محرک است و بسیار ساده می‌توان آن را در بازار تشخیص داد.

مانند تمامی امواج محرک، این موج از 5 زیر موج تشکیل شده که بین آنها 3 موج محرک و 2 موج اصلاحی هستند. این ساختار 5-3-5-3-5 نام گذاری شده و در تصویر بالا نشان داده شده است.

با این حال، این ساختار قوانینی دارد که شکل گیری آن را تائید می‌کنند. این قوانین غیرقابل نقض هستند.

اگر یکی از این قوانین نقض شود، ساختار را نمی‌توان موج ایمپالسی دانست و موج مشکوک باید دوباره نام‌گذاری شود. این قوانین عبارتند از:

• موج 2 نمی‌تواند بیش از 100 درصد مسیر موج 1 را طی کند
• موج 3 هرگز نمی‌تواند بین موج‌های 1، 3، و 5 کوتاهترین باشد

امواج اصلاحی

امواج اصلاحی، که گاهی امواج مورب (diagonal waves) نامیده می‌شوند، از سه موج یا ترکیبی از 3 زیرموج تشکیل شده‌اند که در مسیر خلاف روند بزرگترین درجه بعدی حرکت می‌کند.

مانند تمامی امواج محرک، هدف آن حرکت دادن بازار در مسیر روند است و از 5 زیرموج تشکیل شده است.

تفاوت اینجاست که به نظر می‌رسد امواج مورب یا در حال گسترش و یا در حال انقباض هستند. همچنین، با توجه به اینکه کدام موج مشاهده شده، تعداد زیرموج‌های امواج مورب ممکن است به 5 نرسد.

مانند دیگر امواج محرک، هر زیرموج از امواج مورب هرگز به طور کامل مسیر زیرموج قبل را طی نمی‌کند و زیرموج 3 از امواج مورب هرگز کوتاهترین موج نیست.

این امواج ایمپالسی و اصلاحی در یک ساختار فراکتال مشابه با خود جای گرفته‌اند تا الگوهای بزرگتر را بسازند.

به عنوان مثال، یک نمودار یک ساله ممکن است در میانه یک موج اصلاحی باشد، اما یک نمودار 30 روزه ممکن است یک موج ایمپالسی در حال رشد را نشان دهد. معامله‌گری که چنین تفسیری از موج الیوت دارد ممکن است دو دیدگاه بلندمدت خرسی و کوتاه مدت گاوی برای سرمایه‌گذاری داشته باشد.

پیش‌بینی‌های بازار براساس الگوهای موجی

الیوت پیش بینی‌های دقیقی از بازار سهام بر اساس ویژگی‌های قابل اعتمادی که در الگوهای موجی یافته بود انجام داد. یک موج ایمپالس (impulse wave) که در مسیری مشابه روند بزرگتر حرکت می‌کند، همیشه پنج موج در الگوی خود نشان می‌دهد.

با این حال، یک موج اصلاحی (corrective wave) در مسیری خلاف روند اصلی حرکت می‌کند. در مقیاسی کوچکتر، در هر موج ایمپالسی پنج موج را می‌توان یافت. و این الگو تا بی‌نهایت خود را در مقیاس‌های کوچکتر و کوچکتر تکرار می‌کند. الیوت این ساختار فراکتال را در دهه 30 میلادی در بازارهای مالی پیدا کرد اما تا دهه‌ها بعد دانشمندان پی به اهمیت فراکتال‌ها نبردند و آنها را به شکل ریاضی ترسیم نکردند.

ما اکنون میدانیم که در بازارهای مالی، “برای هر بالا رفتنی، پایین آمدنی نیز هست” زیرا هرگاه حرکت قیمت به سمت بالا یا پایین باشد، حرکت بعدی در جهت مخالف خواهد بود. عملکرد قیمت شامل روندها و اصلاح‌های قیمت است. روندها مسیر اصلی قیمت را نشان می‌دهند درحالیکه اصلاح‌ها برخلاف روندها حرکت می‌کنند.

الیوت دریافت که دنباله فیبوناچی (Fibonacci sequence) تعداد امواج را در ایمپالس‌ها و اصلاح ها مشخص می‌کند. روابط موجی در قیمت و زمان نیز معمولا نسبت‌های فیبوناچی را نشان می‌دهند، مانند 38~ درصد و 62 درصد. برای مثال یک موج اصلاحی ممکن است 38 درصد از مسیر موج ایمپالسی قبل از خود را دوباره طی کند.

تحلیلگرانِ دیگر اندیکاتورهایی ایجاد کرده‌اند که از نظریه موج الیوت الهام گرفته شده‌اند، از جمله اسیلاتور موج الیوت که در تصویر زیر نشان داده شده است.

این اسیلاتور با روشی مبتنی بر محاسبات انجام شده توسط کامپیوتر، پیش‌بینی مسیر آینده قیمت را بر اساس تفاوت بین میانگین متحرک 5 دوره‌ای و 34 دوره‌ای ارائه می‌دهد. سیستم هوش مصنوعی Elliott Wave International، به نام EWAVES، تمام قوانین و دستورالعمل‌های موج الیوت را روی داده‌ها اعمال می‌کند تا بتواند تحلیلی خودکار از موج الیوت به دست آورد.

شهرت نظریه امواج الیوت

در دهه 70 میلادی، اصل موج الیوت از طریق کتاب افسانه‌ای دو نفر با نام «ای. جی. فراست» (A.J. Frost) و «رابرت پرشتر» (Robert Prechter)، شهرت زیادی پیدا کرد.

نام این کتاب، اصل موج الیوت: کلید رفتار بازار (Elliott Wave Principle: Key to Market Behavior) بود.

نویسندگان این کتاب بازار گاوی دهه 80 را پیش‌بینی کرده بودند و پرشتر بعدها بر مبنای همین نظریه رکود 1987 را پیش‌بینی و یک پیشنهاد فروش صادر قبل از سقوط بازار در سال 1987 میلادی منتشر کرد.

سخن آخر

طرفداران موج الیوت تاکید دارند که فراکتال بودن ساختار بازار به منزله سهولت پیش بینی بازار نیست.

دانشمندان درخت را دارای ساختاری فراکتال می‌دانند اما نه به این معنا که می‌توان راه هر شاخه را پیش‌بینی کرد. نظریه موج الیوت، مانند هر روش تحلیلی دیگری، در عمل طرفداران و همچنین منتقدین خودش را دارد.

یکی از مشکلات اساسی این است که طرفداران نظریه‌ها همیشه می‌توانند اشتباهات را به گردن خوانش بد از نمودارها بیندازند تا ضعف خود نظریه‌ها.

علاوه بر این، تفاسیر و تعابیر از اینکه چقدر طول می‌کشد تا یک موج کامل شود بی‌شمار است. با این حال، معامله‌گرانی که طرفدار نظریه موج الیوت هستند سرسختانه از آن دفاع می‌کنند.